Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP3-2.4011.214.2018.2.AK
z 28 maja 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 24 marca 2018 r. (data wpływu 26 marca 2018 r.) oraz piśmie z dnia 7 maja 2018 r. (data wpływu 9 maja 2018 r.) stanowiącym odpowiedź na wezwanie z dnia 23 kwietnia 2018 r. Nr 0114-KDIP3-2.4011.214.2018.1.AK o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłaty odszkodowania – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 marca 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłaty odszkodowania.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W roku 2014 Wnioskodawca stał się posiadaczem lokalu mieszkalnego zakupionego od Spółdzielni Mieszkaniowej. W roku 2015 została zgłoszona i przyjęta za słuszną reklamacja w zakresie pękających ścian w lokalu. Przyczyną pęknięcia była i jest znajdująca się w mieszkaniu dylatacja – przechodząca przez całe mieszkanie. Od momentu zgłoszenia nieprawidłowości do grudnia 2017 r., sprzedawca poinformował Wnioskodawcę o:

1. Rozpoczęciu postępowania sądowego pomiędzy Spółdzielnią a pozwanym biurem projektowym w zakresie złożonej reklamacji.
2. Braku możliwości trwałego usunięcia zgłoszonych nieprawidłowości w postaci pękniętych ścian w lokalu, które są skutkiem przebiegającej przez mieszkanie dylatacji.
3. Chęci podpisania ugody pozasądowej, której przedmiotem byłoby, zwrócenie części wpłaconych przy zakupie lokalu kosztów.
   
   

Na chwilę obecną Spółdzielnia, stoi na stanowisku, że zwrócone środki w kwocie 60 000, 00 zł nie podlegają opodatkowaniu, ponieważ stanowią wyrównanie za sprzedaż lokalu z ukrytymi wadami. Występujące w lokalu usterki wiążą się także z obniżeniem jego wartości.

Pismem z dnia 23 kwietnia 2018 r. Nr KDIP3-2.4011.214.2018.1.AK wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku poprzez wskazanie:

• co będzie stanowiło podstawę wypłaty odszkodowania - proszę wskazać na podstawie jakiego dokumentu (np. aktu, umowy) zostanie wypłacone Wnioskodawcy odszkodowanie,
  

• przedstawienie własnego stanowiska w sprawie, adekwatnego do zadanego pytania/pytań podatkowych,
  

podanie wszelkich niezbędnych elementów opisu zdarzenia przyszłego mającego wpływ na wydanie interpretacji indywidualnej – bowiem Wnioskodawca załączył do wniosku załączniki (wzór ugody pozasądowej), w tym miejscu wskazać należy, iż załączone do wniosku dokumenty nie podlegają analizie i weryfikacji w ramach wydawania interpretacji indywidualnych, Organ wydając interpretację indywidualną odnosi się do przedstawionego opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego oraz stanowiska Wnioskodawcy przedstawionego we wniosku.

Pismem z dnia 7 maja 2018 r. (data wpływu 9 maja 2018 r.) Wnioskodawca w wyznaczonym terminie dokonał uzupełnienia wniosku wskazując, iż:

Zdaniem Wnioskodawcy podstawą wypłaty odszkodowania jest umowa kupna lokalu mieszkalnego od Spółdzielni propozycja ugody pozasądowej przedstawionej przez Sprzedającego Ugoda oraz wypłacone na jej podstawie pieniądze, byłyby wypłacone tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia z tytułu wad ukrytych, niezgodności z umową oraz obniżenia wartości lokalu. Zaspokajałyby roszczenia związane z ewentualnym zmniejszeniem powierzchni lokalu w wyniku wykonania prac naprawczych. Stanowisko Wnioskodawcy zostało przedstawione poniżej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy omawiana transakcja (propozycja ugody) nie podlega opodatkowaniu przez osobę fizyczną - Wnioskodawcę w zakresie zeznania podatkowego?

Zdaniem Wnioskodawcy, przedstawiona przez Spółdzielnię propozycja ugody pozasądowej nie powinna podlegać opodatkowaniu z tytułu zeznania od osoby fizycznej PIT-36 - inne źródła dochodu.

Zdaniem Wnioskodawcy zaproponowana przez Sprzedającego kwota jest odszkodowaniem oraz zadośćuczynieniem, która stanowi faktycznie zwrot cześć poniesionych kosztów zakupu mieszkania z tytułu wad ukrytych i niezgodności z umową kupna - trwałe obniżenie wartości lokalu. Sprzedający nie widzi możliwości trwałej naprawy niezgodności w postaci pęknięć ścian oraz dziury, która przebiega przez kuchnię, przedpokój oraz jeden z pokoi. Dziura znajduje się w posadzkach ,ścianach i sufitach opisywanych pomieszczeń. Omawiane uszkodzenia są wynikiem znajdującej się w mieszkaniu dylatacji i mają charakter trwały.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2018 r., poz. 200 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy, Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w tym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, iż definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Z treści wniosku wynika, iż Wnioskodawca zakupił lokal mieszkaniowy od Spółdzielni. W roku 2015 została zgłoszona i przyjęta za słuszną reklamacja w zakresie pękających ścian w lokalu. Przyczyną pęknięcia była i jest znajdująca się w mieszkaniu dylatacja – przechodząca przez całe mieszkanie. Od momentu zgłoszenia nieprawidłowości do grudnia 2017 r., sprzedawca poinformował Wnioskodawcę o rozpoczęciu postępowania sadowego pomiędzy Spółdzielnią a pozwanym biurem projektowym w zakresie złożonej reklamacji, braku możliwości trwałego usunięcia zgłoszonych nieprawidłowości w postaci pękniętych ścian w lokalu, które są skutkiem przebiegającej przez mieszkanie dylatacji oraz chęci podpisania ugody pozasądowej, której przedmiotem byłoby, zwrócenie części wpłaconych przy zakupie lokalu kosztów.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera definicji odszkodowania, należy jej więc szukać w innych przepisach, w tym m.in. w przepisach prawa cywilnego. W cywilnoprawnym ujęciu odszkodowanie jest świadczeniem mającym na celu naprawę wyrządzonej szkody lub jej kompensatę. Odszkodowanie może mieć formę restytucji (przywrócenie stanu poprzedniego) lub zapłaty określonej kwoty, która skompensuje poszkodowanemu poniesione straty.

Szkodą jest ubytek w majątku poszkodowanego spowodowany bezprawnym działaniem lub zaniechaniem sprawcy, a także niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem przez dłużnika zobowiązania.

Zauważyć należy, że ugoda jest jednym z typów umów regulowanych przez ustawę z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 917 ww. ustawy, strony zawierające ugodę, czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, zauważyć należy, że umowa ta może być zawarta wyłącznie w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. W literaturze przedmiotu podkreśla się, że z ustępstwem mamy do czynienia, gdy ktoś rezygnuje z jakiegoś warunku, wymagania, zmniejsza swoje żądania, czy też odstępuje od nich. Ustępstwa mogą polegać m.in. na zrzeczeniu się uprawnień, czy też zarzutów, zaciąganiu zobowiązań, obniżeniu świadczenia itp.

Zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.

Zasady naprawienia szkody określone zostały m.in. w art. 471 ustawy Kodeks cywilny, który stanowi, iż dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Należy zauważyć, iż każde odszkodowanie ma za zadanie wyrównanie szkody w majątku, utraconych korzyści lub szkody poczynionej na osobie (zadośćuczynienie). Odszkodowanie stanowi zawsze przychód, gdyż otrzymujący je powiększa w ten sposób swój majątek. Odszkodowanie w żadnym wypadku nie ma charakteru restytucyjnego, bowiem niczego nie przywraca a jedynie wynagradza stratę lub krzywdę. Warunkiem otrzymania każdego odszkodowania jest zdarzenie, w wyniku którego dana osoba doznała określonego uszczerbku. Nikt nie otrzyma odszkodowania, jeśli wcześniej nie zaszła przesłanka powodująca możliwość ubiegania się o nie.

Jak już wyżej wskazano, każde odszkodowanie stanowi przysporzenie majątkowe, przychód podatkowy. Jednakże ustawodawca ze względów celowościowych, wprowadził w zakresie niektórych odszkodowań zwolnienie z podatku dochodowego od osób fizycznych.

I tak, w myśl art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są, otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2016 r. poz. 1666, 2138 i 2255 oraz z 2017 r. poz. 60 i 962), z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe;
   
   

Z literalnego brzmienia powołanych wyżej przepisów jednoznacznie wynika, że nie wszystkie odszkodowania otrzymywane przez osoby fizyczne są wolne od podatku dochodowego. Zakres zwolnienia wynikający z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy obejmuje tylko odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w lit. a)-g) tego przepisu.

Analiza cytowanego powyżej przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje jednoznacznie, że ustawodawca konsekwentnie wyłączył z katalogu zwolnień odszkodowania, które zostały otrzymane na podstawie zawartej pomiędzy stronami umowy lub ugody pozasądowej, nawet w sytuacji gdy ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, iż podstawą wypłaty odszkodowania będzie umowa kupna lokalu mieszkalnego od Spółdzielni oraz propozycja ugody pozasądowej przedstawionej przez Sprzedającego. Ugoda pozasądowa oraz wypłacone na jej podstawie pieniądze, byłyby wypłacone tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia z tytułu wad ukrytych, niezgodności z umową oraz obniżenia wartości lokalu.

Już sama okoliczność zawarcia ugody pozasądowej – bez analizowania czy omawiane odszkodowanie mieści się w kategorii odszkodowań, których wysokość lub zasady wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw – stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) ww. ustawy, wyklucza zwolnienie z opodatkowania otrzymanej kwoty.

W związku z powyższym, ze względu na brak możliwości objęcia opisanego we wniosku odszkodowania którymkolwiek ze zwolnień przedmiotowych należy stwierdzić, że stanowi ono przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zatem kwota odszkodowania w wysokości 60.000 zł, którą otrzyma Wnioskodawca stanowić będzie przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Przychód ten należy potraktować jako przychód z tzw. „innych źródeł”, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ww. ustawy. Przychód ten, jako nie zwolniony z podatku dochodowego, należy wykazać w zeznaniu podatkowym za rok, w którym odszkodowanie zostało wypłacone. Zgodnie bowiem z art. 45 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, z zastrzeżeniem ust. 7 i 8.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług
   
   

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.