Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0112-KDIL3-2.4011.350.2018.2.MKA
z 24 października 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1, art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku wspólnym z dnia 3 września 2018 r. (data wpływu 12 września 2018 r.), uzupełnionym w dniu 5 października 2018 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w skutków podatkowych zamiany mieszkań – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 12 września 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zamiany mieszkań.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych określonych w art. 14b § 4 oraz art. 14f w związku z art. 14r § 4 Ordynacji podatkowej, w związku z powyższym pismem z 19 września 2018 r. nr 0112-KDIL3-2.4011.350.2018.1.MKA, wezwano Wnioskodawczynię do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Jednocześnie poinformowano Wnioskodawczynię, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d § 1 Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ a jego uzupełnieniem, nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano 19 września 2018 r., skutecznie doręczono 1 października 2018 r., natomiast 5 października 2018 r. do tut. Organu wpłynęła odpowiedź na ww. wezwanie, w której Wnioskodawczyni uzupełniła wniosek (nadano w polskiej placówce pocztowej 4 października 2018 r.).

We wniosku złożonym przez:

• Zainteresowanego będącym stroną postępowania
• Zainteresowanego niebędącego stroną postępowania

przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 13 stycznia 2010 roku rodzice małżonka Wnioskodawczyni zakupili mieszkanie przy ul. S. za kwotę 316 692 zł. Następnie dnia 8 lipca 2010 r. przekazali własność mieszkania tytułem darowizny małżonkowi Wnioskodawczyni deklarując jego wartość na kwotę 316 000 zł, później z dniem 20 lipca 2010 r. nastąpiło rozszerzenie własności o Wnioskodawczynię. Małżonkowie pozostają we wspólności majątkowej. Po czym dnia 2 czerwca 2011 r. małżonkowie zakupili garaż w cenie 33 000 zł. Rodzice małżonka Wnioskodawczyni 13 października 2017 r. zakupili mieszkanie przy ul. L. o wartości 450 885,42 zł, a następnie dnia 27 kwietnia 2018 r. garaż o wartości 49 527,18 zł. W dniu 6 sierpnia 2018 r. małżonkowie dokonali zamiany mieszkań z rodzicami małżonka Wnioskodawczyni. Zamianie podlegało mieszkanie przy ul. L. o zadeklarowanej w akcie notarialnym wartości 530 000 zł wraz z garażem o wartości 49 500 zł. Wartość tego mieszkania rodzice męża Wnioskodawczyni oszacowali na podstawie aktualnych cen oraz informacji z lokalnego rynku nieruchomości. W wyniku zamiany małżonkowie stali się właścicielami mieszkania przy ul. L., w zamian za nie przekazali rodzicom męża Wnioskodawczyni mieszkanie przy ul. S. o zadeklarowanej w akcie notarialnym wartości mieszkania 416 000 zł oraz garażu o wartości 43 000 zł. Wartość tego mieszkania małżonkowie oszacowali na podstawie aktualnych cen oraz informacji z lokalnego rynku nieruchomości.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w wyniku zamiany mieszkań pomiędzy małżonkami a rodzicami męża Wnioskodawczyni, dla małżonków powstanie obowiązek zapłaty podatku dochodowego? Jeśli tak, to od jakiej kwoty będzie liczony?

Zdaniem Zainteresowanych, małżonkowie będą zwolnieni z zapłaty podatku dochodowego od ww. umowy zamiany.

Wnioskodawczyni zauważa, że prawo podatkowe traktuje zamianę mieszkań jako odpłatne zbycie nieruchomości. Przychodem z odpłatnego zbycia w drodze zamiany jest wartość zbywanej nieruchomości, o czym mówi art. 19 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Natomiast art. 10 ust. 1 pkt 8 tej ustawy nakłada obowiązek podatkowy pod warunkiem, że odpłatne zbycie (w tym przypadku: zamiana) nastąpiło przed upływem 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości. Wspólnie z rodzicami małżonka Wnioskodawczyni zależało, aby dokonać tej zamiany w 2018 r., więc teoretycznie, w opinii Wnioskodawczyni, art. 10 ust. 1 pkt 8 nakłada na małżonków obowiązek podatkowy. Wnioskodawczyni uważa jednak, że art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwolni z tego obowiązku.

Wskazany artykuł mówi o zwolnieniu z podatku dochodowego, jeżeli przychód uzyskany ze zbycia nieruchomości (w tym przypadku: z zamiany), został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe w ciągu 2 lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie. Wnioskodawczyni uważa, że spełnia te warunki, ponieważ w wyniku zamiany nie otrzyma do ręki ani gorsza, gdyż cała transakcja zostanie dokonana bezgotówkowo – bez jakichkolwiek dopłat. Ponadto, zdaniem Wnioskodawczyni, warunek „dwóch lat” spełniony zostanie natychmiastowo, bowiem w tym samym akcie notarialnym przyjmie na siebie własność mieszkania rodziców.

Reasumując, środki pieniężne, które małżonkowie przeznaczyli na własne cele mieszkaniowe, nie zmieniają przeznaczenia, więc nie podlegają opodatkowaniu.

Ponadto, Wnioskodawczyni podkreśla, że art. 21 ust. 25 pkt 3 lit. b) ww. ustawy rozwija cytowany przepis art. 21 ust. 1 pkt 131 i dokładnie wskazuje, że za wydatki poniesione na własne cele mieszkaniowe uważa się wartość otrzymanego w ramach odpłatnego zbycia w drodze zmiany spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1509, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy źródłem przychodów jest odpłatne zbycie:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

– jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w tym przepisie przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Zatem, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw nastąpi po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym kwota uzyskana ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Wobec powyższego, w przypadku sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu dochodu ma moment jej nabycia.

Z treści wniosku wynika, że małżonek Wnioskodawczyni w dniu 8 lipca 2010 r. w drodze umowy darowizny nabył mieszkanie. Następnie 20 lipca 2010 r. nastąpiło rozszerzenie własności na Wnioskodawczynię. Małżonkowie pozostają we wspólności ustawowej małżeńskiej. Małżonkowie 2 czerwca 2011 r. nabyli garaż. W dniu 6 sierpnia 2018 r. małżonkowie zbyli przedmiotowe mieszkanie oraz garaż w drodze umowy zamiany. Na podstawie umowy zamiany małżonkowie nabyli prawo do innego mieszkania wraz z garażem.

W związku z powyższym, małżonkowie powzięli wątpliwość, czy zamiana mieszkań spowodowała powstanie obowiązku podatkowego po stronie Wnioskodawczyni oraz małżonka.

Mając na uwadze wyżej cytowane przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz opisany stan faktyczny, zbycie przez męża Wnioskodawczyni w 2018 r., w drodze umowy zamiany, mieszkania nabytego w 2010 r. nie stanowi źródła przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ upłynęło 5 lat od końca roku, w którym zostało ono nabyte.

Z kolei w odniesieniu do Wnioskodawczyni koniecznym jest ustalenie, czy włączenie prawa własności mieszkania, stanowiącego odrębną własność jako majątek osobisty małżonka Wnioskodawczyni do majątku wspólnego małżonków w drodze umowy rozszerzającej ustawową wspólność majątkową stanowi jego nabycie przez małżonkę w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W tej sytuacji należy odwołać się do przepisów ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r., poz, 682, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 31 § 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Do majątku osobistego każdego z małżonków należą między innymi przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej, przedmioty nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił (art. 33 ww. Kodeksu).

Umowa rozszerzająca wspólność majątkową małżeńską uregulowana została w art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa). Jest to umowa, której celem jest ustanowienie ustroju majątkowego między małżonkami w sposób odmienny od przewidzianego w przepisach o wspólności ustawowej. Umowy o rozszerzenie wspólności ustawowej w zakresie, w jakim ustanawiają zasadę kształtującą ustrój majątkowy, są umowami majątkowymi małżeńskimi, działają na przyszłość i mają charakter organizacyjny.

W powyższej kwestii wykształciła się jednolita linia orzecznicza sądów administracyjnych prezentująca stanowisko wskazujące, że rozszerzenie wspólności majątkowej małżeńskiej poprzez włączenie do majątku wspólnego nieruchomości wchodzącej uprzednio w skład majątku osobistego jednego z małżonków, nie stanowi nabycia tej nieruchomości przez drugiego z małżonków w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przykładowo, pogląd taki wyraził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 13 maja 2016 r. sygn. II FSK 1110/14. W wyroku tym NSA podkreślił, że Małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa). Umowa rozszerzająca wspólność majątkową małżeńską uregulowana została w art. 47 § 1 k.r.o. Jest to umowa, której celem jest ustanowienie ustroju majątkowego między małżonkami w sposób odmienny od przewidzianego w przepisach o wspólności ustawowej. Umowy o rozszerzenie wspólności ustawowej w zakresie, w jakim ustanawiają zasadę kształtującą ustrój majątkowy, są stricte umowami majątkowymi małżeńskimi, działają na przyszłość i mają charakter organizacyjny (wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 7 sierpnia 2015 r., I CA 185/15, LEX nr 1808658). Tak więc skoro z chwilą objęcia nieruchomości wspólnością majątkową nie następuje jakiekolwiek wydzielenie części nieruchomości, a żadnemu z małżonków (współwłaścicieli) nie przysługuje własność fizycznie wydzielonej części rzeczy, to nie można przyjąć, że z chwilą rozszerzenia wspólności majątkowej (wspólności ustawowej) strona takiej umowy (mąż wnioskodawczyni) wyzbyła się prawa do tej rzeczy.

Podobne stanowisko Naczelny Sąd Administracyjny zajął także w wyroku z dnia 22 marca 2017 r. sygn. II FSK 456/15 wskazując, że uznanie, że wskutek rozszerzenia wspólności majątkowej małżeńskiej jeden z małżonków nabył przedmiot majątkowy, wymieniony w art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f., prowadziłoby do opodatkowania także tego małżonka, do którego majątku osobistego należała nieruchomość, na którą rozszerzono wspólność majątkową małżeńską. Zapłata podatku nastąpiłaby wszak z majątku wspólnego małżonków, wskutek czego jego ciężar poniósłby więc także ten z małżonków, który zbyty odpłatnie przedmiot majątkowy niewątpliwie nabył na tyle wcześniej, że obowiązek podatkowy względem niego nie mógłby w ogóle powstać. (…) Stwierdzić natomiast należy, że włączenie do majątku małżonków w drodze umowy rozszerzającej ustawową wspólność majątkową nieruchomości stanowiącej majątek odrębny jednego małżonka, nie jest bowiem nabyciem tej nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.f.

Tak więc, skoro z chwilą objęcia nieruchomości wspólnością majątkową nie następuje jakiekolwiek wydzielenie części nieruchomości, a żadnemu z małżonków (współwłaścicieli) nie przysługuje własność fizycznie wydzielonej części rzeczy, to nie można przyjąć, że z chwilą rozszerzenia wspólności majątkowej (wspólności ustawowej) strona takiej umowy (mąż Wnioskodawczyni) wyzbyła się prawa do tej rzeczy.

Tym samym, włączenie do majątku małżonków w drodze umowy rozszerzającej ustawową wspólność majątkową nieruchomości stanowiącej majątek odrębny jednego małżonka, nie jest nabyciem tej nieruchomości przez drugiego małżonka, w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 przywołanej wyżej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Powyższe oznacza, że – w przypadku Wnioskodawczyni – za datę nabycia nieruchomości – mieszkania, które stanowiło wcześniej majątek odrębny małżonka, należy przyjąć dzień, w którym małżonek nabył tę nieruchomość do majątku odrębnego. W konsekwencji, w wyniku zawarcia w dniu 20 lipca 2010 r. umowy rozszerzającej wspólność ustawową, Wnioskodawczyni stała się współwłaścicielem nieruchomości nabytej w dniu 8 lipca 2010 r.

Zatem biorąc pod uwagę przedstawiony stan faktyczny oraz przywołane przepisy prawa należy stwierdzić, że zbycie przedmiotowego mieszkania – w drodze umowy zamiany – nastąpiło po upływie pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym zostało one nabyte przez małżonków, zatem przedmiotowa umowa zamiany nie będzie stanowiła źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, na Wnioskodawczyni oraz małżonku nie będzie ciążył obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu tej transakcji.

Tym samym w przedmiotowej sprawie nie będą miały zastosowania wskazane przez Wnioskodawczynię przepisy dotyczące zwolnienia z opodatkowania tj. art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zainteresowanemu będącemu stroną postępowania (art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.