Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0115-KDIT2-1.4011.37.2018.1.MST
z 16 marca 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, ze zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 22 stycznia 2018 r. (data wpływu 23 stycznia 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23 stycznia 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 27 marca 2010 r. Wnioskodawczyni zawarła związek małżeński, w którym nieprzerwanie obowiązuje ustrój wspólności majątkowej. Małżonek Wnioskodawczyni w 1996 roku nabył – na podstawie umowy o podział majątku wspólnego zawartej z poprzednią żoną – grunty o powierzchni 1,7057 ha oznaczone działkami gruntu nr 20/26 i 20/25. Przed zawarciem umowy o podział majątku z poprzednią żoną, małżonek Wnioskodawczyni był właścicielem powyższej nieruchomości we współwłasności ustawowej majątkowej małżeńskiej. W dniu 6 sierpnia 1993 r. byli małżonkowie nabyli przedmiotową nieruchomość do majątku wspólnego. Następnie, na mocy umowy o podział majątku wspólnego z 1996 roku w związku z rozwodem, małżonek Wnioskodawczyni został jedynym właścicielem przedmiotowej nieruchomości. Nieruchomość ta stanowiła Jego majątek osobisty. Następnie, w dniu 27 marca 2010 r. Wnioskodawczyni zawarła związek małżeński i w związku tym panuje ustrój ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej.

Następnie, działka nr 20/25 uległa podziałowi na działki oznaczone nr 20/38 i 20/39. Zgodnie z wypisem z rejestru gruntów z dnia 19 września 2016 r., nieruchomość oznaczona była finalnie numerami działek: 20/26, 20/38 i 20/39.

W dniu 6 października 2016 r. pomiędzy Wnioskodawczynią a Jej małżonkiem została zawarta w formie aktu notarialnego majątkowa umowa małżeńska. Na mocy powyższej umowy małżonkowie rozszerzyli wspólność ustawową na wszelkie przedmioty i prawa nabyte przez któregokolwiek z nich, zarówno przed, jak i w czasie trwania związku małżeńskiego, pod jakimkolwiek tytułem, z zastrzeżeniem wyjątków wynikających z art. 49 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Na mocy powyższej umowy strony wniosły, aby notariusz dokonała czynności polegającej na złożeniu do Sądu Rejonowego w ... wpisu w księdze wieczystej własności nieruchomości na rzecz małżonków – wspólność ustawowa umownie rozszerzona.

Następnie, w dniu 28 grudnia 2017 r. Wnioskodawczyni wraz z mężem sprzedała działki oznaczone nr 20/38 i 20/39 o łącznej powierzchni 1,0473 ha. Nabywca oświadczył, że zamierza utworzyć gospodarstwo rolne, w którym prowadzona będzie hodowla ryb, a tym samym działki nr 20/38 i 20/39 nie utracą charakteru rolnego.

Powstała zatem wątpliwość, czy sprzedaż działek oznaczonych nr 20/38 i 20/39 stanowiących współwłasność małżeńską stanowi źródło przychodu podlegające opodatkowaniu.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w związku ze sprzedażą ww. nieruchomości w grudniu 2017 roku, wystąpił u Wnioskodawczyni przychód, który podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawczyni, przychód ze sprzedaży nieruchomości opisanej w stanie faktycznym nie stanowi źródła przychodów podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W związku z zawarciem umowy rozszerzającej wspólność małżeńską nie doszło do nabycia przez Wnioskodawczynię nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem sprzedaż dokonana po upływie pięciu lat od końca roku, w którym nastąpiło nabycie nie stanowi źródła podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

• nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
• spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
• prawa wieczystego użytkowania gruntów,
• jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości następuje po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany z odpłatnego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Stosunki majątkowe pomiędzy małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 ze zm.).

Zgodnie z art. 31 § 1 ww. ustawy, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Stosownie natomiast do art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. Jak wynika z art. 33 pkt 1 ww. Kodeksu, do majątku osobistego każdego z małżonków należą przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej. Zgodnie z art. 47 § 1 zdanie pierwsze Kodeksu, małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa).

Umowa rozszerzająca wspólność ustawową małżeńską ma na celu ustanowienie ustroju majątkowego między małżonkami w sposób odmienny od przewidzianego w przepisach o wspólności ustawowej. Umowa ta jest czynnością prawną organizacyjną, która reguluje stosunki majątkowe małżonków podczas trwania ich związku małżeńskiego. Jest to czynność rozporządzająca nieodpłatna.

Zauważyć należy, że skoro z chwilą objęcia nieruchomości wspólnością majątkową nie następuje jakiekolwiek wydzielenie części nieruchomości, a żadnemu z małżonków (współwłaścicieli) nie przysługuje własność fizycznie wydzielonej części rzeczy, to nie można tym samym przyjąć, że z chwilą rozszerzenia wspólności majątkowej (wspólności ustawowej) strona takiej umowy (małżonek Wnioskodawczyni) wyzbyła się prawa do tej rzeczy. Kwestia ta była już przedmiotem rozważań Naczelnego Sądu Administracyjnego w wyroku z 9 kwietnia 2002 r., sygn. akt III SA 2717/00 oraz wyroku z 7 kwietnia 2016 r., sygn. akt II FSK 313/14.

W związku z powyższym należy stwierdzić, iż włączenie do majątku małżonków w drodze umowy rozszerzającej ustawową wspólność majątkową nieruchomości stanowiącej majątek odrębny jednego małżonka, nie jest nabyciem tej nieruchomości przez drugiego małżonka, w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT. Oznacza to, że datą nabycia nieruchomości przez każdego z małżonków, na skutek zawarcia umowy rozszerzającej wspólność ustawową staje się data nabycia nieruchomości przez tego małżonka, który nieruchomość włączył do majątku wspólnego.

Przyjąć zatem należy, że zbycie nieruchomości w 2017 roku dokonywane jest po upływie pięciu lat od końca roku, w którym nastąpiło nabycie i tym samym nie stanowi źródła przychodów podlegającego opodatkowaniu.

Powyższe stanowisko jest zgodne m.in. z interpretacją indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 20 października 2017 r., nr 0115-KDIT2-1.4011.231.2017.1.JG oraz z jednolitą linią judykatury, w tym z ostatnimi wyrokami Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 7 marca 2017 r., sygn. akt II FSK 410/15, z dnia 31 maja 2017 r., sygn. akt II FSK 1236/15, z dnia 22 marca 2017 r., sygn. II FSK 456/15. Skład orzekający stwierdził m.in., że „Za zasadnością tego poglądu przemawia szereg argumentów natury prawnej, ale istotny jest także aspekt aksjologiczny. Argumentacja prawna została już wcześniej przedstawiona. Ogniskuje się ona na analizie instytucji prawnej wspólności majątkowej małżeńskiej jako wspólności bezudziałowej nie będącej współwłasnością, wykluczającej możliwość wydzielenia udziału któregokolwiek z małżonków, a więc przypisania wyzbycia się części majątku przez małżonka, do majątku osobistego którego należał przedmiot majątkowy, na który wspólność rozszerzono (gdyż cały ten majątek nadal pozostaje jego własnością, tyle że we wspólności) oraz – w konsekwencji powyższego – niemożnością nabycia prawa do tej części majątku przez drugiego z małżonków. Jakkolwiek zgodnie z wykładnią Sądu Najwyższego rozszerzenie wspólności ustawowej jest czynnością prawną rozporządzającą nieodpłatną, jednak nie powoduje nabycia (w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f.) objętych nim przedmiotów majątkowych przez małżonka, do którego majątku przedmioty te wcześniej nie przynależały. Ewentualne wątpliwości w tej kwestii powinna rozwiać ocena ratio legis wymienionego przepisu prawa podatkowego, za którą należy uznać „przeciwdziałanie spekulacji rzeczami i prawami wymienionymi w tym przepisie”, jak ujął to Naczelny Sąd Administracyjny w omówionym wcześniej wyroku z dnia 9.04.2002 r. (III SA 2717/00). Ponieważ można zasadnie przyjąć, że zniweczenie zagrożenia spekulacją, ustawodawca upatruje w zachowaniu odpowiedniego dystansu czasowego pomiędzy dniem nabycia a dniem odsprzedaży przedmiotu majątkowego (zwłaszcza nieruchomości) przez określony podmiot, dystans ten jest zachowany także w przypadku, gdy od nabycia nieruchomości przez jednego małżonka (do majątku osobistego) do jej sprzedaży przez oboje małżonków (jako składnika majątku wspólnego) mija okres, uznany przez ustawodawcę za wystarczający do wyeliminowania zjawiska spekulacji. Niezależnie więc od tego, że przedstawiona racjonalizacja przepisu wydaje się nieco archaiczna i nie odzwierciedlająca obecnych uwarunkowań społeczno-ekonomicznych, wyraźnie wskazuje, że nie powinien on swoim zakresem obejmować takich zdarzeń, jak rozszerzenie wspólności majątkowej małżeńskiej, które w istocie nie stanowią obrotu nieruchomościami lub innymi przedmiotami majątkowymi, a mają tylko charakter organizacyjny, kształtujący i porządkujący małżeński ustrój majątkowy”.

Ponadto uznanie, że wskutek rozszerzenia wspólności majątkowej małżeńskiej jeden z małżonków nabył przedmiot majątkowy, wymieniony w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT, prowadziłoby do opodatkowania także tego małżonka, do którego majątku osobistego należała nieruchomość, na którą rozszerzono wspólność majątkową małżeńską. Zapłata podatku nastąpiłaby wszak z majątku wspólnego małżonków, wskutek czego jego ciężar poniósłby więc także ten z małżonków, który zbyty odpłatnie przedmiot majątkowy niewątpliwie nabył na tyle wcześniej, że obowiązek podatkowy względem niego nie mógłby w ogóle powstać. Pozostawałoby to w oczywistej i rażącej sprzeczności z zasadą, że podatnikiem może być tylko taka osoba, która podlega obowiązkowi podatkowemu (art. 7 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa).

Reasumując, włączenie do majątku małżonków w drodze umowy rozszerzającej ustawową wspólność majątkową nieruchomości stanowiącej majątek odrębny jednego małżonka, nie jest nabyciem tej nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT. Jako datę nabycia przez każdego z małżonków należy przyjąć datę nabycia przez małżonka, który nabył nieruchomość przed zawarciem umowy rozszerzającej wspólność małżeńską. Zatem zbycie przedmiotowej nieruchomości, jako dokonane po upływie pięciu lat od końca roku, w którym nastąpiło nabycie, nie powoduje powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych po stronie Wnioskodawczyni. Brak jest źródła przychodu, z którym ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wiąże powstanie obowiązku podatkowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Odnosząc się do powołanej przez Wnioskodawcę interpretacji organu podatkowego wskazać należy, że rozstrzygnięcie w niej zawarte dotyczy tylko konkretnej, indywidualnej sprawy podatnika, w określonym stanie faktycznym i w tej sprawie rozstrzygnięcie w niej zawarte jest wiążące. W odniesieniu natomiast do powołanych przez Wnioskodawcę wyroków sądów administracyjnych podkreślenia wymaga, że stosownie do art. 87 ustawy z dnia 2 kwietnia 1997 r. – Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, wyroki sądów nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa. Natomiast organy podatkowe mimo, że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami sądów i innych organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost z tego powodu, że nie stanowią materialnego prawa podatkowego. Niemniej jednak należy wskazać, że rozstrzygnięcia zawarte zarówno w powołanej interpretacji, jak i w wyrokach sądowych są zgodne z niniejszą interpretacją.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369 ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.