2017.07.31 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0113-KDIPT3.4011.118.2017.2.IL
z 31 lipca 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 17 maja 2017 r. (data wpływu 22 maja 2017 r.), uzupełnionym pismem z dnia 20 czerwca 2017 r. (data wpływu 23 czerwca 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych przedawnionej wierzytelności – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 maja 2017 r. wpłynął do tutejszego Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wniosek nie spełniał wymogów, określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.), w związku z powyższym pismem z dnia 7 czerwca 2017 r., nr 0113-KDIPT3.4011.118.2017.1.IL, wezwano Wnioskodawcę na podstawie art. 13 § 2a, art. 169 § 1 w zw. z art. 14h ustawy Ordynacja podatkowa, do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłane zostało w dniu 8 czerwca 2017 r. (skutecznie doręczone w dniu 14 czerwca 2017 r.), zaś w dniu 23 czerwca 2017 r. wpłynęło uzupełnienie wniosku z dnia 20 czerwca 2017 r. (nadane za pośrednictwem placówki pocztowej w dniu 20 czerwca 2017 r.).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Firma … w październiku 2016 r. złożyła pozew w Sądzie Rejonowym o zapłatę przez Wnioskodawcę wierzytelności, którą odkupiła od … Bank S.A. Wnioskodawca po otrzymaniu ww. pozwu zgodnie z przysługującym Mu prawem, złożył od niego sprzeciw motywując to tym, że roszczenie strony jest prawnie przedawnione. Firma … uznała zarzut przedawnienia roszczenia i zwróciła się do Sądu Rejonowego o wycofanie ww. pozwu, umorzenie postępowania i zniesienie wyznaczonej rozprawy. Sąd Rejonowy przychylając się do prośby strony umorzył postępowanie potwierdzając ten fakt prawomocnym orzeczeniem.

Wnioskodawca podkreślił, że Sąd Rejonowy wydając w ww. sprawie prawomocne orzeczenie nie zaznaczył w nim, że pomimo tego orzeczenia Wnioskodawca ma obowiązek zapłacić podatek dochodowy. Wnioskodawca wskazał, że ww. podatek na pewno by zapłacił, jednakże w wydanym orzeczeniu nie ma takiego obowiązku, zatem jest On zdania, że ww. podatek nie podlega zapłacie.

Na początku 2017 r. Wnioskodawca otrzymał od firmy … S.A., która jest przedstawicielem firmy …, pismo potwierdzające zasadność przedawnienia roszczenia, w którym poinformowano Wnioskodawcę, że kwota sporna będzie przychodem Wnioskodawcy, od której to sumy Wnioskodawca powinien zapłacić podatek dochodowy od osób fizycznych.

W uzupełnieniu wniosku z dnia 20 czerwca 2017 r. Wnioskodawca wskazał, że w dniu 15 maja 2015 r. firma … zakupiła dług od … Bank S.A., a firma … S.A. działa w imieniu i na rzecz firmy …. Przedmiotem wierzytelności była pożyczka gotówkowa (umowa z dnia 30 stycznia 2008 r. z … S.A.). Od momentu likwidacji … S.A., brak było jakiegokolwiek kontaktu ze strony wierzyciela aż do zakupu ww. wierzytelności przez firmę …. … w związku z ww. długiem prowadziła rozmowy telefoniczne z Wnioskodawcą. Wnioskodawca wyjaśnił, że nie było ani odmowy ani uznania długu. Wnioskodawca jednocześnie wskazał, że ww. wierzytelność przedawniła się w 2011 r. Bank … S.A. nie wypowiedział umowy Wnioskodawcy, gdyż umowa była zawarta z Bankiem … S.A., który uległ likwidacji, a wierzytelność nabył Bank … S.A. od … Bank S.A. Kolejno wierzytelność nabyła firma …. Wnioskodawca nie otrzymał także bankowego tytułu egzekucyjnego. Wnioskodawca wyjaśnił, że firma … zrezygnowała z dochodzenia przedawnionego zobowiązania w dniu 13 października 2016 r. Wnioskodawca jest emerytem i nie prowadzi działalności gospodarczej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca ma obowiązek opodatkowania przychodu z tytułu przedawnionego zobowiązania?

Zdaniem Wnioskodawcy, wydanie przez Sąd Rejonowy prawomocnego postanowienia umarzającego postępowanie o zapłatę przedawnionego roszczenia nie może być i stanowić podstawy do obciążenia Go podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Według Wnioskodawcy, obciążenie Go podatkiem dochodowym z tytułu przedawnionego roszczenia jest całkowicie nieuzasadnione i krzywdzące.

W art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), wskazano jako źródło przychodów wartość nieodpłatnych świadczeń, które zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy nie należą do przychodów określonych w art. 12-14 ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U z 2016 r., poz. 2032, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 9 ust. 2 ww. ustawy, dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 oraz art. 30f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Z przepisu art. 11 ust. 1 cyt. ustawy wynika, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z ogólnej definicji przychodów zawartej w art. 11 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że przychodami są w szczególności otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Ustawodawca, w art. 10 ust. 1 pkt 9 powołanej ustawy, wyróżnia jako odrębne źródło przychodów „inne źródła”. Do tego źródła zaliczone są te przychody, które nie zostały przez ustawodawcę przypisane do konkretnej kategorii wymienionej w art. 10 ust. 1 pkt 1-8a tej ustawy.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17.

Sformułowanie „w szczególności” dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

W tym miejscu należy wskazać, że stosownie do postanowień art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (Dz. U. 2016 r., poz. 1988, z późn. zm.), przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Instytucja przedawnienia uregulowana została w art. 117-125 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r., poz. 380, z późn. zm.), w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2016 r. Zgodnie z art. 117 tej ustawy, z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. Po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Jednakże zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne.

W świetle powyższego, zobowiązanie przedawnione przekształca się w tzw. zobowiązanie naturalne. Nie może ono być wyegzekwowane pod przymusem ani też zasądzone przez sąd powszechny, jeżeli dłużnik powoła się na upływ terminu przedawnienia. Niemniej jednak w sytuacji, gdy występuje niemożność przymusowego wyegzekwowania zobowiązania mimo braku jego faktycznego wykonania, dłużnik uzyskuje pewną korzyść majątkową, przejawiającą się w tym, że nie musi realnie wykonać zobowiązania. Zasadnicze znaczenie ma bowiem, że w następstwie przedawnienia dłużnik zostaje zwolniony z obowiązku spłaty zadłużenia (ustaje obowiązek spełnienia świadczenia). Skutki finansowe przedawnienia zobowiązania z tytułu kredytu dla kredytobiorcy oraz kredytodawcy są zatem takie same jak przy jego umorzeniu. Kredytobiorca kosztem kredytodawcy osiąga realne przysporzenie majątkowe.

Przychód podatkowy z tytułu przedawnionego zobowiązania powstaje w momencie upływu terminu przedawnienia. Stosownie do art. 118 Kodeksu cywilnego, jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata.

W konsekwencji, jeżeli kredytobiorca, powołując się na przedawnienie zobowiązania z tytułu zaciągniętego kredytu, odmawia jego spłacenia, wówczas kredytobiorca osiąga realne przysporzenie majątkowe, które w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi przychód z innych źródeł, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Uregulowane w zacytowanych przepisach przedawnienie zobowiązania jest zdarzeniem prawnym, powodującym określone skutki w zakresie możliwości dochodzenia zobowiązań. Istota przedawnienia polega zatem na tym, że po upływie określonego w ustawie terminu, ten przeciwko komu kieruje się roszczenie (dłużnik) może uchylić się od jego zaspokojenia. Skutkiem tego roszczenie przedawnione nie gaśnie, a jedynie nie może być przymusowo zrealizowane; sąd bowiem oddali powództwo uprawnionego w razie upływu terminu przedawnienia i gdy dłużnik podniesie zarzut przedawnienia. Nadto roszczenie takie nie korzysta wprawdzie z pełnej ochrony państwa, ale nadal uznawane jest za prawnie istniejące. Znajduje to przede wszystkim wyraz w tym, że dłużnik, który po upływie terminu przedawnienia spełnił świadczenie, nie może następnie żądać jego zwrotu, chociażby nie był świadomy upływu terminu przedawnienia i związanych z tym skutków prawnych. Spełnił on bowiem należne w świetle prawa zobowiązanie. Roszczenia przedawnione mogą być także przedmiotem potrącenia (art. 502 Kodeksu cywilnego) oraz – wedle panującego poglądu – odnowienia (art. 506 Kodeksu cywilnego) i ugody (art. 917 Kodeksu cywilnego).

Z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, że firma … w październiku 2016 r. złożyła pozew w Sądzie Rejonowym o zapłatę przez Wnioskodawcę wierzytelności, którą odkupiła od … S.A. Wnioskodawca po otrzymaniu ww. pozwu zgodnie z przysługującym Mu prawem, złożył od niego sprzeciw motywując to tym, że roszczenie strony jest prawnie przedawnione. Firma … uznała zarzut przedawnienia roszczenia i zwróciła się do Sądu Rejonowego o wycofanie ww. pozwu, umorzenie postępowania i zniesienie wyznaczonej rozprawy. Sąd Rejonowy przychylając się do prośby strony umorzył postępowanie potwierdzając ten fakt prawomocnym orzeczeniem.

W uzupełnieniu wniosku z dnia 20 czerwca 2017 r. Wnioskodawca doprecyzował, że w dniu 15 maja 2015 r. firma … zakupiła dług od … Bank S.A., a firma … S.A. działa w imieniu i na rzecz firmy …. Przedmiotem wierzytelności była pożyczka gotówkowa (umowa z dnia 30 stycznia 2008 r. z … S.A.). Od momentu likwidacji … S.A., brak było jakiegokolwiek kontaktu ze strony wierzyciela aż do zakupu ww. wierzytelności przez firmę …. … w związku z ww. długiem prowadziła rozmowy telefoniczne z Wnioskodawcą. Wnioskodawca wyjaśnił, że nie było ani odmowy ani uznania długu. Wnioskodawca jednocześnie wskazał, że ww. wierzytelność przedawniła się w 2011 r. Bank … S.A. nie wypowiedział umowy Wnioskodawcy, gdyż umowa była zawarta z Bankiem … S.A., który uległ likwidacji a wierzytelność nabył Bank … S.A. od … Bank S.A. Kolejno wierzytelność nabyła firma …. Wnioskodawca nie otrzymał także bankowego tytułu egzekucyjnego. Wnioskodawca wyjaśnił, że firma … zrezygnowała z dochodzenia przedawnionego zobowiązania w dniu 13 października 2016 r. Wnioskodawca jest emerytem i nie prowadzi działalności gospodarczej.

Mając na uwadze powołane wyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis stanu faktycznego stwierdzić należy, że odmowa przez Wnioskodawcę spłaty zaciągniętego kredytu skutkuje powstaniem przychodu w rozumieniu art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychód ten powstał w 2011 r., tj. w momencie przedawnienia zobowiązania.

Zatem, na Wnioskodawcy ciążył obowiązek uwzględnienia przychodu z tego tytułu w zeznaniu podatkowym o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) za rok podatkowy 2011 oraz obliczenia dochodu i należnego podatku dochodowego, stosownie do art. 45 ust. 1 i ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie bowiem z art. 45 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, z zastrzeżeniem ust. 1aa, 7 i 8.

W myśl art. 45 ust. 4 ww. ustawy w terminie określonym w ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 7, podatnicy są obowiązani wpłacić:

różnicę między podatkiem należnym wynikającym z zeznania, o którym mowa w ust. 1, a sumą należnych za dany rok zaliczek, w tym również sumą zaliczek pobranych przez płatników;
należny podatek dochodowy wynikający z zeznania, o którym mowa w ust. 1a pkt 1;
należny podatek dochodowy wynikający z zeznania, o którym mowa w ust. 1a pkt 2, albo różnicę pomiędzy podatkiem należnym wynikającym z zeznania, o którym mowa w ust. 1a pkt 2, a sumą należnych za dany rok zaliczek;
należny podatek wynikający z zeznania, o którym mowa w ust. 1a pkt 3.

Reasumując należy zauważyć, że gdy dochodzi do przedawnienia zobowiązania kredytobiorcy, kredytobiorca – w dacie przedawnienia – osiąga przychód z innych źródeł w wysokości przedawnionego zobowiązania (składającego się z należności głównej oraz odsetek umownych wymagalnych na dzień przedawnienia).

Ponadto wskazać należy, że zarówno kwestie powstania zobowiązania podatkowego, jak i jego przedawnienia są uregulowane w przepisach ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.). Stosownie do postanowień art. 21 § 1 pkt 1 powołanej ustawy, zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania. Podatek niezapłacony w terminie staje się zaległością podatkową, od której naliczane są odsetki za zwłokę zgodnie z art. 53 ustawy Ordynacja podatkowa. Z kolei art. 59 § 1 pkt 9 ww. ustawy stanowi, że zobowiązanie podatkowe wygasa w całości lub części wskutek zapłaty lub przedawnienia. Zgodnie natomiast z art. 70 § 1 tej ustawy, zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku.

Dla zobowiązania podatkowego powstałego w 2011 r. przedawnienie nastąpi z dniem 31 grudnia 2017 r.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Końcowo, mając na uwadze treść przepisu art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa, zauważyć należy, że w przedmiotowej sprawie Organ wydając interpretację indywidualną prawa podatkowego opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i nie jest uprawniony do przeprowadzenia postępowania dowodowego – dlatego dokumenty dołączone do wniosku nie podlegają ocenie Organu. Do postępowania w sprawie wydania interpretacji co do zakresu i sposobu stosowania prawa podatkowego nie mają bowiem zastosowania przepisy o postępowaniu podatkowym, a postępowanie dowodowe jest częścią postępowania podatkowego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin