Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0113-KDIPT2-3.4011.126.2018.1.GG
z 27 kwietnia 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Zainteresowanej będącej stroną postępowania i Zainteresowanej niebędącej stroną postępowania przedstawione we wniosku wspólnym z dnia 26 lutego 2018 r. (data wpływu 2 marca 2018 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego otrzymanej gratyfikacji za wypadek przy pracy – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 2 marca 2018 r. wpłynął do tutejszego Organu ww. wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego otrzymanej gratyfikacji za wypadek przy pracy.

We wniosku złożonym przez:

• Zainteresowaną będącą stroną postępowania: Panią
  

• Zainteresowaną niebędącego stroną postępowania: Panią
  

przedstawiono następujący stan faktyczny:

Mąż Zainteresowanej będącej stroną postępowania K zmarł dnia 16 maja 2011 r. na skutek wypadku przy pracy zaistniałego u pracodawcy: Spółka Akcyjna, Al. , Ś w dniu 5 maja 2011 r.

W związku z zaistniałym zdarzeniem, wobec kwestionowania przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych faktu zaistnienia wypadku przy pracy zostały przeciwko ZUS skierowane na drogę sądową roszczenia o przyznanie renty rodzinnej oraz o wypłatę jednorazowego odszkodowania. Wskazane postępowania sądowe zakończyły się dopiero w 2016 r. wydaniem przez Sąd Okręgowy …. VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych dnia 14 września 2016 r. wyroku w sprawie o sygn. uwzględniającego roszczenie o przyznanie renty na rzecz Zainteresowanej będącej stroną postępowania oraz wydaniem przez ZUS dnia 19 grudnia 2016 r. decyzji znak o przyznaniu jednorazowego odszkodowania dla Zainteresowanej będącej stroną postępowania i córki …. (Zainteresowanej niebędącej stroną postępowania) w kwocie łącznej: zł, tj. po dla każdej z Nich. Wobec wypłaty jednorazowego odszkodowania w trakcie procesu złożone zostało oświadczenie o cofnięciu odwołania w tym zakresie, co skutkowało wydaniem przez Sąd Rejonowy w postanowienia umarzającego postępowanie, sygn. akt

Mając na uwadze fakt wydania przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych decyzji o przyznaniu jednorazowego odszkodowania, zastosowanie w sprawie znalazł art. 23 § 5 Ponadzakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla Pracowników Przedsiębiorstw Przemysłu Obronnego i Lotniczego, zgodnie z którym: „w przypadku wystąpienia choroby zawodowej lub wypadku przy pracy bez winy pracownika, pracodawca wypłaca niezależnie od przysługującego odszkodowania wynikającego z odrębnych przepisów, dodatkową jednorazową gratyfikację w wysokości 50% tego odszkodowania”. Wobec brzmienia ww. przepisu do zapłaty pozostawała kwota zł 50/100 (jako 50% wypłaconych z ZUS zł).

Pracodawca w związku z zaistniałym zdarzeniem oraz brzmieniem ww. art. 23 § 5 Ponadzakładowego Układu Zbiorowego wypłacił na rzecz Zainteresowanej będącej stroną postępowania oraz córki A (Zainteresowanej niebędącej stroną postępowania) odpowiednio po zł, jednocześnie odprowadzając część kwoty, tj. 18% z zł przysługujących na każdą z Nich, na poczet podatku dochodowego od osób fizycznych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w przedmiotowym stanie faktycznym (wypadek przy pracy) oraz brzmienia i charakteru art. 23 § 5 Ponadzakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla Pracowników Przedsiębiorstw Przemysłu Obronnego i Lotniczego znajduje zastosowanie zwolnienie od podatku w oparciu o art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Zainteresowanej będącej stroną postepowania i Zainteresowanej niebędącej stroną postępowania, w świetle zaistniałego stanu faktycznego w sprawie zastosowanie znajduje zwolnienie od podatku dochodowego w oparciu o art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Powyższe wynika z faktu, że wskazany przepis dla pracowników Przedsiębiorstw Przemysłu Obronnego i Lotniczego znajduje zastosowanie wyłącznie w sytuacjach poniesienia szkody lub krzywdy przez pracownika, toteż wypłata dokonana na jego podstawie przez pracodawcę na rzecz pracownika lub jego spadkobiercy (niekwestionowana przez pracodawcę) ma charakter odszkodowania/zadośćuczynienia, pomimo użycia nieprecyzyjnego zwrotu „gratyfikacja” i jako taka podlega zwolnieniu na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Zainteresowanej będącej stroną postępowania i Zainteresowanej niebędącej stroną postępowania w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Przepisy ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 200, z późn. zm.), co do zasady, dotyczą opodatkowania wszelkich dochodów osób fizycznych.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie zaś do art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodu są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Natomiast w myśl art. 12 ust. 1 powołanej ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy.

Z treści wniosku wynika, że pracodawca pobrał zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych od wypłaconej Zainteresowanej będącej stroną postępowania i Zainteresowanej niebędącej stroną postępowania dodatkowej gratyfikacji z tytułu wypadku przy pracy K….. …..bez winy pracownika. Wypłata dodatkowej gratyfikacji wynika z art. 23 § 5 Ponadzakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla Pracowników P……. P…..O…..i L….. i wynosi 50% odszkodowania otrzymanego z ZUS z tego tytułu. W przedmiotowej sprawie podstawę prawną wypłaconej kwoty stanowił art. 23 § 5 Ponadzakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla Pracowników P P….. O…..i L…...

Stosownie do treści art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2016 r., poz. 1666, 2138 i 2255 oraz z 2017 r., poz. 60 i 962), z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

Należy zaznaczyć, że powyższym zwolnieniem objęte są tylko te odszkodowania i zadośćuczynienia, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, bądź z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy Kodeks pracy, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w lit. a-g zacytowanego przepisu.

W świetle przepisu art. 9 § 1 Kodeksu pracy, ilekroć w tej ustawie jest mowa o prawie pracy rozumie się przez to przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy.

Ponadto należy podkreślić, że ww. zwolnienie jest wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania, a zatem wszelkie odstępstwa od tej zasady muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane zgodnie z wykładnią literalną. W związku z tym tylko do otrzymanych odszkodowań lub zadośćuczynień enumeratywnie wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ma zastosowanie przedmiotowe zwolnienia przedmiotowe.

Jednocześnie należy zauważyć, że w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca nie zdefiniował pojęcia odszkodowania czy zadośćuczynienia. Nie oznacza to jednak dowolności w ich rozumieniu. Jak wynika bowiem z orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 kwietnia 2011 r., sygn. akt SK 62/08, jeśli określony sposób rozumienia przepisu ustawy utrwalił się już w sposób oczywisty, a zwłaszcza jeśli znalazł jednoznaczny i autorytatywny wyraz w orzecznictwie Sądu Najwyższego bądź Naczelnego Sądu Administracyjnego to należy uznać, że przepis ten – w praktyce swego stosowania – nabrał takiej właśnie treści. Jednocześnie względy spójności systemu prawa uzasadniają, aby kryteria rozumienia pojęć niezdefiniowanych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych miały w pierwszej kolejności charakter kryteriów ustawowych. Konieczne staje się zatem zastosowanie wykładni systemowej zewnętrznej i odwołanie się do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459, z późn. zm.).

Odwołując się zatem do prawa cywilnego stwierdzić należy, że świadczenie odszkodowawcze to najogólniej świadczenie mające na celu naprawienie wyrządzonej szkody. Szkodą jest uszczerbek jakiego doznał poszkodowany wbrew jego woli, we wszelkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. Uszczerbek niemajątkowy jest określany terminem „krzywda”. Pod tym pojęciem należy rozumieć wszelkie negatywne przeżycia człowieka wyrażające się zarówno w cierpieniu fizycznym, jak i psychicznym, wywołane czynem niedozwolonym.

Do naprawienia krzywdy odnosi się termin „zadośćuczynienie”, natomiast „odszkodowanie” wiąże się z naprawieniem uszczerbku majątkowego. Funkcję odszkodowawczą w Kodeksie pracy oraz Kodeksie cywilnym pełnią wyłącznie te świadczenia, których celem jest zrekompensowanie pracownikowi skutków zdarzeń, które noszą cechy czynu niedozwolonego lub zawinionego przez pracodawcę. W świetle przytoczonych wyjaśnień, jak również przedstawionego we wniosku stanu faktycznego, uznać zatem należy, że w sytuacji, gdy wypłata gratyfikacji nastąpiła zgodnie z obowiązującym u pracodawcy wewnętrznym aktem prawa pracy, tj. Ponadzakładowym Układem Zbiorowym Pracy (przewidującym wypłatę takiego świadczenia z tytułu wypadku przy pracy), to w konsekwencji przepis art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ma zastosowanie do dodatkowej gratyfikacji.

Zatem, biorąc pod uwagę przedstawiony stan faktyczny oraz wskazane przepisy prawa należy stwierdzić, że wypłacona Zainteresowanej będącej stroną postępowania i Zainteresowanej niebędącej stroną postępowania dodatkowa gratyfikacja jest zwolniona z opodatkowania od podatku dochodowego od osób fizycznych, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy.

Wobec powyższego, stanowisko Zainteresowanej będącej stroną postępowania i Zainteresowanej niebędącej stroną postępowania uznano za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Zainteresowaną będącą stroną postępowania i Zainteresowaną niebędącą stroną postępowania oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zgodnie z art. 14na ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.), przepisów art. 14k - 14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Zainteresowanej będącej stroną postępowania (art. 14r § 2 ustawy Ordynacja podatkowa) przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w…… w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.