Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0115-KDIT2-1.4011.76.2019.2.MS
z 29 kwietnia 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 19 lutego 2019 r. (data wpływu 21 lutego 2019 r.) i jego uzupełnieniu z dnia 1 kwietnia 2019 r. (data wpływu 8 kwietnia 2019 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 lutego 2019 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości. Wniosek uzupełniono w dniu 8 kwietnia 2019 r.

We wniosku i jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 22 lipca 2010 r. wraz z mężem Wnioskodawczyni nabyła Aktem Notarialnym lokal mieszkalny nr 2 położony w budynku przy ul. (..) w D. Wyżej wymieniona nieruchomość została nabyta za kwotę brutto 460.479,50 zł z majątku wspólnego.

W dniu 20 lutego 2012 r. Aktem Notarialnym Wnioskodawczyni z jej mężem zawarli umowę majątkową małżeńską wyłączającą obowiązującą ustawową wspólność majątkową i ustanawiającą ustrój rozdzielności majątkowej. W tym samym dniu Aktem Notarialnym został dokonany podział majątku wspólnego, w wyniku czego Wnioskodawczyni stała się w całości właścicielką omawianego wyżej lokalu nr 2 w D.

Powyższa nieruchomość na moment w którym Wnioskodawczyni objęła udziały była obciążona hipoteką umowną kaucyjną w wysokości 785.400 zł stanowiącą zabezpieczenie kredytu zaciągniętego na zakup tejże nieruchomości. Podział majątku nie był ekwiwalentny, chyba że uwzględni się obowiązek spłaty kredytu.

W dniu 15 lipca 2016 r. Aktem Notarialnym Wnioskodawczyni dokonała sprzedaży wyżej opisanej nieruchomości za kwotę 490.000 zł, przy czym kwota 440.000 została przeznaczona na spłatę hipoteki, kredytu zaciągniętego na zakup nieruchomości.

W związku z obowiązującymi w 2016 r. interpretacjami prawa podatkowego, zgodnie z którymi należy zapłacić podatek od sprzedaży tej części nieruchomości którą otrzymała w wyniku podziału i od otrzymania której nie upłynął okres pięciu lat, Wnioskodawczyni złożyła oświadczenie że otrzymane środki ze zbycia nieruchomości wykorzysta na cele mieszkaniowe w okresie dwóch lat. Okazało się jednak że środków tych nie udało się wydatkować w powyższym okresie, a ponadto zmieniły się interpretacje podatkowe m.in. w związku z uchwałą NSA z dnia 15 maja 2017 r.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w momencie zbycia nieruchomości powstał u Wnioskodawczyni obowiązek podatkowy od sprzedaży nieruchomości w części którą otrzymała w wyniku ustanowienia ustroju rozdzielności majątkowej i podziału majątku?

Zdaniem Wnioskodawczyni, sprzedaż wyżej opisanej nieruchomości będzie zwolniona z opodatkowania.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 poz. 1509 z późniejszymi zmianami) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy źródłem przychodów jest m. in. odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości – jeżeli odpłatne zbycie nastąpiło przed upływem pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Z powyższego wynika, że w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości istotne znaczenie ma ustalenie daty nabycia tej nieruchomości.

W przypadku ustalenia opodatkowania wyżej omawianej nieruchomości istotne znaczenie mają trzy daty:

• 22 lipca 2010 r. – data nabycia nieruchomości w ramach majątku wspólnego,
• 20 lutego 2012 r. – umowa podziału majątku wspólnego,
• 15 lipca 2016 r. – umowa sprzedaży nieruchomości.

O ile od nabycia nieruchomości do jej sprzedaży upłynęło 5 lat i sprzedaż 1/2 udziału w nieruchomości jest bezspornie zwolniona z opodatkowania, to w przypadku zbycia pozostałych części nieruchomości, której właścicielem Wnioskodawczyni stała się w wyniku podziału majątku w 2012 r. istniały wątpliwości. Obecnie według Wnioskodawczyni zbycie całości nieruchomości jest zwolnione z opodatkowania.

Stosunki majątkowe między małżonkami reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. 2017 r. poz. 682 z późniejszymi zmianami).

Zgodnie z art. 31 § 1 ww. ustawy z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny).

Stosownie do art. 47 § 1 zd. 1 Kodeksu małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność majątkową rozszerzyć bądź ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową.

Z ww. przepisów wynika, że wspólność małżeńska została ukształtowana jako wspólność łączna. Charakteryzuje się ona tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą więc rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku wspólnego. Obojgu małżonkom przysługuje prawo do całości majątku. Zważywszy na powyższe należy podkreślić, że małżonkowie objęci wspólnotą ustawową nabywając nieruchomość definitywnie nabywają prawa w całości, a nie w określonym ułamkowym procencie. Konsekwentnie w przypadku sprzedaży tego prawa każdy z małżonków zbywa je w całości, a nie w określonym udziale.

Wobec powyższego za datę nabycia całości nieruchomości należy przyjąć dzień zakupu, tj. 22 lipca 2010 roku.

Podobne stanowisko zajął Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale w składzie siedmiu sędziów z dnia 15 maja 2017 r. sygn. akt II FPS 2/17, w której sąd stwierdził, że w przypadku majątku wspólnego małżeńskiego nie występuje procentowy udział we współwłasności. Każdy z małżonków w takim przypadku posiada bowiem taki majątek w całości. Przy jego późniejszym podziale nie dochodzi do ponownego nabycia nawet gdy dana rzecz trafia do jednego małżonka.

Wobec powyższego należy przyjąć, że pięcioletni okres od nabycia do zbycia nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w przypadku współmałżonków którzy w międzyczasie dokonali podziału majątku biegnie od daty nabycia tej nieruchomości dokonanej w ramach wspólnoty ustawowej.

Takie stanowisko zajął również Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 22 listopada 2018 r. nr 0115-KDIT2-3.4011.320.2018.1.KP.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji zaniechano poboru podatku.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł. Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów jest określone w art. 10 ust. 1 pkt 8 odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
4. innych rzeczy,

• jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Zatem dla określenia skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości i ww. praw majątkowych istotne jest ustalenie daty ich nabycia.

Z opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni nabyła wraz z mężem do majątku wspólnego lokal mieszkalny w 2010 r. Następnie w dniu 20 lutego 2012 r. małżonkowie zawarli umowę majątkową wyłączającą obowiązującą ustawową wspólność i ustanawiającą ustrój rozdzielności majątkowej. W wyniku tej umowy Wnioskodawczyni stała się jedynym właścicielem lokalu mieszkalnego. Przedmiotowa nieruchomość została sprzedana przez Wnioskodawczynię w dniu 15 lipca 2016 r.

Wskazać należy, że stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 1964 r., Nr 9, poz. 59, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 31 § 1 ww. ustawy, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Przedmiotami majątkowymi w rozumieniu tego przepisu są wszelkie prawa majątkowe – zarówno bezwzględne (prawo własności rzeczy oraz inne prawa rzeczowe), jak i względne (np. przysługujące małżonkom wierzytelności). Wspólność ustawowa obejmuje wszelkie przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Z ww. przepisu wynika, że wspólność małżeńska została ukształtowana jako wspólność łączna. Charakteryzuje się ona tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą więc rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością ustawową. Obojgu małżonkom przysługuje pełne prawo do całości majątku wspólnego. Zważywszy na tak ukształtowaną sytuację prawną małżonków objętych wspólnością ustawową, definitywne nabycie w czasie jej trwania nieruchomości oznacza nabycie przez każdego z małżonków tego prawa w całości, a nie w określonym ułamkowo udziale. Konsekwentnie, w przypadku sprzedaży tego prawa, każdy z małżonków zbywałby je w całości, a nie w określonym udziale.

Kwestia określenia momentu nabycia nieruchomości i praw majątkowych była przedmiotem uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z 15 maja 2017 r., sygn. akt II FPS 2/17, w której wskazano, że dla celów opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nabytych przez małżonka w wyniku dziedziczenia, datą ich nabycia lub wybudowania w rozumieniu tego przepisu jest dzień nabycia (wybudowania) tych nieruchomości i praw majątkowych do majątku wspólnego małżonków.

W uzasadnieniu uchwały Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że w przypadku nabycia nieruchomości przez małżonków pozostających w majątkowej wspólności małżeńskiej przewidzianej w art. 31 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie ma możliwości określenia tego, w jakich częściach nastąpiło nabycie nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie jest możliwe nabycie nieruchomości w określonym udziale przez małżonków pozostających we wspólności majątkowej małżeńskiej i działających jednocześnie, co wynika z istoty wspólności małżeńskiej. Wspólność małżeńska (łączna) to wspólność bezudziałowa, a w czasie jej trwania małżonkowie nie mogą rozporządzać swoimi prawami do majątku wspólnego jako całości. Nie mogą także rozporządzać udziałem w jakimkolwiek przedmiocie należącym do tego majątku. Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego skoro, z uwagi na wspólność majątkową, nie można wyodrębnić udziałów, które małżonkowie posiadali w chwili nabycia nieruchomości w małżeństwie, to nie można też przyjąć, że pięcioletni termin biegnie od daty nabycia nieruchomości w drodze spadku. Dla oceny skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości kluczowy jest moment poniesienia wydatku na nabycie tego składnika do majątku wspólnego i to, że tego wydatku – w momencie jego poniesienia – nie można przypisać jednemu bądź drugiemu małżonkowi w udziałach o określonej wielkości.

Argumenty zawarte w ww. uchwale są aktualne także w sytuacji, gdy do nabycia udziału w prawie do nieruchomości dojdzie w efekcie ustania wspólności w wyniku innych zdarzeń niż śmierć małżonka. Zarówno w wyniku ustania wspólności ustawowej (np. poprzez rozwód) jak i w wyniku podziału tzw. majątku dorobkowego następuje nabycie nieruchomości lub prawa majątkowego wcześniej nabytego do ustawowej wspólności małżeńskiej i za datę nabycia tych składników w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy w świetle uchwały należy uznać datę nabycia do ustawowej wspólności małżeńskiej. Późniejsze/następcze zdarzenia prawne (sposób ustania ustawowej wspólności małżeńskiej) nie mają zatem, w tym aspekcie, prawnopodatkowego znaczenia dla ustalenia daty nabycia nieruchomości lub prawa majątkowego.

W przedmiotowej sprawie za datę nabycia nieruchomości przez Wnioskodawczynię należy uznać datę nabycia tej nieruchomości do ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej, tj. 2010 r. W związku z powyższym 5-letni okres, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, upłynął z dniem 31 grudnia 2015 r. W związku z tym prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawczyni, że dokonana w 2016 r. sprzedaż tej nieruchomości nie powoduje powstania obowiązku podatkowego, ponieważ nie jest źródłem przychodu w rozumieniu powołanego wyżej przepisu.

Interpretacja dotyczy opisu stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.