Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0112-KDIL3-2.4011.79.2019.1.JK
z 19 marca 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 22 lutego 2019 r. (data wpływu 25 lutego 2019 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ulgi prorodzinnej – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 25 lutego 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ulgi prorodzinnej.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni od lutego 2016 r. jest rozwiedziona, a także przeprowadzony został podział majątku. Od 23 października 2014 r. małoletnie dzieci mieszkają z Zainteresowaną i u niej są też zameldowane. Od tego momentu całkowita opieka nad dziećmi, ich edukacja, rozwój, leczenie spadło wyłącznie na Wnioskodawczynię. Zainteresowana mieszka sama z dziećmi, nie jest, ani od rozwodu nie była w żadnym związku. Nikt jej nie pomaga. Były mąż wyrokiem sądu ma ograniczone prawa rodzicielskie. Ma ustalone widzenia z dziećmi dwa razy w miesiącu, ale ich nie realizuje. Od 2014 r. widział się z dziećmi zaledwie kilka razy, a w 2018 r. tylko raz. Kilka razy w roku kontaktuje się z dziećmi przez sms wysyłając im życzenia na urodziny i święta. Między dziećmi a ojcem nie ma żadnej więzi. Ojciec nie uczestniczy w żaden sposób w życiu dzieci. Nie opiekuje się nimi, nie pomaga w edukacji, nie rozwiązuje problemów, nie uczestniczy w zajęciach szkolnych i pozaszkolnych dzieci, nie jest obecny na wywiadówkach, ani na wizytach u lekarza. Nie ponosi poza płaceniem alimentów żadnych innych kosztów związanych z rozwojem i wychowaniem dzieci. To Zainteresowana podejmuje wszystkie decyzje dotyczące dzieci, cały ciężar wychowania, wspierania, troszczenia się o dzieci spadł wyłącznie na nią. Sama dba o ich dobro w każdej ze sfer ich życia. Wnioskodawczyni wykonuje więc samodzielnie nad nimi pieczę.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w związku z istniejącym stanem faktycznym Wnioskodawczyni ma prawo skorzystać w pełni z regulacji zawartej w art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych i obliczając podatek dochodowy zgodnie z art. 27 pomniejszony o składkę, o której mowa w art. 27b odliczyć 100% kwoty ustalonej zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko w zeznaniu podatkowym za 2018 r. i lata następne, nawet jeśli nie ma porozumienia w tej kwestii z byłym mężem oraz przy założeniu, że stan faktyczny nie ulegnie zmianie?

Zdaniem Wnioskodawczyni, ma prawo do odliczenia przedmiotowej kwoty, gdyż tylko ona wykonuje władzę rodzicielską. Ojciec dzieci tylko formalnie posiada władzę rodzicielską, ale w żaden sposób jej nie wykonuje. Czym innym jest posiadanie władzy rodzicielskiej, a czym innym jej wykonywanie. W ocenie Zainteresowanej fakt, że ojciec spotyka się z dziećmi raz w roku na kilka godzin oraz wysyła im sms na urodziny nie jest realizowaniem władzy rodzicielskiej. Także samo płacenie alimentów według wyroku WSA w Krakowie (sygn. akt I SA/Kr 1453/16) nie powoduje, że rodzic wykonuje władzę rodzicielską. Wykonywanie władzy rodzicielskiej to sprawowanie faktycznej pieczy nad małoletnim dzieckiem i w interesie jego dobra. Rodzic ma obowiązki w zakresie zaspokajania potrzeb fizycznych, edukacyjnych i duchowych dziecka. Były mąż Zainteresowanej według tej interpretacji nie wykonuje faktycznie władzy rodzicielskiej, a więc nie należy mu się tzw. ulga prorodzinna na wspólne małoletnie dzieci.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2018 r., poz. 1509 z późn. zm.) od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1. wykonywał władzę rodzicielską;
2. pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
3. sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.
   
   

Natomiast w myśl art. 27f ust. 2 ww. ustawy, odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

1. jednego małoletniego dziecka - kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:
   1. pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł,
   2. niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a;
2. dwojga małoletnich dzieci - kwota 92,67 zł na każde dziecko;
3. trojga i więcej małoletnich dzieci - kwota:
   1. 92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,
   2. 166,67 zł na trzecie dziecko,
   3. 225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.
   
   

Zgodnie zatem z ogólną zasadą wynikającą z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnikom, jeżeli wykonują władzę rodzicielską, przysługuje ulga na dzieci małoletnie.

Treść art. 27f ust. 6 w powiązaniu z art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3 wskazuje, że odliczenie kwoty określonej w ust. 2 przysługuje również podatnikowi, który utrzymywał dzieci pełnoletnie:

• bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
• do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej,
• w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.
  
  

Za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a (art. 27f ust. 2a).

Odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka (art. 27f ust. 2b).

W przypadku, gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem (art. 27f ust. 3).

Stosownie do art. 27f ust. 4 analizowanej ustawy, odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Na podstawie art. 27f ust. 5 ww. ustawy, odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

1. odpis aktu urodzenia dziecka;
2. zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
3. odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;
4. zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.
   
   

Zgodnie zatem z ogólną zasadą wynikającą z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnikom, jeżeli wykonują władzę rodzicielską, przysługuje ulga na dzieci małoletnie.

Władza rodzicielska – zgodnie z art. 93 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r., poz. 682 z późn. zm.) – przysługuje obojgu rodzicom, a – stosownie do art. 97 § 1 tejże ustawy – jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania. W rozumieniu przepisów prawa rodzinnego władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowywania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw (art. 95 § 1 k.r.o.).

W konsekwencji, jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska, i władza ta jest wykonywana przez obojga rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującego na dziecko limitu. Kwotę tę rodzice mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Dotyczy to zarówno rodziców pozostających w związku małżeńskim lub partnerskim, jak i rodziców rozwiedzionych czy będących w separacji.

Porozumienie rodziców co do wysokości dokonywanego odliczenia nie jest jednak wymagane w przypadku, gdy tylko jeden rodzic spełnia warunki określone w art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podkreślić należy, że o wykonywaniu władzy rodzicielskiej nie świadczy tylko sam fakt jej posiadania, czy spełniania obowiązku alimentacyjnego, ani sporadyczne kontakty z dzieckiem. Wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na sprawowaniu faktycznej pieczy nad małoletnim dzieckiem w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój, a w szczególności podejmowanie przez rodzica (rodziców) obowiązków w zakresie zaspokojenia potrzeb fizycznych, edukacyjnych i duchowych dziecka, a więc zapewnienie/zabezpieczenie wszystkich potrzeb dziecka od bytowych po edukacyjne, rozwojowe, zdrowotne i emocjonalne. Wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka.

Należy dodać, że zgodnie z zacytowanymi przepisami ulga prorodzinna, przy spełnieniu określonych wymogów, przysługuje również podatnikowi utrzymującemu pełnoletnie dziecko/dzieci w związku z wykonywaniem ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego.

Obowiązek alimentacyjny względem dzieci pełnoletnich, o których mowa w art. 27 ust. 6 i art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wynika wprost z przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego - art. 128 i następne. Zgodnie z definicją zawartą w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, obowiązek alimentacyjny to obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania. Istotą tak określonego obowiązku jest to, że jedna strona ma prawo żądać dostarczenia tak wskazanych środków, a druga osoba ma obowiązek je dostarczyć.

Dostarczanie środków utrzymania to zaspokajanie normalnych, bieżących potrzeb uprawnionego w postaci: pożywienia, ubrania, mieszkania, opału, niezbędnych przedmiotów umożliwiających przebywanie w środowisku i w rodzinie, leków itp. Dostarczanie środków wychowania obejmuje natomiast powinność starań o zdrowie uprawnionego, o jego rozwój fizyczny i umysłowy, stworzenie możliwości zdobycia wykształcenia, zapewnienie dostępu do dóbr kultury itp.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawczyni (rozwiedziona w 2016 r.) od 23 października 2014 r. sprawuje całkowitą opiekę nad małoletnimi dziećmi. Zainteresowana mieszka sama z dziećmi. Były mąż wyrokiem sądu ma ograniczone prawa rodzicielskie. Ma ustalone widzenia z dziećmi dwa razy w miesiącu, ale ich nie realizuje. Od 2014 r. widział się z dziećmi zaledwie kilka razy, a w 2018 r. tylko raz. Kilka razy w roku kontaktuje się z dziećmi przez sms wysyłając im życzenia na urodziny i święta. Między dziećmi a ojcem nie ma żadnej więzi. Ojciec nie uczestniczy w żaden sposób w życiu dzieci. Nie opiekuje się nimi, nie pomaga w edukacji, nie rozwiązuje problemów, nie uczestniczy w zajęciach szkolnych i pozaszkolnych dzieci, nie jest obecny na wywiadówkach, ani na wizytach u lekarza. Nie ponosi poza płaceniem alimentów żadnych innych kosztów związanych z rozwojem i wychowaniem dzieci. To Zainteresowana podejmuje wszystkie decyzje dotyczące dzieci, cały ciężar wychowania, wspierania, troszczenia się o dzieci spadł wyłącznie na nią.

Wnioskodawczyni powzięła wątpliwość czy przysługuje jej prawo do odliczenia całej kwoty ulgi z tytułu wychowywania dzieci za 2018 r. i lata następne, o ile stan faktyczny nie ulegnie zmianie.

Wyjaśnić należy, że odliczenia ulgi z tytułu wychowywania dziecka dokonuje ten z rodziców, który wykonuje w stosunku do niego władzę rodzicielską. W przypadku, gdy tylko jeden z rodziców wykonuje władzę rodzicielską w stosunku do dziecka, to rodzicowi temu przysługuje prawa do odliczenia ulgi w pełnej wysokości limitu określonego na to dziecko.

W sytuacji gdy w stosunku do danego dziecka ulga przysługuje obojgu rodzicom zastosowanie znajdzie przywołany art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (zdanie drugie), zgodnie z którym ustawodawca dał rodzicom możliwość wyboru, w jaki sposób dokonają odliczeń kwoty przysługującej im ulgi prorodzinnej. Jak już podkreślono – istotne jest, aby odliczona przez oboje rodziców kwota nie przekroczyła rocznego limitu ulgi określonego ustawą. W związku z tym możliwe jest skorzystanie z odliczenia od podatku przez jednego z rodziców lub w dowolnej proporcji przez oboje rodziców przy czym konieczne jest w tym zakresie uzyskanie porozumienia pomiędzy osobami uprawnionymi, gdyż to im ustawodawca pozostawił decyzję w tym względzie. W sytuacji natomiast braku takiego porozumienia odliczenie przysługuje w częściach równych.

Biorąc zatem pod uwagę okoliczności przedstawione we wniosku, a w szczególności, że Wnioskodawczyni pełni całkowitą opiekę nad dziećmi natomiast, ojciec dzieci sporadycznie widuje się z nimi, nie wykazuje zainteresowania ich edukacją i zdrowiem, jedynie wywiązuje się z obowiązku alimentacyjnego wobec dzieci nie sposób uznać, że zachodzą wystarczające przesłanki dla uznania, że ojciec dzieci wykonuje władzę rodzicielską w rozumieniu art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle zacytowanych wyżej przepisów na tle opisanego zdarzenia przyszłego uznać zatem należy, że skoro w stosunku do małoletnich dzieci tylko Wnioskodawczyni wykonywała w 2018 r. władzę rodzicielską bez udziału drugiego rodzica, to Zainteresowanej przysługuje wyłączne prawo do dokonania odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej wnikającej z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. 100% kwoty ustalonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zaznaczyć należy, że odliczenie ulgi prorodzinnej w pełnej wysokości – przy niezmienionych okolicznościach sprawy - będzie przysługiwało Wnioskodawczyni do momentu uzyskania przez dzieci pełnoletniości.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.