Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0113-KDIPT3.4011.270.2019.3.ASZ
z 21 sierpnia 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 3 czerwca 2019 r. (data wpływu 4 czerwca 2019 r. – identyfikator poświadczenia …), uzupełnionym pismami z dnia 11 lipca 2019 r. (data wpływu 15 lipca 2019 r.) i z dnia 19 sierpnia 2019 r. (data wpływu 20 sierpnia 2019 r. – identyfikator poświadczenia …), o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika w związku z wypłatą odszkodowania zasądzonego wyrokiem sądu – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 czerwca 2019 r. do tutejszego Organu wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wniosek ten nie spełniał wymogów, o których mowa m.in. w art. 14b § 3 i § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.), w związku z czym pismem z dnia 3 lipca 2019 r., nr 0113-KDIPT3.4011.270.2019.1.ASZ, na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h wymienionej ustawy, wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia. Wezwanie do uzupełnienia ww. wniosku wysłano w dniu 4 lipca 2019 r. (data doręczenia 8 lipca 2019 r.). Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek pismem z dnia 11 lipca 2019 r. (data wpływu 15 lipca 2019 r.), nadanym za pośrednictwem placówki pocztowej w dniu 12 lipca 2019 r.

Następnie, pismem z dnia 12 sierpnia 2019 r., nr 0113-KDIPT3.4011.270.2019.3.ASZ, na podstawie 169 § 1 w zw. z art. 14h wymienionej ustawy ponownie wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia braków wniosku, w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.

Wezwanie do uzupełnienia ww. wniosku wysłano za pośrednictwem platformy ePUAP w dniu 12 sierpnia 2019 r. (data doręczenia 13 sierpnia 2019 r.). Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek pismem złożonym za pośrednictwem platformy ePUAP w dniu 20 sierpnia 2019 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca – Liceum (jednostka budżetowa) zwrócił się do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o udzielenie indywidualnej pisemnej interpretacji w zakresie określenia podstawy podatku dochodowego w odniesieniu do przyznanego wyrokiem sądowym odszkodowania tytułem odwołania ze stanowiska kierowniczego wicedyrektora szkoły. Odwołanie ze stanowiska wicedyrektora szkoły nie skutkowało rozwiązaniem stosunku pracy – pracownik pozostaje w zatrudnieniu do nadal w pełnym wymiarze godzin na stanowisku nauczyciela.

Na podstawie wyroku sądowego z dnia 19 marca 2019 r., Sąd Rejonowy z tytułu realizacji wyroków sądowych Wnioskodawca wypłacił zasądzone odszkodowanie w związku z odwołaniem ze stanowiska kierowniczego wicedyrektora szkoły. Jednostka budżetowa uznała, że stanowi ono podstawę podatku dochodowego oraz podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Odprowadzono zaliczkę na podatek dochodowy (art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych). Odwołanie nauczyciela ze stanowiska stanowi jednostronną zmianę warunków pracy i to niekorzystną dla pracownika. Zmiana ta dotyczy treści stosunku pracy nauczyciela pełniącego funkcję wicedyrektora szkoły, gdyż pozbawia go funkcji i uprawnień organu zarządzającego szkołą oraz w istotny sposób uszczupla należne mu wynagrodzenie za pracę, pozbawiając go dodatku funkcyjnego. W tej sytuacji brak jest podstaw do zwolnienia podatkowego przedmiotowego odszkodowania, gdyż mimo że zostało przyznane na mocy wyroku sądowego, to jednak dotyczy utraconych korzyści, o których mowa w art. 21 ust 1 pkt 3b lit b) ww. ustawy.

W związku z powyższym, od zasądzonej kwoty odszkodowania z tytułu odwołania z funkcji wicedyrektora szkoły naliczono i pobrano podatek dochodowy oraz należne składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne (zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 3 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczególnych zasad ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe). Ze składek na ubezpieczenia społeczne wolne są te świadczenia, które zostały wypłacone pracownikowi w związku z ustaniem zatrudnienia. W przedstawionej sytuacji nie doszło jednak do rozwiązania stosunku pracy, a jedynie odwołania ze stanowiska kierowniczego. W tej sytuacji brak jest podstaw do zwolnienia odszkodowania ze składki na ubezpieczenie społeczne. Pracownik pozostaje w zatrudnieniu od dnia 1 września 2005 r. do nadal w pełnym wymiarze godzin na stanowisku nauczyciela chemii. Obecnie przebywa na urlopie bezpłatnym od dnia 1 lipca 2016 r. do dnia 31 sierpnia 2020 r.

W uzupełnieniu wniosku z dnia 11 lipca 2019 r. Wnioskodawca wskazał, że:

1. podstawa zasądzonego przedmiotowego odszkodowania:
   • wyrok sądowy z dnia 19 marca 2019 r. – kwota 14 877,36 zł tytułem odszkodowania w związku z odwołaniem ze stanowiska kierowniczego,
   • uzasadnienie wyroku z dnia 19 marca 2019 r. – w ocenie Sądu to odszkodowanie najbardziej zbliżone jest do odszkodowania unormowanego w art. 50 § 3 i 4 K.P.;

2. podstawa prawna i wysokość zasądzonego odszkodowania:
   • wyrok sądowy pkt I: zasądzona kwota 14 877,36 zł – tj. trzykrotność średniego miesięcznego wynagrodzenia liczonego jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy,
   • uzasadnienie wyroku – podstawa: Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. (Dz. U. 1996 nr 62, poz. 289);

3. data uprawomocnienia się wyroku Sądowego z dnia 19 marca 2019 r.: 23 maj 2019 r.;
4. data wypłaty odszkodowania:
   • w dniu 26 marca 2019 r. – kwota brutto 4 959,12 zł (rygor natychmiastowej wykonalności),
   • w dniu 24 maja 2019 r. – kwota brutto 9 918,24 zł;

5. wypłacone odszkodowanie przyznane z tytułu odwołania ze stanowiska wicedyrektora Liceum jest rekompensatą za utracone korzyści majątkowe związane z odwołaniem z funkcji kierowniczej.
   
   

Ponadto, Wnioskodawca dodał, że odwołanie nauczyciela z funkcji kierowniczej stanowiło jednostronną zmianę warunków jego pracy, niekorzystną dla pracownika i nie skutkowało rozwiązaniem umowy o pracę – nauczyciel pozostał w zatrudnieniu na podstawie mianowania. Odwołany z funkcji pracownik pozostaje w zatrudnieniu w Liceum od dnia 1 września 2005 r. do nadal w pełnym wymiarze godzin na stanowisku nauczyciela chemii. Odwołanie ww. nauczyciela z funkcji wicedyrektora szkoły w istotny sposób uszczupliło należne mu wynagrodzenie za pracę, jakie by otrzymywał dalej pełniąc funkcję kierowniczą wicedyrektora szkoły – pozbawiając go dodatku funkcyjnego z tytułu pełnionej funkcji (ostatni przyznany dodatek funkcyjny był w kwocie: wrzesień – grudzień 2015 r. – 1 111,74 zł). Zatem, zasądzone odszkodowanie z tytułu odwołania z funkcji kierowniczej wicedyrektora szkoły dotyczy utraconych korzyści majątkowych o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Następnie w piśmie z dnia 19 sierpnia 2019 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku Wnioskodawca wskazał, że odwołanie wicedyrektora szkoły nastąpiło w dniu 28 grudnia 2015 r. w czasie trwania roku szkolnego 2015/2016. Odwołanie ze stanowiska kierowniczego nastąpiło na podstawie przepisów prawa: art. 37 ust. 1 w trybie art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r., nr 256 poz. 2572, z późn. zm. - dalej u.s.o.) w czasie roku szkolnego bez wypowiedzenia. Okoliczności:

• uchwałą Rady Pedagogicznej Liceum z dnia 15 września 2015 r.
  

• wniosek o odwołanie ze stanowiska kierowniczego pełniącej funkcję zastępcy dyrektora szkoły w trybie art. 42 ust. 2
  

• przeprowadzonym postępowaniem wyjaśniającym, którego wynik został przekazany Radzie Pedagogicznej w dniu 29 września 2015 r.
  

• stwierdzeniem zachodzenia przypadku szczególnie uzasadnionego, po uzyskaniu pozytywnej opinii Kuratora Oświaty, zgodnie z art. 38 ust. 1 pkt 2 u.o.s.
  

• art. 37 ust. 1 po uzyskaniu pozytywnej opinii Rady Pedagogicznej, uzyskaniu pozytywnej opinii Rady Szkoły oraz uzyskaniu opinii powstrzymującej się przez organ prowadzący - Gminę Miejską (Wydział Edukacji).
  
  

Odwołanie ze stanowiska kierowniczego wicedyrektora szkoły nastąpiło bez wypowiedzenie umowy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w związku z zaistniałą sytuacją Wnioskodawca powinien pobrać podatek dochodowy od osób fizycznych od przyznanego wyrokiem sądowym odszkodowania tytułem odwołania ze stanowiska kierowniczego wicedyrektora szkoły pozostającego w zatrudnieniu do nadal?

Zdaniem Wnioskodawcy, postąpiono prawidłowo naliczając i pobierając od kwoty odszkodowania w związku z odwołaniem ze stanowiska kierowniczego wicedyrektora szkoły podatek dochodowy oraz należne składki na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne. Zwolnienia z podatku dochodowego dotyczą ściśle określonych świadczeń, wymienionych w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wśród tych świadczeń znajdują się odszkodowania, jednak określone zostały konkretne tytuły wypłaty tych odszkodowań, które stanowią podstawę zwolnienia podatkowego. Warunkiem tego zwolnienia jest to, aby wysokość odszkodowania wynikała wprost z odrębnych przepisów (art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) lub, aby były przyznane na podstawie wyroku lub ugody sądowej (art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy). W tym drugim jednak wypadku nie są zwolnione z podatku dochodowego takie odszkodowania przyznane sądownie, które związane są z działalnością gospodarczą lub dotyczą korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Odszkodowanie przyznane nauczycielowi z tytułu odwołania go ze stanowiska kierowniczego ma charakter rekompensaty związanej z utratą korzyści wynikających z pełnienia funkcji. W tej sytuacji, w ocenie Wnioskodawcy brak jest podstaw do zwolnienia podatkowego przedmiotowego odszkodowania, gdyż mimo że zostało przyznane na mocy wyroku sądowego, to jednak „dotyczy korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono”.

Podstawa prawna: ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – art. 21 ust. 1 pkt 3 i pkt 3b), uchwała Sądu Najwyższego z dnia 5 maja 1993 r. (I PZP 15/93, OSNCP 1993/12, poz. 217), wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 maja 2009 r. (II PK 288/2008, OSNP 2011/1, poz. 8), wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 2003 r. (I PK 74/2002 OSNP 2004/13, poz. 221), wyrok Sądu Najwyższego z 10 kwietnia 1997 r. (I PKN 88/97 OSNAPiUS 1998/1, poz. 10).

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy (§ 1 rozporządzenia MPiPS z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe). Zwolnione ze składek na ubezpieczenie społeczne są również ściśle określone świadczenia, otrzymywane przez pracownika. Do takich świadczeń należą m. in. odprawy, odszkodowania i rekompensaty wypłacane pracownikom z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy, w tym z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę lub rozwiązania jej bez wypowiedzenia, skrócenia okresu jej wypowiedzenia, niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy (§ 2 ust. 1 pkt 3 ww. rozporządzenia). Oznacza to, że zwolnione ze składki na ubezpieczenia społeczne są te świadczenia, które zostały wypłacone pracownikowi w związku z ustaniem zatrudnienia. W przedstawionej sytuacji nie doszło jednak do rozwiązania stosunku pracy, a jedynie odwołania ze stanowiska kierowniczego wicedyrektora szkoły i pozostanie w zatrudnieniu na stanowisku nauczyciela w pełnym wymiarze godzin. W tej sytuacji, w ocenie Wnioskodawcy brak jest podstaw do zwolnienia odszkodowania zasądzonego przez sąd ze składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne.

Podstawa prawna: rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

W uzupełnieniu wniosku doprecyzowano własne stanowisko, zgodnie z którym, Wnioskodawca jako płatnik podatku dochodowego na podstawie art. 31, art. 32, art. 38, art. 39, art. 40, art. 41a, art. 41b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych postąpił prawidłowo naliczając i pobierając zaliczkę na podatek dochodowy od zasądzonego wyrokiem sądowym z dnia 19 marca 2019 r. odszkodowania z tytułu odwołania z funkcji kierowniczej wicedyrektora szkoły, nauczyciela. Zasądzona kwota odszkodowania w kwocie 14 877,36 zł brutto (wyrok sądowy z dnia 19 marca 2019 r., sygn. akt …) została wypłacona w 2 częściach, od wypłaconej kwoty został pobrany i odprowadzony do urzędu skarbowego podatek dochodowy w wysokości 1 316 zł (art. 31-32 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Według Wnioskodawcy zasądzone odszkodowanie nie podlega zwolnieniu podatkowemu z art. 21 ust. 1 pkt 3 i 3b, ponieważ nie są zwolnione z podatku dochodowego odszkodowania przyznane sądownie, które dotyczą korzyści jakie podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Wypłacone pracownikowi – nauczycielowi odszkodowanie w związku z odwołaniem go z funkcji wicedyrektora Liceum skutkowało zmniejszeniem jego wynagrodzenia miesięcznego o kwotę dodatku funkcyjnego w wyniku nie pełnienia już funkcji wicedyrektora szkoły, tym samym spowodowało to utratę korzyści majątkowych pracownika oraz nie skutkowało utratą pracy, gdyż odwołany z funkcji wicedyrektora liceum pracownik pozostaje w zatrudnieniu od dnia 1 września 2005 r. do nadal na stanowisku nauczyciela dyplomowanego chemii w pełnym wymiarze godzin. A więc, w ocenie Wnioskodawcy, odszkodowanie przyznane pracownikowi - nauczycielowi z tytułu odwołania go ze stanowiska kierowniczego ma charakter rekompensaty związanej z utratą korzyści majątkowych wynikających z pełnionej funkcji. Wnioskodawca stoi na stanowisku, że brak jest podstaw do zwolnienia podatkowego przedmiotowego zasądzonego wyrokiem sądowym z dnia 19 marca 2019 r., sygn. akt … odszkodowania, ponieważ „dotyczy korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono” z art. 21 ust. 1 pkt 3 i 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawca uważa, że postąpił prawidłowo, zgodnie z art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych naliczając i odprowadzając zaliczkę na podatek dochodowy od zasądzonego odszkodowania z tytułu odwołania pracownika z funkcji wicedyrektora Liceum.

Ponadto, Wnioskodawca dodał, że w dniu 24 lipca 2019 r. otrzymał indywidualną interpretację z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w sprawie wypłaconego odszkodowania tytułem odwołania ze stanowiska kierowniczego wicedyrektora szkoły, bez rozwiązania umowy o pracę, z której wynika, że ww. odszkodowanie stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i od wartości tego świadczenia należy opłacić składki na ubezpieczenie społeczne.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1387, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Z przepisu art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy wynika, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 powołanej ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Natomiast ust. 4 tego artykułu definiuje pojęcie pracownika, w świetle którego za pracownika w rozumieniu ustawy uważa się osobę pozostającą w stosunku służbowym, stosunku pracy, stosunku pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunku pracy.

Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Odszkodowanie stanowi, co do zasady, przychód w rozumieniu cytowanego wyżej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych, określonym w art. 21 ust. 1 ww. ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku. Jednakże należy podkreślić, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Z informacji zawartych we wniosku wynika, że na podstawie wyroku sądowego z dnia 19 marca 2019 r. Wnioskodawca wypłacił pracownikowi zasądzone odszkodowanie w związku z odwołaniem go ze stanowiska kierowniczego, tj. wicedyrektora szkoły. Od zasądzonej kwoty odszkodowania naliczono i pobrano podatek dochodowy oraz należne składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Zgodnie z uzasadnieniem wyroku z dnia 19 marca 2019 r., w ocenie Sądu to odszkodowanie najbardziej zbliżone jest do odszkodowania unormowanego w art. 50 § 3 i 4 K.P. Wysokość zasądzonego odszkodowania stanowi kwota 14 877,36 zł, tj. trzykrotność średnie miesięcznego wynagrodzenia liczonego jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy; uzasadnienie wyroku – podstawa: Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. (Dz. U. 1996 nr 62, poz. 289). Data uprawomocnienia się wyroku: 23 maj 2019 r. Data wypłaty odszkodowania: w dniu 26 marca 2019 r. – kwota brutto 4 959,12 zł (rygor natychmiastowej wykonalności) oraz w dniu 24 maja 2019 r. – kwota brutto 9 918,24 zł. Wypłacone odszkodowanie przyznane z tytułu odwołania ze stanowiska wicedyrektora szkoły jest rekompensatą za utracone korzyści majątkowe związane z odwołaniem z funkcji kierowniczej. Ponadto, odwołanie nauczyciela z funkcji kierowniczej stanowiło jednostronną zmianę warunków jego pracy, niekorzystną dla pracownika i nie skutkowało rozwiązaniem umowy o pracę – nauczyciel pozostał w zatrudnieniu na podstawie mianowania. Odwołany z funkcji pracownik pozostaje w zatrudnieniu od dnia 1 września 2005 r. do nadal w pełnym wymiarze godzin na stanowisku nauczyciela chemii. Odwołanie ww. nauczyciela z funkcji wicedyrektora szkoły w istotny sposób uszczupliło należne mu wynagrodzenie za pracę, jakie by otrzymywał dalej pełniąc funkcję kierowniczą wicedyrektora szkoły – pozbawiając go dodatku funkcyjnego z tytułu pełnionej funkcji. Wnioskodawca podaje, że zasądzone odszkodowanie z tytułu odwołania z funkcji kierowniczej wicedyrektora szkoły dotyczy utraconych korzyści majątkowych o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Odwołanie wicedyrektora szkoły nastąpiło w dniu 28 grudnia 2015 r. na podstawie przepisów prawa: art. 37 ust. 1 w trybie art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty. Odwołanie ze stanowiska kierowniczego wicedyrektora szkoły nastąpiło bez wypowiedzenie umowy.

Zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2018 r., poz. 917, 1000 i 1076), z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

Należy zaznaczyć, że zwolnieniem określonym w ww. art. 21 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy, objęte są tylko odszkodowania (zadośćuczynienia), których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem wymienionych w lit. a)-g) tego przepisu. Powyższe wskazuje, że zwolnienie nie obejmuje wszystkich odszkodowań, a tylko te, których wysokość lub zasady ustalania zostały określone wprost w stosownych przepisach prawa, z wyjątkiem enumeratywnie wymienionych kategorii odszkodowań.

Z przepisu art. 32 ust. 2 pkt 5 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2015 r., poz. 1445), w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2015 r., wynika, że do zadań zarządu powiatu należy m.in. zatrudnianie i zwalnianie kierowników jednostek organizacyjnych powiatu.

Natomiast zgodnie z art. 37 ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2015 r., poz. 2156), w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2015 r., w szkole lub placówce, w których zgodnie z ramowym statutem może być utworzone stanowisko wicedyrektora i inne stanowiska kierownicze, powierzenia tych stanowisk i odwołania z nich dokonuje dyrektor szkoły lub placówki, po zasięgnięciu opinii organu prowadzącego, rady szkoły lub placówki oraz rady pedagogicznej.

Stosownie do art. 38 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy o systemie oświaty, organ, który powierzył nauczycielowi stanowisko kierownicze w szkole lub placówce w przypadkach szczególnie uzasadnionych, po zasięgnięciu opinii kuratora oświaty, a w przypadku szkoły i placówki artystycznej oraz placówki, o której mowa w art. 2 pkt 7, dla uczniów szkół artystycznych prowadzonej przez jednostkę samorządu terytorialnego – ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, może odwołać nauczyciela ze stanowiska kierowniczego w czasie roku szkolnego bez wypowiedzenia.

Powołane powyżej przepisy nie przewidują wypłaty odszkodowania w sytuacji odwołania nauczyciela ze stanowiska kierowniczego w czasie roku szkolnego bez wypowiedzenia. Konsekwencją tego jest brak możliwości sprecyzowania na gruncie powołanych wyżej przepisów ustawy o systemie oświaty ustalenia wysokości odszkodowania.

W związku z tym należy uznać, że przedmiotowe odszkodowanie nie jest odszkodowaniem wynikającym z przepisów odrębnych ustaw, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W przypadku, gdy wysokość lub zasady ustalania odszkodowania nie wynikają wprost z odrębnych ustaw lub aktów wykonawczych wydanych na podstawie tych odrębnych ustaw, a podstawą ich otrzymania jest wyrok lub ugoda sądowa – jak to ma miejsce w niniejszej sprawie – należy przeanalizować możliwość zwolnienia z opodatkowania wypłaconego odszkodowania w oparciu o art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
   
   

Warunkiem wystarczającym do powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych na zasadach przewidzianych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych będzie więc niezrealizowanie choćby jednej ze wskazanych wyżej przesłanek.

Podstawowym warunkiem zwolnienia świadczenia od opodatkowania na podstawie przytoczonego przepisu jest jego odszkodowawczy charakter. Wyżej wymieniony przepis zwalnia od podatku jedynie takie odszkodowania, które nie stanowią ekonomicznego przysporzenia ponad stan majątkowy będący w posiadaniu podatnika przed ich wypłatą. Odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającego na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszystkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. Chodzi zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. W praktyce szkoda może obejmować stratę polegającą na ubytku w majątku – wskutek doznania tej straty poszkodowany staje się uboższy niż był dotychczas, lub może dotyczyć utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógłby się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono – wówczas poszkodowany nie staje się bogatszy, jakkolwiek mógł liczyć na wzbogacenie się.

Na podstawie ww. przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych opodatkowaniu podatkiem dochodowym – jako wyłączone ze zwolnienia – podlega odszkodowanie otrzymane (na podstawie wyroku lub ugody sądowej) z tytułu utraconych korzyści, które podatnik mógł otrzymać gdyby mu szkody nie wyrządzono. Opodatkowanie to wynika stąd, że gdyby podatnik osiągnął spodziewane korzyści, to korzyści te podlegałyby opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Z treści wniosku wprost wynika, że wypłacone przez Wnioskodawcę odszkodowanie jest rekompensatą za utracone korzyści majątkowe związane z odwołaniem z funkcji kierowniczej. Zatem, stwierdzić należy, że wypłacone odszkodowanie miało rekompensować nauczycielowi (byłemu wicedyrektorowi) utracone przez niego, w wyniku odwołania ze stanowiska wicedyrektora szkoły spodziewane korzyści, które by osiągnął gdyby nie został odwołany ze stanowiska wicedyrektora. Odszkodowanie to miało więc tak naprawdę zrekompensować zarobek jaki nauczyciel (były wicedyrektor szkoły) mógłby otrzymać, gdyby do odwołania nie doszło.

Zgodnie z art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej „zakładami pracy”, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Stosownie do art. 32 ust. 1 ww. ustawy, zaliczki, o których mowa w art. 31, za miesiące od stycznia do grudnia, z zastrzeżeniem ust. 1a, wynoszą:

1. za miesiące od początku roku do miesiąca włącznie, w którym dochód podatnika uzyskany od początku roku w tym zakładzie pracy przekroczył kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali – 18% dochodu uzyskanego w danym miesiącu;
2. za miesiące następujące po miesiącu, w którym dochód uzyskany od początku roku przekroczył kwotę, o której mowa w pkt 1 – 32% dochodu uzyskanego w danym miesiącu.
   
   

Reasumując, mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa stwierdzić należy, że wypłacone przez Wnioskodawcę odszkodowanie przyznane przez Sąd z tytułu odwołania ze stanowiska wicedyrektora szkoły nie jest odszkodowaniem wynikającym z przepisów odrębnych ustaw, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem, przedmiotowe świadczenie nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie ww. przepisu.

Jednocześnie należy wskazać, że zasądzone odszkodowanie z tytułu odwołania z funkcji kierowniczej wicedyrektora szkoły nie może również podlegać zwolnieniu wynikającemu z art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b) ww. ustawy, bowiem wypłacone świadczenie dotyczy korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Tym samym wypłacona przez Wnioskodawcę nauczycielowi (byłemu wicedyrektorowi) kwota odszkodowania stanowi przychód pracownika ze stosunku pracy podlegający opodatkowaniu, od którego Wnioskodawca, jako płatnik, jest obowiązany pobrać zaliczkę na podatek na zasadach określonych w art. 32 w związku z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Organ wskazuje, że przedmiotowa interpretacja dotyczy wyłącznie obowiązku pobrania podatku dochodowego od osób fizycznych od przyznanego wyrokiem sądowym odszkodowania tytułem odwołania ze stanowiska kierowniczego wicedyrektora szkoły, zgodnie z zapytaniem przedstawionym we wniosku z dnia 3 czerwca 2019 r.

Nadmienia się, że wydając interpretację w trybie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie przeprowadza postępowania dowodowego, w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do oceny załączonych do wniosku ORD-IN dokumentów, jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i Jego stanowiskiem.

Końcowo, mając na uwadze treść przepisu art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa, zauważyć należy, że w przedmiotowej sprawie organ podatkowy wydając interpretację indywidualną przepisów prawa opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę. Do postępowania w sprawie wydania interpretacji co do zakresu i sposobu stosowania prawa podatkowego nie mają bowiem zastosowania przepisy o postępowaniu podatkowym, a postępowanie dowodowe jest częścią postępowania podatkowego.

Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia.

Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 ustawy Ordynacja podatkowa).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.