Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB4.4014.38.2018.2.MCZ
z 12 kwietnia 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2018 r., poz. 800, ze zm.) – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 06 lutego 2019 r. (data wpływu – 13 lutego 2019 r.), uzupełnionym 03 kwietnia 2019 r., o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego w przedmiocie podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia od spółdzielni mieszkaniowej lokalu mieszkalnego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 13 lutego 2019 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia od spółdzielni mieszkaniowej lokalu mieszkalnego.

Z uwagi na fakt, iż wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w piśmie z 15 marca 2019 r. znak: 0111-KDIB4.4014.38.2019.1.MCZ wezwano Wnioskodawcę o jego uzupełnienie. Wniosek uzupełniono 03 kwietnia 2019 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

We wrześniu 2018 r. Spółdzielnia Mieszkaniowa ogłosiła przetarg na lokal mieszkalny. W wyniku ogłoszonego przetargu Wnioskodawca został nabywcą tego lokalu mieszkalnego i wpłacił stosowną kwotę na konto Spółdzielni. Po notarialnym ustanowieniu odrębnej własności Wnioskodawca miał stać się jego właścicielem. W kancelarii notarialnej, gdzie miała zostać zawarta umowa ze Spółdzielnią, sporządzając akt notarialny notariusz potraktowała ww. umowę jako typową umowę sprzedaży, ze wszystkimi konsekwencjami, w tym podatkowymi, od umowy został pobrany podatek od czynności cywilnoprawnych.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał:

W przedmiotowej sprawie umowa zawarta pomiędzy Wnioskodawcą a Spółdzielnią Mieszkaniową dotycząca nabycia lokalu mieszkalnego została zawarta na podstawie art. 11 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz stanowiła umowę ustanowienia odrębnej własności lokalu i przeniesienia jego własności. Sporządzona umowa nie była umową sprzedaży w rozumieniu przepisów Kodeksu Cywilnego.

Zasady zawierania umów ustanowienia oraz przeniesienia odrębnej własności lokali określają przepisy ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych. Zgodnie z art. 11 ust. 2 tej ustawy w przypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielnia, z zastrzeżeniem art. 15 i 161, ogłasza nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia opróżnienia lokalu, zgodnie z postanowieniami statutu, przetarg na ustanowienie odrębnej własności tego lokalu, zawiadamiając o przetargu w sposób określony w statucie i oraz przez publikację ogłoszenia w prasie lokalnej. Warunkiem przeniesienia odrębnej własności lokalu jest wpłata wartości rynkowej lokalu.

Spółdzielnia Mieszkaniowa ogłosiła przetarg na nabycie przedmiotowego lokalu i w wyniku przeprowadzonego przetargu nabywcą lokalu został Wnioskodawca.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy od opisanej we wniosku czynności Wnioskodawca powinien uiścić podatek od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy, nabywając w przetargu (licytacji) lokal mieszkalny od spółdzielni mieszkaniowej nie powinien płacić podatku od czynności cywilnoprawnych.

Uzasadniając swoje stanowisko Wnioskodawca wskazał, że w regulaminie przetargu nie ma mowy o jakiejkolwiek sprzedaży. Słowo „sprzedaż” pojawiło się co prawda w ogłoszeniach, natomiast z wiedzy jaką Wnioskodawca uzyskał od Spółdzielni Mieszkaniowej zrobiono to po to, aby więcej osób było zainteresowanych wzięciem udziału w przetargu.

Z pozyskanej przez Wnioskodawcę wiedzy wynika, że ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych nie przewiduje opodatkowania czynności polegającej na ustanowieniu i przeniesieniu prawa własności i ma charakter zamknięty.

Zatem Wnioskodawca uważa, że czynności cywilnoprawne, które nie zostały w ustawie wymienione w sposób wyraźny nie podlegają opodatkowaniu tym podatkiem. Wnioskodawca uważa, że o kwalifikacji określonej czynności prawnej jako opodatkowanej lub nie, decyduje jej treść a nie nazwa. W związku z tym, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych decydujące znaczenie powinny mieć rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy.

Za faktem, że nie powinien zostać naliczony podatek od czynności cywilnoprawnych przesądza specjalny tryb jaki przewidziany jest dla zbycia lokalu w przypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu zgodnie z art. 11 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, Spółdzielnia musi ogłosić w odpowiednim terminie przetarg i zawiadomić o tym w prasie lokalnej. Pierwszeństwo w nabyciu lokalu mieszkalnego mają członkowie Spółdzielni, którzy nie mają zaspokojonych potrzeb mieszkaniowych. Jeżeli zgłosi się ich kilku, to pierwszeństwo ma najdłużej oczekujący. Warunkiem przeniesienia odrębnej własności lokalu jest też wpłata wartości rynkowej lokalu. Nie ma więc mowy o klasycznej sprzedaży. Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu i nie ma w nim umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i przeniesienia jego własności. Według tego nabywający lokal od spółdzielni w drodze licytacji nie musi płacić podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2017 r., poz. 1150, ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
3. (uchylona)
4. umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
5. umowy dożywocia,
6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
7. (uchylona)
8. ustanowienie hipoteki,
9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
10. umowy depozytu nieprawidłowego,
11. umowy spółki.
    
    

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Podatkowi podlegają tylko te czynności (umowy), które zostały w ustawie wymienione. Zatem w sytuacji, gdy strony zawierają umowę i układają stosunek w jej ramach w określony sposób, to dla oceny czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązku stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym i tym samym określenie, jaka umowa w rzeczywistości miała miejsce.

Szczegółowe określenie w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych zakresu przedmiotowego ma określone konsekwencje. Ustawodawca, wprowadzając w ww. ustawie zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne podobne, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie.

Oznacza to, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu nawet, gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.

O powstaniu obowiązku uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnej decyduje, w myśl art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, moment dokonania czynności cywilnoprawnej. Na podstawie art. 4 pkt 1 ww. ustawy obowiązek podatkowy przy umowie sprzedaży ciąży na kupującym.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, podstawę opodatkowania przy umowie sprzedaży stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego. Przepis art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych określa stawki podatku, które wynoszą od umowy sprzedaży nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym – 2%.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 2 cyt. ustawy notariusze są płatnikami podatku od czynności cywilnoprawnych dokonywanych w formie aktu notarialnego. Płatnicy obowiązani są uzależnić dokonanie czynności cywilnoprawnej od uprzedniego zapłacenia podatku (art. 10 ust. 3 ustawy).

W związku z powyższym, należy stwierdzić, że sprzedaż nieruchomości (lokalu stanowiącego odrębną nieruchomość) podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tegoż podatku ciąży na kupującym, jako że taka umowa sprzedaży jest dokonywana w formie aktu notarialnego obowiązkiem notariusza (jako płatnika) jest pobór tego podatku.

Z przedstawionego we wniosku i jego uzupełnieniu zdarzenia wynika, że Spółdzielnia Mieszkaniowa ogłosiła przetarg na lokal mieszkalny. Przetarg ogłoszono na podstawie art. 11 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. W konsekwencji wygrania przetargu Wnioskodawca wpłacił stosowna kwotę na konto Spółdzielni i nabył ww. lokal mieszkalny zawierając akt notarialny. Zawartą umowę notariusz potraktował jako umowę sprzedaży i pobrał podatek od czynności cywilnoprawnych.

W związku z wezwaniem Organu, Wnioskodawca jednoznacznie wskazał, że w przypadku przedstawionym we wniosku została zawarta umowa mająca na celu ustanowienie odrębnej własności lokalu i przeniesienie tej własności w trybie art. 11 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, a nie umowa sprzedaży w rozumieniu ustawy Kodeks cywilny. Sporządzona umowa nie była umową sprzedaży.

Zasady zawierania umów ustanowienia oraz przeniesienia odrębnej własności lokali określają przepisy ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz.U. z 2018 r., poz. 845, ze zm.). Zgodnie z art. 11 ust. 2 ww. ustawy, w przypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia, z zastrzeżeniem art. 15 i art. 161, ogłasza nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia opróżnienia lokalu, zgodnie z postanowieniami statutu, przetarg na ustanowienie odrębnej własności tego lokalu, zawiadamiając o przetargu w sposób określony w statucie oraz przez publikację ogłoszenia w prasie lokalnej. Warunkiem przeniesienia odrębnej własności lokalu jest wpłata wartości rynkowej lokalu.

Jak już wspomniano powyżej, katalog czynności cywilnoprawnych, ujęty w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, ma charakter zamknięty. Zatem czynności cywilnoprawne, które nie zostały w nim wymienione w sposób wyraźny, nie podlegają opodatkowaniu omawianym podatkiem. Oznacza to, że zawarcie – w trybie art. 11 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych – umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu i przeniesienia jego własności nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że jeżeli w przedmiotowej sprawie umowa pomiędzy Wnioskodawcą a Spółdzielnią Mieszkaniową, dotycząca nabycia lokalu mieszkalnego, została – jak wskazuje Wnioskodawca – zawarta na podstawie art. 11 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz stanowiła umowę ustanowienia odrębnej własności lokalu i przeniesienia jego własności, to umowa ta nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Umowa taka nie mieściła się bowiem w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu, określonym w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Taka umowa podlegałaby opodatkowaniu jeżeli byłaby umową sprzedaży. Wnioskodawca w opisie stanu faktycznego wskazał, że nie była to umowa zawarta na podstawie Kodeksu cywilnego. Skoro tak, to Wnioskodawca nie był zobowiązany do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu zawartej umowy.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistniałego zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze zdarzeniem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy
z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w ... w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2018 r., poz. 1302, ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.