Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP3-3.4011.309.2019.2.AK
z 4 października 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 28 czerwca 2019 r. (data wpływu 16 lipca 2019 r.), uzupełnione pismem z dnia 14 sierpnia 2019 r. (data wpływu 20 sierpnia 2019 r.) oraz pismem z dnia 18 września 2019 r. (data nadania 18 września 2019 r., data wpływu 24 września 2019 r.) na wezwanie Nr 0114-KDIP3-3.4011.309.2019.1.MS2 z dnia 5 września 2019 r. (data nadania 5 września 2019 r., data doręczenia 11 września 2019 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania odszkodowania na podstawie ugody sądowej – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 lipca 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania odszkodowania na podstawie ugody sądowej.

Z uwagi na braki formalne, pismem z dnia 5 września 2019 r. Nr 0114-KDIP3-3.4011.309.2019.1.MS2 (data nadania 5 września 2019 r., data doręczenia 11 września 2019 r.), wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia braków formalnych wniosku.

Pismem z dnia 18 września 2019 r. (data nadania 18 września 2019 r., data wpływu 24 września 2019 r.) Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie.

We wniosku i uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca w dniu 20 lipca 2015 r. zawarł z Pracodawcą I umowę o pracę.
Umowa ta (na skutek aneksowania w dniu 20 lipca 2015 r.) przewidywała 6-miesięczny okres wypowiedzenia. W dniu 12 listopada 2015 r. Wnioskodawcy zostało przedstawione wypowiedzenie warunków pracy i płacy (dalej jako: „Wypowiedzenie”). Pismem z dnia 26 lutego 2016 r. Wnioskodawca oświadczył, ze odmawia przyjęcia nowych warunków pracy i płacy określonych w wypowiedzeniu.

W dniu 18 listopada 2015 r. Wnioskodawca wniósł odwołanie od wypowiedzenia warunków pracy i płacy wnosząc o uznanie bezskuteczności wypowiedzenia, a w przypadku, gdy wypowiedzenie doprowadzi (na skutek odmowy Wnioskodawcy) do definitywnego rozwiązania stosunku pracy – o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach pracy i płacy.

Wyrokiem z dnia 24 września 2018 r. Sąd Rejonowy przywrócił Wnioskodawcę do pracy. Od powyższego wyroku apelację wniósł Pracodawca II – następca prawny Pracodawcy I w wyniku częściowego podziału Pracodawcy I.

W przedmiocie wzajemnych roszczeń Wnioskodawca i Pracodawca II zawarli ostatecznie ugodę w dniu 23 maja 2019 r. przed Sądem Okręgowym (dalej: „Ugoda”). Strony postanowiły, że Pracodawca II zapłaci na rzecz Wnioskodawcy kwotę 2.500.000,00 zł (dwa miliony pięćset tysięcy) pomniejszoną o należną zaliczkę na podatek dochodowy, tj. kwotę 2.140.037.00 zł (dwa miliony sto czterdzieści tysięcy trzydzieści siedem), w związku z wypowiedzeniem Wnioskodawcy, na którą to kwotę składają się:

1. odszkodowanie w kwocie trzykrotnego wynagrodzenia (240.000,00 zł – dwieście czterdzieści tysięcy złotych), o którym mowa w art. 47¹ Kodeksu pracy (dalej jako: „Kp”) w zw. z art. 42 § 1 Kp (§ 1 ust. 1 lit. a ugody),
   
2. odszkodowanie obliczone na podstawie art. 415 kodeksu cywilnego (dalej jako: „Kc”) w zw. z art. 361 § 1 i § 2 Kc, w kwocie 260.205,00 zł (dwieście sześćdziesiąt tysięcy dwieście pięć), stanowiącej stratę w majątku Wnioskodawcy obejmującej koszty sądowe oraz koszty obsługi prawnej poniesione dotychczas przez Wnioskodawcę w związku ze sporem powstałym na gruncie stosunku pracy (§ 1 ust. 1 lit. b ugody),
   
3. odszkodowanie w kwocie 1.999.795,00 zł (milion dziewięćset dziewięćdziesiąt dziewięć tysięcy siedemset dziewięćdziesiąt pięć), pomniejszonej o należną zaliczkę na podatek dochodowy w kwocie 359.963,00 zł (trzysta pięćdziesiąt dziewięć tysięcy dziewięćset sześćdziesiąt trzy) (§ 1 ust. 1 lit. c ugody).
   
   

Strony zgodnie postanowiły, że stosunek pracy ustał w dniu 31 maja 2015 r., że dalsze prowadzenie postępowania w sprawie jest bezprzedmiotowe oraz, że zawarta ugoda rozwiązuje spór pomiędzy stronami. Pracodawca II i Wnioskodawca ugodę wykonali.

W uzupełnieniu Wnioskodawca doprecyzował stan faktyczny o następujące informacje:

W ugodzie sądowej uznano, że wypowiedzenie warunków pracy i płacy zostało dokonane z naruszeniem przepisów prawa pracy. Pracodawca naruszył art. 45 § 1 Kodeksu pracy (dalej: „KP”), art. 111 KP oraz art. 8 KP. W ugodzie wskazano, że kwotę odszkodowania, o której mowa w § 1 ust. 1 lit. a stanowi odszkodowanie w kwocie trzykrotnego wynagrodzenia (240.000,00 dwieście czterdzieści tysięcy zł), o którym mowa w art. 47¹ Kodeksu pracy w zw. z art. 42 § 1 KP. Wysokość odszkodowania wynika zatem wprost z art. 47¹ KP w zw. z art. 42 § 1 KP i odpowiada 3-krotności wynagrodzenia.

W wyniku zawartej ugody nie doszło do zmiany sposobu rozwiązania umowy o pracę.

Z § 1 ust. 1 lit a ugody jednoznacznie wynika, że świadczenie stanowiło odszkodowanie.

Wypłacone świadczenie nie stanowiło szkody rzeczywistej. Świadczenie określone w § 1 ust. 1 lit. a ugody jest odszkodowaniem ryczałtowym wynikającym z art. 47¹ KP, noszącym cechy odszkodowania z tytułu utraconych korzyści (utraconego zarobku).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy odszkodowanie w kwocie trzykrotnego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 47¹ Kp w zw. z art. 42 § 1 kp, przyznane na podstawie § 1 ust. 1 lit. a ugody zawartej przed sądem podlega zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej jako: „updof”)?

Zdaniem Wnioskodawcy, odszkodowanie przyznane mu na mocy § 1 ust. 1 lit. a ugody, na podstawie art. 47¹ Kp w zw. z art. 42 § 1 Kp – odpowiadające 3-krotności jego wynagrodzenia, a więc mieszczące się w granicach określonych we wskazanych przepisach podlega zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 updof.

Z wyżej opisanego stanu faktycznego wynika, że wspomniane odszkodowanie Wnioskodawca otrzymał na podstawie przepisów prawa pracy (zasady jego ustalania wynikają wprost z przepisów Kodeksu pracy. Jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 21 lutego 2018 r., sygn. akt I SA/Sz 1065/17: „Z brzmienia art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f., wynika, że aby określone świadczenie mogło zostać objęte wspomnianym zwolnieniem musi ono spełniać warunki określone w pierwszej części tego przepisu: tj. musi mieć charakter odszkodowania, bądź zadośćuczynienia, a jego wysokość lub zasady muszą wynikać z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, bądź z postanowień układów zbiorowych pracy lub innych opartych na przepisach prawa pracy. Ponadto dane świadczenie nie może być wymienione w katalogu wyjątków od stosowania zwolnienia wymienionych w drugiej części przepisu w punktach od a do g. Niespełnienie powyższych warunków powoduje brak podstaw do zwolnienia z opodatkowania.”

Na gruncie nieco innego stanu faktycznego, gdyż dotyczącego wypowiedzenia umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia na podstawie art. 58 Kp, Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 25 lutego 2016 r., sygn. akt II FSK 3448/13 wyraził pogląd, który z powodzeniem może znaleźć zastosowanie w przedmiotowej sprawie – „przepisy K.p. mogą być uważane za przepisy odrębnych ustaw. W rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f., jednakże musi to być w konkretnej sprawie adekwatny do jej stanu faktycznego przepis.

Na uwagę w tym kontekście zasługuje również stanowisko zaprezentowane przez Naczelny Sąd Administracyjny w innym wyroku – z dnia 5 kwietnia 2017 r., sygn. akt II FSK 559/15. Sąd ten wskazał, że „z art. 47¹ Kodeksu pracy wynika, że odszkodowanie, o którym mowa w art. 45 (przepis dotyczy umowy zawartej na czas nieokreślony) przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. W ugodzie ustalono wysokość odszkodowania w kwocie siedmiokrotności miesięcznego wynagrodzenia zatem zwolnieniu zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f. podlegają otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw i w związku z tym przychód skarżącego korzysta ze zwolnienia w wysokości i granicach przewidzianej przepisami kodeksu pracy (3-miesięczne wynagrodzenie), ale podlega opodatkowaniu ponad tę kwotę.” (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 21 października 2014 r., sygn. akt I SA/Kr 1276/14).

Zasadność zwolnienia od podatku dochodowego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 47¹ Kp została potwierdzona w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 marca 2016 r., sygn. akt II FSK 3966/13, w którym wprost uznano art. 47¹ za odrębny przepis w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 3 updof: „za trafne należy uznać stanowisko prezentowane konsekwentnie przez organy podatkowe, że w niekwestionowanym stanie faktycznym niniejszej sprawy zwolnieniem z art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f. objęte jest wypłacone Skarżącej przez pracodawcę na mocy ugody świadczenie w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia. Warunkiem zastosowania analizowanej ulgi jest bowiem to, aby wysokość odszkodowania, albo zasady jego ustalania wynikały wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na ich podstawie. W analizowanym przypadku tą odrębną ustawą jest Kodeks pracy oraz art. 45 i art. 47¹ Kp, regulujące zasady i wysokość odszkodowania. Zgodnie z pierwszym przepisem w razie wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę z naruszeniem przepisów o wypowiadaniu umów o pracę, także art. 39 Kp, przysługuje mu roszczenie o przywrócenie do pracy albo odszkodowanie. Zgodnie zaś z treścią art. 47¹ Kp odszkodowanie, o którym mowa w art. 45 przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia.

W świetle przedstawionego powyżej orzecznictwa, należy wskazać, że odszkodowanie przyznane Wnioskodawcy na mocy § 1 ust. 1 pkt a ugody niewątpliwie podlega zwolnieniu od opodatkowania podatkiem dochodowym na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 updof, gdyż zasady jego ustalenia wynikają bezpośrednio z przepisów Kodeksu pracy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1387, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 9 ust. 2 ww. ustawy, dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

W art. 10 ust. 1 ww. ustawy, ustawodawca określił katalog źródeł przychodów, wśród których w pkt 1 wymienił: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, pracę nakładczą, emeryturę lub rentę.

Stosownie do art. 11 ust. 1 przywołanej ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przychody pracownicze, mają podstawę prawną w art. 12 ust. 1 przywołanej ustawy, zgodnie z którym za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Analiza powyższego przepisu prowadzi do wniosku, że podstawą nabycia prawa do m.in. odszkodowań wypłaconych pracownikowi lub byłemu pracownikowi jest łączący lub uprzednio łączący tę osobę z pracodawcą stosunek pracy, a zatem odszkodowania takie stanowią przychód ze stosunku pracy, opodatkowany lub zwolniony od podatku.

Za pracownika w rozumieniu ustawy uważa się osobę pozostającą w stosunku służbowym, stosunku pracy, stosunku pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunku pracy (art. 12 ust. 4 ww. ustawy).

Zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydawanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2016 r. poz. 1666, z późn. zm.) z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłaconych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

Należy zaznaczyć, że powyższym zwolnieniem, objęte są tylko odszkodowania i zadośćuczynienia, i to tylko te, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, bądź z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie, porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy Kodeks pracy, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w lit. a)-g) zacytowanego przepisu.

Zgodnie natomiast z art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2016 r., poz. 1666, z późn. zm.), ilekroć w Kodeksie pracy jest mowa o prawie pracy, rozumie się przez to przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy.

Ponadto należy podkreślić, że ww. zwolnienie jest wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania, co oznacza, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. W związku z tym, tylko otrzymanie odszkodowania lub zadośćuczynienia opisanego w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pozwala na zastosowanie przedmiotowego zwolnienia.

Zatem, korzystanie ze zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Mając na uwadze przedstawione powyżej okoliczności należy stwierdzić, że zastosowanie zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymaga łącznego spełnienia następujących warunków:

• otrzymane świadczenie musi być odszkodowaniem lub zadośćuczynieniem,
  

• odszkodowanie lub zadośćuczynienie musi być przyznane na podstawie: ustawy, przepisów wykonawczych do ustawy, układów zbiorowych pracy lub innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy Kodeks pracy,
  

• wysokość bądź zasady ustalania odszkodowania lub zadośćuczynienia muszą wprost wynikać z ww. aktów,
  

• nie mogą zachodzić wyłączenia, o jakich mowa w lit. a-g art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
  
  
  

Jednocześnie należy zauważyć, że w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca nie zdefiniował pojęcia odszkodowania czy zadośćuczynienia. Nie oznacza to jednak dowolności w ich rozumieniu. Jak wynika bowiem z orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 kwietnia 2011 r. sygn. akt SK 62/08, jeśli określony sposób rozumienia przepisu ustawy utrwalił się już w sposób oczywisty, a zwłaszcza jeśli znalazł jednoznaczny i autorytatywny wyraz w orzecznictwie Sądu Najwyższego bądź Naczelnego Sądu Administracyjnego, to należy uznać, że przepis ten – w praktyce swego stosowania – nabrał takiej właśnie treści. Jednocześnie względy spójności systemu prawa uzasadniają, aby kryteria rozumienia pojęć niezdefiniowanych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, miały w pierwszej kolejności charakter kryteriów ustawowych. Konieczne staje się zatem zastosowanie wykładni systemowej zewnętrznej i odwołanie się do przepisów ustawy z dnia 24 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459, z późn. zm.).

Odwołując się zatem do prawa cywilnego należy stwierdzić, że świadczenie odszkodowawcze to najogólniej świadczenie mające na celu naprawienie wyrządzonej szkody. Szkodą jest uszczerbek jakiego doznał poszkodowany wbrew jego woli we wszelkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. Uszczerbek niemajątkowy jest określany terminem „krzywda”. Pod tym pojęciem należy rozumieć wszelkie negatywne przeżycia człowieka wyrażające się zarówno w cierpieniu fizycznym, jak i psychicznym, wywołane czynem niedozwolonym. Do naprawienia krzywdy odnosi się termin „zadośćuczynienie”, natomiast „odszkodowanie” wiąże się z naprawieniem uszczerbku majątkowego.

W Kodeksie cywilnym świadczenie odszkodowawcze wynika głównie z tytułu odpowiedzialności deliktowej (art. 415 i następne) lub odpowiedzialności kontraktowej (art. 47¹ i następne), a co za tym idzie jest następstwem czynu niedozwolonego lub niewykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania.

Powyższe regulacje mają również zastosowanie do przepisów prawa pracy, choć w ograniczonym zakresie. Jak stanowi bowiem art. 300 Kodeksu pracy, w sprawach nieuregulowanych przepisami prawa pracy, stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy. Powyższe oznacza, że przepisy Kodeksu cywilnego wybrane do zastosowania w prawie pracy (stosunku pracy) nie mogą się sprzeciwiać ogólnym normom prawa pracy, mającym podstawowe znaczenie dla regulacji stosunków pracy.

Przepisy Kodeksu pracy, posługują się terminami „odszkodowanie” oraz „zadośćuczynienie” w odniesieniu do konkretnych świadczeń pracowniczych, do których uprawniony jest pracownik lub były pracownik (np. w art. 183d, art. 361 § 2, art. 45, art. 56, art. 943 § 3, art. 99, art. 1012 Kodeksu pracy).

W kontekście rozwiązania umowy o pracę ustawodawca przewiduje odszkodowanie, w sytuacji gdy wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę (art. 45 Kodeksu pracy), przepisy o wypowiadaniu warunków pracy i płacy (art. 45 w zw. z art. 42 § 1 Kodeksu pracy) bądź rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie (art. 56 Kodeksu pracy).

Zgodnie z art. 45 § 1 Kodeksu pracy, w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy – stosownie do żądania pracownika – orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu – o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu.

Sąd pracy może nie uwzględnić żądania pracownika uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy – w myśl art. 45 § 2 Kodeksu pracy – jeżeli ustali, że uwzględnienie takiego żądania jest niemożliwe lub niecelowe; w takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu.

Zgodnie z art. 47¹ Kodeksu pracy, odszkodowanie, o którym mowa w art. 45, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia.

Natomiast zgodnie z art. 42 § 1 Kodeksu pracy przepisy o wypowiedzeniu umowy o pracę stosuje się odpowiednio do wypowiedzenia wynikających z umowy warunków pracy i płacy.

Funkcję odszkodowawczą w Kodeksie pracy oraz Kodeksie cywilnym pełnią wyłącznie te świadczenia, których celem jest zrekompensowanie pracownikowi skutków zdarzeń, które noszą cechy czynu niedozwolonego lub zawinionego przez pracodawcę. Potwierdza to wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 27 listopada 2007 r., sygn. akt SK 18/05, w którym Trybunał Konstytucyjny uznał, że odszkodowanie z tytułu rozwiązania umowy o pracę nie jest odszkodowaniem sensu stricto, lecz sui generis świadczeniem majątkowym, pełniącym funkcję sankcji (ustawowej kary pieniężnej) wobec pracodawcy za bezprawne działanie. W orzecznictwie Sądu Najwyższego podkreśla się również, że odszkodowanie należne pracownikowi z tytułu bezprawnego rozwiązania stosunku pracy lub bezprawnego wypowiedzenia dotychczasowych warunków pracy i płacy nie pozostaje w żadnej relacji do ewentualnej szkody, co oznacza, że przysługuje za samo bezprawne działanie pracodawcy, niezależnie od tego, czy jakakolwiek szkoda po stronie pracownika powstała. Odszkodowania takie traktowane są bowiem jak szczególny rodzaj odszkodowania ustawowego, należnego bez względu na to, czy pracownik – na skutek niezgodnego z prawem postępowania pracodawcy –poniósł szkodę w ogóle, lub poniósł ją w większym lub mniejszym rozmiarze, niż odszkodowanie przysługujące w kwocie z góry określonej w przepisach Kodeksu pracy. W judykaturze przypisuje się zresztą temu odszkodowaniu charakter kompensacyjno-sankcyjny, wynikający z unormowania zabezpieczającego pracownika przed bezprawnym działaniem pracodawcy.

Z opisanego stanu faktycznego wynika, że w dniu 23 maja 2019 r. Wnioskodawca i następca prawny pracodawcy zawarli ugodę przed sądem o wypłatę kwoty, na którą składają się trzy rodzaje odszkodowań. Strony zgodnie postanowiły, że stosunek pracy ustał w dniu 31 maja 2015 r., że dalsze prowadzenie postępowania w sprawie jest bezprzedmiotowe oraz, ze zawarta ugoda rozwiązuje spór pomiędzy stronami. Strony ugodę wykonały.

W ugodzie sądowej uznano, że wypowiedzenie warunków pracy i płacy zostało dokonane z naruszeniem przepisów prawa pracy. Pracodawca naruszył art. 45 § 1 Kodeksu pracy, art. 111 KP oraz art. 8 KP. W wyniku zawartej ugody nie doszło do zmiany sposobu rozwiązania umowy o pracę. Wypłacone świadczenie nie stanowiło szkody rzeczywistej. Kwota odszkodowania będąca przedmiotem niniejszego wniosku stanowi odszkodowanie w kwocie trzykrotnego wynagrodzenia (240.000,00 zł), o którym mowa w art. 47¹ Kodeksu pracy w zw. z art. 42 § 1 KP.

W świetle powyższych wyjaśnień, jak również przedstawionego opisu stanu faktycznego, uznać należy, że zasądzone na rzecz Wnioskodawcy (jako byłego pracownika) świadczenie stanowiące odszkodowanie za wypowiedzenie przez pracodawcę warunków pracy i płacy, dokonane z naruszeniem przepisów prawa pracy, korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym, bowiem jego wysokość oraz zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, tj. z art. 47¹ Kodeksu pracy w związku art. 42 § 1 Kp.

Ponadto w przedmiotowej sprawie nie ma zastosowania wyłączenie wynikające z art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż jak wynika ze stanu faktycznego, odszkodowanie zostało wypłacone Wnioskodawcy na podstawie ugody sądowej.

Stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Odnosząc się do powołanych wyroków Sądów, wskazać należy, że nie są one wiążące dla tutejszego Organu. Organy podatkowe, mimo że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami sądów i innych organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, że nie stanowią materialnego prawa podatkowego, nie negując jednak orzeczeń, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Ponadto wyjaśnić należy, że w toku postępowania w sprawie wydania interpretacji upoważniony organ nie przeprowadza jakiegokolwiek postępowania dowodowego, a informacje niezbędne do wydania interpretacji czerpie wyłącznie z przedstawionego przez stronę opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie się różnił od stanu występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego. Należy też zauważyć, że na podatniku spoczywa obowiązek udowodnienia w toku ewentualnego postępowania podatkowego okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w … za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.