Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
IPPB1/415-1252/14-3/19/S/ES
z 18 kwietnia 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800 z późn.zm.) oraz art. 223 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2016 r., poz. 948, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej po ponownym rozpatrzeniu sprawy w związku z prawomocnym wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 6 kwietnia 2016 r. sygn. akt III SA/Wa 1252/15 (data wpływu orzeczenia 8 marca 2019 r.) stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 4 listopada 2014 r. (data wpływu 10 listopada 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych przejęcia ogółu praw i obowiązków w spółce jawnej oraz zwrotu wkładów w przypadku rozwiązania tej spółki - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 listopada 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych przejęcia ogółu praw i obowiązków w spółce jawnej oraz zwrotu wkładów w przypadku rozwiązania tej spółki.

Dotychczasowy przebieg postępowania.

W dniu 5 lutego 2015 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów wydał dla Wnioskodawcy indywidualną interpretację znak: IPPB1/415-1252/14-2/ES w której uznał stanowisko Wnioskodawcy za nieprawidłowe.

Wnioskodawca na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego z 5 lutego 2015 r., znak: IPPB1/415-1252/14-2/ES, wniósł pismem z 25 lutego 2015 r. (data wpływu 2 marca 2015 r.) wezwanie do usunięcia naruszenia prawa.

W odpowiedzi na powyższe wezwanie do usunięcia naruszenia prawa Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów pismem z dnia 24 marca 2015 r. znak: IPPB1/4511-1-34/15-2/ES stwierdził brak podstaw do zmiany ww. indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego.

Wnioskodawca na interpretację przepisów prawa podatkowego z dnia 5 lutego 2015 r. znak: IPPB1/415-1252/14-2/ES złożył skargę z dnia 8 kwietnia 2015 r. (data wpływu 10 kwietnia 2015 r.).

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 6 kwietnia 2016 r. sygn. akt III SA/Wa 1252/15 uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną.

Następnie wyrokiem z dnia 18 września 2018 r. sygn. akt II FSK 2652/16 Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie.

W dniu 8 marca 2019 r. do tut. Organu wpłynął prawomocny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 6 kwietnia 2016 r. sygn. akt III SA/Wa 1252/15.

W myśl art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.) ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie organy, których działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia, a także sądy, chyba że przepisy prawa uległy zmianie.

Wskutek powyższego, wniosek Strony w zakresie skutków podatkowych z tytułu sprzedaży nieruchomości wspólnej po ustaniu małżeństwa wymaga ponownego rozpatrzenia przez tut. Organ.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest osobą fizyczną podlegającą zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz.U. z 2012 r., poz. 361 ze zm. - dalej: ustawa o PIT) nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce (dalej: Wnioskodawca).

Wnioskodawca rozważa zawiązanie wraz z osobami fizycznymi rezydentami podatkowymi w Polsce i/lub osobami prawnymi - rezydentami podatkowymi w Wielkiej Brytanii zawiązanie spółki osobowej (spółki jawnej) z siedzibą w Polsce (dalej: Spółka) oraz pokrycie udziału w Spółce wkładem pieniężnym.

Każdy ze wspólników zobowiąże się do określonych działań na rzecz Spółki, w szczególności będzie zobowiązany do reprezentowania Spółki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. W przypadku, gdy założenia biznesowe związane z prowadzoną działalności gospodarczą w formie Spółki nie zostaną spełnione, umowa Spółki będzie przewidywać możliwość wystąpienia wspólnika ze Spółki lub wstąpienia innego wspólnika (lub wspólników) w prawa i obowiązki tego wspólnika.

W przypadku wstąpienia w prawa i obowiązki w miejsce jednego wspólnika przez innego wspólnika (lub wspólników), inny wspólnik (lub wspólnicy) będzie zobowiązany do określonych świadczeń na rzecz Spółki oraz nabędzie określone uprawniania - zgodnie z postanowieniami umowy Spółki.

W zależności od sytuacji finansowej Spółki jawnej, wstąpienie w prawa i obowiązki Wnioskodawcy w prawa i obowiązki innego wspólnika może nastąpić bez wypłaty dodatkowego wynagrodzenia przez Wnioskodawcę lub za wypłatą dodatkowego wynagrodzenia przez Wnioskodawcę.

Niezależnie od powyższego, wspólnicy Spółki mogą podjąć decyzję o zakończeniu prowadzenia działalności gospodarczej w formie Spółki. W przypadku podjęcia takiej decyzji, Spółka może zostać rozwiązana w wyniku jednomyślnej uchwały wspólników bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego zgodnie z art. 58 pkt 2 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1030, dalej: KSH), natomiast Wnioskodawca z tytułu rozwiązania Spółki otrzyma zwrot uprzednio wniesionych przez wspólnika/wspólników wkładów do Spółki, tj. środków pieniężnych, od których został odprowadzony podatek od czynności cywilnoprawnych (podatek od czynności cywilnoprawnych od wartości wkładów wniesionych do Spółki). Zwrot wkładów na rzecz wspólników będzie w wysokości przypadającej na danego wspólnika na moment rozwiązania Spółki.

Należy wskazać, iż na moment rozwiązania Spółki, zwrot wkładów na rzecz wspólnika/wspólników nastąpiłby w wysokości wartości uprzednio wniesionych wkładów przez wspólnika/wspólników (od których został odprowadzony podatek od czynności cywilnoprawnych) pomniejszonej o wartość zobowiązań Spółki na moment rozwiązania. Wartość zwracanych wkładów na rzecz wspólników na moment rozwiązania Spółki nie będzie obejmować udziału w zysku wypracowanym przez Spółkę, który to zysk podlegałby opodatkowaniu u wspólników na moment jego powstania.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy przejęcie przez Wnioskodawcę (samodzielnie lub z innym podmiotem) ogółu praw i obowiązków, wynikających z umowy Spółki, innego wspólnika Spółki, zgodnie z art. 10 par. 1, 2, 3 KSH, spowoduje powstanie przychodu po stronie Wnioskodawcy? (przedmiotowe pytanie nie dotyczy przejęcia praw i obowiązków w zakresie wypłaty zysku z prowadzonej działalności gospodarczej wypracowanego przez Spółkę)?
2. Czy w przypadku rozwiązania Spółki, z przeprowadzeniem lub bez przeprowadzenia procedury likwidacyjnej - zgodnie z art. 67 par. 1 KSH, otrzymanie przez Wnioskodawcę zwrotu wkładów uprzednio wniesionych do Spółki (tj. wkładów przypadających na Wnioskodawcę na moment rozwiązania Spółki, z wyłączeniem wypłaty zysku z prowadzonej działalności gospodarczej wypracowanego przez Spółkę) spowoduje powstanie przychodu po stronie Wnioskodawcy?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy,

Ad. 1.

Stosownie do art. 9 ust. 1 ustawy o PIT, opodatkowaniu podatkiem podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Art. 10 ust. 1 ustawy o PIT zawiera katalog źródeł przychodów, z których dochody opodatkowane są podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do brzmienia art. 10 ust. 1 ustawy o PIT, źródłami przychodów są:

1. stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura łub renta;
2. działalność wykonywana osobiście;
3. pozarolnicza działalność gospodarcza;
   
4. działy specjalne produkcji rolnej;
   
5. (uchylony);
   
6. najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo naprowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą;
7. kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c;
   
8. odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
   1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
      
   2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
      
   3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
      
   4. innych rzeczy,
      
   - jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu łat, licząc od końca soku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pól roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany,
9. inne źródła,
   
   
   

Stosownie natomiast do art. 11 ust. 1 ustawy o PIT, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane tub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W świetle ww. przepisów należy wskazać, że odnoszą się one do przysporzeń majątkowych, które miały miejsce po stronie podatnika, o charakterze definitywnym, a więc powiększających wartość netto majątku podatnika, w związku z którym po stronie podatnika pojawia się konkretna wartość majątkowa.

W związku z powyższym, w przypadku przejęcia przez podatnika ogółu praw i obowiązków w spółce osobowej nie można mówić o powstaniu po stronie przejmującego ogół praw i obowiązków definitywnego przysporzenia majątkowego (podobnie jak w przypadku nabycia udziałów/akcji w spółce kapitałowej), tak więc transakcja ta będzie na gruncie ustawy o PIT neutralna podatkowo. Przysporzenie takie powstanie dopiero w momencie ewentualnego odpłatnego zbycia ww. ogółu praw i obowiązków (wówczas powstanie z tego tytułu ewentualny przychód do opodatkowania po stronie Wnioskodawcy).

W świetle powyższego należy więc uznać, że przejęcie przez Wnioskodawcę (samodzielnie lub z innym podmiotem) ogółu praw i obowiązków, wynikających z umowy Spółki, innego wspólnika Spółki, zgodnie z art. 10 par. 1, 2, 3 KSH, nie spowoduje powstania przychodu po stronie Wnioskodawcy.

Ad. 2.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o PIT przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału) oraz, z zastrzeżeniem ust. la, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT, zasady wyrażone w ust. 1 stosuje się odpowiednio do rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat.

Art. 10 ust. 1 ustawy o PIT zawiera katalog źródeł przychodów, z których dochody opodatkowane są podatkiem dochodowym od osób fizycznych, obejmujący m.in. pozarolniczą działalność gospodarczą (pkt 3). Od zakwalifikowania danego przychodu do określonego źródła zależy sposób opodatkowania tego przychodu.

W myśl art. 5a pkt 6 ustawy o PIT za działalność gospodarczą albo pozarolniczą działalność gospodarczą uznaje się działalność zarobkową:

1. wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,
2. polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
3. polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych

- prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9 ustawy o PIT.

Stosownie do treści art. 5b ust. 2 ustawy o PIT, jeżeli pozarolniczą działalność gospodarczą prowadzi spółka niebędąca osobą prawną, przychody wspólnika z udziału w takiej spółce, określone na podstawie art. 8 ust. 1, uznaje się za przychody ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT (tj. pozarolniczej działalności gospodarczej).

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o PIT, za przychód z działalności gospodarczej uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług. Co do zasady do przychodu z działalności gospodarczej należą wszystkie przychody osiągane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, określone w art. 14 ust. 1 i ust. 2 ustawy o PIT, z wyjątkiem przychodów wymienionych w art. 14 ust. 3 tej ustawy.

Stosownie natomiast do art. 14 ust. 3 pkt 10 ustawy o PIT, do przychodów z działalności gospodarczej nie zalicza się środków pieniężnych otrzymanych przez wspólnika spółki niebędącej osobą prawną z tytułu likwidacji takiej spółki. Powyższe oznacza, że otrzymanie środków pieniężnych w wyniku podziału majątku likwidacyjnego spółki osobowej przez osobę fizyczną nie skutkuje powstaniem przychodu w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy zauważyć, że ustawa o PIT nie zawiera odrębnych od powyższych regulacji w zakresie konsekwencji rozwiązania spółki osobowej bez przeprowadzania procedury likwidacji. Jednak, w ocenie Wnioskodawcy, w braku odrębnych uregulowań ustawy o PIT, należy do określenia konsekwencji rozwiązania spółki osobowej bez przeprowadzania procedury likwidacji zastosować ww. art. 14 ust. 3 pkt 10 ustawy o PIT. W opinii Wnioskodawcy, różnice proceduralne pomiędzy rozwiązaniem spółki osobowej bez likwidacji, a przeprowadzeniem formalnego postępowania likwidacyjnego powinny pozostać bez wpływu na konsekwencje podatkowe na gruncie ustawy o PIT. Zarówno likwidacja spółki, jak i jej rozwiązanie bez przeprowadzenia formalnego postępowania likwidacyjnego, mają ten sam skutek w postaci definitywnego zakończenia bytu prawnego spółki. Nie istnieją przy tym żadne racjonalne przesłanki pozwalające na różnicowanie sytuacji wspólników w zależności od wyboru jednego z dopuszczalnych sposobów zakończenia jej działalności.

W świetle powyższego należy więc uznać, że otrzymanie przez Wnioskodawcę w wyniku rozwiązania Spółki, z przeprowadzeniem lub bez przeprowadzenia procedury likwidacyjnej - zgodnie z art. 67 par. 1 KSH, środków pieniężnych stanowiących zwrot wkładów uprzednio wniesionych do Spółki (tj. wkładów przypadających na Wnioskodawcę na moment rozwiązania Spółki, z wyłączeniem wypłaty zysku z prowadzonej działalności gospodarczej wypracowanego przez Spółkę) nie będzie skutkować powstaniem przychodu w podatku dochodowym od osób fizycznych po stronie Wnioskodawcy.

Powyższe konkluzje Wnioskodawcy potwierdzają poniższe interpretacje indywidualne prawa podatkowego:

• interpretacja z dnia 8 marca 2013 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy (sygn. ITPB1/415-1302a/12/MR), w której Dyrektor uznał za prawidłowe stanowisko wnioskodawcy, zgodnie z którym „skutki w PDOF otrzymania przez niego środków pieniężnych w wyniku rozwiązania spółki osobowej, bez przeprowadzenia procedury likwidacji są identyczne, jak w przypadku rozwiązania spółki osobowej w wyniku przeprowadzenia procedury likwidacji. W konsekwencji, (...) otrzymanie przez niego, jako wspólnika spółki osobowej, środków pieniężnych z tytułu jej rozwiązania bez przeprowadzania procedury likwidacji, nie będzie skutkować powstaniem po jego stronie przychodu podatkowego w PDOF.”;
  

• interpretacja z dnia 29 marca 2013 r. wydana przez Dyrektora izby Skarbowej w Poznaniu (sygn. ILPB4/423-450/12-5/ŁM), w której Dyrektor uznał za prawidłowe stanowisko wnioskodawcy, zgodnie z którym „otrzymanie środków pieniężnych jak i innych składników majątku spółki jawnej przez Wnioskodawcę w związku z rozwiązaniem spółki jawnej nie będzie skutkowało powstaniem po stronie Wnioskodawcy przychodu podlegającego opodatkowaniu na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych”;
  

• interpretacja z dnia 27 grudnia 2013 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu (sygn. ILPB1/415-1098/13-6/IM), zgodnie z którą „w sytuacji otrzymania przez Wnioskodawcę, jako wspólnika Spółki osobowej, środków pieniężnych z tytułu zakończenia działalności Spółki osobowej poprzez jej rozwiązanie bez przeprowadzenia procedury likwidacji, środki te nie będą stanowiły dla Zainteresowanego przychodu podatkowego w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych”;
  

• interpretacja z dnia 27 marca 2014 r. wydana przez Dyrektora izby Skarbowej w Łodzi (sygn. IPTPB1/415-790/13-3/DS), w której Dyrektor uznał za prawidłowe stanowisko wnioskodawcy, zgodnie z którym „w ocenie Wnioskodawcy, otrzymanie przezeń środków pieniężnych, Wierzytelności pożyczkowych w związku z zakończeniem działalności Spółki osobowej poprzez jej rozwiązanie bez przeprowadzenia procedury likwidacji nie będzie skutkować powstaniem po Jego stronie przychodu podatkowego na gruncie ustawy o PIT”;
  

• interpretacja z dnia 31 marca 2014 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu (sygn. ILPB1/415-33/14-4/AG), w której Dyrektor uznał za prawidłowe stanowisko wnioskodawcy, zgodnie z którym „otrzymanie środków pieniężnych przez Wnioskodawczynię w wyniku rozwiązania spółki osobowej, będzie neutralne podatkowo, na podstawie art. 14 ust. 3 pkt 10 ww. ustawy. Nie ma przy tym znaczenia, iż ustanie bytu prawnego spółki nie następuje w wyniku postępowania likwidacyjnego, o którym mowa w art. 67-86 Kodeksu spółek handlowych.”
  
  
  

Konkluzje Wnioskodawcy znajdują potwierdzenie również w orzecznictwie sądów administracyjnych.

Jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w wyroku z dnia 25 marca 2014 r., sygn. i SA/Rz 89/14: „W ocenie Sądu, prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, że w stanach faktycznych przedstawionych we wnioskach, otrzymanie przez wspólnika spółki osobowej środków pieniężnych, jak też rzeczowych składników majątku spółki, w związku z jej likwidacją, nie będzie skutkować powstaniem przychodu (...).

Stosownie bowiem do treści art. 14 ust. 3 pkt 10 i pkt 12 lit.b u.p.d.o.f. do przychodów, o których mowa w ust. 1 i 2 (czyli przychodów z działalności gospodarczej), nie zalicza się środków pieniężnych otrzymanych przez wspólnika spółki niebędącej osobą prawną z tytułu likwidacji takiej spółki oraz przychodów z odpłatnego zbycia składników majątku otrzymanych w związku z likwidacją spółki niebędącej osobą prawną lub wystąpieniem wspólnika z takiej spółki - jeżeli od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła likwidacja działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie, likwidacja spółki niebędącej osobą prawną lub nastąpiło wystąpienie wspólnika z takiej spółki, do dnia ich odpłatnego zbycia upłynęło sześć lat i odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego, stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego w nim zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, że niniejszą interpretację oparto na przepisach prawa podatkowego obowiązujących w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym we wniosku stanie faktycznym, bowiem niniejsza interpretacja stanowi ponowne rozstrzygnięcie tej samej sprawy w wyniku orzeczenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 6 kwietnia 2016 r. sygn. akt III SA/Wa 1252/15.

Zgodnie z art. 4 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1030 ze zm., dalej: „K.s.h.”), spółka osobowa to spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa i spółka komandytowo-akcyjna.

W myśl art. 22 § 1 K.s.h., spółką jawną jest spółka osobowa, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, a nie jest inną spółką handlową. Stosownie do art. 8 § 1 K.s.h., spółka osobowa może we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana. Majątek spółki stanowi wszelkie mienie wniesione jako wkład lub nabyte przez spółkę w czasie jej istnienia (art. 28 K.s.h.).

Ponadto w myśl art. 51 § 1 K.s.h., każdy wspólnik ma prawo do równego udziału w zyskach i uczestniczy w stratach w tym samym stosunku bez względu na rodzaj i wartość wkładu. Określony w umowie spółki udział wspólnika w zysku odnosi się, w razie wątpliwości, także do jego udziału w stratach (art. 51 § 2 K.s.h.).

Spółka jawna nie posiada osobowości prawnej; nie jest samodzielnym podatnikiem podatku dochodowego, a dochody tej spółki nie stanowią odrębnego przedmiotu opodatkowania. Opodatkowaniu podlegają natomiast dochody poszczególnych wspólników spółki jawnej. Sposób opodatkowania dochodu z udziału w spółce jawnej uzależniony jest od cywilnoprawnego statusu danego wspólnika. Jeżeli wspólnikiem takiej spółki jest osoba fizyczna, to dochód z udziału w tej spółce będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

We wniosku o wydanie interpretacji Wnioskodawca przedstawił dwa zagadnienia, budzące jego wątpliwości, związane z wystąpieniem wspólnika ze spółki jawnej oraz z rozwiązaniem spółki jawnej bez przeprowadzenia likwidacji.

Pierwsze z zagadnień dotyczyło konsekwencji, jakie na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych wywołuje wystąpienie wspólnika spółki jawnej bez dodatkowego wynagrodzenia dla pozostałych wspólników.

W wyroku z dnia 6 kwietnia 2016 r. sygn. akt III SA/Wa 1252/15 Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie stwierdził, że zgodnie z art. 65 § 1 k.s.h., w przypadku wystąpienia wspólnika ze spółki jawnej wartość udziału kapitałowego wspólnika albo jego spadkobiercy oznacza się na podstawie osobnego bilansu, uwzględniającego wartość zbywczą majątku spółki. Jako dzień

bilansowy przyjmuje się ostatni dzień roku obrotowego, w którym upłynął termin wypowiedzenia (art. 65 § 2 pkt 1 k.s.h.).

Zgodnie z art. 65 § 3 k.s.h. udział kapitałowy obliczony w sposób określony w § 1 i § 2 powinien być wypłacony występującemu wspólnikowi w pieniądzu, zaś rzeczy wniesione do spółki przez wspólnika tylko do używania zwraca się w naturze.

Przepis art. 65 § 1 k.s.h. ma charakter względnie obowiązujący, co oznacza, że wspólnicy w uchwale lub umowie mogą określić odmienne zasady rozliczenia wspólnika występującego ze spółki. Jeżeli zatem wspólnik wystąpi ze spółki bez wynagrodzenia, działając zgodnie z umową spółki lub uchwałą, przepis ten nie może mieć zastosowania - nie powstanie obowiązek wypłacenia temu wspólnikowi udziału obliczonego według zasad określonych w art. 65 § 1 k.s.h.

Z wniosku o wydanie interpretacji wynika, że umowa Spółki będzie przewidywała wystąpienie wspólnika. Natomiast zapłata przez Skarżącego dodatkowego wynagrodzenia przy wstępowaniu w prawa i obowiązki innego wspólnika uzależniona jest od sytuacji finansowej Spółki.

Wspólnik występujący ze spółki jawnej pozostawia swoje udziały spółce, a zatem udziały powiększają majątek spółki. Majątek spółki jawnej i majątki jej wspólników są majątkami odrębnymi. Zważywszy ponadto, że przychody i koszty, a w konsekwencji także dochód, rozliczane są bezpośrednio w odniesieniu do każdego ze wspólników spółki jawnej, nie można przyjąć, że przyrost majątku spółki będący rezultatem wystąpienia z niej jednego ze wspólników bez zwrotu wkładu i przypadającej na niego równowartości majątku wspólnego pozostałego po odliczeniu wartości wkładów wszystkich wspólników, generuje po stronie wspólników pozostających w spółce przychód podlegający odrębnemu opodatkowaniu.

Sąd odwołał się do stanowiska NSA zajętego w wyroku z 16 maja 2012 r. sygn. akt II FSK 311/11, zgodnie z którym kwota pieniężna będąca przychodem wynikającym z rozliczenia udziału kapitałowego pozostałych w spółce wspólników stanie się należna dopiero w momencie występowania ze spółki za wynagrodzeniem. Dopiero w momencie wystąpienia ze spółki jawnej po stronie wspólnika występującego za wynagrodzeniem powstanie roszczenie o wypłatę równowartości udziału kapitałowego. Wtedy też kwota pieniężna stanowiąca równowartość przysługującego występującemu wspólnikowi udziału kapitałowego stanie się kwotą należną. Twierdzenie, iż kwota przychodu staje się należna w innym momencie, pozbawiona jest uzasadnienia.

Innymi słowy, jak wyjaśnił NSA, dopiero w sytuacji występowania ze spółki jawnej - po uprzednim wystąpieniu z niej jednego z jej wspólników bez zwrotu wkładu i przypadającej na niego równowartości majątku wspólnego pozostałego po odliczeniu wartości wkładów wszystkich wspólników - innego wspólnika, co następowałoby ze zwrotem na jego rzecz wartości udziału kapitałowego uwzględniającego wartość zbywczą majątku spółki, aktualizowałby się przesłanki uzasadniające tezę o powstaniu obowiązku podatkowego.

Kolejne zagadnienie przedstawione przez Skarżącego we wniosku o wydanie interpretacji wiązało się z rozwiązaniem spółki jawnej bez przeprowadzenia procesu likwidacji.

Zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 10 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn.zm.) do przychodów z działalności gospodarczej (ust. 1 i 2) nie zalicza się środków pieniężnych otrzymanych przez wspólnika spółki niebędącej osobą prawną z tytułu likwidacji takiej spółki.

Przepis powyższy sformułowany został jednoznacznie i nie zawiera pojęć nieostrych, które mogłyby być przedmiotem rozbieżnych interpretacji.

W przepisie tym ustawodawca nie zamieścił żadnych warunków jego stosowania, ani też odesłania do innych przepisów, które wprowadzałyby ograniczenia jego stosowania.

Z treści omawianego przepisu wynika, że ma on zastosowanie w każdej sytuacji, gdy wspólnik spółki niebędącej osobą prawną otrzymał „środki pieniężne” z tytułu likwidacji takiej spółki.

Zdaniem Sądu skoro ustawodawca nie ustanowił żadnych dodatkowych ograniczeń stosowania art. 14 ust. 3 pkt 10 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, brak jest podstaw, aby ograniczeń takich poszukiwać np. odwołując się o wyników wykładni celowościowej.

Zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą sądów administracyjnych, podzielaną przez Skład orzekający w rozpoznanej sprawie, przepisy prawa podatkowego powinny być interpretowane przede wszystkim zgodnie z ich znaczeniem językowym, w szczególności zaś jeżeli dotyczą ulg i zwolnień podatkowych, albo też jeżeli określają przychody podlegające opodatkowaniu bądź z opodatkowania wyłączone.

Skoro zasadnicze znaczenie ma treść ustawy podatkowej, to wykładnia gramatyczna musi być podstawowym i stosowanym w pierwszej kolejności rodzajem wykładni prawa. Wolę ustawodawcy odzwierciedla i pozwala ustalić przede wszystkim tekst uchwalonej ustawy. Tekst ustawy, nie zaś uzasadnienie jej projektu, dostarcza podatnikowi i organom podatkowym wiedzy o obowiązującej normie prawnej, do której powinni się stosować.

Nie kwestionując zatem możliwości i zasadności stosowania wykładni celowościowej przepisów prawa podatkowego, Sąd podzielił pogląd Trybunału Konstytucyjnego wyrażony w uchwale z 26 marca 1996 r. sygn. akt W 13/95 (OTK 1996/2/12), zgodnie z którym wykładnia celowościowa w prawie podatkowym powinna być stosowana w ścisłym powiązaniu z wykładnią językową i systemową. Natomiast wykładnia systemowa powinna wychodzić z założenia zgodności ustaw podatkowych z Konstytucją i zmierzać do takiej interpretacji jej przepisów, która pozwala na ich zachowanie w systemie prawa, jednak tylko w granicach, w jakich powstaje w zgodzie z sensem słów ustaw podatkowych.

Z powyższego wynika, że wykładnia celowościowa, podobnie jak systemowa, nie może doprowadzić do wyinterpretowania normy, która wychodzi poza granice zakreślone treścią przepisu bądź pomija element tekstu prawnego.

Innymi słowy, jeżeli przepisy ustaw podatkowych nie obejmują obowiązkiem podatkowym określonych stanów faktycznych, oznacza to, że dany obszar jest wolny od opodatkowania, a zmiana stanu prawnego w tym zakresie należy do ustawodawcy.

Również zasada powszechności opodatkowania nie może być uzasadnieniem dla objęcia opodatkowaniem środków, które przepis ustawowy wprost zwalnia od podatku.

Analogiczne stanowisko zajęte zostało między innymi w wyroku NSA z 17 lutego 2016 r. sygn. akt II FSK 3775/13 oraz w wyrokach WSA w Warszawie z 8 lipca 2014 r. sygn. akt III SA/Wa 447/14 i 24 marca 2015 r. sygn. akt III SA/Wa 2321/14., WSA we Wrocławiu z 13 marca 2014 r. sygn. akt I SA/Wr 35/14 (dostępne j.w.).

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie wyrażone w wyroku z dnia 6 kwietnia 2016 r. sygn. akt III SA/Wa 1252/15 stwierdzić należy, że:

• przejęcie ogółu praw i obowiązków występującego wspólnika spółki jawnej jest zdarzeniem neutralnym na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych,
  

• środki pieniężne (zwrot wniesionych wkładów) otrzymane w związku z rozwiązaniem Spółki jawnej nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód Skarżącego - wspólnika tej spółki.
  
  
  

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania pierwotnej interpretacji, bowiem niniejsza interpretacja stanowi ponowne rozstrzygnięcie tej samej sprawy w wyniku orzeczenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 6 kwietnia 2016 r. sygn. akt III SA/Wa 1252/15.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302 z późn.zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.