Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB2-2.4014.143.2019.2.MM
z 26 września 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 900 ze zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 28 czerwca 2019 r. (data wpływu 9 lipca 2019 r.), uzupełnionym 17 września 2019 r., o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy cesji uprawnień do roszczenia o odszkodowanie – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 9 lipca 2019 r. wpłynął do tutejszego organu wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków zawarcia umowy cesji uprawnień do roszczenia o odszkodowanie.

W związku z brakami formalnymi stwierdzonymi we wniosku, pismem z 22 sierpnia 2019 r. Znak: 0111-KDIB2-2.4014.143.2019.1.MM wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku.

Uzupełnienia dokonano 17 września 2019 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca będący spółką z ograniczoną odpowiedzialnością zawarł z poprzednim właścicielem gruntu (nabytego w drodze zamiany) umowę cesji praw dotyczących roszczeń wynikających z prawa geologicznego i górniczego bowiem po przejęciu gruntu okazało się, że znajdują się na nim szkody górnicze.

W związku z uprzednim ujawnieniem szkód na nabytych nieruchomościach Wnioskodawca pozwał spółkę restrukturyzacji kopalń o odszkodowanie z tytułu ujawnionych szkód górniczych. Sprawa toczy się przed sądem. Obecnie jest w końcowej fazie, niemniej pozwany podniósł m.in. zarzut braku legitymacji czynnej po stronie Wnioskodawcy bowiem według jego wiedzy nie był on właścicielem działki w czasie kiedy ewentualnie powstała szkoda.

Wnioskodawca z tzw. ostrożności procesowej postanowił asekuracyjnie uzyskać cesję uprawnień dotyczących ujawnionej szkody od poprzedniego właściciela w przypadku gdyby sąd uznał, że szkoda powstała i ujawniła się w czasie kiedy właścicielem działek była gmina X a tym samym gdyby to gminie przysługiwało roszczenie będące przedmiotem postępowania.

Obecnie nie jest możliwe ustalenie w jaki sposób sąd orzeknie o zasadach odpowiedzialności za zaistniałe szkody. Powołany w sprawie biegły potwierdził ich istnienie oraz wstępną wartość, ustalił ponadto, że pierwsze z nich powstały wiele lat temu ale obecnie nadal one pogłębiają się i powstają nowe. Z pozostałych dowodów wynika, że ujawnione zostały w czasie kiedy już właścicielem działki był Wnioskodawca. Tym samym pozostaje spór na jakich zasadach należy rozstrzygnąć o odpowiedzialności za szkodę. Poza tym istnieje wątpliwość czy szkodę ma naprawić pozwany jako wyspecjalizowana spółka skarbu państwa czy skarb państwa bezpośrednio reprezentowany przez urząd górniczy.

Kwota roszczenia według posiadanych opinii Wnioskodawcy wynosi ok. 4.200.000,00 zł niemniej w jakiej wysokości ustali ją sąd okaże się dopiero po zakończeniu postępowania.

W uzupełnieniu wniosku wskazano, że czynność prawna będąca przedmiotem postępowania, zdaniem Wnioskodawcy, nie przybrała postaci jakiejkolwiek formy wskazanej w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych, w tym umowy sprzedaży. Konstrukcja cywilistyczna zawartej umowy jest najbliższa datio in solutum. Sprowadza się ona bowiem do zawarcia porozumienia w zakresie płatności za mające być w przyszłości objętymi udziałami w podwyższonym kapitale zakładowym Wnioskodawcy przez jego jedynego udziałowca, tj. gminę X. Przy czym należy podkreślić, że jest ona podwójnie warunkowa, tj. będzie możliwa do zrealizowania dopiero po prawomocnym zakończeniu postępowania sądowego oraz po wyegzekwowaniu ewentualnego odszkodowania w przypadku wygranej. Ponadto ewentualna kwota transakcyjna nie jest znana, ponieważ wpis co prawa wynosi 4.200.000,00 zł ale ostateczna kwota nie jest wiadoma (możliwe są bowiem warianty zarówno jej obniżenia jak i podwyższenia oraz nie jest wiadoma kwota odsetek – nie jest bowiem znany termin zakończenia sprawy).

Reasumując, Wnioskodawca podtrzymuje swoje stanowisko, że zawarta umowa nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych bowiem nie została ona wprost wymieniona art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy umowa cesji zawarta przez Wnioskodawcę z gminą X podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, a jeśli tak to na jakich zasadach (moment powstania obowiązku podatkowego, podstawa opodatkowania)?

Zdaniem Wnioskodawcy, zawarta umowa cesji nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych bowiem po pierwsze na moment jej zawarcia nie jest znana kwota odszkodowania, która mogłaby być podstawą opodatkowania a nadto nie ma pewności czy roszczenie zostanie uwzględnione (jest ono sporne).

Poza tym sposób rozliczenia ewentualnego odszkodowania zawarty w umowie wskazuje, że ewentualnie uzyskana kwota odszkodowania ma zostać rozliczona pomiędzy stronami w taki sposób, że podatnik ma o wartość uzyskanego odszkodowania podnieść kapitał zakładowy w zamian za nowe udziały, które zostaną objęte przez cedenta (gminę X) a zapłata za te udziały ma nastąpić z kwoty uzyskanego odszkodowania.

Taki rodzaj rozliczenia wskazuje, że zawarta umowa cesji nie jest żadną z typowych umów podlegających podatkowi pcc bowiem nie mieści się wprost w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu.

Na gruncie pcc obowiązuje tzw. zasada numerus clausus tym samym jeśli jakaś czynność wprost nie mieści się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu to nie może zostać opodatkowana.

Opisaną więc transakcję należy potraktować de facto jako porozumienie w zakresie zapłaty za przyszłe udziały w spółce (Wnioskodawcy), jakie mogą zostać objęte przez cedenta w sytuacji uzyskania przez Wnioskodawcę korzystnego rozstrzygnięcia w sporze dotyczącym szkód górniczych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 1519) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy – podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
3. (uchylona)
4. umowy darowizny − w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
5. umowy dożywocia,
6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności − w części dotyczącej spłat lub dopłat,
7. (uchylona)
8. ustanowienie hipoteki,
9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
10. umowy depozytu nieprawidłowego,
11. umowy spółki.
    
    

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Należy stwierdzić, że ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W związku z tym, szczegółowe wyznaczenie zakresu przedmiotowego opodatkowania ww. podatkiem ma określone konsekwencje prawne. Oznacza to, że ustawodawca wprowadzając tę zasadę, wyłączył od opodatkowania inne podobne czynności, które nie zostały wyraźnie wskazane w omawianym przepisie. Tym samym należy stwierdzić, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu nawet, gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.

Z przedstawionego we wniosku i jego uzupełnieniu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca zawarł umowę cesji uprawnień do odszkodowania z tytułu szkód górniczych przysługujących poprzedniemu właścicielowi nabytych przez Wnioskodawcę gruntów. Umowa cesji praw nie przybrała postaci którejkolwiek z czynności wymienionych w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, w szczególności umowy sprzedaży.

Umowa cesji wierzytelności uregulowana została w art. 509 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2019 r., poz. 1145, ze zm.). Zgodnie z treścią tego przepisu wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Natomiast art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego stanowi, że – przelew wierzytelności może odbywać się na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności.

Na skutek cesji wierzytelności zmienia się podmiot po stronie wierzyciela, natomiast przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Umowy cesji wierzytelności należą do czynności prawnych rozporządzających o skutkach zbliżonych do umowy przenoszącej własność. Dodać należy, że cesja nie ma formy samoistnej umowy, dlatego też dla jej realizacji musi być dokonana czynność cywilnoprawna, na podstawie której nastąpi przeniesienie wierzytelności. Jeżeli więc umowa cesji przyjęłaby postać którejkolwiek z umów wskazanych w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych to spowoduje powstanie obowiązku podatkowego w tym podatku.

Mając na uwadze powyższe wyjaśnienia oraz przedstawiony we wniosku stan faktyczny należy stwierdzić, że jeżeli w istocie zawarta przez Wnioskodawcę i gminę X umowa cesji wierzytelności nie przybrała postaci żadnej z czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, jej zawarcie nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Stanowisko Wnioskodawcy uznano za prawidłowe.

Do wniosku Wnioskodawca dołączył dokument. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest zobowiązany ani uprawniony do jego oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.