Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB4.4015.171.2017.1.MSI
z 1 grudnia 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2017 r., poz. 201, ze zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 26 października 2017 r. (data wpływu – 26 października 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia zachowku – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 października 2017 r. wpłynął do Organu wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia zachowku.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni jest osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej. W dniu 24.04.2006 roku zmarł ojciec Wnioskodawczyni pozostawiając po sobie testament potwierdzony sądowo. W 2015 roku zmarła matka Wnioskodawczyni. W dniu 19 grudnia 2016 roku Wnioskodawczyni zwróciła się na piśmie do swojej siostry z wezwaniem do zapłaty należnego jej zachowku. Wartość zachowku ustalona została pomiędzy siostrami na zasadzie ugody przedsądowej. W dniu 15.02.2017 roku siostra Wnioskodawczyni uznała roszczenie Wnioskodawczyni do zachowku i zobowiązała się do zapłaty w kwocie 50.100,00 zł. W dniu 14 lipca 2017 roku Wnioskodawczyni otrzymała od siostry przelewem zachowek po zmarłych rodzicach (z tytułem przelewu: „Zachowek po zmarłych rodzicach I. i S. M.”). W dniu otrzymania przelewu roszczenie z tytułu należnego zachowku zostało w całości zaspokojone.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w świetle obowiązujących przepisów otrzymana kwota zachowku od siostry w związku ze śmiercią rodziców podlega zwolnieniu od opodatkowania na podstawie art. 4a ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 2a ustawy o podatku od spadków i darowizn pod warunkiem zgłoszenia nabycia zachowku w terminie 6 miesięcy od momentu powstania obowiązku podatkowego, a więc od chwili otrzymania przelewu?

Zdaniem Wnioskodawczyni, kwota zachowku zwolniona będzie z opodatkowania (pod warunkiem zgłoszenia otrzymanego zachowku na właściwym druku SD-Z2 w terminie 6 miesięcy od otrzymania przelewu), gdyż zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 2a ustawy o podatku od spadków i darowizn za moment powstania obowiązku podatkowego przy nabyciu tytułem zachowku uważa się „chwilę zaspokojenia roszczenia”, a nie datę śmierci spadkodawcy.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 5 ustawy o spadkach podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu.

Stosownie do art. 5 ustawy o spadkach obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 2a powoływanej ustawy obowiązek podatkowy przy nabyciu tytułem zachowku powstaje z chwilą zaspokojenia roszczenia.

Zgodnie z art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o spadkach zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8.

Zgodnie z powyższymi przepisami, warunkami koniecznymi do skorzystania ze zwolnienia podatkowego w przypadku otrzymania zachowku jest:

1. należenie do grupy podmiotów wymienionych w art. 4a, a więc bycie zstępnym, wstępnym, pasierbem, rodzeństwem, ojczymem lub macochą oraz
2. odpowiednie, terminowe zgłoszenie zaspokojonego roszczenia.
   
   

Termin złożenia zgłoszenia, od dnia 1 stycznia 2009 r. w każdym przypadku nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych wynosi 6 miesięcy. Termin ten stosuje się zawsze wtedy, gdy obowiązek podatkowy powstał po dniu 31 grudnia 2008 r.

Podstawowym skutkiem niedopełnienia powyższych warunków zwolnienia jest utrata prawa do tego zwolnienia podatkowego.

Zgodnie z powyższym, należy uznać, że Wnioskodawczyni, będąc w stosunku do zmarłych rodziców zstępną będzie mogła skorzystać ze zwolnienia podatkowego przy nabyciu tytułem zachowku pod warunkiem, że w terminie 6 miesięcy od chwili zaspokojenia roszczenia (a więc od momentu otrzymania przelewu) złoży właściwemu organowi podatkowemu zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych na druku SD-Z2.

Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawczyni przywołała interpretację indywidualną.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2017 r., poz. 833, ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu.

Stosownie do art. 5 tej ustawy obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W przypadku nabycia tytułem zachowku obowiązek podatkowy powstaje z chwilą zaspokojenia roszczenia – art. 6 ust. 1 pkt 2a tejże ustawy.

Według art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej kwotę wolną w wysokości 9.637 zł, jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

W myśl art. 14 ust. 2 ww. ustawy zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe. Na podstawie art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy do grupy I zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w 2006 r. zmarł ojciec Wnioskodawczyni, a w 2015 r. zmarła matka. W 2016 r. Wnioskodawczyni zwróciła się do swojej siostry z wezwaniem do zapłaty należnego jej zachowku. Siostra Wnioskodawczyni uznała roszczenie do zachowku i w 2017 r. wpłaciła kwotę 50.100,00 zł przelewem na rachunek Wnioskodawczyni. W dniu otrzymania przelewu roszczenie z tytułu należnego zachowku zostało zaspokojone.

Podkreślić należy, że rolą Organu interpretacyjnego działającego na podstawie art. 14b Ordynacji podatkowej nie jest rozstrzyganie jaka czynność (jaki rodzaj nabycia) ma miejsce lecz ocena skutków podatkowych wskazanej czynności. Jeżeli zatem Wnioskodawczyni twierdzi, że nabycie środków pieniężnych w kwocie 50.100,00 zł w 2017 r. nastąpiło tytułem zachowku, to Organ przyjmuje tę informację jako element opisu stanu faktycznego i dokonuje oceny skutków podatkowych nabycia zachowku.

W związku z powyższym należy wskazać, że instytucja zachowku ściśle łączy się ze spadkiem i procedurą związaną ze spadkobraniem. Zachowek nie jest jednak składnikiem spadku. Stanowi on swoistą ochronę interesów określonej grupy osób najbliższych zmarłemu, w przypadku pominięcia ich przy spadkobraniu. Zgodnie bowiem z treścią art. 991 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2017 r., poz. 459 ze zm.) zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni - dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach - połowa wartości tego udziału (zachowek). Jak z kolei wynika z § 2 tego przepisu jeżeli uprawniony nie otrzymał należnego mu zachowku bądź w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, bądź w postaci powołania do spadku, bądź w postaci zapisu, przysługuje mu przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia.

Z zacytowanych powyżej przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że zachowek jest odrębnym od spadkobrania tytułem nabycia podlegającym opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Osoby uprawnione do zachowku nie uzyskują własności rzeczy i praw majątkowych wynikających z ww. prawa z chwilą otwarcia spadku. Przeniesienie takie następuje z chwilą wykonania tego prawa przez spadkobierców na rzecz osób uprawnionych.

Momentem nabycia rzeczy i praw majątkowych tytułem zachowku jest więc chwila jego wykonania. Moment ten decyduje z kolei o możliwości stosowania zwolnienia z opodatkowania, o którym mowa w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W myśl art. 4a ust. 1 pkt 1 zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4.

Zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych dokonać należy na formularzu SD-Z2, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawach wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych (Dz.U. z 2015 r., poz. 2060).

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1-2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (art. 4a ust. 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn).

Stosownie do art. 4a ust. 4 ww. ustawy, obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków gdy:

1. wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
2. nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.
   
   

Zwolnienie określone w art. 4a ww. ustawy stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa (art. 4 ust. 4 cyt. ustawy).

Jak wskazano już wyżej – nabycie własności rzeczy i praw majątkowych tytułem zachowku, na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn, co do zasady podlega opodatkowaniu tym podatkiem. Nabycie tytułem zachowku następuje z chwilą wykonania tego prawa – zaspokojenia roszczenia lub jego części.

Zatem w rozpatrywanej sprawie obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn powstał w momencie otrzymania przez Wnioskodawczynię środków pieniężnych tytułem zachowku.

Wobec tego – mając na uwadze opisany we wniosku stan faktyczny – Wnioskodawczyni z tytułu otrzymania zachowku po rodzicach od siostry, korzysta ze zwolnienia zawartego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Organ zauważa że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie chroni Wnioskodawczyni.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.