2019.08.29 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
S-ILPB2/415-1261/14/19-S/JK
z 29 sierpnia 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.) oraz art. 223 Ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2016 r., poz. 1948, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej po ponownym rozpatrzeniu sprawy w związku z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 26 września 2018 r. sygn. akt I SA/Wr 384/18 (data wpływu prawomocnego orzeczenia 4 czerwca 2019 r.) oraz wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 marca 2019 r. sygn. akt II FSK 136/19 (data wpływu ostatecznego orzeczenia 10 maja 2019 r.) stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 22 grudnia 2014 r. (data wpływu 24 grudnia 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków restrukturyzacji posiadanych aktywów kapitałowych – jest:

prawidłowe – w odniesieniu do kosztów uzyskania przychodu na moment objęcia certyfikatów inwestycyjnych za Aktywa Kapitałowe;
nieprawidłowe – w pozostałej części.

UZASADNIENIE

W dniu 24 grudnia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków restrukturyzacji posiadanych aktywów kapitałowych.

Dotychczasowy przebieg postępowania.

W dniu 24 marca 2015 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów wydał dla Wnioskodawcy indywidualną interpretację nr ILPB2/415-1261/14-2/WM, w której uznał stanowisko Wnioskodawcy za:

prawidłowe – w odniesieniu do kosztów uzyskania przychodu na moment objęcia certyfikatów inwestycyjnych za Aktywa Kapitałowe;
nieprawidłowe – w pozostałej części.

Wnioskodawca na interpretację przepisów prawa podatkowego z 24 marca 2015 r. nr ILPB2/415-1261/14-2/WM wniósł pismem z 10 kwietnia 2015 r. wezwanie do usunięcia naruszenia prawa.

W odpowiedzi na powyższe wezwanie do usunięcia naruszenia prawa Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów pismem z 13 maja 2015 r. nr ILPB2/4511-2-40/15-2/JWP stwierdził brak podstaw do zmiany ww. indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego.

Wnioskodawca na interpretację przepisów prawa podatkowego z 24 marca 2015 r. nr ILPB2/415-1261/14-2/WM złożył skargę z 15 czerwca 2015 r. (data wpływu 18 czerwca 2015 r.).

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu wyrokiem z 15 października 2015 r. sygn. akt I SA/Wr 1499/15 uchylił – w zakresie pytania nr 1 i nr 3 – zaskarżoną interpretację indywidualną z 24 marca 2015 r. nr ILPB2/415-1261/14-2/WM.

Od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 15 października 2015 r. sygn. akt I SA/Wr 1499/15, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu złożył skargę kasacyjną z 15 grudnia 2015 r. nr ILRP-46-357/15-2/EŚ do Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

Wyrokiem z 7 lutego 2018 r. sygn. akt II FSK 243/16 Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił zaskarżony wyrok w całości i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu we Wrocławiu.

Wyrokiem z dnia 26 września 2018 r. sygn. akt I SA/Wr 384/18 Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu uchylił zaskarżoną interpretację w zakresie pytania nr 3 pkt b).

Od ww. wyroku Szef Krajowej Administracji Skarbowej pismem z dnia 29 listopada 2018 r. nr 0110-KWR2.4021.82.2018.2.MG wniósł skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Wyrokiem z dnia 19 marca 2019 r. sygn. akt II FSK 136/19 Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną.

W dniu 4 czerwca 2019 r. do siedziby tut. organu wpłynął prawomocny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia z 26 września 2018 r. sygn. akt I SA/Wr 384/18.

W myśl art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2018 r., poz. 1302 ze zm.) ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie organy, których działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia, a także sądy, chyba że przepisy prawa uległy zmianie.

Wskutek powyższego, wniosek Strony w zakresie skutków restrukturyzacji posiadanych aktywów kapitałowych wymaga ponownego rozpatrzenia przez tut. organ.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest polskim rezydentem podatkowym. Zainteresowany wraz z żoną w ramach wspólności majątkowej małżeńskiej jest współwłaścicielem udziałów i akcji w polskich spółkach kapitałowych, w tym pakietu akcji w spółce notowanej na giełdzie papierów wartościowych w W. uprawniającego do około 13,00% praw głosu na zgromadzeniu akcjonariuszy spółki giełdowej i takiego też udziału w zyskach tej spółki (dalej: „Pakiet Akcji” a łącznie z udziałami i akcjami w polskich spółkach kapitałowych „Aktywa Kapitałowe”).

Wnioskodawca wraz z żoną rozważają restrukturyzację posiadanych aktywów kapitałowych w taki sposób, aby należące do nich udziały i/lub akcje spółek kapitałowych – w tym też Pakiet Akcji wnieść do funduszu inwestycyjnego zamkniętego aktywów niepublicznych (dalej: „FIZ AN”), działającego na podstawie ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. z 2014 poz. 157, tekst jednolity, dalej: „u.f.i.”) i objąć w zamian certyfikaty inwestycyjne emitowane przez FIZ AN, korzystając z możliwości wpłaty na certyfikaty inwestycyjne w formie bezgotówkowej. Wartość obejmowanych przez Wnioskodawcę (wraz z żoną) certyfikatów inwestycyjnych w zamian za posiadane Aktywa Kapitałowe będzie ustalona przez FIZ AN w oparciu o wycenę wnoszonych Aktywów Kapitałowych ustalanej zgodnie z przepisami u.f.i.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Czy wniesienie do FIZ AN udziałów i/lub akcji w spółkach należących do Wnioskodawcy w zamian za wydanie certyfikatów inwestycyjnych funduszu jest zdarzeniem neutralnym podatkowo na gruncie ustawy o PIT, natomiast opodatkowanie jest odroczone do czasu odkupienia certyfikatów inwestycyjnych lub ich zbycia?
Czy w momencie uzyskania przychodu z tytułu odkupienia, zbycia certyfikatów lub w inny sposób unicestwienia certyfikatów inwestycyjnych otrzymanych w zamian za Aktywa Kapitałowe, Wnioskodawca jako koszt uzyskania przychodów z tego tytułu będzie mógł wykazać koszty poniesione „historycznie” na nabycie Aktywów Kapitałowych ustalone zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy o PIT w takiej proporcji, w jakiej umarzane lub zbywane certyfikaty inwestycyjne lub w inny sposób unicestwiane certyfikaty będą pozostawać do całego pakietu certyfikatów inwestycyjnych objętych w zamian za wniesione do FIZ AN, Aktywa Kapitałowe?
Czy w przypadku uznania, że wniesienie akcji/udziałów do FIZ AN nie jest neutralne podatkowo i tym samym powoduje konieczności rozpoznania przychodu już w momencie objęcia certyfikatów inwestycyjnych:
1. jako koszt uzyskania tego przychodu w zeznaniu podatkowym składanym po zakończeniu roku, w którym nastąpi wniesienie Aktywów Kapitałowych do FIZ AN, w którym ten przychód zostanie wykazany, jako koszt uzyskania tego przychodu Wnioskodawca wykaże koszty „historyczne” poniesione na nabycie Aktywów Kapitałowych ustalone zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy o PIT; natomiast
2. w momencie odkupienia certyfikatów inwestycyjnych, ich zbycia na rzecz osoby trzeciej lub unicestwienia w inny sposób, jako koszt uzyskania przychodu z tego tytułu Wnioskodawca wykaże kwotę jaka stanowiła podstawę opodatkowania w momencie wniesienia tych aktywów do FIZ AN?

Zdaniem Wnioskodawcy – w odniesieniu do pytania pierwszego – wniesienie na poczet wpłat na certyfikaty inwestycyjne w funduszu zamkniętym udziałów w spółce z o.o. i/lub papierów wartościowych w postaci akcji, w tym także Pakietu Akcji, i objęcie w zamian certyfikatów inwestycyjnych o łącznej wartości odpowiadającej wartości wynikającej z wyceny dokonanej przez FIZ AN nie kreuje przychodu podatkowego w momencie objęcia tych certyfikatów. Opodatkowanie, zdaniem Zainteresowanego, będzie odroczone do czasu odkupienia certyfikatów inwestycyjnych od Wnioskodawcy przez FIZ AN lub ich odpłatnego zbycia.

Ustawa o PIT w art. 10 ust. 1 wymienia źródła przychodów, wskazując w punkcie 7, że jednym ze źródeł przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c.

Konkretyzacją tego przepisu jest art. 17 ust. 1. ustawy o PIT, który stanowi, że za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się między innymi:

przychody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 1c (art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy o PIT);
należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z:
1. odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych (art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy o PIT);
2. realizacji praw wynikających z papierów wartościowych, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. b ustawy o PIT);
nominalną wartość objętych udziałów uzyskanych w zamian za wkład niepieniężny wniesiony do spółki mającej osobowość prawną (art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT).

Procedura obejmowania certyfikatów inwestycyjnych w zamian za inne aktywa niż środki finansowe określona jest szczegółowo w u.f.i. Zgodnie z art. 7 ust. 3 u.f.i. wpłaty do funduszu inwestycyjnego mogą być dokonywane w poprzez wniesienie praw majątkowych takich jak zdematerializowane papiery wartościowe – jeżeli statut funduszu tak stanowi, lub inne niż zdematerializowane papiery wartościowe, udziały w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością lub prawa, o których mowa w art. 147 ust. 1 pkt 1 lit. a i b oraz pkt 2 – jeżeli ustawa oraz statut funduszu tak stanowią.

Zgodnie z art. 128 ust. 2 u.f.i., w przypadku, gdy statut funduszu inwestycyjnego zamkniętego przewiduje dokonywanie wpłat na certyfikaty inwestycyjne papierami wartościowymi, udziałami w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, papiery wartościowe, udziały w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością będą wyceniane według metody przyjętej przez fundusz dla wyceny aktywów.

Stosownie do art. 28 ust. 2 u.f.i., w przypadku wpłat do funduszu inwestycyjnego dokonywanych w innych niż zdematerializowane papierach wartościowych, udziałach w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, osoba zapisująca się na certyfikaty inwestycyjne przenosi, w drodze umowy, zgodnie z odrębnymi przepisami, prawa z tych papierów, udziałów na towarzystwo oraz składa u depozytariusza kopię tej umowy, a w przypadku papierów wartościowych także te papiery lub, jeżeli papiery wartościowe nie mają formy dokumentu, dokument potwierdzający ich posiadanie wydany na podstawie właściwych przepisów.

Zdaniem Wnioskodawcy, wniesienie udziałów (akcji) do FIZ AN w zamian za wydanie pakietu certyfikatów inwestycyjnych nie skutkuje powstaniem przychodów z któregokolwiek z przytoczonych powyżej tytułów. W szczególności przeniesienie na fundusz udziałów i akcji w zamian za certyfikaty inwestycyjne nie jest podlegającym opodatkowaniu:

uzyskaniem przychodu z tytułu udziału w funduszu kapitałowym (art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy o PIT);
uzyskaniem przychodu należnego z tytułu odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych (art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy o PIT);
otrzymaniem udziałów o określonej wartości w związku z wniesieniem udziałów i akcji w postaci wkładu niepieniężnego (aportu) do spółki prawa handlowego (art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT).

ad. a)

Przepisy ustawy o PIT określają jako jeden z rodzajów przychodów z kapitałów pieniężnych „przychody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych”. Zakresu tego terminu ustawa o PIT nie definiuje, wskazuje jedynie w art. 30a ust. 3, że jeżeli nie jest możliwa identyfikacja umarzanych albo wykupywanych lub w inny sposób unicestwianych tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych, przyjmuje się, że kolejno są to tytuły uczestnictwa, począwszy od nabytych przez podatnika najwcześniej (FIFO). Powyższe potwierdza również treść przepisów u.f.i., zgodnie z którymi za przychody z tytułu udziału w funduszach inwestycyjnych należy uznać kwoty uzyskane z tytułu: odkupienia jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych otwartych, umorzenia lub wykupienia certyfikatów inwestycyjnych w funduszach zamkniętych, umorzenia jednostek uczestnictwa bądź certyfikatów w związku z likwidacją funduszu jak też w drodze wyjątku dochody funduszu inwestycyjnego wypłacane uczestnikom funduszu, w przypadku gdy statut przewiduje wypłacanie tych dochodów bez odkupywania jednostek uczestnictwa. Powyższe wskazuje, na zamknięty katalog przychodów z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, jak też na to, że opodatkowanie przychodów z tytułu udziału w funduszach kapitałowych może nastąpić dopiero w momencie umarzania albo wykupywania lub w inny sposób unicestwiania tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych. Tym samym nie można uznać, że już uzyskanie certyfikatów inwestycyjnych w zamian za udziały i akcje może skutkować samo w sobie powstaniem jakiegokolwiek przychodu z tytułu uczestnictwa w funduszu.

ad. b)

Dokonywanie wpłat na certyfikaty inwestycyjne papierami wartościowymi lub udziałami w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością nie można, zdaniem Wnioskodawcy, utożsamiać z uzyskaniem przychodu z tytułu odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy o PIT.

Powołany artykuł stanowi, że przychodem z kapitałów pieniężnych są należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych.

W ocenie Zainteresowanego, omawiana operacja nie stanowi „odpłatnego zbycia” w rozumieniu cytowanego przepisu. Nie można też uznać, że z tego tytułu Wnioskodawca osiągnie przychód należny, o którym mowa w tym przepisie.

Prawidłowość powyższego stanowiska potwierdza: po pierwsze, wykładnia historyczna wynikająca z systematyki źródeł przychodów przyjętej przez ustawodawcę w ustawie PIT, a po drugie brak możliwości ustalenia przychodu z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych w przypadku przeniesienia ich na fundusz tytułem dokonania wpłaty na certyfikaty.

Do 31 grudnia 2000 r., kiedy do ustawy o PIT wprowadzono odrębną kategorię przychodów - objęcie udziałów (akcji) w spółce w zamian za aport, transakcja wniesienia aportem składników majątku (w tym udziałów i akcji) do spółki kapitałowej w zamian za udziały/akcje nie była operacją opodatkowaną jako „odpłatne zbycie”. Niezależnie od odrębności pod względem materialnoprawnym pomiędzy wniesieniem udziałów i papierów wartościowych do funduszu celem opłacenia certyfikatów inwestycyjnych a aportem do spółki, czy wniesieniem wkładu do spółdzielni, wszystkie te trzy transakcje polegają na przeniesieniu aktywów na podstawie sformalizowanej, ściśle przewidzianej właściwym prawem procedury, która skutkuje przekształceniem uprawnień do dysponowania przedmiotem wkładu w wiązkę uprawnień związanych z uczestnictwem w osobie prawnej (funduszu inwestycyjnym, spółce, spółdzielni). Spośród tych trzech kategorii operacji, tylko w odniesieniu do dwóch operacji – aportu i wniesienia wkładu do spółdzielni, ustawodawca zdecydował się na opodatkowanie. Wprowadzenie odrębnego przepisu przewidującego opodatkowanie tych operacji oznacza, że ustawodawca uważa je za odrębne od „odpłatnego zbycia”. Pomimo, że w przypadku objęcia udziałów w zamian za aport historycznie istniały pewne wątpliwości, czy ta transakcja nie powinna być traktowana jako szczególny przypadek „odpłatnego zbycia”, to jednak wprowadzenie w 2001 r. do ustawy o PIT przepisu art. 17 ust. 1 pkt 9, na podstawie którego nominalna wartość udziałów (akcji) w spółce kapitałowej objętych za wkład niepieniężny stanowi przychód z kapitałów pieniężnych, miało charakter normatywny, a więc kreujący prawo a nie tylko doprecyzowujący.

Takie stanowisko znajduje potwierdzenie w publikacji „Podatek dochodowy od osób fizycznych” pod redakcją Janusza Marciniuka, s. 187, wydanie 12, Wydawnictwo C.H. Beck Warszawa 2011.

Wprowadzenie z dniem 1 stycznia 2001 r. odrębnego przepisu przewidującego opodatkowanie tych operacji oznacza, że ustawodawca uważa je za odrębne od „odpłatnego zbycia”. Mając powyższe na względzie oraz to, że:

ustawodawca wprowadził od 2001 r. specyficzny przepis wprowadzający opodatkowanie aportów do spółek kapitałowych i spółdzielni,
ustawodawca nie zdecydował się dotąd na wprowadzenie analogicznego przepisu przewidującego opodatkowanie wniesienia udziałów i papierów wartościowych do funduszu w zamian za wydanie certyfikatów inwestycyjnych,

należy stwierdzić, że to drugie z wyżej wymienionych zdarzeń w obecnym stanie prawnym należy uznać za neutralne na gruncie ustawy o PIT. Zasadne jest bowiem twierdzenie, że tak, jak przed wprowadzeniem art. 17 ust. 1 pkt 9 do ustawy o PIT, brak było podstaw do traktowania transakcji aportu jako „odpłatnego zbycia”, tak w obecnym stanie prawnym nie ma podstaw do opodatkowania operacji polegającej na wniesieniu udziałów i papierów wartościowych do funduszu inwestycyjnego celem objęcia certyfikatów inwestycyjnych w oparciu o tę kwalifikację.

Nawet jednak gdyby przyjąć, że „opłacenie” certyfikatów inwestycyjnych udziałami/akcjami stanowi „odpłatne zbycie” dla celów ustawy o PIT – to warunkiem opodatkowania przychodu na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy o PIT jest wystąpienie przychodu należnego. Zdaniem Wnioskodawcy, wniesienie udziałów (akcji) do funduszu inwestycyjnego w zamian za certyfikat inwestycyjny nie skutkuje na dzień dokonania tej operacji powstaniem przychodu należnego po stronie wnoszącego. W konsekwencji, nawet w przypadku sklasyfikowania tej transakcji jako odpłatnego zbycia, brak będzie podstaw do stosowania art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy o PIT.

W myśl u.f.i. w momencie dokonania wpłat uczestników funduszu na certyfikaty inwestycyjne dochodzi do przejścia własności tychże papierów wartościowych lub udziałów. Wnoszący wpłaty (wkłady) do funduszu otrzymuje natomiast certyfikat inwestycyjny. Na moment wniesienia brak jest więc jakiegokolwiek przychodu należnego po stronie podatnika. Zgodnie z przepisami u.f.i., należność uczestnika wobec funduszu powstaje dopiero w momencie zbycia/umorzenia certyfikatów, przeprowadzanego na warunkach i przy spełnieniu przesłanek określonych w statucie funduszu.

W szczególności, od tego dnia:

uczestnik może dochodzić od funduszu spełnienia świadczenia należnego – spłaty ceny wykupu certyfikatu;
uczestnik może określić wartość pieniężną przysługującej mu należności, odpowiadającą wartości aktywów netto funduszu przypadającej na dany certyfikat na dzień zapłaty (art. 139 u.f.i).

W związku z powyższym, zdaniem Zainteresowanego, dopiero od dnia wykupu (umorzenia) certyfikatu można mówić o uzyskaniu „przychodu należnego” z tytułu zbycia udziałów i papierów wartościowych i dopiero od tego momentu możliwe jest jego opodatkowanie.

Definicje przychodów zawiera art. 11 ust. 1 ustawy o PIT, którzy stanowi, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zdaniem Wnioskodawcy, na dzień objęcia certyfikatów inwestycyjnych Zainteresowany nie osiągnie przychodu w rozumieniu powołanego art. 11 ust 1 ustawy o PIT. Na dzień objęcia Wnioskodawca nie uzyska żadnego konkretnego przysporzenia finansowego, o którym mowa w powołanym art. 11 ust. 1 ustawy PIT, nastąpi jedynie zastąpienie jednych aktywów kapitałowych w postaci udziałów i akcji innymi aktywami kapitałowymi w postaci certyfikatów inwestycyjnych. Przychód, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o PIT, Zainteresowany osiągnie dopiero w momencie, gdy certyfikaty inwestycyjne zostaną nabyte przez FIZ AN celem umorzenia lub odpłatnie zbyte przez Wnioskodawcę na rzecz osób trzecich. Dopiero w tym bowiem momencie Zainteresowany otrzyma faktyczne przysporzenie majątkowe, które będzie mieć charakter trwały. Stanowisko takie znajduje potwierdzenie w uzasadnieniu wyroku NSA (wydanego na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych) z 19 października 2010 r., sygn. akt II FSK 1047/09, w którym sąd stwierdził, że przychodem jest tylko takie przysporzenie majątkowe, które ma charakter trwały, a przez to – prawnie uchwytny. Sąd wskazał, że ostateczna wartość certyfikatów inwestycyjnych powstaje (doznaje konkretyzacji) na drugim etapie procesu inwestycji. W momencie wniesienia udziałów/papierów wartościowych do funduszu inwestycyjnego zamkniętego, inwestor nie uzyskuje automatycznie realnego przysporzenia trwale powiększającego jego aktywa i stanowiącego przychód w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Przychód taki – zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego – powstaje dopiero na drugim etapie procesu inwestycji, tj. w razie umorzenia certyfikatów (także w przypadku likwidacji funduszu), zbycia certyfikatów na rzecz osoby trzeciej albo – wyjątkowo – w następstwie wypłaty dochodów funduszu bez umarzania certyfikatów inwestycyjnych.

Z kolei, w wyroku NSA z 8 marca 2013 r. sygn. akt II FSK 1479/11 Sąd wskazał, że „pochodny instrument finansowy w postaci certyfikatu inwestycyjnego, pomimo tego, że odnosi się do niego określona, wyceniana przez fundusz inwestycyjny, wartość (art. 8 u.f.i.), nie jest niewątpliwie polskim lub zagranicznym pieniądzem ani też wartością dewizową. Pochodny instrument finansowy w postaci certyfikatu inwestycyjnego nie stanowi też wartości pieniężnej z art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f., ponieważ nie jest, tak w ogólności, jak i w obrocie gospodarczym, substytutem pieniądza. Podkreślić w tym kontekście należy, że wartość certyfikatu inwestycyjnego nie jest określana w obrocie gospodarczym, ale wyceny jej dokonuje fundusz inwestycyjny (art. 8 u.f.i,). W przypadku wpłat na certyfikaty inwestycyjne papierami wartościowymi lub udziałami w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością wartość tych aktywów, zgodnie z 128 ust. 2 u.f.i., wyceniana jest nie umownie, ale według metody przyjętej przez fundusz inwestycyjny dla wyceny aktywów netto. Ponadto, jak stanowi o tym art. 121 ust. 8 u.f.i., zbycie certyfikatu inwestycyjnego imiennego statut funduszu może uzależnić od zgody zgromadzenia inwestorów, oznaczając: formę udzielenia zgody, termin do wskazania nabywcy w przypadku odmowy zgody, nie dłuższy jednak niż 2 miesiące od dnia zgłoszenia zamiaru zbycia, cenę lub sposób jej określenia oraz termin zapłaty ceny; statut funduszu może też w inny sposób ograniczyć zbycie, oznaczając termin oraz szczegółowy tryb i warunki stosowania takiego ograniczenia. Powyższe wskazuje, że pochodny instrument finansowy w postaci certyfikatu inwestycyjnego nie zastępuje pieniądza, nie stanowi postaci jego zamiennika, czy substytutu, a więc nie jest wartością pieniężną, o której mowa w art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f.”

Powyższe potwierdza prawidłowość stanowiska zaprezentowanego przez Wnioskodawcę, że wniesienie udziałów/akcji, zgodnie z art. 7 ust. 3 u.f.i., tytułem wpłaty do funduszu inwestycyjnego nie może być zakwalifikowane jako zdarzenie spełniające hipotezę art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy o PIT, gdyż nie można uznać, iż z tytułu wpłat na poczet certyfikatów inwestycyjnych wnoszący udziału lub akcje osiągnie przychód należny, o którym mowa w tym przepisie.

ad. c)

Na marginesie należy jedynie wskazać, że wniesienie udziałów (akcji) do funduszu inwestycyjnego w zamian za certyfikaty inwestycyjne nie może być utożsamione z otrzymaniem – w zamian za aport – udziałów o określonej wartości nominalnej w spółce kapitałowej. Aport jest instytucją prawa handlowego szczegółowo uregulowaną w kodeksie spółek handlowych (dalej: „k.s.h.”). Wniesienie aportu ma na celu pokrycie kapitału zakładowego w spółce i jest podporządkowane ściśle określonej procedurze. W zamian za aport podmiot wnoszący nabywa szereg uprawnień o charakterze korporacyjnym w spółce, którą wyposażył w kapitał. Tryb dokonywania wpłat do funduszu inwestycyjnego w celu objęcia certyfikatów uczestnictwa w funduszu nie jest regulowany przepisami k.s.h. – podlega wyłącznie przepisom u.f.i. Ponadto, biorąc pod uwagę fakt, że fundusz inwestycyjny nie jest spółką kapitałową, wniesienie udziałów (akcji) w tym trybie nie skutkuje również otrzymaniem udziałów w spółce kapitałowej. Czyli otrzymanie certyfikatów funduszu w zamian za udziały i akcje w spółkach nie może być traktowane jako aport (zdarzenie podlegające opodatkowaniu na gruncie art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT).

Podsumowując, stwierdzić należy, że wniesienie Aktywów Kapitałowych do FIZ AN w zamian za certyfikaty inwestycyjne na dzień ich wniesienia jest neutralne z punktu widzenia ustawy o PIT, opodatkowanie odroczone do drugiego etapu procesu inwestycji, tj. do czasu umorzenia certyfikatów (także w przypadku likwidacji funduszu), zbycia certyfikatów na rzecz osoby trzeciej albo – wyjątkowo – w następstwie wypłaty dochodów funduszu bez umarzania certyfikatów inwestycyjnych.

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w najnowszym orzecznictwie sądów administracyjnych w szczególności: w wyroku NSA z 8 marca 2013 r. sygn. akt II FSK 1479/11 i wydanym w jego wyniku wyroku w WSA w Krakowie z 7 czerwca 2013 r. I SA/Kr 441/13, w wyroku WSA w Krakowie z 13 lutego 2014 r. sygn. akt I SA/Kr 2051/13, a także w interpretacji indywidualnej wydanej 15 stycznia 2014 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach IBPBII/2/415-1035/13/HS.

W cytowanym już wyroku NSA z 8 marca 2013 r. sygn. akt II FSK 1479/11, sąd jednoznacznie stwierdził, że „dokonywanie wpłat na certyfikaty inwestycyjne papierami wartościowymi lub udziałami w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością nie podlega opodatkowaniu na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a w związku z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity, Dz. U. z 2000 r., Nr 14, poz. 176 ze zm.), ponieważ uzyskanie (objęcie) z tytułu tych wpłat certyfikatów inwestycyjnych nie stanowi przychodu podatkowego, o którym w wymienionych przepisach mowa.”

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania 2.

Konsekwencją uznania, że opodatkowanie jest odroczone do czasu odkupienia certyfikatów inwestycyjny przez FIZ AN, umorzenia lub zbycia na rzecz osoby trzecie jest to, iż dopiero w tym momencie Wnioskodawca będzie zobowiązany rozpoznać przychód podatkowy i koszt jego uzyskania.

Zdaniem Zainteresowanego, jako koszt uzyskania tego przychodu Wnioskodawca wykaże wydatki poniesione na nabycie Aktywów Kapitałowych, które zostały wniesione w zamian za certyfikaty inwestycyjne ustalone w zależności od sposobu nabycia tych aktywów i zgodnie z właściwymi przepisami ustawy o PIT, w szczególności art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o PIT – gdy udziały/akcje zostały nabyte za gotówkę lub zgodnie z art. 22 ust. 1f ustawy o PIT – gdy zostały nabyte w inny sposób, np. w wyniku aportu.

Koszty nabycia certyfikatów inwestycyjnych ustalone zgodnie z powołanymi przepisami ustawy o PIT Wnioskodawca wykaże i rozliczy w zależności od sposobu zbycia certyfikatów:

w przypadku odpłatnego zbycia certyfikatów na rzecz osoby trzeciej, przychód i koszt uzyskania tego przychodu Wnioskodawca wykaże samodzielnie w składanym po zakończeniu roku podatkowego, w którym certyfikaty inwestycyjne zostaną odpłatnie zbyte na rzecz osoby trzeciej, zeznaniu PIT-38. Dochód z tytułu z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych stosownie do art. 30b ust. 1 ustawy o PIT, należy opodatkować według stawki 19%. Dochodu uzyskanego z tego tytułu nie łączy się ani z dochodami opodatkowanymi na zasadach ogólnych według skali podatkowej, ani z dochodami z pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanymi 19% podatkiem liniowym (art. 30b ust. 5 ustawy o PIT);
w przypadku, gdy certyfikaty inwestycyjne zostaną nabyte przez fundusz celem umorzenia lub w inny sposób przez ten fundusz unicestwione, koszty nabycia tych certyfikatów Wnioskodawca przedstawi do uwzględnienia funduszowi inwestycyjnemu. Wynika to z szczegółowych zasad opodatkowania udziału w funduszach kapitałowych przewidzianych w ustawie o PIT. Zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 5 ustawy o PIT od dochodu z tytułu udziału w funduszach kapitałowych pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy. Obowiązek pobrania tego podatku spoczywa – zgodnie z art. 41 ust, 4 ustawy o PIT – na podmiocie dokonującym wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych z tytułów określonych w art. 30a ust. 1. Podatek od dochodu z tytułu udziału w funduszach kapitałowych pobiera się zgodnie z art. 30a ust. 6, po pomniejszeniu przychodu o koszty uzyskania, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 5 pkt 1 i 4, ust. 5a, 5d i 5e. Należy również wskazać, że dochodów z tytułu udziału w funduszach kapitałowych nie pomniejsza się o straty z tytułu udziału w funduszach kapitałowych oraz inne straty z kapitałów pieniężnych i praw majątkowych, poniesione w roku podatkowym oraz w latach poprzednich.

Stanowisko w zakresie pytania nr 3.

W przypadku uznania, że stanowisko w zakresie pytania 1 jest nieprawidłowe, z czym Wnioskodawca się oczywiście nie zgadza, powstaje pytanie jak zdaniem Ministra Finansów należy prawidłowo wykazać i rozliczyć przychód i koszt uzyskania tego przychodu w sytuacji:

objęcie certyfikatów inwestycyjnych w zamian za udziały i akcje, a następnie
odkupienie certyfikatów przez FIZ AN celem umorzenia lub ich odpłatne zbycie na rzecz osób trzecich.

Uznanie, że opodatkowanie procesu inwestycyjnego ma miejsce dwa razy: po raz pierwszy w momencie opłacenia certyfikatów inwestycyjnych udziałami i akcjami, a po raz drugi w momencie ich odpłatnego zbycia na rzecz osoby trzeciej lub przedstawienia do wykupu funduszowi inwestycyjnemu powoduje, że jedynym uzasadnionym sposobem rozliczenia kosztów nabycia byłoby uznanie, że koszty z tytułu uzyskania przychodów również należy rozliczyć w tych dwóch etapach:

po raz pierwszy na moment objęcia certyfikatów jako koszt nabycia przychodu podmiot wnoszący powinien rozliczyć wydatki, poniesione na nabycie udziałów/akcji, które zostały przeniesione na fundusz tytułem zapłaty za certyfikaty inwestycyjne, ustalone w zależności od sposobu nabycia tych aktywów, zgodnie z właściwymi przepisami ustawy o PIT, w szczególności art. 23 ust 1 pkt 38 ustawy o PIT gdy udziału/akcje zostały nabyte za gotówkę lub zgodnie z art. 22 ust lf ustawy o PIT gdy zostały nabyte w inny sposób np. w wyniku aportu w składanej po zakończeniu roku deklaracji PIT -38;

a następnie

po raz drugi na moment odkupienia certyfikatów inwestycyjnych lub ich zbycia. W tym wypadku jako koszt uzyskania przychodu z tytułu odkupienia lub zbycia certyfikatów należałoby wykazać kwotę, która została wykazana jako przychód na etapie opłacania certyfikatów inwestycyjnych udziałami lub akcjami. Uzasadnianiem takiego rozliczenia jest pośrednio treść art. 22 ust. 1d ustawy o PIT, który stanowi, iż w przypadku odpłatnego zbycia nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie nabytych rzeczy lub praw, a także innych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie nabytych świadczeń, w związku z którymi, stosownie do art. 11 ust. 2-2b, określony został przychód, kosztem uzyskania przychodów z ich odpłatnego zbycia, z uwzględnieniem aktualizacji zgodnie z odrębnymi przepisami, jest:
1. wartość przychodu określonego w art. 11 ust. 2 i 2a albo
2. wartość przychodu określonego w art. 11 ust. 2b, powiększona o wydatki na nabycie częściowo odpłatnych rzeczy lub praw albo innych świadczeń.

Każde inne rozliczenie prowadziłoby do podwójnego podatkowania opłacania certyfikatów inwestycyjnych udziałami i papierami wartościowymi.

W oparciu o przedstawione powyżej argumenty, Zainteresowany wnosi o potwierdzenie swojego stanowiska.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest:

prawidłowe – w odniesieniu do kosztów uzyskania przychodu na moment objęcia certyfikatów inwestycyjnych za Aktywa Kapitałowe;
nieprawidłowe – w pozostałej części.

Na wstępie należy zaznaczyć, że niniejszą interpretację oparto na przepisach prawa podatkowego obowiązujących w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym we wniosku stanie faktycznym/w dacie wydania pierwotnej interpretacji (gdy dotyczy zdarzenia przyszłego), bowiem niniejsza interpretacja stanowi ponowne rozstrzygnięcie tej samej sprawy w wyniku orzeczenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 26 września 2018 r. sygn. akt I SA/Wr 384/18 i orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego z 19 marca 2019 r. sygn. akt II FSK 136/19 .

Stosownie do art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (t.j. z dnia 6 grudnia 2013 r.; Dz. U. z 2014 r., poz. 157, z późn. zm.) fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w przypadkach określonych w ustawie również niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe.

Zgodnie z brzmieniem art. 7 ust. 1 ww. ustawy, wpłaty do funduszu inwestycyjnego dokonywane są w formie pieniężnej, a zgodnie z art. 7 ust. 2 ww. ustawy do funduszu inwestycyjnego mogą być wniesione:

zdematerializowane papiery wartościowe - jeżeli statut funduszu tak stanowi, lub
inne niż zdematerializowane papiery wartościowe, udziały w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością lub prawa, o których mowa w art. 147 ust. 1 pkt 1 lit. a i b oraz pkt 2 - jeżeli ustawa oraz statut funduszu tak stanowią.

Definicja papierów wartościowych została zawarta w art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (t.j. z dnia 6 grudnia 2013 r.; Dz. U. z 2014 r., Nr 94, z późn. zm.). Stosownie do tego przepisu przez papiery wartościowe rozumie się:

akcje, prawa poboru w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1030), prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne i inne zbywalne papiery wartościowe, w tym inkorporujące prawa majątkowe odpowiadające prawom wynikającym z akcji lub z zaciągnięcia długu, wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego,
inne zbywalne prawa majątkowe, które powstają w wyniku emisji, inkorporujące uprawnienie do nabycia lub objęcia papierów wartościowych określonych w lit. a, lub wykonywane poprzez dokonanie rozliczenia pieniężnego (prawa pochodne).

Zgodnie z zapisem art. 7 ust. 3 ustawy o funduszach inwestycyjnych, ilekroć w ustawie jest mowa o wpłatach, rozumie się przez to również wniesienie do funduszu praw majątkowych, o których mowa w ust. 2.

Stosownie do art. 28 ust. 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych, w przypadku wpłat do funduszu inwestycyjnego, dokonywanych w innych niż zdematerializowane papierach wartościowych, udziałach w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością lub w prawach, o których mowa w art. 147 ust. 1 pkt 1 lit. a i b oraz pkt 2, osoba zapisująca się na certyfikaty inwestycyjne przenosi, w drodze umowy, zgodnie z odrębnymi przepisami, prawa z tych papierów, udziałów lub prawa, o których mowa w art. 147 ust. 1 pkt 1 lit. a i b oraz pkt 2, na towarzystwo oraz składa u depozytariusza kopię tej umowy, a w przypadku papierów wartościowych, także te papiery lub, jeżeli papiery wartościowe nie mają formy dokumentu, dokument potwierdzający ich posiadanie wydany na podstawie właściwych przepisów.

Zatem wniesienie udziałów/akcji spółek kapitałowych do funduszu inwestycyjnego jest równoznaczne z wpłatą do funduszu.

Analiza powyższych regulacji uprawnia do postawienia tezy, że w zaprezentowanym zdarzeniu przyszłym w momencie dokonania wpłaty w postaci udziałów/akcji za certyfikaty inwestycyjne, nastąpi odpłatne przeniesienie tytułu własności tychże udziałów/akcji na rzecz funduszu.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Żaden z powoływanych wyżej przepisów ustawy nie zwalnia z opodatkowania przychodów uzyskanych z tytułu wniesienia udziałów/akcji spółek akcyjnych do funduszu inwestycyjnego.

Zgodnie z przepisem art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, do źródeł przychodów zalicza się kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c.

Natomiast w myśl art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ww. ustawy, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych.

Wniesienie przedmiotowych udziałów/akcji do funduszu inwestycyjnego powoduje zmianę ich właściciela – właścicielem staje się bowiem fundusz inwestycyjny – stąd mamy do czynienia z odpłatnym zbyciem wniesionych udziałów/akcji. Wniesienie przez Wnioskodawcę udziałów/akcji do funduszu inwestycyjnego zamkniętego będzie równoznaczne z ich odpłatnym zbyciem. Nastąpi bowiem przeniesienie własności wnoszonych udziałów/akcji. Zainteresowany otrzyma w zamian certyfikaty inwestycyjne w ilości odpowiadającej wartości udziałów/akcji, która zostanie określona poprzez wycenę dokonaną przez fundusz inwestycyjny.

Wartość otrzymanych certyfikatów inwestycyjnych odpowiadająca wartości wnoszonych przez Wnioskodawcę udziałów/akcji w spółce kapitałowej stanowić będzie podlegający opodatkowaniu przychód, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zauważyć należy, że ustawodawca definiując przychód w art. 11 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wyłączył z tej ogólnej definicji niektóre rodzaje przychodów i zdefiniował je odrębnie, w tym przychód, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6. W świetle cytowanego powyżej przepisu art. 17 ust. 1 pkt 6 ww. ustawy przychód ten powstaje w momencie odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych niezależnie od daty faktycznej zapłaty.

Do przychodów, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6 ww. ustawy zastosowanie mają ogólne zasady ustalania dochodu określone w art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowiące, iż dochodem ze źródła przychodów jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym.

Zgodnie z art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, w tym z realizacji praw wynikających z tych instrumentów, z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.

Stosownie do art. 30b ust. 2 pkt 1 cytowanej ustawy dochodem, o którym mowa w ust. 1 jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f lub ust. 1g, lub art. 23 ust. 1 pkt 38, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 13 i 14.

Po myśli art. 22 ust. 1f ww. ustawy, w przypadku odpłatnego zbycia udziałów (akcji) w spółce objętych w zamian za wkład niepieniężny, na dzień zbycia tych udziałów (akcji), koszt uzyskania przychodów ustala się w wysokości:

określonej zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 9 albo 9a - jeżeli te udziały (akcje) zostały objęte w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, w tym również za wkład w postaci komercjalizowanej własności intelektualnej;
przyjętej dla celów podatkowych wartości składników przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, wynikającej z ksiąg i ewidencji, o których mowa w art. 24a ust. 1, określonej na dzień objęcia tych udziałów (akcji), nie wyższej jednak niż wartość tych udziałów (akcji) z dnia ich objęcia, określona zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 9 albo 9a.

Z kolei, zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznym, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia albo umorzenia tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 3e.

Ponadto, dochodów, o których mowa w ust. 1, nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27 oraz art. 30c (art. 30b ust. 5 ww. ustawy).

Po zakończeniu roku dochody te należy wykazać w zeznaniu PIT-38 (zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu, poniesionej straty w roku podatkowym), które należy złożyć we właściwym urzędzie skarbowym do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym (art. 45 ust. 1a ww. ustawy). W tym terminie wnioskodawca zobowiązany będzie również do zapłaty należnego podatku (art. 45 ust. 4 ww. ustawy).

W świetle powyższego, stwierdzić należy, że skoro konsekwencją wniesienie do FIZ AN udziałów i/lub akcji w spółkach należących do Wnioskodawcy w zamian za wydanie certyfikatów inwestycyjnych funduszu będzie przeniesienie własności udziałów/akcji w spółce kapitałowej poprzez wniesienie powołanych walorów (wpłatę) do funduszu inwestycyjnego po stronie Wnioskodawcy zostanie rozpoznany przychód z kapitałów pieniężnych, opodatkowany stosownie do treści art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) w zw. z art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychód stanowić będzie wartość otrzymanych certyfikatów inwestycyjnych odpowiadająca wartości wniesionych przez Zainteresowanego udziałów/akcji, zaś koszty należy ustalić stosownie do wydatków poniesionych na nabycie wnoszonych do funduszu Aktywów Kapitałowych.

Co się zaś tyczy skutków podatkowych określenia kosztów uzyskania przychodu z tytułu odkupienia, zbycia certyfikatów lub w inny sposób unicestwienia certyfikatów inwestycyjnych otrzymanych w zamian za Aktywa Kapitałowe, stwierdzić należy, co następuje.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do źródeł przychodów zalicza kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

W sytuacji odpłatnego zbycia certyfikatów dojdzie do rozpoznania przychodu ze zbycia papierów wartościowych.

W myśl art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) cyt. ustawy, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się bowiem, należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych.

Z kolei, stosownie do cytowanego wyżej art. 30b ust. 1 i ust. 2 ww. ustawy, od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu, zaś koszty uzyskani przychodu ustala się w oparciu o przepis art. 23 ust. 1 pkt 38.

Z kolei, w przypadku nabycia przez fundusz celem umorzenia lub w inny sposób unicestwienia certyfikatów uczestnictwa należy rozpoznać przychód z udziału w funduszu kapitałowym, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy.

Dochody uzyskane z tytułu udziału w funduszach kapitałowych podlegają opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 30a ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W świetle ww. przepisu od uzyskanych dochodów (przychodów) pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 52a.

Ponadto, zgodnie z art. 30a ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zryczałtowany podatek, o którym mowa w ust. 1 pkt 1-4 oraz pkt 6, 8 i 9, pobiera się bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 5 pkt 1 i 4, ust. 5a, 5d i 5e

Pobór podatku od dochodów uzyskanych z udziału w funduszach kapitałowych określony został w art. 41 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem, płatnicy, o których mowa w ust. 1, są obowiązani pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych z tytułów określonych w art. 29, art. 30 ust. 1 pkt 2, 4-5a, 13 i 14 oraz art. 30a ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 4d, 5 oraz 10.

W tym miejscu przytoczyć należy fragment uzasadnienia wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 26 września 2018 r. sygn. akt I SA/Wr 384/18 stanowiącym wytyczne do wydania niniejszej interpretacji: (…) organ co do zasady w sposób prawidłowy uznał, że zastosowanie w sprawie znajdzie przepis art. 23 ust. 1 pkt 38 u.p.d.o.f., z którego wynika, iż nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków m.in. na nabycie tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych, jednak wydatki te są kosztem uzyskania przychodu z odkupienia albo umorzenia tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych. Przepis ten stanowi regulację szczególną w stosunku do przepisu art. 22 ust. 1d u.p.d.o.f. powoływanego przez Skarżącą jako uzasadnienie własnego stanowiska w sprawie. Jednakże organ nie wyjaśnił, jaki związek mają postawione w interpretacji tezy z analizowanymi przepisami. Nie jest zatem wiadomym, dlaczego wartość rynkową wniesionych do funduszu udziałów/akcji utożsamiać należy w danym przypadku z wydatkami na nabycie tytułów uczestnictwa w funduszu kapitałowym, tym bardziej, że – jak podkreśla się w orzecznictwie sądów administracyjnych, przepis art. 23 ust. 1 pkt 38 u.p.d.o.f. pozwala na odliczenie jedynie wydatków poniesionych na nabycie akcji. Natomiast użycie przez ustawodawcę określenia "wydatki", oznacza, że pozwala na uznanie za koszt uzyskania przychodów jedynie rozchodu środków pieniężnych, stanowiącego faktyczne zmniejszenie aktywów podatnika (tak np. wyrok NSA z dnia 26 kwietnia 2018 r., sygn. akt II FSK 267/17, CBOSA). Organ zaś nie dokonuje analizy pojęcia wydatków, którym posługuje się omawiany przepis art. 23 ust. 1 pkt 38 u.p.d.o.f. przez pryzmat okoliczności wskazanych przez Skarżącą w ramach opisanego przez nią zdarzenia przyszłego (…). (…) Zastosowanie omawianego przepisu w sposób kompleksowy zdaniem Sądu wymagało również sięgnięcia przez organ do przepisów szczególnych regulujących zagadnienie nabywania certyfikatów inwestycyjnych, a to celem dokonania analizy, czy i jakie wydatki są z tym nabyciem związane. Organ tymczasem regulacje te zupełnie pominął, nie wskazując przy tym jakichkolwiek motywów, które nim kierowały w tym zakresie. Przy tym organ w ogóle nie wyjaśnia, z jakich przyczyn uznał stanowisko Skarżącej za nieuzasadnione. Stwierdza jedynie, że podane przez nią kategorie nie stanowią kosztu uzyskania przychodu. (…) Ponownie rozpoznając wniosek o udzielenie interpretacji, organ powinien dokonać oceny stanowiska strony przedstawionego we wniosku w pytaniu nr 3 pkt b), z uwzględnieniem oceny prawnej wyrażonej w niniejszym wyroku.

Aby przejść do określenia kosztów uzyskania przychodu z tytułu odkupienia zbycia bądź unicestwienia w inny sposób certyfikatów inwestycyjnych – które w niniejszej sprawie winny być określone, jak wskazał WSA we Wrocławiu na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 38 – należy dokonać analizy przepisów dot. ich nabycia.

W tym miejscu wskazać należy, że dokonując wpłaty do funduszu inwestycyjnego poprzez wniesienie udziałów i akcji w spółkach kapitałowych podatnik niewątpliwie przenosi w sposób definitywny prawa wynikające z tego tytułu na fundusz inwestycyjny nie pod tytułem darmym. Otrzymuje w zamian bowiem certyfikaty inwestycyjne o ekwiwalentnej wartości.

Konstrukcja wpłaty z art. 7 ust. 2 pkt 2 i ust. 3 w zw. z art. 28 ust.2 ustawy o funduszach inwestycyjnych powoduje, że osoba zapisująca się na certyfikaty inwestycyjne przenosi prawa m.in. z udziałów/akcji, a zatem dokonuje ich odpłatnego zbycia.

Ich wycena zawsze sprowadzona będzie do wartości bezwzględnych wyrażonych w pieniądzu jako mierniku wartości. Jest to wartość wyrażona w pieniądzu po jakiej udziały/akcje te zostają wyceniane i za którą przydzielane są certyfikaty inwestycyjne. Zapis na certyfikaty, jak i przeniesienie udziałów/akcji mają zawsze charakter definitywny, gdyż zgodnie z postanowieniami art. 26 ust. 3 ustawy o funduszach inwestycyjnych są one nieodwołalne i bezwarunkowe, jak również nie mogą zostać złożone z zastrzeżeniem terminu. Kwestie związane z ewentualnym przeszacowaniem wartości udziałów i zwrotu nadpłaty z tego tytułu regulują przepisy art. 29 ust. 2 i 3 ustawy o funduszach inwestycyjnych.

W tym miejscu należy podkreślić trafność w tym zakresie wywodów zaprezentowanych w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 17 grudnia 2008 r. w sprawie I SA/Bk 517/08, co do wpłaty z art. 7 ustawy o funduszach inwestycyjnych: Zgodnie z tym przepisem wpłata do funduszu może być dokonana w formie pieniężnej, jak i w formie wniesienia do funduszu papierów wartościowych. Współcześnie przedmiotem wydatku może być nie tylko pieniądz, ale - tak jak w tym przypadku - także udziały w spółce. Najczęściej wydatek odzwierciedla jakąś wartość (sumę) pieniężną, nie oznacza to jednak, że tylko pieniądz stanowi o wydatku. Pieniądz to jedna z najstarszych i najczęściej wykorzystywanych instytucji ekonomicznych, posiadająca trzy podstawowe funkcje: miernika wartości, środka płatniczego, środka tezauryzacji (zob. Leksykon finansów, red. J. Głuchowski, Warszawa 2001, s. 208). Trzeba przy tym zauważyć i podkreślić, że o ile w przypadku funkcji miernika wartości, pieniądz wydaje się być niezastąpiony, tak funkcję środka płatniczego przy wymianie dóbr i usług coraz częściej pełnią także inne instytucje, w tym między innymi weksle, czeki, akredytywy. Obok pieniędzy funkcjonują też inne rodzaje środków płatniczych. Oczywiście trudno przypisać klasyczną funkcję środka płatniczego udziałom w spółkach kapitałowych, jako że inkorporują one nie tylko uprawnienia majątkowe, ale także organizacyjne. Mimo to udziały, podobnie jak wymienione wcześniej dokumenty, inkorporują pewną wartość, która jest wyrażona w jednostkach pieniężnych. Udziały, czy też inne papiery wartościowe, nie są tożsame z pieniądzem, ale takiej formy zapłaty za wcale nie wymaga przepis art. 17 ust. 1 pkt 6 lit.a updof. Ponadto zgodnie z regułami znaczeniowymi języka etnicznego wydatek to "suma, która ma być wydana albo suma wydana na coś" (por. Słownik języka polskiego, pod red. S. Dubisza, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, str.575).

Powyższej wykładni nie sprzeciwia się także przepis art. 23 ust.1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – na podstawie, którego w przedmiotowej sytuacji należy ustalić koszt uzyskania przychodu – który stanowi, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) w spółce mającej osobowość prawną oraz innych papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji), wkładów oraz innych papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych, albo umorzenia jednostek uczestnictwa, tytułów uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 3e.

Kosztem uzyskania będą – w sytuacji odkupienia, zbycia bądź unicestwienia w inny sposób certyfikatów inwestycyjnych – wydatki na nabycie certyfikatów inwestycyjnych określone poprzez ich wartość z dnia przydziału w zamian za zapłatę dokonaną nie w pieniądzu, ale poprzez wniesienie do funduszu inwestycyjnego udziałów/akcji. A więc kosztem będzie wartość rynkowa wniesionych do funduszu udziałów/akcji. Kosztem uzyskania przychodu z uwagi na fakt, że certyfikaty inwestycyjne zostały nabyte za akcje/udziały nie może być koszt historyczny, tj. wartość wydatków poniesionych na nabycie/objęcie akcji/udziałów, gdyż certyfikaty zostały opłacone akcjami/udziałami.

Z przytoczonych powyżej względów stwierdzić należy, że stanowisko Wnioskodawcy – zgodnie z którym, jako koszt uzyskania przychodu z tytułu odkupienia lub zbycia certyfikatów należałoby wykazać kwotę, która została wykazana jako przychód na etapie opłacania certyfikatów inwestycyjnych udziałami lub akcjami – należało uznać za nieprawidłowe.

Końcowo wskazać wypada, że uzasadniając taki sposób rozliczenia Wnioskodawca wskazał na treść art. 22 ust. 1d ustawy o PIT, który stanowi, iż w przypadku odpłatnego zbycia nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie nabytych rzeczy lub praw, a także innych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie nabytych świadczeń, w związku z którymi, stosownie do art. 11 ust. 2-2b, określony został przychód, kosztem uzyskania przychodów z ich odpłatnego zbycia, z uwzględnieniem aktualizacji zgodnie z odrębnymi przepisami, jest:

wartość przychodu określonego w art. 11 ust. 2 i 2a albo
wartość przychodu określonego w art. 11 ust. 2b, powiększona o wydatki na nabycie częściowo odpłatnych rzeczy lub praw albo innych świadczeń.

Zdaniem tut. organu taki sposób rozliczenia kosztów uzyskania przychodu jest całkowicie nie do przyjęcia. Zauważyć bowiem należy, że powoływany przepis normuje ustalenie kosztów uzyskania przychodu w sytuacji odpłatnego zbycia nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie nabytych rzeczy lub praw, a także innych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie nabytych świadczeń, przy czy jak jasno wynika z uzasadnienia niniejszej interpretacji Wnioskodawca certyfikatów inwestycyjnych nie nabył pod tytułem darmym lub częściowo odpłatnie, gdyż poniósł pełną płatność – w zgodzie z przepisami ustawy o funduszach inwestycyjnych – wyrażoną w udziałach/akcjach, a znajdującą pełne odzwierciedlenie w pieniądzu. Uzasadnieniem powyższego poglądu prezentowanego przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej jest, że umowa o przeniesieniu udziałów/akcji skutkuje ich zbyciem i ma charakter odpłatny, a ekwiwalentem za przeniesienie praw do tychże udziałów i swoistą zapłatą jest uzyskanie certyfikatów funduszu. Zgodnie z art. 7 ustawy o funduszach inwestycyjnych wpłaty do funduszu inwestycyjnego mają postać pieniężną bądź niepieniężną, a ta ostatnia forma wpłaty pozwala na wnoszenie do funduszu m.in. udziałów/akcji w spółkach. Art. 128 ust. 1 ustawy o funduszach dopuszcza możliwość zapisu w statucie zamkniętego funduszu inwestycyjnego możliwości dokonywania wpłat na certyfikaty inwestycyjne papierami wartościowymi lub udziałami w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, ust. 2 tego artykułu wskazuje sposób wyceny nabywanych tą drogą przez fundusz udziałów w spółkach i papierów wartościowych. Zgodnie z art. 28 ust. 2 tej ustawy w przypadku wpłat do funduszu inwestycyjnego, dokonywanych w papierach wartościowych niedopuszczonych do obrotu publicznego lub w udziałach w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, osoba zapisująca się na certyfikaty inwestycyjne przenosi, w drodze umowy, zgodnie z odrębnymi przepisami, prawa do tych papierów lub udziałów na towarzystwo oraz składa u depozytariusza kopię tej umowy, a w przypadku papierów wartościowych, także te papiery lub dokument potwierdzający ich posiadanie, jeżeli papiery te nie mają formy dokumentu. Z momentem zatem nabycia przez Wnioskodawcę certyfikatów funduszu inwestycyjnego dojdzie jednocześnie do zbycia posiadanych przez niego udziałów w spółkach. W konsekwencji stwierdzić należy, że skoro certyfikaty w przedmiotowej sprawie nie zostały nabyte nieodpłatnie bądź częściowo odpłatnie za bezzasadne należy uznać powoływanie się na art. 22 ust. 1d.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania pierwotnej interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin