Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0112-KDIL3-2.4011.82.2017.2.TR
z 29 czerwca 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku (data wpływu 25 kwietnia 2017 r.), uzupełniony pismami z dni: 1 czerwca 2017 r. (data wpływu 6 czerwca 2017 r.) oraz 8 czerwca 2017 r. (data wpływu 12 czerwca 2017 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ulgi prorodzinnej – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 25 kwietnia 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ulgi prorodzinnej.

Z uwagi na fakt, że ww. wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, pismem z dnia 23 maja 2017 r. nr 0112-KDIL3-2.4011.82.2017.1.TR Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wezwał Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.

Jednocześnie poinformowano Zainteresowaną, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d § 1 Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ a uzupełnieniem wniosku przez Wnioskodawczynię nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano w dniu 23 maja 2017 r. (skuteczne doręczenie nastąpiło w dniu 25 maja 2017 r.), zaś w dniach: 6 czerwca 2017 r. (data nadania 1 czerwca 2017 r.) oraz 12 czerwca 2017 r. (data nadania 8 czerwca 2017 r.) Wnioskodawczyni uzupełniła ww. wniosek.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni jest opiekunem prawnym niepełnosprawnej, urodzonej w roku 1970 (upośledzenie sprawności umysłowej). Jest siostrą jej zmarłej matki. Podopieczna jest osobą ubezwłasnowolnioną. Nie jest w stanie samodzielnie funkcjonować. Zainteresowana sprawuje opiekę całodobowo i wspólnie zamieszkują.

Podopieczna otrzymuje rentę socjalną oraz świadczenie z pomocy społecznej w wysokości 153,00 zł miesięcznie. Nie pracuje zarobkowo i nie otrzymuje innych wynagrodzeń finansowych.

Zainteresowana nie posiada żadnego rachunku na zakup sprzętu rehabilitacyjnego – rowera do ćwiczeń, leków (koszt leków w miesiącu nie przekracza 100,00 zł, powyżej której to kwoty mogłaby rozliczyć w rozliczeniu podatkowym). Nie brała faktur za leki, gdyż do niczego nie były jej potrzebne. To samo dotyczy sprzętu rehabilitacyjnego (paragon za zakup sprzętu po okresie gwarancji uznała za niepotrzebny i również wyrzuciła).

Dokonując rozliczenia podatkowego za 2016 r. Wnioskodawczyni dowiedziała się od osoby rozliczającej ją, że z tytułu sprawowania opieki nad podopieczną przysługuje jej ulga prorodzinna w wysokości 1 000,00 zł i to 5 lat wstecz. W poprzednich latach nikt nie przekazał Zainteresowanej takiej informacji, chociaż w tym samym urzędzie skarbowym rozlicza się od lat (Wnioskodawczyni nie wie, czy to zależy od empatii urzędnika, czy od jego wiedzy i kompetencji). Wnioskodawczyni nie wiedziała nic, że taka ulga istnieje. Stąd zapytanie Zainteresowanej do KIS, gdyż musi mieć pewność, że może ulgę prorodzinną rozliczać w swoim konkretnym przypadku.

Podopieczna wymaga stałej kontroli i leczenia na bieżąco u takich specjalistów jak:

• alergolog-pulmonolog,
• endokrynolog,
• ginekolog,
• osteoporoza,
• kardiolog,
• psychiatra,
• okulista,
• lekarz homeopata – prywatnie,
• ortopeda – prywatnie,
• lekarz rodzinny.
  
  

Wnioskodawczyni i podopieczna lekarzy specjalistów mają w innej miejscowości niż miejsce zamieszkania, natomiast lekarza rodzinnego w jeszcze innej miejscowości.

Każdorazowo Zainteresowana musi jechać z podopieczną; sama nie jest w stanie podróżować, i to samo do lekarza. Wszędzie jest wymagana jazda samochodem osobowym.

Zainteresowana może przedstawić przykładowo ostatnią fakturę za leki.

Wnioskodawczyni była dwukrotnie z podopieczną na wczasach sanatoryjnych. Miała rachunki za pobyt, ale zniszczyła je jako niepotrzebne.

Podopieczna jest wyłącznie na utrzymaniu Zainteresowanej, pod jej troską i opieką.

Podopieczna otrzymuje rentę specjalną uchwaloną przez Radę Państwa po śmierci w 1979 r. jej matki. W chwili obecnej jest to renta porównywalna z rentą socjalną (tak informowała Zainteresowaną pomoc społeczna).

Podopieczna jest osobą o upośledzeniu umysłowym, nie pisze, nie liczy, czyta – choć nie potrafi czytać liczb – tylko do 10,0. Nie wykonuje wszystkich czynności życiowych, a o wykonywanie jej czynności życiowych dba tylko Zainteresowana.

Zainteresowana doprecyzowała, że jej wniosek dotyczy wyłącznie ulgi prorodzinnej oraz wskazała, że jest emerytką, której wysokość otrzymywanej od stycznia do grudnia emerytury netto za poszczególne lata kształtowała się następująco:

• 2016 – 2.932,96 miesięcznie,
• 2015 – 2.926,17 miesięcznie,
• 2014 – 2.897,41 miesięcznie,
• 2013 –2.851,82 miesięcznie,
• 2012 – 2.686,60 miesięcznie.
  
  

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy na podstawie ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.) Wnioskodawczyni może skorzystać z ulgi prorodzinnej w rozliczeniu podatkowym za 2016 r. i jaki okres wstecz może dokonać korekty w złożonych rozliczeniach podatkowych?

Zdaniem Wnioskodawczyni, zgodnie z ustawą z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), ma prawo do ulgi prorodzinnej i spłaty za okres 5 lat.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, z późn. zm.), od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1. wykonywał władzę rodzicielską;
2. pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
3. sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.
   
   

W myśl z art. 27f ust. 2 ww. ustawy, odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

1. jednego małoletniego dziecka - kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:
   1. pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł,
   2. niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a;
2. dwojga małoletnich dzieci - kwota 92,67 zł na każde dziecko;
3. trojga i więcej małoletnich dzieci - kwota:
   1. 92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,
   2. 166,67 zł na trzecie dziecko,
   3. 225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.
   
   

Na mocy art. 27f ust. 2a ww. ustawy, za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a.

Art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

W myśl art. 27f ust. 5 ww. ustawy, odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

1. odpis aktu urodzenia dziecka;
2. zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
3. odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;
4. zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.
   
   

Jednakże ustawodawca w art. 27f ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zastrzegł, że przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3, w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Do osób, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3 ww. ustawy zalicza się dzieci:

• bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
• do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej.
  
  

Przepisy art. 6 ust. 8 i 9 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6 (art. 27f ust. 7 ww. ustawy).

W tym miejscu należy jednoznacznie podkreślić, że wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe nie stanowią standardu prawnego, lecz są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, wynikającej z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483, z późń. zm.), stanowiącego, że każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie. Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Co więcej, zgodnie z konstrukcją i systematyką ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią wyjątek od generalnej zasady powszechności opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Stąd też, korzystanie z każdej preferencji podatkowej, wymaga spełnienia warunków określonych w przepisach je konstytuujących. Tak więc, przepisy regulujące prawo do przedmiotowego zwolnienia winny być interpretowane ściśle; niedopuszczalna jest ich interpretacja rozszerzająca.

Należy również zastrzec, że w przypadku korzystania z ulg i zwolnień podatkowych, wynikających z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych obowiązek udowodnienia, że określony wydatek został poniesiony przy spełnieniu wszystkich warunków wynikających z przepisów podatkowych spoczywa na podatniku, który wywodzi z tego określone skutki prawne.

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni jest opiekunem prawnym urodzonej w roku 1970 – a więc pełnoletniej – niepełnosprawnej siostrzenicy. Siostrzenica jest osobą ubezwłasnowolnioną i nie jest w stanie samodzielnie funkcjonować. Zainteresowana sprawuje opiekę całodobowo i wspólnie zamieszkują. Siostrzenica otrzymuje rentę socjalną oraz świadczenie z pomocy społecznej w wysokości 153,00 zł miesięcznie. Nie pracuje zarobkowo i nie otrzymuje innych wynagrodzeń finansowych.

Z przywołanego art. 27f ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika natomiast, że z analizowanej ulgi prorodzinnej mogą skorzystać także podatnicy utrzymujący pełnoletnie dzieci, o których mowa m.in. w art. 6 ust. 4 pkt 2 tejże ustawy (dzieci bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek pielęgnacyjny) lub rentę socjalną), w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Wobec powyższego, należy stwierdzić, że niezależnie od poziomu rozwoju osoby ubezwłasnowolnionej, która jest pełnoletnia, podstawy do skorzystania z ulgi prorodzinnej nie może stanowić dla podatnika art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a to z tego względu, że przyznaje on prawo odliczenia określonej kwoty jedynie opiekunom prawnym małoletnich. W przypadku zaś osób pełnoletnich – zgodnie z zacytowanym art. 27f ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – konieczne jest aby utrzymywanie dziecka, m.in. otrzymującego zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną, miało miejsce w związku z wykonywaniem obowiązku alimentacyjnego.

Warunki dotyczące ustanawiania, sprawowania i ustania opieki nad dzieckiem określają przepisy ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r., poz. 682). Zgodnie z art. 155 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, opiekun sprawuje pieczę nad osobą i majątkiem pozostającego pod opieką; podlega przy tym nadzorowi sądu opiekuńczego.

Natomiast w myśl art. 155 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, do opieki stosuje się odpowiednio przepisy o władzy rodzicielskiej.

Regulacje Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, co do zasady, nie nakładają obowiązku alimentacyjnego na opiekuna prawnego. Wyjątek od tej zasady zachodzi wówczas, gdy opiekun prawny jest jednocześnie krewnym podopiecznego, zobowiązanym do alimentacji w myśl art. 128 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, który stanowi, że obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo – a zatem, gdy opiekun prawny jest krewnym podopiecznego w linii prostej lub jego rodzeństwem.

Obowiązek alimentacyjny obciąża zstępnych przed wstępnymi, a wstępnych przed rodzeństwem; jeżeli jest kilku zstępnych lub wstępnych - obciąża bliższych stopniem przed dalszymi (art. 129 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Krewnych w tym samym stopniu obciąża obowiązek alimentacyjny w częściach odpowiadających ich możliwościom zarobkowym i majątkowym (art. 129 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Stosownie do art. 61⁷ § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, krewnymi w linii prostej są osoby, z których jedna pochodzi od drugiej. Krewnymi w linii bocznej są osoby, które pochodzą od wspólnego przodka, a nie są krewnymi w linii prostej.

Stopień pokrewieństwa określa się według liczby urodzeń, wskutek których powstało pokrewieństwo (art. 61⁷ § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Jak wskazuje się w doktrynie – Marek Andrzejewski. Komentarz do art. 128 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, LEX: „Zobowiązanymi do alimentacji są krewni w linii prostej, czyli osoby, z których jedna pochodzi od drugiej (np. rodzice – dzieci, dziadkowie – wnuki). Stopień pokrewieństwa pomiędzy nimi wyznacza liczba urodzeń, wskutek których powstało pokrewieństwo (art. 617 k.r.o.). Dlatego np. dziadek i wnuczka spokrewnieni są w stopniu drugim, a rodzice z dziećmi w stopniu pierwszym. Obowiązek alimentacyjny dotyczyć może osób spokrewnionych w linii prostej we wszelkich możliwych relacjach, tj. rodzice – dzieci, dzieci – rodzice, dziadkowie – wnuki, wnuki – dziadkowie itd. W taki sam sposób jak osobę spokrewnioną w linii prostej, traktuje się na gruncie prawa alimentacyjnego mężczyznę (i jego wstępnych), który uznał swe ojcostwo, oraz dziecko, którego uznanie dotyczy, a także adoptowanego i osobę(y), która(e) go adoptowała(y) oraz wstępnych tych osób (…) Spośród krewnych w linii bocznej obowiązek alimentacyjny dotyczyć może jedynie rodzeństwa, w tym także przyrodniego. Krewnymi w linii bocznej są osoby, które mają wspólnego przodka, a nie są krewnymi w linii prostej (art. 617 k.r.o.). Stopień pokrewieństwa w linii bocznej również określa się liczbą urodzeń potrzebnych do zaistnienia osób, których relacje względem siebie określamy. Dlatego rodzeństwo to krewni w linii bocznej w stopniu drugim (w linii bocznej nie ma stopnia pierwszego), a np. kuzynostwo to krewni w linii bocznej w stopniu czwartym”.

Biorąc powyższe pod uwagę, skoro Zainteresowana dla swojej podopiecznej nie jest ani krewną w linii prostej, ani też nie jest jej siostrą, to nie można uznać, że na Zainteresowanej ciąży obowiązek alimentacyjny wobec siostrzenicy, o którym to obowiązku mowa w ww. art. 128 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, a który jest zarazem ustawową przesłanką uprawniającą do skorzystania z analizowanej ulgi z tytułu pełnienia funkcji opiekuna prawnego, wynikającą z art. 27f ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle przywołanych przepisów prawa, samo bycie opiekunem prawnym niepełnosprawnej podopiecznej nie stanowi samoistnej przesłanki uprawniającej do odliczenia od podatku kwoty określonej w art. 27f ust. 2 cyt. ustawy podatkowej.

Reasumując: na gruncie obowiązujących przepisów prawa, Zainteresowanej nie przysługuje prawo do skorzystania z ulgi prorodzinnej, o której mowa w art. 27f ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ nie została spełniona przesłanka wymieniona w art. 27f ust. 6 tejże ustawy, od której spełnienia ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z ulgi.

W konsekwencji, ww. tytuł nie stanowi podstawy do korygowania złożonych zeznań podatkowych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.