Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB3-1.4012.621.2017.1.AB
z 24 listopada 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 19 września 2017 r. (data wpływu 29 września 2017 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności udzielania pożyczek – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 września 2017 r. do tut. organu wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności udzielania pożyczek.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

S Sp. z o.o. („Spółka”) jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Zamierza w roku 2017 i latach następnych udzielić szeregu (5-10) oprocentowanych pożyczek na rzecz podmiotów krajowych. Pożyczkobiorcami będą podmioty prowadzące działalność gospodarczą na terytorium Polski (spółki z ograniczoną odpowiedzialnością posiadające siedzibę działalności gospodarczej na terytorium Polski i będące podatnikami podatku VAT należące do tej samej grupy kapitałowej co Spółka). Pożyczki udzielane będą przez Spółkę na przestrzeni kilku a nawet kilkunastu miesięcy z różnymi terminami spłaty. Przed udzieleniem pożyczek Spółka zamierza rozszerzyć zakres swojej działalności gospodarczej o udzielanie pożyczek poza systemem bankowym poprzez dopisanie do zakresu prowadzonej działalności: pozostałe formy udzielania kredytów (PKD 64.92.Z), co wymagać będzie uprzedniej zmiany umowy spółki.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy w zakresie udzielania pożyczek w stanie faktycznym opisanym we wniosku Spółka występować będzie w charakterze podatnika podatku od towarów i usług?
2. Czy udzielanie pożyczek w stanie faktycznym opisanym we wniosku stanowić będzie usługę wykonaną na terytorium kraju zwolnioną z VAT?
3. Czy podstawą opodatkowania z powyższego tytułu będzie kwota odsetek otrzymanych lub wymagalnych w danym okresie rozliczeniowym?
   
   

Stanowisko Wnioskodawcy.

Stanowisko do pytania 1:

Zdaniem Spółki udzielając pożyczek na zasadach opisanych w stanie faktycznym będzie w tym zakresie działać jako podatnik podatku VAT.

Uzasadnienie stanowiska do pytania 1:

Zgodnie z art. 15 ust. 1 Ustawy VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Z kolei zgodnie z art. 15 ust. 2 Ustawy VAT działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Udzielanie finansowania w formie oprocentowanych pożyczek bez wątpienia wypełnia definicję działalności gospodarczej, gdyż stanowi w świetle art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy VAT odpłatne świadczenie usług. Należne pożyczkodawcy oprocentowanie pełni formę wynagrodzenia za świadczoną usługę polegającą na udostępnieniu pożyczkobiorcy środków finansowych. W opisanym stanie faktycznym działalność Spółki w zakresie udzielania pożyczek będzie miała charakter powtarzalny. O zamiarze wykonywania tego rodzaju działalności świadczyć będzie ponadto dokonanie odpowiednich zmian w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej wymagających zmiany umowy spółki. Tym samym zdaniem Spółki należy uznać, że udzielając pożyczek na zasadach opisanych w stanie faktycznym działać będzie ona w charakterze podatnika podatku VAT.

Stanowisko do pytania 2:

Zdaniem Spółki świadczona przez nią usługa polegająca na udzielaniu pożyczek podatnikom podatku VAT posiadającym siedzibę prowadzonej działalności gospodarczej na terytorium Polski stanowić będzie usługę wykonywaną na terytorium kraju podlegającą zwolnieniu z podatku VAT.

Uzasadnienie stanowiska do pytania 2:

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Z kolei zgodnie z art. 8 ust. 1 Ustawy VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7. Udzielanie oprocentowanych pożyczek stanowi odpłatne świadczenie usług. Ponieważ pożyczkobiorcami będą podmioty gospodarcze prowadzące działalność gospodarczą na terytorium Polski (spółki z ograniczoną odpowiedzialnością posiadające siedzibę działalności gospodarczej na terytorium Polski i będące podatnikami VAT), w świetle art. 28b ust. 1 Ustawy VAT miejscem świadczenia tych usług będzie miejsce siedziby działalności gospodarczej usługobiorców a więc terytorium kraju.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy VAT usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych podlegają zwolnieniu z podatku.

Stanowisko do pytania 3:

Zdaniem Spółki podstawą opodatkowania z tytułu świadczonych usług będzie kwota odsetek od udzielonych pożyczek - otrzymanych lub wymagalnych w danym okresie rozliczeniowym.

Uzasadnienie stanowiska do pytania 3:

Zgodnie z art. 29a ust. 1 Ustawy VAT podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. W przypadku usług finansowych polegających na udzieleniu pożyczki zapłatę za ich świadczenie stanowią odsetki (oprocentowanie). Przy czym zgodnie ze stanowiskiem organów podatkowych podstawę opodatkowania stanowią odsetki otrzymane lub wymagalne. Stanowisko takie zajął m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w swojej interpretacji indywidualnej z dnia 30 września 2015 r., znak IBPP2/4512-668/15/IK, w której stwierdził, że: „W przypadku usług polegających na udzielaniu pożyczek, podstawę opodatkowania zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy stanowi zapłata, którą świadczący usługę otrzymał lub ma otrzymać od usługobiorcy lub osoby trzeciej, czyli inaczej określając odsetki od udzielonej pożyczki (otrzymane, jak również niezapłacone, których termin zapłaty upłynął - czyli odsetki, które stały się wymagalne)”. Analogiczne stanowisko ten sam organ zajął w interpretacji indywidualnej z dnia 15 kwietnia 2016 r. znak: IBPP2.4512.40.16.AZ.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2017 r., poz. 1221, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności sformułowany został odpowiednio w art. 7 oraz art. 8 ww. ustawy. I tak, stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…). Natomiast na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Zatem każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

1. w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
2. świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).
   
   

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem VAT wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy - podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Pod pojęciem działalności gospodarczej - na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy - rozumie się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Zamierza w roku 2017 i latach następnych udzielić szeregu (5-10) oprocentowanych pożyczek na rzecz podmiotów krajowych. Pożyczkobiorcami będą podmioty prowadzące działalność gospodarczą na terytorium Polski (spółki z ograniczoną odpowiedzialnością posiadające siedzibę działalności gospodarczej na terytorium Polski i będące podatnikami podatku VAT należące do tej samej grupy kapitałowej co Spółka). Pożyczki udzielane będą przez Spółkę na przestrzeni kilku a nawet kilkunastu miesięcy z różnymi terminami spłaty. Przed udzieleniem pożyczek Spółka zamierza rozszerzyć zakres swojej działalności gospodarczej o udzielanie pożyczek poza systemem bankowym poprzez dopisanie do zakresu prowadzonej działalności: pozostałe formy udzielania kredytów (PKD 64.92.Z), co wymagać będzie uprzedniej zmiany umowy spółki.

Istota umowy pożyczki zawarta została w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2017 r., poz. 459 z późn. zm.). Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług. Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu. Czynność udzielenia pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zamian za wynagrodzenie (prowizje, odsetki), stanowi zatem odpłatne świadczenie usług, co do zasady, podlegające opodatkowaniu VAT. Zatem, prowizje i odsetki należne z tytułu udzielonej pożyczki stanowią wynagrodzenie z tytułu jej udzielenia.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz wskazane wyżej przepisy należy stwierdzić, że Wnioskodawca w zakresie udzielania pożyczek w zdarzeniu opisanym we wniosku będzie działać w charakterze podatnika od podatku od towarów i usług. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, - zgodnie z podaną informacją Wnioskodawca zamierza rozszerzyć działalność gospodarczą o udzielanie pożyczek poza systemem bankowym poprzez dopisanie do zakresu prowadzonej działalności: pozostałe formy udzielania kredytów – rodzi obowiązki w podatku od towarów i usług. Udzielenie pożyczki stanowi odpłatne świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu za wynagrodzeniem.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą również kwestii miejsca świadczenia usług udzielania pożyczki i przysługującemu im zwolnienia z VAT.

W przypadku świadczenia usług, bardzo istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależeć będzie, czy dana usługa podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.

Stosownie do art. 28a ustawy o VAT, na potrzeby stosowania Rozdziału 3 „Miejsce świadczenia przy świadczeniu usług”:

1. ilekroć jest mowa o podatniku - rozumie się przez to:
   
   1. podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarcza, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarcza odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,
   2. osobę prawna niebędąca podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;
2. podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.
   
   
   

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ww. ustawy, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 i art. 28n.

W opisie sprawy Wnioskodawca wskazuje, że zamierza świadczyć usługi udzielania pożyczek dla podmiotów będących podatnikami podatku VAT i mającymi siedzibę działalności gospodarczej w Polsce.

Zatem zgodnie z przywołanymi przepisami oraz przedstawionym opisem sprawy miejscem świadczenia usług udzielania pożyczek przez Wnioskodawcę, dla podmiotów wskazanych we wniosku będzie terytorium kraju.

Na mocy art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednocześnie należy zaznaczyć, że w oparciu o art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i ust. 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

I tak, w myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Biorąc pod uwagę powyższe, stwierdzić należy, że udzielanie przez Wnioskodawcę oprocentowanych pożyczek na rzecz innych podmiotów gospodarczych jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 w związku z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT będzie stanowiło czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, jednak z uwagi na fakt, iż powyższe usługi mieszczą się w zakresie czynności, o których mowa w cyt. art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT – korzystać będą ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie tego przepisu.

Jak wynika z treści art. 29a ust. 1 ustawy – podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. W przypadku usług polegających na udzielaniu pożyczek, podstawą opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy, są odsetki od udzielonej pożyczki (otrzymane, jak również niezapłacone, których termin zapłaty upłynął – czyli odsetki, które stały się wymagalne).

Zatem, w przedmiotowej sprawie, podstawą opodatkowania będzie wszystko co stanowi zapłatę z tytułu świadczenia usługi udzielenia pożyczki zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy, czyli kwota naliczonych przez Wnioskodawcę odsetek od udzielonych pożyczek.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy w kwestiach objętych pytaniami nr 1, 2 i 3 jest prawidłowe.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369 ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.