Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0115-KDIT2-1.4011.218.2019.2.MST
z 8 sierpnia 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900 ze zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 30 maja 2019 r. (data wpływu 31 maja 2019 r.), uzupełnionym w dniu 29 lipca 2019 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia przedmiotowego – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 31 maja 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia przedmiotowego, który został uzupełniony w dniu 29 lipca 2019 r.

We wniosku oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca pełnił funkcję Prezesa Zarządu X Spółki z o.o. z siedzibą w … od 16 listopada 2009 r. Do maja 2017 roku Wnioskodawca zatrudniony był w Spółce na podstawie umowy o pracę. Z uwagi na wejście w życie ustawy z dnia 9 czerwca 2016 r. o zasadach kształtowania wynagrodzenia osób kierujących niektórymi spółkami, w dniu 8 maja 2017 r. pomiędzy Wnioskodawcą a Spółką została zawarta umowa o zarządzanie Spółką. Umowa zawarta została na czas określony. Zgodnie z treścią § 10 ust. 3 umowy, przewidziano możliwość wypowiedzenia umowy z zachowaniem 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia ze skutkiem na koniec miesiąca. Ponadto Spółka uprawniona była do rozwiązania umowy bez zachowania okresu wypowiedzenia w wypadku rażącego naruszenia podstawowych obowiązków wynikających z umowy. Zgodnie z brzmieniem § 10 ust. 5 ustalono, że w przypadku rozwiązania albo wypowiedzenia umowy przez Spółkę z przyczyn innych niż naruszenie podstawowych obowiązków wynikających z umowy, Prezesowi Zarządu przysługiwać będzie odprawa w wysokości trzykrotności części stałej wynagrodzenia miesięcznego.

W przedmiotowej umowie zastrzeżono ponadto (§ 8 ust. 2), iż Wnioskodawca zobowiązany będzie do niepodejmowania działalności konkurencyjnej w stosunku do Spółki w okresie obowiązywania umowy oraz w okresie sześciu miesięcy od zaprzestania pełnienia funkcji w zarządzie Spółki. W związku z objęciem Wnioskodawcy zakazem konkurencji po rozwiązaniu umowy, Spółka zobowiązana była do zapłaty na Jego rzecz odszkodowania w wysokości 100% miesięcznego wynagrodzenia podstawowego otrzymywanego przez Wnioskodawcę przed ustaniem pełnienia funkcji za każdy miesiąc obowiązywania zakazu konkurencji (§ 8 ust. 7 umowy). Odszkodowanie miało być płatne z góry za cały okres obowiązywania zakazu konkurencji w terminie 14 dni od dnia rozwiązania umowy.

W dniu 27 kwietnia 2018 r. odbyło się w siedzibie Spółki posiedzenie Rady Nadzorczej Spółki, w trakcie którego Zarząd Spółki w sposób szczegółowy przedstawił sprawozdanie finansowe za rok obrotowy 2017, nadto udzielił stosownych wyjaśnień i odpowiedzi na zapytanie obecnego w trakcie posiedzenia Rady Burmistrza Gminy oraz członków Rady Nadzorczej, a dotyczących działań Spółki. W rezultacie powyższego, Rada Nadzorcza Spółki przyjęła sprawozdanie finansowe Spółki za 2017 rok, nadto wystąpiła z wnioskiem do Zgromadzenia Wspólników o udzielenie absolutorium Wnioskodawcy z wykonania przez Niego obowiązków Prezesa Zarządu Spółki za okres od 1 stycznia 2017 r. do 31 grudnia 2017 r. oraz ustalenie na rzecz Prezesa Zarządu Spółki wynagrodzenia uzupełniającego wynikającego z realizacji przez Wnioskodawcę ustalonych uprzednio celów zarządczych.

W dniu 25 czerwca 2018 r. w siedzibie Spółki odbyło się Zwyczajne Zgromadzenie Wspólników X Spółki z o.o., w trakcie którego Zgromadzenie zatwierdziło sprawozdanie Rady Nadzorczej za 2017 rok, zatwierdziło sprawozdanie Zarządu za 2017 rok, zatwierdziło sprawozdanie finansowe za rok obrotowy 2017, dokonało podziału zysku Spółki za rok obrotowy 2017 i przeznaczenia go na kapitał zapasowy Spółki, udzieliło absolutorium Radzie Nadzorczej za 2017 rok oraz uchwałą nr … nie udzieliło absolutorium Zarządowi za 2017 rok z wykonania przez niego obowiązków. Wnioskodawca, w przepisanym w ustawie terminie zaskarżył przedmiotową uchwałę. Wyrokiem wydanym w sprawie … Sąd Okręgowy Wydział VIII Gospodarczy stwierdził, że brak było podstaw do odmowy przez Spółkę udzielenia Wnioskodawcy absolutorium z wykonania przez Niego obowiązków za 2017 rok.

W dniu 27 sierpnia 2018 r., pod nieobecność Wnioskodawcy, w siedzibie Spółki stawiła się osoba przedstawiająca się jako przewodnicząca Rady Nadzorczej Spółki. W tym dniu Wnioskodawca, po powrocie do siedziby Spółki został poinformowany, że już nie pracuje w Spółce. Wnioskodawcy nie dopuszczono do pomieszczeń służbowych. W dniu 29 sierpnia 2018 r. odebrał On dokument podpisany przez osobę legitymującą się pełnieniem funkcji przewodniczącej Rady Nadzorczej Spółki, stanowiący oświadczenie o rozwiązaniu umowy o zarządzanie bez zachowania okresu wypowiedzenia. Jako przyczynę rozwiązania umowy wskazano rzekome ciężkie naruszenie przez Wnioskodawcę obowiązków wynikających z umowy.

Mając na uwadze powyższe oświadczenie o rozwiązaniu umowy, a także – w ocenie Wnioskodawcy – brak podstaw do rozwiązania umowy bez zachowania okresu wypowiedzenia, pozwem z dnia 1 października 2018 r. Wnioskodawca wniósł o zasądzenie od X Spółki z o.o. na swoją rzecz łącznie kwoty 151.800 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 14 września 2018 r. Powyższe żądanie obejmowało roszczenie o wypłatę odprawy pieniężnej w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia za pracę w wysokości 37.500 zł (§ 10 ust. 5 umowy), a nadto odszkodowania z tytułu objęcia zakazem konkurencji w wysokości 100% wynagrodzenia za każdy miesiąc obowiązywania zakazu konkurencji w łącznej wysokości 75.000 zł (§ 8 ust. 7 i 8 umowy), a także odszkodowania z tytułu rozwiązania umowy zlecenia bez ważnych powodów, stanowiące równowartość wynagrodzenia za trzymiesięczny okres wypowiedzenia, tj. w wysokości 37.500 zł (§ 10 ust. 1 umowy).

Ugodą sądową zawartą przed Sądem Okręgowym Wydziałem I Cywilnym w dniu 28 grudnia 2018 r., Spółka X z o.o. zobowiązała się zapłacić na rzecz Wnioskodawcy kwotę 113.850 zł w terminie do dnia 30 kwietnia 2019 r. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w razie opóźnienia w płatności. Przedmiotowa ugoda obejmowała odszkodowanie z tytułu objęcia Wnioskodawcy zakazem konkurencji, jak również odszkodowanie z tytułu rozwiązania umowy o zarządzanie Spółką bez zachowania okresu wypowiedzenia. Realizując przedmiotową ugodę, Spółka dokonała na rzecz Wnioskodawcy zapłaty kwoty określonej ugodą, potrącając Wnioskodawcy z ww. kwoty zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych. Tym samym Spółka jako płatnik uznała, że przyznana na podstawie ww. ugody suma pieniężna stanowi przychód Wnioskodawcy podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W uzupełnieniu wniosku wskazano ponadto, że podstawą przyznania świadczeń pieniężnych, o których mowa we wniosku były zapisy umowy o zarządzanie Spółką zawartej pomiędzy X Spółką z o.o. a Wnioskodawcą w dniu 8 maja 2017 r., a także przepisy Kodeksu cywilnego oraz ustawy z dnia 9 czerwca 2016 r. o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami. Doprecyzowano przy tym, że podstawę prawną przyznanego w ugodzie sądowej zawartej przed Sądem Okręgowym roszczenia z tytułu odszkodowania za rozwiązanie umowy zlecenia bez ważnych powodów, stanowiącej równowartość wynagrodzenia za trzymiesięczny okres wypowiedzenia, tj. w wysokości 37.500 zł, stanowiła umowa o zarządzanie – na podstawie art. 353¹ Kodeksu cywilnego, a także art. 746 § 1 ww. Kodeksu. Zaznaczono jednocześnie, że w pozostałym zakresie ugoda sądowa obejmowała odszkodowanie z tytułu objęcia Wnioskodawcy zakazem konkurencji, przy czym podstawą prawną wskazanego roszczenia była umowa, o której mowa powyżej, zawarta pomiędzy Spółką a Wnioskodawcą, uchwała Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników Spółki określająca zasady kształtowania wynagrodzeń, jak również art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 9 czerwca 2016 r. o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami.

Jak ponadto wskazano, Spółka, z którą Wnioskodawca miał zawartą umowę o zarządzanie jest spółką, w której jednostka samorządu terytorialnego posiada całość udziałów (tj. dysponuje większością głosów na zgromadzeniu wspólników), nadto wysokość przyznanego odszkodowania z tytułu objęcia zakazem konkurencji nie przekroczyła wysokości wynagrodzenia otrzymanego z tytułu umowy o świadczenie usług wiążącej Wnioskodawcę ze Spółką w okresie sześć miesięcy poprzedzających pierwszy miesiąc wypłaty odszkodowania. Zaznaczono przy tym, że przyznane Wnioskodawcy odszkodowanie nie zostało otrzymane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą (Wnioskodawca nie zarządzał Spółką w ramach prowadzonej działalności).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy wskazana we wniosku kwota 113.850 zł, przyznana na podstawie ugody zawartej przed Sądem Okręgowym, obejmująca odszkodowanie z tytułu objęcia Wnioskodawcy zakazem konkurencji oraz odszkodowanie z tytułu rozwiązania umowy o zarządzanie Spółką bez ważnych powodów, podlega opodatkowaniu w świetle art. 21 ust. 3b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy, kwota przyznana na podstawie ugody sądowej zawartej przed Sądem Okręgowym Wydział I Cywilny w sprawie o sygn. akt … w wysokości 113.850 zł, obejmująca odszkodowanie za objęcie Wnioskodawcy zakazem konkurencji (75.000 zł) oraz odszkodowanie z tytułu rozwiązania umowy o zarządzanie Spółką bez ważnych powodów (37.500 zł), w świetle brzmienia art. 21 ust. 3b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W pierwszej kolejności Wnioskodawca wskazuje, iż zgodnie z treścią art. 21 ust. 3b ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć gdyby szkody mu nie wyrządzono.

Podstawowym warunkiem zwolnienia świadczenia od opodatkowania – na podstawie przytoczonego przepisu – jest jego odszkodowawczy charakter. Ww. przepis zwalnia od podatku jedynie takie odszkodowania (zadośćuczynienia), które nie stanowią ekonomicznego przysporzenia ponad stan majątkowy będący w posiadaniu podatnika przed ich wypłatą. Odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającego na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszystkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. Chodzi zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. W praktyce szkoda może obejmować stratę polegającą na ubytku w majątku – wskutek doznania tej straty poszkodowany staje się uboższy niż był dotychczas, lub może dotyczyć utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógłby się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono – wówczas poszkodowany nie staje się bogatszy, jakkolwiek mógł liczyć na wzbogacenie się. Na podstawie ww. przepisu (art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), opodatkowaniu podatkiem dochodowym – jako wyłączone ze zwolnienia – podlega odszkodowanie otrzymane (na podstawie wyroku lub ugody sądowej) z tytułu utraconych korzyści, które podatnik mógł otrzymać gdyby mu szkody nie wyrządzono. Opodatkowanie to wynika stąd, że gdyby podatnik osiągnął spodziewane korzyści, to korzyści te podlegałyby opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Podnieść także należy, że umowa o zarządzanie spółką (zwana inaczej kontraktem menadżerskim) jest umową nienazwaną, przy czym stosuje się do niej przede wszystkim przepisy o zleceniu (art. 734-751 k.c.), ogólne przepisy o zobowiązaniach (art. 353 i n. k.c.) oraz przepisy Kodeksu spółek handlowych – do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu. Wypowiedzenie umowy zlecenia zostało uregulowane w art. 746 Kodeksu cywilnego. Jak wynika z treści przywołanego przepisu, dający zlecenie może je wypowiedzieć w każdym czasie. Powinien jednak zwrócić przyjmującemu zlecenie wydatki, które ten poczynił w celu należytego wykonania zlecenia. W razie odpłatnego zlecenia obowiązany jest uiścić przyjmującemu zlecenie część wynagrodzenia odpowiadającą jego dotychczasowym czynnościom, a jeżeli wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, powinien także naprawić szkodę.

Jak wynika przy tym z treści uzasadnienia wyroku Sądu Najwyższego z dnia 14 maja 2002 r., sygn. akt V CKN 1030/00, analiza treści art. 746 Kodeksu cywilnego prowadzi do wniosku, iż umowa zlecenia może być rozwiązana w trojaki sposób, a mianowicie:

1. jeżeli umowa nie stanowi inaczej, można ją wypowiedzieć w każdym czasie, a więc ze skutkiem natychmiastowym,
2. za wypowiedzeniem, jeżeli taką możliwość przewidziano w umowie – w takiej sytuacji strony zrzekają się możliwości wypowiedzenia umowy w każdym czasie,
3. nawet, jeżeli umowa określa terminy wypowiedzenia, można ją wypowiedzieć w każdym czasie, a więc ze skutkiem natychmiastowym, jednak tylko wtedy, jeżeli istnieją ku temu ważne powody.

Sąd Najwyższy wskazał przy tym, iż w sytuacji określonej w pkt 1 oraz 2, wypowiadający zlecenie ponosi odpowiedzialność odszkodowawczą, jeżeli wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu (art. 746 § 1 oraz 2 Kodeksu cywilnego).

W ocenie Wnioskodawcy, w przedmiotowym przypadku nie powinno ulegać wątpliwości, iż na skutek nieuprawnionego działania Spółki doszło do powstania szkody w majątku Wnioskodawcy co najmniej w wysokości odpowiadającej wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia umowy, tj. w wysokości 37.500 zł, a co za tym idzie – przyznana w drodze ugody zawartej przed Sądem Okręgowym w ... kwota cząstkowa – 37.500 zł, korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych. W tym bowiem zakresie nie sposób jest uznać, aby wskazana kwota była przychodem w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, stanowi ona bowiem rekompensatę uszczerbku, jakiego doznał Wnioskodawca wobec rozwiązania umowy przez Spółkę bez ważnych powodów.

Niezależnie od powyższego Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż także odszkodowanie przyznane Mu w drodze ugody sądowej, a wynikające z objęcia Wnioskodawcy zakazem konkurencji wolne jest od podatku dochodowego od osób fizycznych w rozumieniu art. 21 ust. 3b ustawy. Jak wskazano powyżej, przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U z 2017 r. poz. 459) nie normują pojęcia kontrakt menedżerski. Umowa ta zalicza się do tzw. umów nienazwanych, zawieranych w ramach swobody umów, do której mają zastosowanie przepisy ogólne prawa zobowiązań. Klauzula dotycząca zakazu konkurencji jest zawartym w umowie cywilnoprawnej zobowiązaniem jednej strony (lub obu stron na zasadzie wzajemności) do powstrzymania się od określonych działań względem drugiej strony. Zastosowanie w umowie cywilnoprawnej takiej klauzuli zarówno na czas trwania umowy, jak i po jej ustaniu jest możliwe oraz zgodne z zasadą swobody umów przewidzianą w art. 353 [1] k.c.

Ustawodawca, jak również strony umowy, w zakresie nałożenia na osobę fizyczną zakazu konkurencji posłużyli się zwrotem „odszkodowanie”. Termin ten stanowi świadczenie polegające na naprawieniu szkody, którą jest uszczerbek w prawnie chronionych dobrach poszkodowanego wbrew jego woli. Naprawienie szkody polega na kompensacie strat w majątku poszkodowanego. Jest to bowiem świadczenie, które Spółka spełnia w zamian za ograniczenie możliwości korzystania przez Wnioskodawcę z prawa do zachowania swobody zawierania umów, swobody prowadzenia działalności gospodarczej, czy też podjęcia pracy zarobkowej, które to prawa bez wątpienia mieszczą się także w kategoriach dóbr osobistych przewidzianych w przepisach prawa powszechnie obowiązującego, jak też – bez wątpienia – Deklaracji Praw Człowieka. Świadczenie wynikające z klauzuli zakazu konkurencji stanowi rekompensatę, w ustalonej zryczałtowanej kwocie, poddania się przez Wnioskodawcę określonym ograniczeniom Jego dóbr osobistych, a co za tym idzie, ma ono charakter odszkodowawczy. Nie sposób jest także uznać, aby świadczenie to obejmowało utracone korzyści, jakie Wnioskodawca mógłby osiągnąć (lucrum cessans), a stanowi ono – co podkreślono powyżej – rekompensatę zbliżoną do zadośćuczynienia z uwagi na ograniczenia w sferze praw podmiotowych Wnioskodawcy i w pewnym zakresie ograniczenia Jego dóbr osobistych.

Reasumując, z uwagi na charakter odszkodowawczy świadczeń przyznanych Wnioskodawcy na podstawie opisanej powyżej ugody sądowej, przy jednoczesnym założeniu, iż świadczenia te stanowią rekompensatę za określone z jednej strony powstanie uszczerbku w majątku Wnioskodawcy (co do odszkodowania wynikającego z rozwiązania umowy zlecenia bez ważnych powodów bez zachowania okresu wypowiedzenia), z drugiej natomiast rekompensatę za znoszenie przez Wnioskodawcę określonych ograniczeń w sferze Jego praw podmiotowych (co do odszkodowania z tytułu zakazu konkurencji), nie ulega – zdaniem Wnioskodawcy – wątpliwości, iż świadczenie określone w ugodzie jest wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1509 ze zm.), wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2018 r. poz. 917, 1000 i 1076), z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Stosownie natomiast do treści art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

W tym miejscu podkreślenia wymaga, że Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 5 lipca 2018 r., sygn. akt II FSK 1133/16 uznał, że ustawodawca posługując się pojęciami „odszkodowanie”, „zadośćuczynienie” w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 3b u.p.d.o.f. nie nadał im ponadnormatywnego, szerokiego znaczenia. Należy mieć na uwadze, że przepisy regulujące zwolnienia podatkowe powinny być interpretowane ściśle. Nie należy ich interpretować rozszerzająco.

Z literalnego odczytania powołanego przepisu jednoznacznie wynika więc, że jego dyspozycją objęte są jedynie te zadośćuczynienia lub odszkodowania, których prawo do otrzymania oraz ich wysokość wynika z wyroku lub ugody sądowej, z wyjątkiem ww. świadczeń otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą lub dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Warunkiem wystarczającym do powstania obowiązku podatkowego na zasadach przewidzianych w podatku dochodowym będzie więc niezrealizowanie choćby jednej ze wskazanych powyżej przesłanek.

W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca nie zdefiniował pojęcia odszkodowania czy zadośćuczynienia. Nie oznacza to jednak dowolności w ich rozumieniu. Jak wynika bowiem z orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 kwietnia 2011 r., sygn. akt SK 62/08, jeśli określony sposób rozumienia przepisu ustawy utrwalił się już w sposób oczywisty, a zwłaszcza jeśli znalazł jednoznaczny i autorytatywny wyraz w orzecznictwie Sądu Najwyższego bądź Naczelnego Sądu Administracyjnego, to należy uznać, że przepis ten – w praktyce swego stosowania – nabrał takiej właśnie treści. Jednocześnie względy spójności systemu prawa uzasadniają, aby kryteria rozumienia pojęć niezdefiniowanych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, miały w pierwszej kolejności charakter kryteriów ustawowych.

Odwołując się zatem do prawa cywilnego stwierdzić należy, że świadczenie odszkodowawcze to najogólniej świadczenie mające na celu naprawienie wyrządzonej szkody. Szkodą jest uszczerbek, jakiego doznał poszkodowany wbrew jego woli we wszelkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. Uszczerbek niemajątkowy jest określany terminem „krzywda”. Pod tym pojęciem należy rozumieć wszelkie negatywne przeżycia człowieka wyrażające się zarówno w cierpieniu fizycznym, jak i psychicznym, wywołane czynem niedozwolonym. Do naprawienia krzywdy odnosi się termin „zadośćuczynienie”, natomiast „odszkodowanie” wiąże się z naprawieniem uszczerbku majątkowego. Podstawową funkcją odszkodowania jest kompensacja, co oznacza, że odszkodowanie powinno przywrócić w majątku poszkodowanego stan rzeczy naruszonych zdarzeniem wyrządzającym szkodę, obejmując to, co z majątku ubyło na skutek tego zdarzenia lub do niego nie weszło (utracona korzyść). Z kolei celem zadośćuczynienia jest łagodzenie doznanej krzywdy.

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, że na mocy ugody sądowej zawartej ze Spółką, na rzecz której Wnioskodawca świadczył usługi zarządzania, przyznano Mu odszkodowanie z tytułu objęcia zakazem konkurencji oraz odszkodowanie z tytułu rozwiązania umowy o zarządzanie Spółką bez ważnych powodów. Jak wskazano w opisie okoliczności faktycznych, ww. świadczenia nie zostały otrzymane w związku z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą, bowiem nie zarządzał On Spółką w ramach prowadzenia takiej działalności. Dokonując więc oceny, czy przyznane Wnioskodawcy odszkodowania korzystają ze zwolnienia wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy rozważyć, czy dotyczą one korzyści, które Wnioskodawca mógłby osiągnąć, gdyby Mu szkody nie wyrządzono.

W przedmiotowej sprawie, odszkodowanie z tytułu objęcia Wnioskodawcy zakazem konkurencji zostało uregulowane wprost w umowie o zarządzanie Spółką, z której nie wynika, aby zobowiązanie Spółki do zapłaty ww. świadczenia było uzależnione od sposobu rozwiązania umowy z Wnioskodawcą. Jak wskazano w opisie okoliczności faktycznych, w związku z objęciem Wnioskodawcy zakazem konkurencji po rozwiązaniu umowy, Spółka zobowiązana była do zapłaty na Jego rzecz odszkodowania w wysokości 100% miesięcznego wynagrodzenia podstawowego otrzymywanego przez Wnioskodawcę przed ustaniem pełnienia funkcji za każdy miesiąc obowiązywania zakazu konkurencji. Wobec powyższego nawet w sytuacji, gdyby istniała podstawa do rozwiązania umowy, Spółka byłaby obowiązana do zapłaty ww. odszkodowania na rzecz Wnioskodawcy. W konsekwencji należy stwierdzić, że odszkodowanie z tytułu objęcia Wnioskodawcy zakazem konkurencji dotyczyło utraconych spodziewanych korzyści.

W odniesieniu natomiast do wypłaty kolejnego świadczenia przyznanego Wnioskodawcy ugodą sądową, tj. odszkodowania z tytułu rozwiązania umowy o zarządzanie Spółką bez ważnych powodów stanowiącego równowartość wynagrodzenia za trzymiesięczny okres wypowiedzenia wskazania wymaga, że takie świadczenie również dotyczy korzyści, które Wnioskodawca mógłby osiągnąć, gdyby Mu szkody nie wyrządzono. Niewyrządzenie szkody wiązałoby się bowiem w dalszym ciągu z otrzymywaniem przez Wnioskodawcę wynagrodzenia wynikającego z zawartej ze Spółką umowy.

W konsekwencji należy więc stwierdzić, że – wbrew twierdzeniu Wnioskodawcy – odszkodowania otrzymane przez Niego na podstawie ugody sądowej nie korzystają ze zwolnienia z opodatkowania, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302 ze zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.