Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0112-KDIL3-1.4011.179.2018.1.KF
z 8 czerwca 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 11 kwietnia 2018 r. (data wpływu 12 kwietnia 2018 r.), uzupełnionym w dniu 19 kwietnia 2018 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie:

• powstania przychodu w związku z wniesieniem wkładu pieniężnego przez wspólnika cichego – jest prawidłowe,
• kosztów uzyskania przychodów w związku z wypłatą wynagrodzenia z tytułu udziału w zysku spółki cichej – jest nieprawidłowe,
• obowiązków płatnika w związku z zawartą umową spółki cichej – jest prawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 12 kwietnia 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie:

• powstania przychodu w związku z wniesieniem wkładu pieniężnego przez wspólnika cichego,
• kosztów uzyskania przychodów w związku z wypłatą wynagrodzenia z tytułu udziału w zysku spółki cichej,
• obowiązków płatnika w związku z zawartą umową spółki cichej.
  
  

Ponadto w dniu 19 kwietnia 2018 r. wpłynęło uzupełnienie wniosku.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz zdarzenia przyszłe.

Wnioskodawca jest osobą fizyczną mającą miejsce zamieszkania w Polsce i rozlicza się z punktu widzenia podatku dochodowego od osób fizycznych od całości swoich dochodów w Polsce.

Wnioskodawca i inna osoba fizyczna (dalej jako „wspólnik cichy”), zawarli w marcu 2018 r. umowę spółki cichej w celu realizacji wspólnego przedsięwzięcia gospodarczego (dalej jako „Projekt”). Wspólnik cichy ma również miejsce zamieszkania w Polsce i rozlicza się z punktu widzenia podatku dochodowego od osób fizycznych od całości swoich dochodów w Polsce.

W umowie spółki cichej Wnioskodawca i wspólnik cichy ustalili, iż:

1. Wnioskodawca występuje w umowie spółki cichej jako osoba prowadząca działalność gospodarczą realizująca Projekt w ramach swojego przedsiębiorstwa.
2. Wspólnik cichy występuje w umowie spółki cichej jako osoba prywatna nieprowadząca działalności gospodarczej.
3. Wspólnik cichy nie ma wpływu na prowadzenie przedsiębiorstwa Wnioskodawcy, w ramach którego ma być realizowany Projekt, bowiem to Wnioskodawca jest wyłącznie uprawniony do prowadzenia spraw swojego przedsiębiorstwa oraz reprezentowania go na zewnątrz.
4. Umowa spółki cichej dotyczy realizacji Projektu polegającego na budowie budynków mieszkalnych.
5. W celu realizacji Projektu Wnioskodawca ma nabyć niezabudowany grunt w ramach prowadzonej działalności gospodarczej i częściowo za wkład wspólnika cichego.
6. Projekt ma polegać na budowie budynków mieszkalnych na wyodrębnionej części niezabudowanego gruntu nabytego przez Wnioskodawcę.
7. Wspólnik cichy na podstawie umowy spółki cichej wniósł i ma wnieść do spółki cichej jedynie wkłady pieniężne w terminach w niej określonych bądź ustalonych w odrębnym porozumieniu.
8. Wkłady pieniężne wspólnika cichego mają być przeznaczone na nabycie niezabudowanego gruntu w celu realizacji Projektu, a następnie budowę budynków mieszkalnych na części gruntu objętego Projektem.
9. Wkład wspólnika cichego staje się częścią majątku przedsiębiorstwa Wnioskodawcy z przeznaczeniem na realizację Projektu.
10. Umowa określa powierzchnię gruntu objętego Projektem.
11. Wspólnik cichy uczestniczy w zysku z Projektu w proporcji ustalonej w umowie spółki cichej wyrażonej określonym procentem zysku netto z Projektu, natomiast w stratach z Projektu wspólnik cichy uczestniczy jedynie do wysokości wniesionego wkładu.
12. Wnioskodawca jest zobowiązany do prowadzenia szczegółowej ewidencji pozwalającej na identyfikację kosztów i przychodów dot. Projektu (dalej jako „Ewidencja Projektu”).
13. Wspólnik cichy ma prawo wglądu wyłącznie w Ewidencję Projektu i nie obejmuje to ksiąg podatkowych przedsiębiorstwa Wnioskodawcy.
14. Wspólnik cichy ma także prawo do spotkań z Wnioskodawcą w celu uzyskania informacji o sprawach związanych z realizacją Projektu, natomiast całość realizacji Projektu spoczywa na Wnioskodawcy, a wspólnik cichy nie uczestniczy w prowadzeniu Projektu.
15. W przypadku rozwiązania umowy spółki cichej, wspólnik cichy ma prawo do zwrotu wkładu oraz należnej mu części zysku z Projektu, natomiast w przypadku, gdy na moment rozwiązania umowy spółki cichej Projekt przyniósł straty, wspólnik cichy ma prawo do zwrotu wkładu pomniejszego o straty Wnioskodawcy na realizacji Projektu w części przypadającej na wspólnika cichego.
16. Umowę spółki cichej zawarto na czas nieokreślony.
17. Umowa przewiduje sytuacje, kiedy może ulec rozwiązaniu m.in. w przypadku wypowiedzenia umowy, śmierci Wnioskodawcy bądź wspólnika cichego.
    
    

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy otrzymanie a następnie zwrot wspólnikowi cichemu wkładu pieniężnego na podstawie umowy spółki cichej, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym po stronie Wnioskodawcy?
2. Czy wypłata przez Wnioskodawcę wspólnikowi cichemu zysku brutto z Projektu w części przysługującemu wspólnikowi cichemu, stanowi koszt uzyskania przychodu dla Wnioskodawcy w działalności gospodarczej Wnioskodawcy?
3. Czy z tytułu wypłaty przez Wnioskodawcę wspólnikowi cichemu zysku z Projektu, ciążą na nim obowiązki płatnika wynikające z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy, w odniesieniu do pytania nr 1, otrzymanie a następnie zwrot wspólnikowi cichemu wkładu pieniężnego na podstawie umowy spółki cichej, nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym po stronie Wnioskodawcy.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej jako „ustawa o PDOF”), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Z kolei, jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29-30c, art. 30e, art. 30f oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów (art. 9 ust. la ustawy o PDOF).

Jednocześnie, dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów (art. 9 ust. 2 ustawy o PDOF).

W ocenie Wnioskodawcy, otrzymanie wkładu pieniężnego od wspólnika cichego nie będzie powodować powstania przychodu podatkowego po stronie Wnioskodawcy, bowiem przewidziany w umowie spółki cichej wkład wspólnika cichego ma zasadniczo charakter zwrotny, a zatem nie można w tym przypadku mówić o trwałym przysporzeniu majątkowym po stronie Wnioskodawcy.

Moment zwrotu wkładu uiszczanego Wnioskodawcy przez wspólnika cichego w ramach umowy spółki cichej, nie został w tej umowie precyzyjnie określony za pomocą przyszłej daty, ale wynika to z faktu, iż została ona zawarta na czas nieokreślony, bo na moment zawierania umowy, nie można określić okresu jej obowiązywania. Niemniej jednak, w zakresie rozwiązania spółki cichej, uprawnienia kształtujące posiadać będzie zarówno Wnioskodawca jak i wspólnik cichy, gdyż umowa spółki cichej przewiduje możliwość rozwiązania umowy spółki cichej w przypadku wystąpienia zdarzeń w niej określonych.

Innymi słowy, rozwiązanie spółki cichej jest zdarzeniem przyszłym i pewnym, jednak realizacja tego założenia nastąpi w bliżej nieokreślonej przyszłości, a wraz z nią nastąpi zwrot wkładu przez Wnioskodawcę na rzecz wspólnika cichego. Po rozwiązaniu umowy spółki cichej nie będzie przeprowadzane żadne postępowanie likwidacyjne, wspólnik cichy nie będzie miał żadnych praw do majątku Wnioskodawcy. Niemniej Wnioskodawca po wypowiedzeniu umowy spółki cichej przez jedną ze Stron, będzie zobowiązany rozliczyć się ze wspólnikiem cichym na zasadach określonych zawartą umową, zwłaszcza z wniesionego wkładu.

Mając powyższe na uwadze, w przypadku umowy spółki cichej zawartej przez Wnioskodawcę, będziemy mieli do czynienia jedynie z czasowym udostępnieniem Wnioskodawcy przez wspólnika cichego określonej kwoty pieniężnej dla celów realizacji Projektu. Zatem, jej otrzymanie nie stanowi dla Wnioskodawcy przysporzenia majątkowego, a więc po stronie Wnioskodawcy otrzymanie i zwrot wkładu wspólnika cichego jest neutralna podatkowo i nie podlega u Wnioskodawcy opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, w odniesieniu do pytania nr 2, w sytuacji wypłaty przez Wnioskodawcę zysku wspólnikowi cichemu z Projektu, kwota zysku brutto stanowi dla Wnioskodawcy koszt uzyskania przychodu w prowadzonej przez niego działalności gospodarczej.

Z uwagi na to, iż zawarcie umowy spółki cichej jest formą pozyskania kapitału przez Wnioskodawcę, którego koszt pozyskania będzie uzależniony od wypracowanych zysków, to koszt pozyskania, czyli wynagrodzenie należne Wspólnikowi cichemu (zysk z Projektu), co do zasady będzie stanowił dla Wnioskodawcy koszt uzyskania przychodu.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o PDOF, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Wniesienie przez wspólnika cichego wkładu do spółki cichej (udostępnienie kapitału) przyczynią się, przynajmniej pośrednio, do zwiększenia przychodów Wnioskodawcy. Celem całego przedsięwzięcia związanego z umową spółki cichej będzie bowiem zwiększenie zysków i w konsekwencji przychodów Wnioskodawcy, który to zysk będzie następnie podstawą do określenia wynagrodzenia wspólnika cichego. W konsekwencji, koszty Wnioskodawcy związane z uzyskaniem i wykorzystaniem powyższych świadczeń wspólnika cichego będą poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

W związku z tym, że koszty wypłaty zysku dla wspólnika cichego nie zostały wymienione w katalogu negatywnym z art. 23 ust. 1 ustawy o PDOF, jak również spełniają warunki wynikające z art. 22 ust. 1 ustawy o PDOF, będą w ocenie Wnioskodawcy stanowiły dla niego koszty uzyskania przychodów. Trzeba bowiem wskazać, że kosztem podatkowym jest taki koszt, który spełnia następujące przesłanki:

• został poniesiony przez podatnika,
• wykazuje bezpośredni lub pośredni związek z przychodem tzn. przyczynia się, bądź może się przyczynić do osiągnięcia przychodu podatkowego, jego zachowania albo zabezpieczenia,
• nie został wymieniony w katalogu kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodów.
  
  

Podkreślić należy, że definicja sformułowana w art. 22 ust. 1 ustawy o PDOF, ma charakter ogólny. Wiąże się to z koniecznością każdorazowej indywidualnej oceny prawnej poniesionego przez podatnika wydatku i badaniem istnienia związku pomiędzy poniesionym kosztem a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu. Tak więc kosztem uzyskania przychodów będą zarówno wydatki, których poniesienie bezpośrednio przekłada się na uzyskanie konkretnych przychodów, jak i te, których nie można w taki sposób przypisać do określonych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako zmierzające do ich osiągnięcia.

Zdaniem Wnioskodawcy, wydatki na wypłatę „wynagrodzenia” dla wspólnika cichego w związku z pozyskaniem kapitału na realizację Projektu na podstawie zawartej umowy spółki cichej, spełniają warunki wynikające z przepisu art. 22 ust. 1 ustawy o PDOF, jednocześnie do opisu zdarzenia przyszłego nie mają zastosowania przypadki wymienione w katalogu negatywnym kosztów niepodatkowym, który przewiduje art. 23 ust. 1 ustawy o PDOF. Zatem Wnioskodawca jest uprawniony do uznania zysku z Projektu wypłacanego wspólnikowi cichemu w wartości brutto (uwzględniając zryczałtowany podatek jaki Wnioskodawca jest zobowiązany pobrać jako płatnik), jako koszt podatkowy w prowadzonej przez niego działalności gospodarczej.

Zdaniem Wnioskodawcy, w odniesieniu do pytania nr 3, z tytułu wypłaty wspólnikowi cichemu zysku z Projektu, na Wnioskodawcy będzie ciążył obowiązek obliczenia, poboru i odprowadzenia zryczałtowanego podatku dochodowego jako płatnika tego podatku. Ponadto, na Wnioskodawcy będzie ciążył obowiązek wykazania tego zryczałtowanego podatku w rocznej deklaracji składanej na podstawie art. 42 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jako przychód z kapitałów pieniężnych, a dokładniej przychód z odsetek.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o PDOF, jednym ze źródeł przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

Natomiast art. 17 ust. 1 pkt 1 ustawy o PDOF precyzuje, że: za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się odsetki od pożyczek. W ocenie Wnioskodawcy, w sytuacji gdy wspólnikiem cichym wnoszącym wkład pieniężny jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej bądź osoba fizyczna, której wkład do spółki cichej nie ma związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą (tj. zawarła umowę spółki cichej poza prowadzoną działalnością gospodarczą), przychód z tytułu udziału w zyskach spółki cichej należałoby zakwalifikować jako przychód z kapitałów pieniężnych.

Z kolei w myśl art. 30a ust. 1 pkt 1 ustawy o PDOF, od uzyskanych dochodów (przychodów) pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 52a, z odsetek od pożyczek, z wyjątkiem gdy udzielanie pożyczek jest przedmiotem działalności gospodarczej. Przy czym zryczałtowany podatek, o którym mowa w art. 30a ust. 1 pkt 1-4 oraz pkt 6, 8 i 9 ustawy o PDOF, pobiera się bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 5 pkt 1 i 4, ust. 5a, 5d i 5e (art. 30a ust. 6 ustawy o PDOF).

Zdaniem Wnioskodawcy, w sytuacji przedstawionej w opisie stanu faktycznego, ewentualny zysk wypłacony przez Wnioskodawcę wspólnikowi cichemu z tytułu Projektu, nie stanowi dla wspólnika cichego przychodu, który powinien być łączony z przychodami opodatkowanymi na zasadach ogólnych (według skali podatkowej). Natomiast uczestnictwo w spółce cichej i wypłata zysku z Projektu, będzie wiązała się z powstaniem po stronie wspólnika cichego przychodów z kapitałów pieniężnych zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 w zw. z art. 17 ust. 1 pkt 1 ustawy o PDOF. Podstawą opodatkowania w tym przypadku byłby przychód w postaci zysku wypłacanego przez Wnioskodawcę wspólnikowi cichemu, przy czym przychód ten podlega opodatkowaniu 19% zryczałtowanym podatkiem dochodowym zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 1 ustawy o PDOF.

Z uwagi na powyższe na Wnioskodawcy, jako płatniku zryczałtowanego podatku dochodowego, spoczywają obowiązki wynikające z przepisów art. 41 ust. 4 ustawy o PDOF, tj. Wnioskodawca w sytuacji wypłaty wspólnikowi kwot odpowiadających zyskom z Projektu, będzie zobowiązany do obliczenia, pobrania i odprowadzenia na rachunek urzędu skarbowego właściwego dla Wnioskodawcy, zryczałtowanego podatku dochodowego w wysokości 19% od zysku przypadającego wspólnikowi cichemu. Ponadto, po zakończeniu roku podatkowego, Wnioskodawca będzie zobowiązany wykazać pobrany zryczałtowany podatek z tego tytułu w rocznej deklaracji PIT-8AR na podstawie art. 42 ust. 1a ustawy o PDOF.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzeń przyszłych w zakresie:

• powstania przychodu w związku z wniesieniem wkładu pieniężnego przez wspólnika cichego – jest prawidłowe,
• kosztów uzyskania przychodów w związku z wypłatą wynagrodzenia z tytułu udziału w zysku spółki cichej – jest nieprawidłowe,
• obowiązków płatnika w związku z zawartą umową spółki cichej – jest prawidłowe.
  
  

Zasadę swobody umów przewiduje art. 353¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2018 r., poz. 1025). W myśl tego przepisu, strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Z zasady tej wynika możliwość zawierania tzw. „umów nienazwanych”, tj. nieuregulowanych w ww. Kodeksie. Należy przy tym pamiętać, że treść dozwolonej umowy przez prawo wyznaczają postanowienia art. 56 i 58 Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 56 Kodeksu cywilnego, czynność prawna wywołuje nie tylko skutki w niej wyrażone, lecz również te, które wynikają z ustawy, z zasad współżycia społecznego i z ustalonych zwyczajów.

Z uwagi na brak ustawowych uregulowań umowy spółki cichej należy stwierdzić, że umowa ta jest jedną z tzw. umów nienazwanych. Należy przy tym zauważyć, że o rodzaju zawartej umowy nie decyduje nadana jej przez strony nazwa lecz treść złożonych przy jej zawieraniu oświadczeń woli. Funkcjonowanie spółki cichej opiera się na wniesieniu przez wspólnika cichego, dysponującego majątkiem rzeczowym lub finansowym, wkładu (niekiedy w postaci wkładu własnej pracy) na rzecz drugiego wspólnika, prowadzącego przedsiębiorstwo lub inną działalność zarobkową we własnym imieniu. Wspólnik cichy w zamian za swój wkład uczestniczy w zyskach tej działalności, nie ujawniając się jednak na zewnątrz, nie mając też praw do majątku tej spółki. Wspólnik cichy nie odpowiada też za zobowiązania spółki wobec wierzycieli. Spółka taka jest po prostu odmianą umowy cywilnoprawnej dwóch stron.

Do istotnych elementów stosunku spółki cichej należą:

1. uczestniczenie w cudzym przedsiębiorstwie (strony dążą do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego),
2. wniesienie wkładu (wkład wspólnika cichego, który może być w formie zarówno pieniężnej, jak i niepieniężnej, staje się częścią majątku przedsiębiorcy),
3. wniesienie wkładu daje prawo do udziału w zysku (nie można wyłączyć wspólnika cichego od uczestnictwa w zyskach – inaczej jest w odniesieniu do strat),
4. wyłączenie osobistej odpowiedzialności (wobec wierzycieli przedsiębiorcy).
   
   

Istota spółki cichej wyczerpuje się w stosunku zobowiązaniowym łączącym wspólników (spółka wewnętrzna). Wspólnik cichy nie staje się współwłaścicielem majątku, do którego wniósł wkład, ani nie występuje w stosunkach zewnętrznych.

Z przedstawionego w treści wniosku opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca i inna osoba fizyczna (wspólnik cichy), zawarli w marcu 2018 r. umowę spółki cichej w celu realizacji wspólnego przedsięwzięcia gospodarczego (Projektu). W umowie spółki cichej Wnioskodawca i wspólnik cichy ustalili, że Wnioskodawca występuje w umowie spółki cichej jako osoba prowadząca działalność gospodarczą realizująca Projekt w ramach swojego przedsiębiorstwa, natomiast wspólnik cichy występuje w umowie spółki cichej jako osoba prywatna nieprowadząca działalności gospodarczej. Wspólnik cichy nie ma wpływu na prowadzenie przedsiębiorstwa Wnioskodawcy, w ramach którego ma być realizowany Projekt, bowiem to Wnioskodawca jest wyłącznie uprawniony do prowadzenia spraw swojego przedsiębiorstwa oraz reprezentowania go na zewnątrz. Wspólnik cichy na podstawie umowy spółki cichej wniósł i ma wnieść do spółki cichej jedynie wkłady pieniężne w terminach w niej określonych bądź ustalonych w odrębnym porozumieniu. Wkłady pieniężne wspólnika cichego mają być przeznaczone na nabycie niezabudowanego gruntu w celu realizacji Projektu, a następnie budowę budynków mieszkalnych na części gruntu objętego Projektem. Wkład wspólnika cichego staje się częścią majątku przedsiębiorstwa Wnioskodawcy z przeznaczeniem na realizację Projektu. Wspólnik cichy uczestniczy w zysku z Projektu w proporcji ustalonej w umowie spółki cichej wyrażonej określonym procentem zysku netto z Projektu, natomiast w stratach z Projektu wspólnik cichy uczestniczy jedynie do wysokości wniesionego wkładu. W przypadku rozwiązania umowy spółki cichej, wspólnik cichy ma prawo do zwrotu wkładu oraz należnej mu części zysku z Projektu, natomiast w przypadku, gdy na moment rozwiązania umowy spółki cichej Projekt przyniósł straty, wspólnik cichy ma prawo do zwrotu wkładu pomniejszego o straty Wnioskodawcy na realizacji Projektu w części przypadającej na wspólnika cichego.

W związku z powyższym powstała m.in. wątpliwość, czy otrzymanie a następnie zwrot wspólnikowi cichemu wkładu pieniężnego na podstawie umowy spółki cichej, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym po stronie Wnioskodawcy.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 200, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 3 tej ustawy, jednym ze źródeł przychodów jest pozarolnicza działalność gospodarcza.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Użycie w ww. przepisie sformułowania „otrzymane lub postawione do dyspozycji” oznacza, że momentem powstania przychodu pieniężnego jest moment otrzymania, czyli wpływu bezpośrednio do majątku podatnika, względnie na jego rachunek, wymienionych środków, skutkującego powstaniem po stronie podatnika możliwości dysponowania tymi środkami.

Zgodnie natomiast z art. 14 ust. 1 cytowanej ustawy, za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Z przytoczonych wyżej przepisów wynika także, że o przychodzie można mówić wtedy, gdy następuje trwałe i definitywne przysporzenie majątkowe.

Tymczasem, w przypadku wkładu wnoszonego przez wspólnika cichego, zgodnie z umową spółki cichej, nie wystąpi definitywny przyrost majątku przedsiębiorstwa Wnioskodawcy, gdyż w myśl tej umowy, wkład taki może być zwrócony odpowiednio do jego wartości na dzień rozwiązania spółki cichej.

Podsumowując, otrzymanie a następnie zwrot wspólnikowi cichemu wkładu pieniężnego na podstawie umowy spółki cichej nie będzie powodować powstania przychodu podatkowego po stronie Wnioskodawcy.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą również możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów w prowadzonej działalności gospodarczej wypłaconego wspólnikowi cichemu przysługującego zysku brutto z Projektu.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Zgodnie z powyższym przepisem kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą podatnika, których celem jest osiągnięcie przychodów, bądź zabezpieczenie lub zachowanie ich źródła. Spełnienie tego warunku oznacza wykazanie przez podatnika, że wydatek był celowy i potrzebny w prowadzonej przez niego działalności, tj. że był racjonalny co do zasady i racjonalny co do wysokości. Istotny jest zamiar podatnika zmierzający do uzyskania lub powiększenia przychodów wskutek powiększenia wydatków.

W większości przypadków związek z przychodem nie nasuwa żadnej wątpliwości. Są jednak sytuacje, w których ów związek przyczynowy nie jest jednoznaczny. Wszystkie te sytuacje należy rozwiązywać według zasad racjonalnego rozumowania, odrębnie w odniesieniu do każdego przypadku.

Wnioskodawca opisując umowę spółki cichej wskazał, że wspólnik cichy uczestniczy w zysku z Projektu w proporcji ustalonej w umowie spółki cichej.

Wobec powyższego – w niniejszej sprawie należy zbadać, czy niniejsza wypłata przysługującego zysku z Projektu wspólnikowi cichemu stanowić będzie koszt podatkowy Wnioskodawcy poniesiony w celu uzyskania przychodu. Stan sprawy nakazuje uznać, że przesłanka ta nie zostanie spełniona. Należy wskazać, że wypłata ta nie służy uzyskaniu przez Wnioskodawcę przychodów. Wydatek ten stanowi realizację podziału zysku osiągniętego w ramach umowy spółki cichej.

Wydatku tego nie można również uznać za koszt poniesiony w celu zabezpieczenia bądź zachowania źródła przychodów. Do tej grupy kosztów podatkowych Wnioskodawca może zaliczyć tylko wydatki związane z zapewnieniem funkcjonowania swojego przedsiębiorstwa, np. koszty obsługi administracyjnej, księgowej czy prawnej, koszty działań marketingowych i promocyjnych oraz reklamowych, ubezpieczeń, mediów, podatku od nieruchomości, niektóre koszty postępowań sądowych zmierzających do wyegzekwowania należności (tj. przychodów opodatkowanych jako należne). Zatem w niniejszym przypadku również druga przesłanka wynikająca z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zostanie spełniona, ponieważ wypłata części zysku z Projektu na rzecz wspólnika cichego nie służy zabezpieczeniu ani zachowaniu źródła przychodów.

Wobec powyższego należy wskazać, że wypłata przysługującego wspólnikowi cichemu zysku brutto z Projektu, będąca przedmiotem sprawy, stanowi realizację szczególnego zobowiązania wynikającego z umowy spółki cichej. Z tych też względów świadczenia takiego nie można traktować jako poniesionego w celu uzyskania przychodu przez Wnioskodawcę, bądź zachowania albo zabezpieczenia jego źródła przychodów.

Podsumowując, wypłata przez Wnioskodawcę wspólnikowi cichemu zysku brutto z Projektu w części przysługującemu wspólnikowi cichemu, nie będzie stanowiła kosztu uzyskania przychodu dla Wnioskodawcy w działalności gospodarczej.

Przechodząc do kwestii ciążących na Wnioskodawcy obowiązków płatnika w związku z zawartą umową spółki cichej, tut. Organ wyjaśnia co następuje.

Dopuszczalne jest stosowanie do umów nienazwanych przepisów o umowach nazwanych, wprost lub przez analogię, w zależności od celu umowy nienazwanej i podobieństwa tego celu do umowy nazwanej. Stąd właściwym jest potraktowanie wniesienia wkładu przez wspólnika cichego jako udzielenie pożyczki, jeżeli przedmiotem wkładu są pieniądze lub rzeczy oznaczone co do gatunku – na co wskazuje treść art. 720 Kodeksu cywilnego. Przekazanie przedmiotu wkładu i późniejszy jego zwrot nie stanowi dochodu wspólnika cichego. Za dochód taki należy uważać jedynie udział w zysku przedsiębiorcy.

Jeżeli więc wspólnikiem spółki cichej jest osoba fizyczna, która wniosła do tej spółki wkład pieniężny, który nie jest związany z prowadzoną przez tę osobę działalnością gospodarczą, wówczas przychód z tytułu uczestnictwa w spółce cichej należy zakwalifikować jako przychód z tytułu odsetek od pożyczek.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jednym ze źródeł przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c.

Natomiast art. 17 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy precyzuje, że, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się odsetki od pożyczek.

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania, należy stwierdzić, że w sytuacji gdy wspólnikiem cichym wnoszącym wkład pieniężny jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej bądź osoba fizyczna, której wkład do spółki cichej nie ma związku z prowadzoną działalnością gospodarczą (tj. zawarła umowę spółki cichej poza prowadzoną działalnością gospodarczą), przychód z tytułu udziału w zyskach spółki zakwalifikować należy jako przychód z kapitałów pieniężnych.

W myśl art. 30a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od uzyskanych dochodów (przychodów) z odsetek od pożyczek, z wyjątkiem gdy udzielanie pożyczek jest przedmiotem działalności gospodarczej, pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 52a.

Przy czym zryczałtowany podatek, o którym mowa w ust. 1 pkt 1-4 oraz pkt 6, 8 i 9, pobiera się bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 5 pkt 1 i 4, ust. 5a, 5d i 5e (art. 30a ust. 6 ww. ustawy).

W związku z powyższym należy stwierdzić, że przychód wspólnika cichego z tytułu uczestnictwa w spółce cichej należy zakwalifikować do przychodów z kapitałów pieniężnych, tj. odsetek od pożyczek, zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 w zw. art. 17 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Podstawą opodatkowania w tym przypadku jest przychód, który nie podlega pomniejszeniu o koszty jego uzyskania. Jednocześnie przychód ten podlega opodatkowaniu 19% zryczałtowanym podatkiem dochodowym, zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 1 ww. ustawy.

Jednocześnie na Wnioskodawcy ciążył będzie obowiązek poboru zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych wynikający z art. 41 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem, płatnicy, o których mowa w ust. 1, są obowiązani pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych z tytułów określonych w art. 29, art. 30 ust. 1 pkt 2, 4-5a, 13-16 oraz art. 30a ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 4d, 5 oraz 10.

Na podstawie art. 42 ust. 1 ww. ustawy, płatnicy, o których mowa w art. 41, przekazują kwoty pobranych zaliczek na podatek oraz kwoty zryczałtowanego podatku w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki (podatek) – na rachunek urzędu skarbowego, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika wykonuje swoje zadania, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby. (…)

Ponadto, w terminie do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym płatnicy, o których mowa w art. 41, są obowiązani przesłać do urzędu skarbowego, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika wykonuje swoje zadania, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby, roczne deklaracje, według ustalonego wzoru – PIT-8AR (art. 42 ust. 1a cyt. ustawy).

Podsumowując, wypłacony przez Wnioskodawcę wspólnikowi cichemu zysk z tytułu uczestnictwa w spółce cichej należy zakwalifikować do przychodów z kapitałów pieniężnych, tj. odsetek od pożyczek, zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 w zw. art. 17 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jednocześnie Wnioskodawca, jako płatnik, będzie zobowiązany do obliczenia, pobrania i odprowadzenia do właściwego urzędu skarbowego zryczałtowanego podatku dochodowego w wysokości 19% przychodu. Natomiast po zakończeniu roku podatkowego – na podstawie art. 42 ust. 1a ww. ustawy – do wykazania pobranego podatku w deklaracji rocznej PIT-8AR.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Interpretacja dotyczy:

• zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia oraz
• zdarzeń przyszłych przedstawionych przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
  
  

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.