Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0112-KDIL3-2.4011.130.2018.2.TR
z 10 maja 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 11 marca 2018 r. (data wpływu 13 marca 2018 r.), uzupełnionym pismem z dnia 24 kwietnia 2018 r. (data wpływu 26 kwietnia 2018 r.) oraz pismem z dnia 27 kwietnia 2018 r. (data wpływu e-mail 27 kwietnia 2018 r., data wpływu 30 kwietnia 2018 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania otrzymanego świadczenia – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 13 marca 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania otrzymanego świadczenia.

Z uwagi na fakt, że ww. wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, pismem z dnia 12 kwietnia 2018 r. nr 0112-KDIL3-2.4011.130.2018.1.TR Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wezwał Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.

Jednocześnie poinformowano Zainteresowaną, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d § 1 Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ a uzupełnieniem wniosku przez Wnioskodawczynię nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano w dniu 12 kwietnia 2018 r. (skuteczne doręczenie nastąpiło w dniu 18 kwietnia 2018 r.), zaś w dniu 26 kwietnia 2018 r. (data nadania 24 kwietnia 2018 r.) Wnioskodawczyni uzupełniła ww. wniosek.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni zwarła umowę deweloperską z sp. z o.o. na wybudowanie i przeniesienie własności lokalu mieszkalnego wraz z przynależnym do niego ogródkiem (zgodnie z kartoteką lokalu stanowiącą załącznik do umowy sprzedaży). Po wybudowaniu lokalu i przeprowadzonych obliczeniach powykonawczych stwierdzono, że całkowita powierzchnia działki wynikająca z karty lokalu jest mniejsza.

W związku z powyższym, Zainteresowana podpisała z sp. z o.o. porozumienie, w którym ustalili, że sp. z o.o. dokona na rzecz Zainteresowanej zwrotu kwoty z tytułu zmniejszenia powierzchni działki (zgodnie z par. 1 pkt 2 porozumienia). Kwotę wynikającą z porozumienia Wnioskodawczyni otrzymała na wskazany przez nią rachunek bankowy.

Po zakończeniu roku podatkowego 2017, Wnioskodawczyni otrzymała od sp. z o.o. PIT-8C, w którym wskazano, że otrzymała „odszkodowanie”, a nie zwrot.

W uzupełnieniu wniosku, Zainteresowana doprecyzowała opisany we wniosku stan faktyczny przez jednoznaczne wskazanie, że przedmiotowe świadczenie otrzymała w dniu 29 czerwca 2017 r. oraz że jest to świadczenie wynikające z art. 566 ust. 1 ustawy Kodeks cywilny.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy zwrot wynikający z podpisanego porozumienia podlega opodatkowaniu podatkiem od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawczyni, stanowisko sp. z o.o. przedstawione w PIT-8C Zainteresowana uważa za niezgodne ze stanem faktycznym i sprzeczne z treścią zawartego porozumienia.

Kwota wypłacona przez sp. z o.o. była zwrotem z tytułu zmniejszenia powierzchni działki, co oznacza, że pierwotnie zapłacona kwota za zakup nieruchomości była zawyżona.

W związku z powyższym, kwota zwrotu otrzymanego na mocy porozumienia nie jest odszkodowaniem, a co za tym idzie, nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W uzupełnieniu wniosku Zainteresowana zmodyfikowała swoje stanowisko i przedstawiła je następująco.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku są otrzymane odszkodowania, które wynikają z przepisów odrębnych ustaw. W powyższej sytuacji jest to ustawa Kodeks cywilny, art. 556 ust. 1, zgodnie z którym wadą fizyczną podlagającą pod rękojmię jest brak określonych właściwości, tj. mniejsza działka.

W związku z powyższym – według Wnioskodawczyni – mamy do czynienia z odszkodowaniem, które stanowi wyrównanie rzeczywistej straty (a nie utracone korzyści) i jest wolne od podatku zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 200, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W art. 10 ust. 1 ww. ustawy zostały określone źródła przychodów, gdzie między innymi w punkcie 9 wymienia się: inne źródła.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. Katalog przychodów zaliczanych do innych źródeł nie stanowi katalogu zamkniętego, zawiera bowiem jedynie przykładowe wskazanie przychodów zaliczanych do tego źródła. Zatem, o przychodzie można mówić wtedy, gdy ma on charakter trwałego przysporzenia majątkowego, tj. ma konkretny wymiar finansowy, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe. Tak więc, podstawą uzyskania przychodów z innych źródeł mogą być tylko takie czynności, w wyniku których następuje po stronie osoby fizycznej przysporzenie majątkowe.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega zatem dochód uzyskiwany w wyniku określonych czynności faktycznych i prawnych, w następstwie których mamy do czynienia z przyrostem mienia, osiągniętym przysporzeniem majątkowym mającym konkretny wymiar finansowy.

Należy podkreślić, że art. 21 ust. 1 ww. ustawy przewiduje szereg zwolnień przedmiotowych obejmujących świadczenia o charakterze odszkodowawczym. Tego rodzaju (przewidziane przez prawodawcę) dochody nie oznaczają dla podatnika przysporzenia majątkowego, a pokrywają stratę, czy innego rodzaju uszczerbek w majątku lub osobie podatnika. Przykładowo można wskazać zwolnienie zawarte w art. 21 ust. 1 pkt 3-4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z tym, aby dane świadczenie nie podlegało opodatkowaniu niezbędne jest umieszczenie go w ustawowym katalogu zwolnień przedmiotowych lub też objęcie go rozporządzeniem Ministra Finansów w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego, przy czym w rozpatrywanej sprawie taka sytuacja nie ma miejsca.

Z kolei na mocy przywołanego przez Wnioskodawczynię art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2016 r. poz. 1666), z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

Wątpliwości Zainteresowanej budzą bowiem skutki podatkowe otrzymania przez nią kwoty pieniężnej w ramach odpowiedzialności z tytułu rękojmi, a nie – jak uważa Wnioskodawczyni – odszkodowania; tym samym nie jest to też zadośćuczynienie. W konsekwencji, przywołane zwolnienie przedmiotowe uregulowane w art. 21 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy podatkowej nie może mieć do rozpatrywanego zwolnienia zastosowania, gdyż nie mieści się w zakresie przedmiotowym tejże regulacji. Jak wynika bowiem z doprecyzowania opisanego we wniosku stanu faktycznego, podstawą prawną otrzymania przez Wnioskodawczynię przedmiotowej kwoty był art. 556 § 1 Kodeksu cywilnego.

Przy analizie zagadnienia, czy otrzymana przez Wnioskodawczynię ww. kwota stanowi przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy odwołać się do przepisów regulujących instytucję rękojmi.

Instytucję rękojmi regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459, z późn. zm.).

Rękojmia za wady została uregulowana w art. 556-576 Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 556 Kodeksu cywilnego, sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę fizyczną lub prawną (rękojmia).

Artykuł 560 Kodeksu cywilnego przewiduje następujące uprawnienia kupującego i obowiązki sprzedającego z tytułu rękojmi za wady rzeczy sprzedanej:
§ 1. Jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupujący może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy, chyba że sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo wadę usunie. Ograniczenie to nie ma zastosowania, jeżeli rzecz była już wymieniona lub naprawiana przez sprzedawcę albo sprzedawca nie uczynił zadość obowiązkowi wymiany rzeczy na wolną od wad lub usunięcia wady.
§ 2. Jeżeli kupującym jest konsument, może zamiast zaproponowanego przez sprzedawcę usunięcia wady żądać wymiany rzeczy na wolną od wad albo zamiast wymiany rzeczy żądać usunięcia wady, chyba że doprowadzenie rzeczy do zgodności z umową w sposób wybrany przez kupującego jest niemożliwe albo wymagałoby nadmiernych kosztów w porównaniu ze sposobem proponowanym przez sprzedawcę. Przy ocenie nadmierności kosztów uwzględnia się wartość rzeczy wolnej od wad, rodzaj i znaczenie stwierdzonej wady, a także bierze się pod uwagę niedogodności, na jakie narażałby kupującego inny sposób zaspokojenia.
§ 3. Obniżona cena powinna pozostawać w takiej proporcji do ceny wynikającej z umowy, w jakiej wartość rzeczy z wadą pozostaje do wartości rzeczy bez wady.
§ 4. Kupujący nie może odstąpić od umowy, jeżeli wada jest nieistotna.

Natomiast na podstawie z art. 561 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupujący może żądać wymiany rzeczy na wolną od wad albo usunięcia wady.

Z kolei stosownie do art. 5561 § 1 Kodeksu cywilnego, wada fizyczna polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową. W szczególności rzecz sprzedana jest niezgodna z umową, jeżeli:

1. nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia;
2. nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, w tym przedstawiając próbkę lub wzór;
3. nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia;
4. została kupującemu wydana w stanie niezupełnym.
   
   

Przywołane przepisy nie przewidują wypłaty przez sprzedawcę odszkodowania (względnie innych środków pieniężnych) z tytułu wystąpienia wady w sprzedanej rzeczy, jak również nie określają ich wysokości lub zasad ustalania. Należy rozróżnić świadczenie odszkodowawcze od wykonania świadczenia, które obciąża zobowiązanego i wykonania jego przez wierzyciela na koszt dłużnika.

W konsekwencji, otrzymane przez Wnioskodawczynię od dewelopera środki pieniężne stanowią przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji podatnik jest zobowiązany do wykazania otrzymanej od dewelopera kwoty w zeznaniu PIT-36, a deweloper jest zobligowany do wykazania wypłaconej kwoty w rocznej informacji PIT-8C, stosownie do art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przepis art. 42a ww. ustawy stanowi bowiem, że osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego, z zastrzeżeniem art. 45ba ust. 4, przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

Reasumując: na gruncie stanu faktycznego opisanego we wniosku i jego uzupełnieniu, otrzymana przez Zainteresowaną kwota pieniężna stanowi dla niej przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który to przychód nie korzysta ze zwolnienia od podatku uregulowanego w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji, rzeczony przychód podlegał wykazaniu w PIT-8C (przez dewelopera) oraz w rocznym zeznaniu podatkowym PIT-36 za rok 2017 (przez Wnioskodawczynię).

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Końcowo, informuje się również, że wydając interpretację w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej organ interpretacyjny nie przeprowadza postępowania dowodowego, w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony, do oceny dokumentów załączonych do wniosku; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego, bądź zdarzenia przyszłego, przedstawionym przez Wnioskodawczynię i stanowiskiem Wnioskodawczyni.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.