Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP4.4012.620.2019.1.EK
z 25 września 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 22 lipca 2019 r. (data wpływu 25 lipca 2019 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

• opodatkowania opłat pobieranych za czynności wymienione w Grupie 3, tj. wezwania do zapłaty, upomnienia lub monitu, przygotowania i wysłania ostatecznego wezwania do zapłaty, jeśli w związku z uregulowaniem przeterminowanej należności bieżącej Spółka nie zleci windykacji firmie zewnętrznej, wysłania SMS związane z nieterminową spłatą, wezwania telefonicznego związanego z nieterminową spłatą – jest nieprawidłowe,

• opodatkowania opłat pobieranych za pozostałe czynności wymienione w Grupie 3 – jest prawidłowe.
  
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 25 lipca 2019 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawidłowego opodatkowania opłat pobieranych za czynności wymienione Grupie 3.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Sp. A. jest spółką akcyjną utworzoną zgodnie z włoskim prawem, z siedzibą w T. (dalej: „Spółka” lub „Wnioskodawca”). Spółka jest włoskim rezydentem podatkowym i podlega we Włoszech opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania. Spółka jest również czynnym i zarejestrowanym podatnikiem podatku od wartości dodanej we Włoszech.

Spółka jest jedynym akcjonariuszem B. S.A. (dalej: „Bank”). Bank jest bankiem krajowym zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r., poz. 2187 - dalej: „Prawo bankowe”). Bank jest polskim rezydentem podatkowym i podlega w Polsce opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania. Bank jest czynnym i zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: „VAT”) w Polsce.

W ramach planowanej reorganizacji dojdzie do połączenia Wnioskodawcy oraz Banku. Połączenie nastąpi poprzez przejęcie Banku przez Wnioskodawcę (dalej: „Połączenie”). Po Połączeniu Wnioskodawca będzie kontynuować działalność prowadzoną przed Połączeniem przez Bank poprzez swój oddział (dalej: „Oddział”) zgodnie z ustawą z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r., poz. 649).

W tym celu, Wnioskodawca zostanie zarejestrowany w Polsce jako podatnik VAT czynny i będzie rozliczać przedmiotowy podatek zgodnie z przepisami ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r., poz. 2174 - dalej: „Ustawa o VAT”).

Oddział będzie stanowić stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 11 Rozporządzenia Wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. w sprawie wspólnego systemu od wartości dodanej ustanawiające środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej.

W związku z powyższym, Spółka (za pośrednictwem swego Oddziału) będzie dokonywać na terytorium Polski czynności opodatkowanych i zwolnionych z VAT oraz będzie nabywać towary i usługi związane z tymi czynnościami. W dalszej części niniejszego wniosku poprzez działalność Oddziału rozumie się działalność Spółki na terytorium Polski.

W opisanym poniżej zakresie Bank uzyskał trzy interpretacje indywidualne:

1. interpretacja indywidulana Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: „DKIS”) z. dnia 6 marca 2018 r. (znak 0114-KDIP4.4012.735.2017.2.AKO), w której DKIS stwierdził, że:
   1. czynności takie jak: sporządzenie kopii wyciągu z rachunku bankowego klienta, dokonywanie opłat za historię rachunku na wniosek klienta, dokonywanie opłat za telefoniczną informację o stanie rachunku bankowego, wydanie potwierdzenia wykonania przelewu/wpłaty, aktualizacja karty wzorów podpisów, wysłanie harmonogramu spłaty kredytu na wniosek kredytobiorcy, wysłanie do kredytobiorcy na jego wniosek kopii umowy, opłata za telefoniczną informację o stanie rachunku bankowego nie korzystają ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy o VAT i tym samym, są opodatkowane podstawową stawką VAT;
   2. pozostałe czynności ściśle związane z zawarciem i zarządzaniem umowami kredytowymi (czynności wymienione w Grupie 1 wniosku, na podstawie którego została wydana przedmiotowa interpretacja, np. opłaty przygotowawcze, opłaty za rozpatrzenie wniosku kredytowego, itp.) korzystają ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy o VAT;
2. interpretacja indywidualna DKIS z dnia 6 marca 2018 r. (znak 0114-KD1P4.4012.747.2017.2.AKO), w której DKIS stwierdził, że:
   1. czynności polegające na zmianie warunków umowy kredytowej w zakresie restrukturyzacji kredytu windykowanego oraz w zakresie przejęcia długu/przystąpienia do długu/zwolnienia korzystają ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy o VAT;
   2. pozostałe czynności techniczne związane z zawieraniem umowy kredytowej (czynności wymienione w Grupie 2 wniosku, na podstawie którego została wydana przedmiotowa interpretacja, np. zlecenie dochodzenia roszczeń z tytułu umowy zewnętrznej firmie, zabezpieczenie/przejęcie przedmiotu kredytowania przez zewnętrzną firmę w ramach przeprowadzanych czynności windykacyjnych, itp.) nie korzystają ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy o VAT i tym samym są opodatkowane podstawową stawką V AT;
3. interpretacja indywidualna DKIS z dnia 16 lutego 2018 r. (znak 0114- KDIP4.4012.748.2017.1.AKO), w której DKIS potwierdził, że opłaty za czynności o charakterze sankcyjnym (wymienione w Grupie 3 wniosku, na podstawie którego została wydana przedmiotowa interpretacja, np. kara umowna za brak przedłożenia kopii polisy komunikacyjnej z cesją, kara umowa za brak wydania samochodu wraz z dokumentem, itp.) pozostają poza zakresem opodatkowania VAT.
   
   
   
   

Celem niniejszego wniosku jest potwierdzenie, że konkluzje zawarte w powyżej powołanych interpretacjach indywidualnych wydanych na wniosek Banku będą miały zastosowanie również w stosunku do Wnioskodawcy, który poprzez swój Oddział będzie po Połączeniu kontynuować działalność Banku.

Po Połączeniu Spółka jako instytucja kredytowa w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 17 Prawa bankowego będzie za pośrednictwem swego Oddziału (oddział instytucji kredytowej w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 18 Prawa bankowego) świadczyć na terytorium Polski usługi finansowe, o których mowa w art. 5 ust. 1 i ust. 2 oraz art. 6 ust. 1 Prawa bankowego.

Oddział, podobnie jak Bank, będzie się specjalizować w finansowaniu zakupu samochodów nowych i używanych oferowanych w sieci sprzedaży FP S.A. (dalej: „FP”). Ponadto, Spółka za pośrednictwem Oddziału będzie finansować sprzedaż samochodów innych marek, produktów ubezpieczeniowych oraz wszystkich towarów i usług serwisowych oferowanych przez punkty dealerskie. Spółka w ramach swojej działalności na terytorium Polski będzie udzielać kredytów dedykowanych swoim dealerom, a także kredytów detalicznych na rzecz firm lub osób fizycznych.

Z chwilą Połączenia Spółka stanie się następcą prawnym Banku, tj. wstąpi w prawa i obowiązki Banku wynikające z zawartych i nadal obowiązujących umów z klientami. Ponadto, Spółka w ramach swojej działalności prowadzonej na terytorium Polski za pośrednictwem Oddziału będzie zawierać nowe umowy z klientami.

W ramach swojej działalności. Spółka będzie stroną między innymi następujących rodzajów umów: Umowa o kredyt Corporate Identity („umowa A ”)

Na podstawie tej umowy Oddział będzie udzielać kredytów dla dealerów, których oferta obejmuje sprzedaż pojazdów wszystkich marek oferowanych w sieci sprzedaży FP. Kredyt będzie udzielany na finansowanie dostosowania działalności dealerów tj. dostosowanie działalności kredytobiorcy do nowych standardów prezentowania, oferowania i sprzedaży pojazdów zgodnie z wymaganiami stawianymi przez Spółkę.

Prowizje i opłaty dotyczące tej umowy będą obejmować: opłaty przygotowawcze oraz opłatę za rozpatrzenie wniosku kredytowego; a także opłaty dodatkowe takie jak: opłata za sporządzanie kopii wyciągu z rachunku bankowego; historię rachunku na wniosek klienta; telefoniczną informację o stanie rachunku bankowego; wydanie potwierdzenia wykonania przelewu/wpłaty; aktualizację karty wzorów podpisów; sporządzenie opinii bankowej; wysłanie harmonogramu spłaty kredytu na wniosek kredytobiorcy; wysłanie do kredytobiorcy na jego wniosek kopii umowy; wezwanie w przypadku niedostarczenia Spółce kopii polisy AC; ubezpieczenie samochodu przez Spółkę - w przypadku, gdy kredytobiorca nie dokona tego w terminie a Spółka podejmie decyzję o jego ubezpieczeniu; wydanie potwierdzenia posiadania rachunku bankowego/stanu środków na rachunku bankowym; informację bankową dla celów sprawozdania finansowego; przelew z rachunku kredytowego; pisemną informację o wysokości salda lub kwoty całkowitej spłaty kredytu na wniosek klienta; upomnienie i monit; przygotowanie i wysłanie ostatecznego wezwania do zapłaty, jeśli w związku z nieuregulowaniem przeterminowanej należności bieżącej Spółka zleci windykację firmie zewnętrznej; przygotowanie i wysłanie ostatecznego wezwania do zapłaty, jeśli w związku z uregulowaniem przeterminowanej należności bieżącej Spółka nie zleci windykacji firmie zewnętrznej; przedegzekucyjne wezwanie do zapłaty; wezwanie do wydania pojazdu; zlecenie dochodzenia roszczeń z tytułu umowy zewnętrznej firmie; zabezpieczenie/przejęcie przedmiotu kredytowania przez zewnętrzną firmę w ramach przeprowadzanych czynności windykacyjnych; opłata za wycenę techniczną pojazdu; wystawienie wyciągu z ksiąg Spółki; koszty sądowe i komornicze, odpisy, KRS, pełnomocnictwa, opłaty notarialne; zapytanie do Urzędu Stanu Cywilnego (dalej: „USC”), Centralnego Biura Antykorupcyjnego (dalej: „CBA”), Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców (CEPiK), Centralnego Rejestru Zastawów Skarbowych (dalej: „CRZS”), itp.; wydanie warunkowej zgody na sprzedaż przedmiotu umowy; wysłanie SMS związane z nieterminową spłatą lub w przypadku niedostarczenia do Spółki kopii polisy AC; wezwanie telefoniczne związane z nieterminową spłatą lub w przypadku niedostarczenia do Spółki kopii polisy AC; koszty dodatkowe związane z transportem i przygotowaniem do sprzedaży; opłata za niedostarczenie dokumentów lub/i informacji finansowych zgodnie z umową kredytową; akceptację ubezpieczenia zewnętrznego/ubezpieczenia własnego kredytobiorcy.

Umowa o kredyt odnawialny („umowa B ”)

Ten rodzaj umów zawierany będzie w celu finansowania działalności dealerów, która obejmuje sprzedaż pojazdów nabywanych na podstawie umowy koncesji. Warunkiem przyznania takiego kredytu będzie pozostawanie przez dealera stroną którejkolwiek z umów koncesji.

Prowizje i opłaty będą obejmować: opłaty przygotowawcze; opłaty za rozpatrzenie wniosku kredytowego; opłatę przygotowawczą za odnowienie kredytu; opłatę za otwarcie rachunku bankowego pomocniczego; opłatę za prowadzenie rachunku; opłatę za wezwanie do zapłaty; a także opłaty dodatkowe takie jak opłata za sporządzanie kopii wyciągu z rachunku bankowego; historię rachunku na wniosek klienta; telefoniczną informację o stanie rachunku bankowego; wydanie potwierdzenia wykonania przelewu/wpłaty; aktualizację karty wzorów podpisów; sporządzenie opinii bankowej; wysłanie harmonogramu spłaty kredytu na wniosek kredytobiorcy; wysłanie do kredytobiorcy na jego wniosek kopii umowy; wezwanie w przypadku niedostarczenia do Spółki kopii polisy AC; ubezpieczenie samochodu przez Spółkę - w przypadku, gdy kredytobiorca nie dokona tego w terminie a Spółka podejmie decyzję o jego ubezpieczeniu; wydanie potwierdzenia posiadania rachunku bankowego/stanu środków na rachunku bankowym; informację bankową dla celów sprawozdania finansowego; przelew z rachunku kredytowego; pisemną informację o wysokości salda lub kwoty, do całkowitej spłaty kredytu na wniosek klienta; upomnienie i monit; przygotowanie i wysłanie ostatecznego wezwania do zapłaty, jeśli w związku z nieuregulowaniem przeterminowanej należności bieżącej Spółka zleci windykację firmie zewnętrznej; przygotowanie i wysłanie ostatecznego wezwania do zapłaty, jeśli w związku z uregulowaniem przeterminowanej należności bieżącej Spółka nie zleci windykacji firmie zewnętrznej; przedegzekucyjne wezwanie do zapłaty; wezwanie do wydania pojazdu; zlecenie dochodzenia roszczeń z tytułu umowy zewnętrznej firmie; zabezpieczenie/przejęcie przedmiotu kredytowania przez zewnętrzną firmę w ramach przeprowadzanych czynności windykacyjnych; opłata za wycenę techniczną pojazdu; wystawienie wyciągu z ksiąg Oddziału; koszty sądowe i komornicze, odpisy, KRS, pełnomocnictwa, opłaty notarialne; zapytanie do USC, CBA, CEPiK, CRZS, itp.; wydanie warunkowej zgody na sprzedaż przedmiotu umowy; wysłanie SMS związane z nieterminową spłatą lub w przypadku niedostarczenia do Spółki kopii polisy AC; wezwanie telefoniczne związane z nieterminową spłatą lub w przypadku niedostarczenia do Spółki kopii polisy AC; koszty dodatkowe związane z transportem i przygotowaniem do sprzedaży; opłata za niedostarczenie dokumentów lub/i informacji finansowych zgodnie z umową kredytową; akceptację ubezpieczenia zewnętrznego/ubezpieczenia własnego kredytobiorcy.

Umowa o linię kredytową w celu finansowania samochodów używanych („umowa C”)

Produkt zawarty w umowie tego rodzaju również dedykowany jest dealerom i będzie udzielany na refinansowanie nabycia przez dealera samochodów używanych od klientów. Warunkiem przyznania będzie pozostawanie przez kredytobiorcę stroną którejkolwiek z umów koncesji.

Opłaty i prowizje będą obejmować: opłatę przygotowawczą; a także opłaty dodatkowe takie jak: opłata za sporządzanie kopii wyciągu z rachunku bankowego; historię rachunku na wniosek klienta; telefoniczną informację o stanie rachunku bankowego; wydanie potwierdzenia wykonania przelewu/wpłaty; aktualizację karty wzorów podpisów; sporządzenie opinii bankowej; wysłanie harmonogramu spłaty kredytu na wniosek kredytobiorcy; wysłanie do kredytobiorcy na jego wniosek kopii umowy; wezwanie w przypadku niedostarczenia do Spółki kopii polisy AC; ubezpieczenie samochodu przez Spółkę - w przypadku, gdy kredytobiorca nie dokona tego w terminie a Spółka podejmie decyzję o jego ubezpieczeniu; wydanie potwierdzenia posiadania rachunku bankowego/stanu środków na rachunku bankowym; informację bankową dla celów sprawozdania finansowego; przelew z rachunku kredytowego; pisemną informację o wysokości salda lub kwoty całkowitej spłaty kredytu na wniosek klienta; upomnienie i monit; przygotowanie i wysłanie ostatecznego wezwania do zapłaty, jeśli w związku z nieuregulowaniem przeterminowanej należności bieżącej Spółka zleci windykację firmie zewnętrznej; przygotowanie i wysłanie ostatecznego wezwania do zapłaty, jeśli w związku z uregulowaniem przeterminowanej należności bieżącej Spółka nie zleci windykacji firmie zewnętrznej; przedegzekucyjne wezwanie do zapłaty; wezwanie do wydania pojazdu; zlecenie dochodzenia roszczeń z tytułu umowy zewnętrznej firmie; zabezpieczenie/przejęcie przedmiotu kredytowania przez zewnętrzną firmę w ramach przeprowadzanych czynności windykacyjnych; opłata za wycenę techniczną pojazdu; wystawienie wyciągu z ksiąg Oddziału; koszty sądowe i komornicze, odpisy, KRS, pełnomocnictwa, opłaty notarialne; zapytanie do USC, CBA, CEPiK, CRZS itp.; wydanie warunkowej zgody na sprzedaż przedmiotu umowy; wysłanie SMS związane z nieterminową spłatą lub w przypadku niedostarczenia do Spółki kopii polisy AC; wezwanie telefoniczne związane z nieterminową spłatą lub w przypadku niedostarczenia do Spółki kopii polisy AC; koszty dodatkowe związane z transportem i przygotowaniem do sprzedaży; opłata za niedostarczenie dokumentów lub/i informacji finansowych zgodnie z umową kredytową; akceptację ubezpieczenia zewnętrznego/ubezpieczenia własnego kredytobiorcy.

Umowa o kredyt odnawialny Near Captive (,,umowa D”)

Ten rodzaj kredytu przeznaczony jest na finansowanie nabywania przez kredytobiorcę pojazdów od producentów i nie może być przeznaczony na inny cel. W umowie zostaną szczegółowo opisane formy wykorzystania kredytu m.in. kredyt nie będzie mógł być wykorzystany tylko w formie kredytu odnawialnego.

Opłaty i prowizje będą obejmować: opłaty przygotowawcze; opłatę za rozpatrzenie wniosku kredytowego; opłatę przygotowawczą za odnowienie kredytu; opłatę za prowadzenie rachunku; a także opłaty dodatkowe takie jak opłata za; sporządzanie kopii wyciągu z rachunku bankowego; historię rachunku na wniosek klienta; telefoniczną informację o stanie rachunku bankowego; wydanie potwierdzenia wykonania przelewu/wpłaty; aktualizację karty wzorów podpisów; sporządzenie opinii bankowej; wysłanie harmonogramu spłaty kredytu na wniosek kredytobiorcy; wysłanie do kredytobiorcy na jego wniosek kopii umowy; wezwanie w przypadku niedostarczenia do Spółki kopii polisy AC; ubezpieczenie samochodu przez Spółkę - w przypadku, gdy kredytobiorca nie dokona tego w terminie a Spółka podejmie decyzję o jego ubezpieczeniu; wydanie potwierdzenia posiadania rachunku bankowego/stanu środków na rachunku bankowym; informację bankową dla celów sprawozdania finansowego; przelew- z rachunku kredytowego; pisemną informację o wysokości salda lub kwoty całkowitej spłaty kredytu na wniosek klienta: upomnienie i monit; przygotowanie i wysłanie ostatecznego wezwania do zapłaty, jeśli w związku z nieuregulowaniem przeterminowanej należności bieżącej Spółka zleci windykację firmie zewnętrznej: przygotowanie i wysłanie ostatecznego wezwania do zapłaty, jeśli w związku z uregulowaniem przeterminowanej należności bieżącej Spółka nie zleci windykacji firmie zewnętrznej; przedegzekucyjne wezwanie do zapłaty; wezwanie do wydania pojazdu; zlecenie dochodzenia roszczeń z tytułu umowy zewnętrznej firmie; zabezpieczenie/przejęcie przedmiotu kredytowania przez zewnętrzną firmę w ramach przeprowadzanych czynności windykacyjnych; opłata za wycenę techniczną pojazdu; wystawienie wyciągu z ksiąg Oddziału; koszty sądowe i komornicze, odpisy, KRS, pełnomocnictwa, opłaty notarialne; zapytanie do USC, CBA, CEPiK, CRZS itp.; wydanie warunkowej zgody na sprzedaż, przedmiotu Umowy; wysłanie SMS związane z nieterminową spłatą lub w przypadku niedostarczenia do Spółki kopii polisy AC; wezwanie telefoniczne związane z nieterminową spłatą lub w przypadku niedostarczenia do Spółki kopii polisy AC; koszty dodatkowe związane z transportem i przygotowaniem do sprzedaży; opłata za niedostarczenie dokumentów lub/i informacji finansowych zgodnie z umową kredytową; akceptację ubezpieczenia zewnętrznego/ubezpieczenia własnego kredytobiorcy.

Umowa o kredyt na zakup samochodu Demo kredyt („umowa E ”)

Ten rodzaj kredytu jest dedykowany dla dealerów, których oferta obejmuje sprzedaż pojazdów lub sprzedaż części zamiennych do pojazdów i świadczenie usług serwisowych pojazdów FP. Warunkiem udzielenia tego kredytu będzie pozostawanie przez kredytobiorcę stroną, co najmniej jednej z umów koncesji.

Opłaty i prowizje będą obejmować: opłaty przygotowawcze; opłatę za rozpatrzenie wniosku kredytowego; opłatę za zmianę warunków umowy kredytowej; prowizję od wcześniejszej spłaty kredytu; opłatę za wezwanie do zapłaty, a także opłaty dodatkowe takie jak opłata za sporządzanie kopii wyciągu z rachunku bankowego; historię rachunku na wniosek klienta; telefoniczną informację o stanie rachunku bankowego; wydanie potwierdzenia wykonania przelewu/wpłaty; aktualizację karty wzorów podpisów; sporządzenie opinii bankowej; wysłanie harmonogramu spłaty kredytu na wniosek kredytobiorcy; wysłanie do kredytobiorcy na jego wniosek kopii umowy; wezwanie w przypadku niedostarczenia do Spółki kopii polisy AC; ubezpieczenie samochodu przez Spółkę - w przypadku, gdy kredytobiorca nie dokona tego w terminie a Spółka podejmie decyzję o jego ubezpieczeniu; wydanie potwierdzenia posiadania rachunku bankowego/stanu środków na rachunku bankowym; informację bankową dla celów sprawozdania finansowego; przelew z rachunku kredytowego; pisemną informację o wysokości salda lub kwoty, do całkowitej spłaty kredytu na wniosek klienta; upomnienie i monit; przygotowanie i wysłanie ostatecznego wezwania do zapłaty, jeśli w związku z nieuregulowaniem przeterminowanej należności bieżącej Spółka zleci windykację firmie zewnętrznej; przygotowanie i wysłanie ostatecznego wezwania do zapłaty, jeśli w związku z uregulowaniem przeterminowanej należności bieżącej Spółka nie zleci windykacji firmie zewnętrznej; przedegzekucyjne wezwanie do zapłaty; wezwanie do wydania pojazdu; zlecenie dochodzenia roszczeń z tytułu umowy zewnętrznej firmie; zabezpieczenie/przejęcie przedmiotu kredytowania przez zewnętrzną firmę w ramach przeprowadzanych czynności windykacyjnych; opłata za wycenę techniczną pojazdu; wystawienie wyciągu z ksiąg Oddziału; koszty sądowe i komornicze, odpisy, KRS, pełnomocnictwa, opłaty notarialne; zapytanie do USC, CBA, CEPiK, CRZS itp.; wydanie warunkowej zgody na sprzedaż przedmiotu umowy; wysłanie SMS związane z nieterminową spłatą lub w przypadku niedostarczenia do Spółki kopii polisy AC; wezwanie telefoniczne związane z nieterminową spłatą lub w przypadku niedostarczenia do Spółki kopii polisy AC; koszty dodatkowe związane z transportem i przygotowaniem do sprzedaży; opłata za niedostarczenie dokumentów lub/i informacji finansowych zgodnie z umową kredytową; akceptację ubezpieczenia zewnętrznego/ubezpieczenia własnego kredytobiorcy. Ponadto, kredytobiorca ponosi koszty ustanowienia, zmiany i zakończenia trwania prawnych zabezpieczeń; opłaty związane z ustanowieniem.

Umowa o kredyt na zakup samochodu („ umowa F")

Powyższy rodzaj kredytu jest skierowany do firm i jest on przeznaczony na zakup samochodu oraz ewentualnie dodatkowych towarów i usług wskazanych w umowie.

Opłaty i prowizje będą obejmować: opłatę przygotowawczą, opłatę za rozpatrzenie wniosku kredytowego, opłatę za zmianę warunków umowy kredytowej oraz prowizję od wcześniejszej spłaty kredytu, a także prowizję rekompensacyjną od niewykorzystanego kredytu; a także opłaty dodatkowe takie jak opłata za sporządzanie kopii wyciągu z rachunku bankowego; historię rachunku na wniosek klienta; telefoniczną informację o stanie rachunku bankowego; wydanie potwierdzenia wykonania przelewu/wpłaty; aktualizację karty wzorów podpisów; sporządzenie opinii bankowej; wysłanie harmonogramu spłaty kredytu na wniosek kredytobiorcy; wysłanie do kredytobiorcy na jego wniosek kopii umowy; wezwanie w przypadku niedostarczenia do Spółki kopii polisy AC; ubezpieczenie samochodu przez Spółkę - w przypadku, gdy kredytobiorca nie dokona tego w terminie a Spółka podejmie decyzję o jego ubezpieczeniu; wydanie potwierdzenia posiadania rachunku bankowego/stanu środków na rachunku bankowym; informację bankową dla celów sprawozdania finansowego; przelew z rachunku kredytowego; pisemną informację o wysokości salda lub kwoty, do całkowitej spłaty kredytu na wniosek klienta; upomnienie i monit; przygotowanie i wysłanie ostatecznego wezwania do zapłaty, jeśli w związku z nieuregulowaniem przeterminowanej należności bieżącej Spółka zleci windykację firmie zewnętrznej; przygotowanie i wysłanie ostatecznego wezwania do zapłaty, jeśli w związku z uregulowaniem przeterminowanej należności bieżącej Spółka nie zleci windykacji firmie zewnętrznej; przedegzekucyjne wezwanie do zapłaty; wezwanie do wydania pojazdu; zlecenie dochodzenia roszczeń z tytułu umowy zewnętrznej firmie; zabezpieczenie/przejęcie przedmiotu kredytowania przez zewnętrzną firmę w ramach przeprowadzanych czynności windykacyjnych; opłata za wycenę techniczną pojazdu; wystawienie wyciągu z ksiąg Oddziału; koszty sądowe i komornicze, odpisy, KRS, pełnomocnictwa, opłaty notarialne; zapytanie do USC, CBA, CEPiK, CRZS itp.; wydanie warunkowej zgody na sprzedaż przedmiotu umowy; wysłanie SMS związane z nieterminową spłatą lub w przypadku niedostarczenia do Spółki kopii polisy AC; wezwanie telefoniczne związane z nieterminową spłatą lub w przypadku niedostarczenia do Spółki kopii polisy AC; koszty dodatkowe związane z transportem i przygotowaniem do sprzedaży; opłata za niedostarczenie dokumentów lub/i informacji finansowych zgodnie z umową kredytową; akceptację ubezpieczenia zewnętrznego/ubezpieczenia własnego kredytobiorcy. Ponadto, kredytobiorca ponosi koszty ustanowienia, zmiany i zakończenia trwania prawnych zabezpieczeń; opłaty związane z ustanowieniem.

Umowa o kredyt konsumencki na zakup samochodu („umowa G”)

Ten rodzaj kredytu przeznaczony jest na zakup samochodu oraz ewentualnie dodatkowych towarów i usług wskazanych w umowie.

Opłaty i prowizje dotyczące kredytu będą obejmować; opłaty przygotowawcze, opłaty za zmianę warunków umowy kredytowej, prowizje od wcześniejszej spłaty kredytu, a także opłaty dodatkowe takie jak opłata za sporządzanie kopii wyciągu z rachunku bankowego; historię rachunku na wniosek klienta; telefoniczną informację o stanie rachunku bankowego; wydanie potwierdzenia wykonania przelewu/wpłaty; aktualizację karty wzorów podpisów; sporządzenie opinii bankowej; wysłanie harmonogramu spłaty kredytu na wniosek kredytobiorcy; wysłanie do kredytobiorcy na jego wniosek kopii umowy; wezwanie w przypadku niedostarczenia Spółce kopii polisy AC; ubezpieczenie samochodu przez Spółkę - w przypadku, gdy kredytobiorca nie dokona tego w terminie a Spółka podejmie decyzję o jego ubezpieczeniu; wydanie potwierdzenia posiadania rachunku bankowego/stanu środków na rachunku bankowym; informację bankową dla celów sprawozdania finansowego; przelew z rachunku kredytowego; pisemną informację o wysokości salda lub kwoty całkowitej spłaty kredytu na wniosek klienta; upomnienie i monit; przygotowanie i wysłanie ostatecznego wezwania do zapłaty, jeśli w związku z nieuregulowaniem przeterminowanej należności bieżącej Spółka zleci windykację firmie zewnętrznej; przygotowanie i wysłanie ostatecznego wezwania do zapłaty, jeśli w związku z uregulowaniem przeterminowanej należności bieżącej Spółka nie zleci windykacji firmie zewnętrznej; przedegzekucyjne wezwanie do zapłaty; wezwanie do wydania pojazdu; zlecenie dochodzenia roszczeń z tytułu umowy zewnętrznej firmie; zabezpieczenie/przejęcie przedmiotu kredytowania przez zewnętrzną firmę w ramach przeprowadzanych czynności windykacyjnych; opłata za wycenę techniczną pojazdu; wystawienie wyciągu z ksiąg Oddziału; koszty sądowe i komornicze, odpisy, KRS, pełnomocnictwa, opłaty notarialne; zapytanie do USC, CBA, CEPiK, CRZS itp.; wydanie warunkowej zgody na sprzedaż przedmiotu umowy; wysłanie SMS związane z nieterminową spłatą lub w przypadku niedostarczenia do Spółki kopii polisy AC; wezwanie telefoniczne związane z nieterminową spłatą lub w przypadku niedostarczenia do Spółki kopii polisy AC; koszty dodatkowe związane z transportem i przygotowaniem do sprzedaży; opłata za niedostarczenie dokumentów lub/i informacji finansowych zgodnie z umową kredytową; akceptację ubezpieczenia zewnętrznego/ubezpieczenia własnego kredytobiorcy. Ponadto, kredytobiorca ponosi koszty ustanowienia, zmiany i zakończenia trwania prawnych zabezpieczeń; opłaty związane z ustanowieniem.

Opłaty jakie będzie pobierać Wnioskodawca z tytułu czynności opisanych w umowach „A-G”, można podzielić na trzy grupy.

Grupa 1 - opłaty ściśle związane z zawarciem oraz zarządzaniem umową kredytową, tj.: opłaty przygotowawcze; opłaty za rozpatrzenie wniosku kredytowego; za zmiany warunków umowy kredytowej, w tym restrukturyzacje kredytu, przejęcie kredytu, przystąpienia do długu oraz zwolnienia z długu; prowizje od wcześniejszej spłaty kredytu; przelewy z rachunku kredytowego; wydanie warunkowej zgody na sprzedaż przedmiotu umowy; opłata za zapytanie do USC, CBA, CEPiK, CRZS itp. (pod warunkiem, że jest niezbędna do zawarcia umowy kredytu na wniosek klienta); opłaty przygotowawcze za odnowienie kredytu; opłata za otwarcie rachunku bankowego pomocniczego; opłata za prowadzenie rachunku, a także wydanie potwierdzenia posiadania rachunku bankowego/stanu środków na rachunku bankowym oraz pisemna informacja o wysokości salda lub kwoty całkowitej spłaty kredytu, jeżeli wydawane są w celu zawarcia umowy kredytowej; opłaty za zmianę warunków umowy kredytowej w zakresie restrukturyzacji kredytu windykowanego oraz w zakresie przejęcia długu/przystąpienia do długu/zwolnienia z długu.

Grupa 2 - opłaty za czynności techniczne związane z zawieraniem umowy kredytowej, tj.; opłaty za zlecenie dochodzenia roszczeń z tytułu umowy zewnętrznej firmie; zabezpieczenie/przejęcie przedmiotu kredytowania przez zewnętrzną firmę w ramach przeprowadzanych czynności windykacyjnych; opłata za koszty sądowe i komornicze, odpisy, KRS, pełnomocnictwa, opłaty notarialne; opłata za akceptację ubezpieczenia zewnętrznego/ubezpieczenia własnego kredytobiorcy; sporządzenie opinii bankowej; informacja bankowa dla celów sprawozdania finansowego; opłata za wycenę techniczną pojazdu; koszty dodatkowe związane z transportem i przygotowaniem do sprzedaży; ubezpieczenie samochodu przez Spółkę - w przypadku, gdy kredytobiorca nie podejmie decyzji o ubezpieczeniu; a także prowizja rekompensacyjna od niewykorzystanego kredytu; potwierdzenie dokonania płatności za fakturę samochodu; opłaty za sporządzenie kopii wyciągu z rachunku bankowego klienta; historię rachunku na wniosek klienta; telefoniczną informację o stanie rachunku bankowego; wydanie potwierdzenia wykonania przelewu/wpłaty; aktualizacja karty wzorów podpisów; wysłanie harmonogramu spłaty kredytu na wniosek kredytobiorcy; wysłanie do kredytobiorcy na jego wniosek kopii umowy; opłata za telefoniczną informację o stanie rachunku bankowego.

Grupa 3 - opłaty za czynności o charakterze sankcyjnym: kara umowna za brak przedłożenia kopii polisy komunikacyjnej z cesją; kara umowna za brak wydania samochodu wraz z dokumentem; kara umowna za brak przedstawienia w terminie ankiety kredytowej wraz z dokumentacją finansową; kara umowna za niedostarczenie polisy ubezpieczeniowej nieruchomości w przypadku posiadania zabezpieczenia w postaci hipoteki; kara umowna za niedostarczenie opłacania składki ubezpieczenia nieruchomości w przypadku posiadania zabezpieczenia w postaci hipoteki; wezwanie do wydania pojazdu; wezwanie do zapłaty; upomnienie lub monit; przygotowanie i wysłanie ostatecznego wezwania do zapłaty, jeśli w związku z nieuregulowaniem przeterminowanej należności bieżącej Spółka zleci windykację firmie zewnętrznej; przygotowanie i wysłanie ostatecznego wezwania do zapłaty, jeśli w związku z uregulowaniem przeterminowanej należności bieżącej Spółka nie zleci windykacji firmie zewnętrznej; przedegzekucyjne wezwanie do zapłaty; wystawienie Bankowego Tytułu Egzekucyjnego/wyciągu z ksiąg Oddziału; wysłanie SMS związane z nieterminową spłatą lub w przypadku niedostarczenia do Spółki kopii polisy AC; wezwanie telefoniczne związane z nieterminową spłatą lub w przypadku niedostarczenia Spółce kopii polisy AC; opłata za niedostarczenie dokumentów lub/i informacji finansowych zgodnie z umową kredytową.

Ponadto, Spółka pragnie wskazać, że będzie ubezpieczać wyłącznie samochody odebrane w procesie windykacji. Jeżeli polisa OC będzie nadal ważna, ale składka nie będzie opłacona to Spółka dokona zapłaty tej składki i obciąży kredytobiorcę kosztem zapłaconej polisy, doliczając dodatkową opłatę. W przypadkach zaś, gdy polisa wygaśnie. Spółka wykupi polisę OC i obciąży kredytobiorcę kosztem polisy doliczając dodatkową opłatę. Sprzedając samochód kolejnemu nabywcy, koszty polisy nie będą włączane do ceny samochodu (zostaną poniesione przez kredytobiorcę, zgodnie z tabelą opłat, w sposób wyżej opisany).

Spółka, w określonych sytuacjach, będzie dokonywać zmian warunków spłaty kredytu (w przypadku zadłużenia przeterminowanego). W takich sytuacjach Spółka na wniosek kredytobiorcy będzie mogła dokonać zmian w umowie m.in. w zakresie wydłużenia terminu spłaty danego kredytu, przystąpienie do umowy innej osoby, kapitalizacji odsetek. Za tego rodzaju czynności kredytobiorca będzie ponosić opłaty zgodne z tabelą opłat. Pozostałe opłaty związane ze zmianą warunków umowy będą dotyczyć kredytów bez zadłużenia przeterminowanego, czyli takich, które będą spłacane terminowo, a z przyczyn leżących po stronie kredytobiorcy warunki te w trakcie trwania umowy będą zmieniane/modyfikowane.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, że czynności wymienione w Grupie 3 jako opłaty za czynności mające charakter sankcyjny pozostają poza opodatkowaniem VAT?

Stanowisko Wnioskodawcy

Zdaniem Wnioskodawcy, opłaty za czynności opisane wymienione w Grupie 3 mają charakter sankcyjny i nie mogą być uznane za wynagrodzenie za świadczenie usługi w rozumieniu Ustawy o VAT. Konsekwentnie, czynności te nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Jak wskazano, aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Pod pojęciem odpłatności dostawy towarów lub odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego). Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

W analizowanej sprawie Wnioskodawca w zamian za otrzymane opłaty sankcyjne nie będzie świadczyć na rzecz klientów żadnych usług. Klient Spółki obciążany wskazanymi opłatami sankcyjnymi nie nabędzie żadnego świadczenia, z którego chociaż potencjalnie mógłby odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym. W analizowanym przypadku nie będzie więc spełniona przesłanka istnienia związku pomiędzy zapłatą należności sankcyjnych przez kredytobiorcę a otrzymaniem świadczenia wzajemnego.

Tym samym, otrzymywane przez Wnioskodawcę kwoty w postaci opłat za czynności o charakterze sankcyjnym nie będą stanowić wynagrodzenia za świadczenie usług.

Zatem pobierane przez Spółkę opłaty o charakterze sankcyjnym nie powinny być objęte zakresem opodatkowania VAT, gdyż nie mieszczą się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 Ustawy o VAT.

Stanowisko prezentowane przez Wnioskodawcę zostało potwierdzone między innymi w następujących interpretacjach organów podatkowych:

• w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 28 lutego 2012 r. (znak IPPP1 /443-35/12-2/EK) wskazano, że: „Odszkodowania oraz kary umowne nie należą do katalogu czynności podlegających opodatkowaniu. W szczególności nie stanowią odpłatności za świadczenie usług w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług. Powyższe płatności mają wyłącznie charakter rekompensaty za nienależyte wykonanie zobowiązania, zaś podmiot dokonujący płatności nie uzyskuje jakiegokolwiek świadczenia ekwiwalentnego do tej płatności. Ze względu zatem na swój charakter zbliżony do kary umownej wskazane przychody nie podlegają opodatkowaniu podatkiem. (...) Mając na uwadze przedstawioną sytuację oraz powołane przepisy należy stwierdzić, iż opisane powyżej dodatkowe opłaty związane z windykacją przeterminowanych należności (np. opłat za monity i wizyty windykatora, opłata za wysłanie listu z wezwaniem do zapłaty) oraz odsetki karne wynikające z niewywiązywania się przez klienta Wnioskodawcy z umowy, nie stanowi ekwiwalentu za świadczenie usług i tym samym nie stanowi wynagrodzenia za usługę. Są to kwoty mające charakter sankcyjny (karny), i jako niemieszczące się w katalogu czynności określonych w art. 5 ustawy o podatku od towarów i usług nie podlegają przepisom tej ustawy
  

• w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 8 stycznia 2013 r. (znak ILPP2/443-1029/12-4/SJ) stwierdzono, że: „Wskazać należy, że np. odsetki karne i odsetki ustawowe wynikające z nakazów zapłaty (wezwań do zapłaty) nie są częścią kwoty należnej z tytułu świadczenia usług, ani też nie mają wpływu na cenę świadczonych usług, w związku, z czym nie można uznać, że stanowią obrót. Fakt, iż w umowie zawarte są stosowne klauzule dotyczące kar umownych lub odsetek za opóźnienia, nie oznacza obligatoryjnego podwyższenia wynagrodzenia z tytułu świadczenia usługi. Tego rodzaju opłaty są bowiem naliczane tylko w sytuacjach, gdy kontrahent nie wywiązuje się z postanowień zawartych w umowie, natomiast nie stanowią wynagrodzenia za świadczenie usługi. Leasingodawca domagając się zapłaty dodatkowych opłat pełniących funkcję odszkodowawczą (sankcyjną) nie realizuje usługi np. finansowej. Domaga się tylko pewnego rodzaju rekompensaty, wynikającej z faktu opóźnienia nabywcy w dokonywaniu płatności, której termin już minął”.
  

• w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 12 lipca 2013 r. (znak IBPP3/443-465/13/AŚ) wskazano, że: „Zatem pod pojęciem odpłatności dostawy towarów lub odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego). W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (usługa), w przypadku, którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.”
  

• w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 6 grudnia 2012 r. (znak IPPPI/443-866/12-2/AS) wskazano, że: Analiza ww. stanu faktycznego w konfrontacji ze wskazanymi wyżej przepisami prawa prowadzi do wniosku, że przedmiotowe opłaty sankcyjne, nie stanowią wynagrodzenia za dostawę towarów lub świadczenie przez Wnioskodawcę jakichkolwiek usług na rzecz klientów. Tym samym nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W konsekwencji powyższego, wskazane opłaty sankcyjne nie stanowią obrotu w rozumieniu cyt. art. 29 ust. 1 ustawy i nie należy ich uwzględniać przy kalkulacji wartości współczynnika proporcji, o którym mowa w art. 90 i 91 ustawy. Współczynnik ten kalkulowany jest bowiem w oparciu o obrót.”
  
  
  

Ponadto, Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 17 lutego 2017 r. (znak 0461-ITPPI.4512.857.2016.2.MS) stwierdził, że bank domagając się zapłaty dodatkowych opłat (za wysyłanie wezwań do zapłaty należności banku), które pełnią w istocie funkcję odszkodowawczą (sankcyjną), nie realizuje usługi finansowej, jaką jest umowa pożyczki, stąd opłaty za upomnienia, wezwania do zapłaty, opłaty za monity - wynikające z niewywiązania się przez klienta banku z umowy, nie stanowią ekwiwalentu za świadczenie usług, są to bowiem kwoty mające charakter sankcyjny (karny), i jako niemieszczące się w katalogu czynności określonych w art. 5 Ustawy o VAT - nie podlegają przepisom tej ustawy.

Podobne stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 30 grudnia 2010 r. (znak IPPP3/443-1032/10-4/MPe). Organ stwierdził, że: „W przedstawionym we wniosku opisie zdarzenia przyszłego Wnioskodawca wskazał, że w ramach prowadzonej działalności otrzymuje, m.in. należne Bankowi odsetki i opłaty o charakterze karnym. W związku z nie wywiązywaniem się, bądź nieterminowym wywiązywaniem się z podjętych zobowiązań. Bank obciąża klientów określonymi opłatami o charakterze sankcyjnym i odszkodowawczym, do których zalicza się odsetki karne i ustawowe odsetki za opóźnienie (np. odsetki należne w związku z nieterminową spłatą przez klientów rat kredytowych) oraz inne opłaty karne (np. opłaty za upomnienia, monity itp.). Analiza ww. opisu zdarzenia przyszłego w konfrontacji ze wskazanymi wyżej przepisami prawa prowadzi do wniosku, że przedmiotowe odsetki i opłaty karne nie stanowią wynagrodzenia za świadczenie przez Wnioskodawcę usług. Tym samym nie powinny być objęte zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług. W konsekwencji powyższego stanowisko Wnioskodawcy, że wskazane powyżej odsetki i opłaty karne nie powinny wpływać na potrzeby ustalania obrotu dla celów podatku VA T oraz kalkulacji wartości współczynnika struktury sprzedaży, należało uznać za prawidłowe.”

Również DKIS w interpretacji indywidualnej z dnia 7 grudnia 2018 r. (znak 0112-KDIL1-1.4012.620.2018.2.RW) stwierdził, że: „Tym samym otrzymane przez Wnioskodawcę kwoty w postaci opłat za czynności o charakterze sankcyjnym nie stanowią wynagrodzenia za świadczenie usług. Istota wymienionych we wniosku opłat sankcyjnych polega na tym, że nie stanowią one wynagrodzenia za dostawę towarów lub świadczenie przez Wnioskodawcę jakichkolwiek usług na rzecz klientów, a są jedynie konsekwencją niewywiązania się bądź nieterminowego wywiązania się przez tych klientów z ciążących na nich zobowiązań. Tym samym opłaty te nie mogą być uznane za wynagrodzenie należne od klientów za dokonaną przez Wnioskodawcę sprzedaż usług.”

Biorąc powyższe pod uwagę, należy stwierdzić, że opłaty za czynności wymienione w Grupie 3 należy traktować, jako niepodlegające przepisom Ustawy o VAT, gdyż mają charakter sankcyjny lub odszkodowawczy i nie można uznać, że stanowią wynagrodzenie za usługę.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest:

• nieprawidłowe w zakresie opodatkowania opłat pobieranych za czynności wymienione w Grupie 3, tj. wezwania do zapłaty, upomnienia lub monitu, przygotowania i wysłania ostatecznego wezwania do zapłaty, jeśli w związku z uregulowaniem przeterminowanej należności bieżącej Spółka nie zleci windykacji firmie zewnętrznej, wysłania SMS związane z nieterminową spłatą, wezwania telefonicznego związanego z nieterminową spłatą,
  

• prawidłowew zakresie opodatkowania opłat pobieranych za pozostałe czynności wymienione w Grupie 3.
  
  
  

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r. poz. 2174 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności sformułowany został odpowiednio w art. 7 oraz w art. 8 ww. ustawy.

I tak, stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 cyt. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Zatem każde świadczenie niebędące dostawą towarów, polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

• w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
  

• świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).
  

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Pod pojęciem odpłatności dostawy towarów lub odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego). Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Na mocy art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Przy czym w oparciu o art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do końca roku następującego po roku, dla którego wartość relacji, o której mowa w art. 38a pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jest nie większa niż 43% oraz wartość, o której mowa w art. 112aa ust. 5 tej ustawy, jest nie mniejsza niż -6% stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

W tym miejscu podkreślić należy, że zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone między innymi w art. 43 powołanej ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Sprecyzowanie przepisów regulujących zwolnienie od podatku od towarów i usług dla usług finansowych ma na celu zapewnienie jednolitego stosowania tego zwolnienia w odniesieniu do rynku wspólnotowego, jak również zapewnienie spójności przepisów dotyczących podatku od towarów i usług z przepisami krajowymi regulującymi funkcjonowanie rynku finansowego.

Powyższe zwolnienia uregulowane zostały w ustawie o podatku od towarów i usług wskutek implementacji odpowiednich przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, poz. 1, z późn. zm.), zwanej dalej Dyrektywą 112.

W myśl art. 135 ust. 1 lit. b) Dyrektywy 112, państwa członkowskie zwalniają transakcje udzielania kredytów i pośrednictwo kredytowe, oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę.

Przytoczony powyżej przepis Dyrektywy 2006/112/WE Rady dotyczy tylko ściśle wymienionych rodzajów czynności. W związku z tym należy uznać, że wszelkie inne czynności niewymienione w tym przepisie nie mogą korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie tego przepisu.

Ponadto, w świetle art. 43 ust. 15 ww. ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

1. czynności ściągania długów, w tym factoringu;
2. usług doradztwa;
3. usług w zakresie leasingu.
   
   

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

Z okoliczności sprawy wynika, że Wnioskodawca (poprzez Oddział) będzie specjalizować się w finansowaniu zakupu samochodów nowych i używanych oferowanych w sieci sprzedaży FP. Ponadto Spółka za pośrednictwem Oddziału będzie finansować sprzedaż samochodów innych marek, produktów ubezpieczeniowych oraz wszystkich towarów i usług serwisowych oferowanych przez punkty dealerskie. Spółka w ramach swojej działalności na terytorium Polski będzie udzielać kredytów dedykowanych swoim dealerom, a także kredytów detalicznych na rzecz firm lub osób fizycznych. W ramach ww. działalności Spółka będzie zawierać różnego rodzaju umowy kredytowe, a z tytułu czynności wykonywanych w ramach tych umów będzie pobierać m.in. wymienione w Grupie 3 – opłaty za czynności o charakterze sankcyjnym: kara umowna za brak przedłożenia kopii polisy komunikacyjnej z cesją; kara umowna za brak wydania samochodu wraz z dokumentem; kara umowna za brak przedstawienia w terminie ankiety kredytowej wraz z dokumentacją finansową; kara umowna za niedostarczenie polisy ubezpieczeniowej nieruchomości w przypadku posiadania zabezpieczenia w postaci hipoteki; kara umowna za niedostarczenie opłacania składki ubezpieczenia nieruchomości w przypadku posiadania zabezpieczenia w postaci hipoteki; wezwanie do wydania pojazdu; wezwanie do zapłaty; upomnienie lub monit; przygotowanie i wysłanie ostatecznego wezwania do zapłaty, jeśli w związku z nieuregulowaniem przeterminowanej należności bieżącej Spółka zleci windykację firmie zewnętrznej; przygotowanie i wysłanie ostatecznego wezwania do zapłaty, jeśli w związku z uregulowaniem przeterminowanej należności bieżącej Spółka nie zleci windykacji firmie zewnętrznej; przedegzekucyjne wezwanie do zapłaty; wystawienie Bankowego Tytułu Egzekucyjnego/wyciągu z ksiąg Oddziału; wysłanie SMS związane z nieterminową spłatą lub w przypadku niedostarczenia do Spółki kopii polisy AC; wezwanie telefoniczne związane z nieterminową spłatą lub w przypadku niedostarczenia Spółce kopii polisy AC; opłata za niedostarczenie dokumentów lub/i informacji finansowych zgodnie z umową kredytową.

W odniesieniu do przedstawionego opisu wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą uznania, że ww. czynności o charakterze sankcyjnym powinny pozostać poza opodatkowaniem VAT.

Wskazać należy, że opłaty o charakterze karnym nie powinny być traktowane jako wynagrodzenie za usługę finansową. Ich zapłata stanowi swoistą konsekwencję zachowania się Kredytobiorcy, niezgodną z zawartą umową. Opłaty karne nie są częścią kwoty należnej z tytułu świadczenia usług, ani też nie mają wpływu na cenę tych usług. Odszkodowania oraz kary umowne nie należą do katalogu czynności podlegających opodatkowaniu. W szczególności nie stanowią odpłatności za świadczenie usług w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług. Płatności takie mają wyłącznie charakter rekompensaty za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, zaś podmiot dokonujący płatności nie uzyskuje jakiegokolwiek świadczenia ekwiwalentnego do tej płatności. Zatem opłaty o charakterze karnym nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W rozpatrywanej sprawie należy podkreślić, że istota umowy kredytu została zawarta w art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2018 r. poz. 2187, z późn. zm.). Zgodnie z ww. przepisem, przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Udzielanie kredytów przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu. Udzielenie kredytu stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału – określonej w umowie kwoty środków pieniężnych – na wskazany w tej umowie okres czasu. Czynność powyższa w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zamian za wynagrodzenie (odsetki, prowizje), stanowi zatem odpłatne świadczenie usług, co do zasady podlegające opodatkowaniu VAT. Zatem, odsetki i prowizje otrzymane z tytułu udzielonego kredytu stanowią wynagrodzenie z tytułu jego udzielenia.

Z analizy powołanych przepisów w odniesieniu do przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że udzielanie przez Wnioskodawcę kredytów stanowi czynności mieszczące się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, jako odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. Z uwagi jednak na fakt, że powyższe udzielanie kredytów mieści się w zakresie czynności, o których mowa w cyt. art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT – korzysta ono ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Podkreślić należy, że dokonując wykładni normy prawnej art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT należy wziąć pod uwagę całość tego przepisu. W przepisie tym jest mowa nie tylko o udzieleniu kredytu, ale również o zarządzaniu nim. W ocenie Organu, opłaty pobierane przez Wnioskodawcę (jako pożyczkodawcę/kredytobiorcę) za czynności związane z monitorowaniem spłaty zobowiązania wpisują się w zakres usług zarządzania kredytami lub pożyczkami przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę, zwolnionych od podatku, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy. Przepisy ustawy nie wyjaśniają, co należy rozumieć pod pojęciem zarządzania pożyczką/kredytem. Zarządzanie w szerokim ujęciu oznacza „zrobienie czegoś za pomocą wysiłków innych osób” (por. B. Kudrycka, B.G. Peters, P.J. Suwaj, Nauka administracji, Warszawa 2009); organizowanie działań dla osiągnięcia określonych celów przy zachowaniu zasad skuteczności i sprawności organizacyjnej z uwzględnieniem realnej odpowiedzialności za osiągnięte rezultaty. Zatem jeżeli wziąć pod uwagę, że na podstawowe i kluczowe etapy zarządzania składają się: planowanie, organizowanie zasobów, wdrażanie tego, co zaplanowane oraz monitoring, ewaluacja i kontrola przeprowadzonych działań, to świadczenie usług w zakresie nadzorowania i kontroli spłaty pożyczki mieści się w pojęciu usług zarządzania pożyczką. Zatem w przypadku pobieranych opłat wskazanych w Grupie 3 za czynności tj. wezwania do zapłaty, upomnienia lub monitu, przygotowania i wysłania ostatecznego wezwania do zapłaty, jeśli w związku z uregulowaniem przeterminowanej należności bieżącej Spółka nie zleci windykacji firmie zewnętrznej, wysłania SMS związanego z nieterminową spłatą, wezwania telefonicznego związanego z nieterminową spłatą nie można zgodzić się z Wnioskodawcą, że mają one charakter sankcyjny. Jak już wyżej wskazano czynności te związane są z zarządzaniem kredytami lub pożyczkami przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę (nadzorowanie i kontrola spłaty pożyczki/kredytu). Tym samym opłaty pobierane przez Wnioskodawcę za ww. czynności, będą podlegać zwolnieniu na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

Potwierdzeniem powyższego stanowiska Organu są wyroki NSA z dnia 25 czerwca 2014 r., sygn. akt I FSK 1136/13 oraz z dnia 1 września 2017 r., sygn. akt I FSK 2056/15.

Odnośnie pozostałych czynności wymienionych w Grupie 3, stwierdzić należy, że Wnioskodawca w zamian za otrzymane opłaty (kara umowna za brak przedłożenia kopii polisy komunikacyjnej z cesją, kara umowna za brak wydania samochodu wraz z dokumentem; kara umowna za brak przedstawienie w terminie ankiety kredytowej wraz z dokumentacją finansową , kara umowna za niedostarczenie polisy ubezpieczeniowej nieruchomości w przypadku posiadania zabezpieczenia w postaci hipoteki; kara umowna za niedostarczenie opłacenia składki ubezpieczenia nieruchomości w przypadku posiadania zabezpieczenia w postaci hipoteki; wezwania do wydania pojazdu, przygotowanie i wysłanie ostatecznego wezwania do zapłaty, jeśli w związku z nieregulowaniem przeterminowej należności bieżącej Spółka zleci windykację firmie zewnętrznej, przedegzekucyjne wezwanie do zapłaty, wystawienie Bankowego Tytułu Egzekucyjnego/wyciągu z ksiąg Oddziału, wysłanie SMS związanego z niedostarczeniem do Spółki kopii polisy AC, wezwanie telefoniczne związane z niedostarczeniem Spółce kopii polisy AC, opłata za niedostarczenie dokumentów lub/i informacji finansowych zgodnie z umową kredytową) nie będzie świadczyć na rzecz klientów żadnych usług, w tym zarządzania pożyczkami/kredytami. Tym samym pobierane ww. opłaty nie będą stanowić odpłatności za skonkretyzowane świadczenie. W przypadku przedstawionych we wniosku ww. opłat brak będzie związku pomiędzy świadczeniem a wynagrodzeniem. W takich przypadkach mamy jedynie do czynienia z wynagrodzeniem, które zwykle stanowi formę zadośćuczynienia, zatem nie dochodzi do zwiększenia aktywów po stronie beneficjenta – klienta Spółki – Kredytobiorcę. Klient Spółki obciążany wskazanymi ww. opłatami nie będzie nabywać żadnego świadczenia, z którego chociażby potencjalnie mógłby odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym. W analizowanym przypadku nie będzie spełniona przesłanka istnienia związku pomiędzy zapłatą należności sankcyjnych przez Kredytobiorcę a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że zapłata tych kwot podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Tym samym otrzymane przez Wnioskodawcę kwoty w postaci opłat za czynności: kara umowna za brak przedłożenia kopii polisy komunikacyjnej z cesją, kara umowna za brak wydania samochodu wraz z dokumentem; kara umowna za brak przedstawienie w terminie ankiety kredytowej wraz z dokumentacją finansową, kara umowna za niedostarczenie polisy ubezpieczeniowej nieruchomości w przypadku posiadania zabezpieczenia w postaci hipoteki; kara umowna za niedostarczenie opłacenia składki ubezpieczenia nieruchomości w przypadku posiadania zabezpieczenia w postaci hipoteki; wezwania do wydania pojazdu, przygotowanie i wysłanie ostatecznego wezwania do zapłaty, jeśli w związku z nieregulowaniem przeterminowej należności bieżącej Spółka zleci windykację firmie zewnętrznej, przedegzekucyjne wezwanie do zapłaty, wystawienie Bankowego Tytułu Egzekucyjnego/wyciągu z ksiąg Oddziału, wysłanie SMS związanego z niedostarczeniem do Spółki kopii polisy AC, wezwanie telefoniczne związane z niedostarczeniem Spółce kopii polisy AC, opłata za niedostarczenie dokumentów lub/i informacji finansowych zgodnie z umową kredytową nie będą stanowić wynagrodzenia za świadczenie usług. Istota ww. opłat polega na tym, że nie będą one stanowić wynagrodzenia za dostawę towarów lub świadczenie przez Wnioskodawcę jakichkolwiek usług na rzecz klientów, a są jedynie konsekwencją niewywiązania się przez tych klientów z ciążących na nich zobowiązań. Tym samym ww. opłaty nie będą mogły być uznane za wynagrodzenie należne od klientów za dokonaną przez Wnioskodawcę sprzedaż usług. Zatem pobierane przez Spółkę ww. opłaty będą miały charakter sankcyjny i nie powinny być objęte zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług, gdyż nie mieszczą się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja rozstrzyga w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 3, w zakresie oznaczonych we wniosku nr 1 i 2 zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193 z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.