Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB3-2.4012.113.2018.2.MD
z 18 kwietnia 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 14 lutego 2018 r. (data wpływu 19 lutego 2018 r.), uzupełnionym pismem z 26 marca 2018 r. (data wpływu 27 marca 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku obowiązku zwrotu kwoty wydatkowanej na zakup kasy rejestrującej w przypadku śmierci osoby prowadzącej jednoosobową działalność gospodarczą – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 lutego 2018 r. wpłynął ww. wniosek, o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku obowiązku zwrotu kwoty wydatkowanej na zakup kasy rejestrującej w przypadku śmierci osoby prowadzącej jednoosobową działalność gospodarczą.

W przedmiotowym wniosku, uzupełnionym pismem z 26 marca 2018 r., przedstawiono następujący stan faktyczny:

W dniu 20 stycznia 2018 r. zmarła mama Wnioskodawczyni G. NIP xxx-xxx-xx-xx, która była użytkownikiem kasy fiskalnej zarejestrowanej pod numerem xxx.

Od 2016 r. działalność gospodarcza, którą prowadziła mama Wnioskodawczyni, była zawieszona dwukrotnie, w związku z czym nie upłynął okres 3 lat od czasu rozpoczęcia użytkowania kasy fiskalnej.

Za zakup pierwszej kasy fiskalnej mama Wnioskodawczyni otrzymała zwrot w wys. 700 zł.– z X Urzędu Skarbowego.

W związku ze śmiercią mamy Wnioskodawczyni, która prowadziła jednoosobową działalność gospodarczą, nie upłynął okres 3 lat użytkowania przez nią kasy fiskalnej zwalniający podatnika z obowiązku zwrotu odliczonej lub zwróconej kwoty wydatkowanej na zakup kasy rejestrującej.

W związku z powyższym zadano następujące pytania (ostatecznie sformułowane w piśmie z 26 marca 2018 r.):

Czy będąc jedynym spadkobiercą po zmarłej, Wnioskodawczyni ma obowiązek zwrotu odliczonych lub zwróconych kwot wydatkowanych przez zmarłą na zakup kasy rejestrującej, jeśli Wnioskodawczyni nie zamierza kontynuować działalności gospodarczej prowadzonej wcześniej przez zmarłą?

Zdaniem Wnioskodawcy (ostatecznie sformułowane w piśmie z 26 marca 2018 r.):

Przepisy dotyczące kas rejestrujących odwołują się wyłącznie do obowiązków podatnika, a w przypadku śmierci podatnika ustaje byt prawny podmiotu prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą. Przepisy prawa podatkowego nie określają, aby obowiązki związane z zakończeniem pracy kasy w trybie fiskalnym spoczywały na następcy prawnym zmarłego podatnika.

W związku z powyższym Wnioskodawczyni uważa, że nie ma obowiązku zwrotu odliczonych lub zwróconych kwot wydatkowanych przez zmarłą na zakup kasy rejestrującej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Regulacje ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221 z późn. zm.) zwanej dalej ustawą o VAT, nie precyzują wprost skutków prawnych związanych ze śmiercią podatnika podatku od towarów i usług, jednakże śmierć podatnika jest jedną z form zakończenia bytu prawnego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, a więc również zakończeniem występowania podmiotu w obrocie gospodarczym w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

Podatnikami, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie o VAT, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Natomiast zgodnie z art. 7 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201 z późn. zm.), podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu.

Zatem, byt prawny podatnika – osoby fizycznej, na którego przepisy podatkowe nakładają obowiązek podatkowy ustaje z chwilą śmierci.

Organy podatkowe uzyskują informację o śmierci podatnika na podstawie przepisów ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz.U. z 2017 r. poz. 869), zwanej dalej ustawą o NIP.

Zgodnie z art. 12 ust. 2 ww. ustawy o NIP, w przypadku zgonu lub ustania bytu prawnego podatnika, nadany NIP wygasa, z wyjątkiem przypadków wymienionych w ust. 1 i 1a.

Przepis art. 96 ust. 6 ustawy o VAT stanowi, że jeżeli podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT zaprzestał wykonywania czynności podlegającej opodatkowaniu, jest on obowiązany zgłosić zaprzestanie działalności naczelnikowi urzędu skarbowego; zgłoszenie to stanowi dla naczelnika urzędu skarbowego podstawę do wykreślenia podatnika z rejestru jako podatnika VAT. Stosownie natomiast do ust. 7 powołanego artykułu zgłoszenia o zaprzestaniu działalności w wyniku śmierci podatnika dokonuje jego następca prawny.

Podkreślić należy, że prawa i obowiązki wynikające z przepisów prawa podatkowego nie należą do spadku. Ich sukcesja jest możliwa jedynie na podstawie i w granicach przepisów ustawy Ordynacja podatkowa.

Zgodnie z art. 97 § 1 Ordynacji podatkowej spadkobiercy podatnika, z zastrzeżeniem § 2, przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązku spadkodawcy. Natomiast § 2 ww. artykułu przewiduje, że jeżeli na podstawie przepisów prawa podatkowego, spadkodawcy przysługiwały prawa o charakterze niemajątkowym, związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, uprawnienia te przechodzą na spadkobierców pod warunkiem dalszego prowadzenia tej działalności na ich rachunek.

Z powyższego wynika, że spadkobiercy nie wstępują w prawa i obowiązki spadkodawcy wynikające z przepisów prawa podatkowego, lecz przejmują z mocy prawa wszelkie prawa i obowiązki o charakterze majątkowym, a prawa niemajątkowe pod warunkiem kontynuacji działalności prowadzonej uprzednio przez spadkodawcę.

W sytuacji, gdy działalność ma być kontynuowana przez następcę prawnego, ma on obowiązek zarejestrowania się jako odrębny podmiot gospodarczy, gdyż przepisy ustawy z 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz. U. z 2017 r. poz. 869) nie przewidują możliwości kontynuowania działalności z wykorzystaniem numeru identyfikacji podatkowej zmarłego podatnika, który prowadził działalność jednoosobowo.

Na podstawie ww. przepisów Ordynacji podatkowej należy stwierdzić, że spadkobiercy podatnika przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy. Na spadkobierców przechodzą tylko te obowiązki spadkodawcy, które miał on jako podatnik i tylko te związane z realizacją obowiązków wynikających z ustaw regulujących kwestie podatków. Jednocześnie nie można mówić o sukcesji prawa, którego spadkodawca nie nabył. Wejście spadkobiercy na podstawie art. 97 Ordynacji podatkowej w prawa i obowiązki podatnika (spadkodawcy) – nie uzasadnia utożsamiania go z podatnikiem.

Z wniosku wynika, że w związku ze śmiercią mamy Wnioskodawczyni, która prowadziła jednoosobową działalność gospodarczą, nie upłynął okres 3 lat użytkowania przez nią kasy fiskalnej zwalniający podatnika z obowiązku zwrotu odliczonej lub zwróconej kwoty wydatkowanej na zakup kasy rejestrującej.

Wątpliwości Wnioskodawczyni dotyczą braku obowiązku zwrotu odliczonych lub zwróconych kwot wydatkowanych przez zmarłą na zakup kasy rejestrującej.

Zgodnie z przepisem art. 111 ust. 1 pkt 1 ustawy, podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Jak stanowi art. 111 ust. 4 ustawy, podatnicy, którzy rozpoczną ewidencjonowanie obrotu i kwot podatku należnego w obowiązujących terminach, mogą odliczyć od tego podatku kwotę wydatkowaną na zakup każdej z kas rejestrujących zgłoszonych na dzień rozpoczęcia (powstania obowiązku) ewidencjonowania w wysokości 90% jej ceny zakupu (bez podatku), nie więcej jednak niż 700 zł.

Natomiast stosownie do zapisu art. 111 ust. 6 ustawy, podatnicy są obowiązani do zwrotu odliczonych lub zwróconych im kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących, w przypadku gdy w okresie 3 lat od dnia rozpoczęcia ewidencjonowania zaprzestaną ich używania lub nie dokonują w obowiązującym terminie zgłoszenia kasy do obowiązkowego przeglądu technicznego przez właściwy serwis, a także w przypadku naruszenia warunków związanych z odliczeniem tych kwot, określonych w przepisach wydanych na podstawie ust. 7 pkt 1 i 2.

Użyty w powyższym przepisie termin „zaprzestanie użytkowania” nie został zdefiniowany w ustawie o podatku od towarów i usług, zatem należy odwołać się do definicji określonej w Słowniku Języka Polskiego.

W znaczeniu Słownika Języka Polskiego (pod redakcją prof. M. Szymczaka, wyd. PWN, 1998 r.) „zaprzestać” oznacza przerwać jakąś czynność, zaniechać robienia czegoś.

W świetle powyższego, termin „zaprzestanie używania” zawarty w przepisie art. 111 ust. 6 ustawy należy interpretować w ten sposób, iż bez znaczenia pozostać muszą przyczyny, z jakich podatnik zaprzestał ewidencjonowania obrotu za pomocą kasy rejestrującej, tzn. czy zaprzestanie używania było wynikiem nieumyślnego zdarzenia losowego, czy też wynikało bezpośrednio z zaplanowanego działania.

Należy również przyjąć, że zaprzestanie używania kasy fiskalnej, o którym mowa w art. 111 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług oznacza sytuację, w której podatnik definitywnie, a nie czasowo zakończył używanie kasy fiskalnej.

Na podstawie art. 111 ust. 7 pkt 2 ustawy, Minister właściwy do spraw finansów publicznych, w drodze rozporządzenia określi przypadki, warunki i tryb zwrotu przez podatnika kwot, o których mowa w ust. 6, oraz inne przypadki naruszenia warunków związanych z ich odliczeniem (zwrotem), powodujące konieczność dokonania przez podatnika zwrotu, mając na uwadze okres wykorzystywania kas rejestrujących, przestrzeganie przez podatników warunków technicznych związanych z wykorzystywaniem tych kas oraz konieczność zapewnienia kontroli realizacji nałożonego na podatników obowiązku zwrotu odliczonych lub zwróconych im kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących w przypadku naruszenia warunków związanych z odliczeniem (zwrotem) tych kwot.

Kwestie rozliczenia wydatków poniesionych w związku z nabyciem urządzeń fiskalnych, w stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2011 r. regulują przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 grudnia 2010 r. w sprawie odliczania i zwrotu kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących (Dz. U. z 2013 r., poz. 163).

Stosownie do § 6 ust. 1 rozporządzenia, podatnicy są obowiązani do zwrotu odliczonych lub zwróconych im kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących w przypadkach, gdy w okresie trzech lat od dnia rozpoczęcia ewidencjonowania:

1. zaprzestaną działalności;
2. nastąpi otwarcie likwidacji;
3. zostanie ogłoszona upadłość;
4. nastąpi sprzedaż przedsiębiorstwa lub zakładu (oddziału), a następca prawny nie będzie dokonywał sprzedaży, o której mowa w art. 111 ust. 1 ustawy;
5. dokonają odliczenia z naruszeniem warunków, o których mowa w § 2 i 3.
   
   

Stosownie do przepisu § 6 ust. 3 ww. rozporządzenia zwrotu odliczonych lub zwróconych kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących należy dokonać na rachunek właściwego urzędu skarbowego w terminie:

1. do 25. dnia miesiąca następującego po:
   
   1. miesiącu, w którym powstały okoliczności uzasadniające dokonanie takiego zwrotu, jeżeli podatnik rozlicza podatek za okresy miesięczne,
   2. kwartale, w którym powstały okoliczności uzasadniające dokonanie takiego zwrotu, jeżeli podatnik rozlicza podatek za okresy kwartalne;
2. do końca miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstały okoliczności uzasadniające dokonanie zwrotu w przypadku podatników, o których mowa w art. 111 ust. 5 ustawy.
   
   

Wśród wymienionych okoliczności, powodujących powstanie obowiązku zwrotu kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących nie wymienia się jednak śmierci podatnika.

Wobec powyższego następca prawny nie jest obowiązany do zwrotu kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących. Zobowiązanie odnośnie zwrotu kwoty wydatkowanej na zakup kasy fiskalnej w przedmiotowej sytuacji zaistniało po śmierci podatnika. Zatem powyższa regulacja nie ma w tym przypadku zastosowania wobec spadkobiercy, który nie może ponosić odpowiedzialności za zobowiązania powstałe dopiero po śmierci spadkodawcy. Bowiem na mocy przepisów Ordynacji podatkowej spadkobierca nie jest obowiązany tego uczynić, gdyż przepisy te przewidują jedynie odpowiedzialność spadkobiercy za zobowiązania spadkodawcy, ale tylko tych powstałych za jego życia.

Zatem w przedmiotowej sprawie nie będzie miał zastosowania przepis § 6 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia, a tym samym Wnioskodawczyni nie będzie zobowiązana do zwrotu ulgi z tytuły zakupu kasy fiskalnej przez zmarłą matkę Wnioskodawczyni.

W konsekwencji Stanowisko Wnioskodawczyni jest prawidłowe.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dąbrowskiego 13, 66-400 Gorzów Wielkopolski po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.