Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB2-2.4014.255.2018.4.MZ
z 28 stycznia 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 800 ze zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 10 listopada 2018 r. (data wpływu 14 listopada 2018 r.), uzupełnionym 18 stycznia 2019 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zniesienia współwłasności lokalu mieszkalnego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14 listopada 2018 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zniesienia współwłasności lokalu mieszkalnego.

W związku z brakami formalnymi stwierdzonymi we wniosku, pismem z 4 stycznia 2019 r. Znak: 0113-KDIPT2-2.4011.556.2018.1.KK, 0111-KDIB2-2.4014.255.2018.3.MZ, 0111-KDIB2-2.4015.124.2018.3.MZ wezwano Wnioskodawczynię do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 18 stycznia 2019 r.

We wniosku, po jego uzupełnieniu, przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

W dniu 7 lipca 2017 r. zostało zakupione na podstawie aktu notarialnego mieszkanie (nieruchomość) przez partnerów na własność. Lokal mieszkalny o powierzchni użytkowej 55,80 m², położony jest w K. Lokal mieszkalny należy do Zespołu Wspólnot Mieszkaniowych „M.”. W chwili nabycia i nadal Wnioskodawczyni i jej partner są stanu wolnego, nie są ze sobą spokrewnieni, nie pozostają ze sobą w związku małżeńskim, są zaliczani do tzw. III grupy podatkowej w rozumieniu ustawy o podatku od spadków i darowizn. Oboje posiadają równy udział we współwłasności lokalu, każde z nich jest właścicielem połowy mieszkania. Na zakup mieszkania został zaciągnięty solidarnie kredyt bankowy w wysokości 154.400,00 zł przez partnerów oraz wnieśli oni swój udział własny w równej części po 19.300,00 zł. Na zabezpieczenie wierzytelności Banku z tytułu zwrotu kredytu, odsetek, prowizji oraz opłat i innych należności przewidzianych i określonych w umowie kredytu Wnioskodawczyni i jej partner ustanowili jako współwłaściciele hipotekę umowną do kwoty 231.600,00 zł na całym mieszkaniu, która to hipoteka wpisana jest do chwili obecnej w niezmiennej kwocie w dziale IV księgi wieczystej prowadzonej dla nabytego lokalu mieszkalnego. Księga wieczysta żadnych innych obciążeń nie wykazuje.

Do chwili obecnej kredyt został spłacony tylko w nieznacznej części. Kredyt został udzielony na 27 lat licząc od dnia zakupu mieszkania.

Obecnie Wnioskodawczyni i jej partner planują rozstanie się i jedno z partnerów chce, by całe mieszkanie stało się wyłącznie jego własnością.

W tym celu Wnioskodawczyni i jej partner, będący współwłaścicielami przedmiotowego lokalu mieszkalnego w udziałach ½ części, zamierzają dokonać w miesiącu marcu 2019 r. czynności polegającej na zniesieniu współwłasności przedmiotowego lokalu mieszkalnego w taki sposób, że obecny partner Wnioskodawczyni nabędzie cały przedmiotowy lokal mieszkalny na wyłączną własność bez jakichkolwiek spłat i dopłat na rzecz Wnioskodawczyni. A więc Wnioskodawczyni przeniesie na rzecz partnera cały przysługujący jej udział ½ w lokalu i nie otrzyma z tego tytułu żadnego pieniężnego wynagrodzenia. Partner Wnioskodawczyni nabędzie prawo do całego mieszkania.

W akcie notarialnym obejmującym umowę zniesienia współwłasności partner Wnioskodawczyni w zamian za takie zniesienie współwłasności zobowiąże się do przejęcia przez niego w całości zaciągniętego pierwotnie przez obie strony kredytu hipotecznego, oświadczy, że będzie spłacał cały kredyt sam i nie będzie z tego tytułu żądał od Wnioskodawczyni żadnych spłat jako od dłużnika solidarnego, zwalniając Wnioskodawczynię w ten sposób ze spłacenia kredytu i z ewentualnego zwrotu na jego rzecz spłaconego przez niego kredytu (czyli nigdy nie zażąda od Wnioskodawczyni zwrotu spłaconego kredytu w części jaka przypadałaby na przysługujący Wnioskodawczyni udział ½).

Zniesienie współwłasności nastąpi więc w zamian za zwolnienie z długu. Między Wnioskodawczynią i jej partnerem nie nastąpi żaden przepływ środków pieniężnych.

Na etapie sporządzenia umowy zniesienia współwłasności brak będzie zgody Banku – wierzyciela hipotecznego na takie zwolnienie z długu, który zgodnie z oświadczeniem stron wyrazi taką zgodę dopiero po sporządzonym akcie notarialnym zniesienia współwłasności i „wypisze” Wnioskodawczynię z umowy kredytowej, w efekcie czego faktycznym jedynym zobowiązanym z tytułu umowy kredytowej zaciągniętej pierwotnie przez obie strony pozostanie partner Wnioskodawczyni.

Zawarta między współwłaścicielami umowa zniesienia współwłasności lokalu mieszkalnego będzie miała charakter nieodpłatny (nieodpłatne zniesienie współwłasności) – zamiarem stron ma być nabycie (przejęcie) przez partnera Wnioskodawczyni całości lokalu mieszkalnego wraz z jego obciążeniem w postaci hipoteki, co nastąpić ma na podstawie aktu notarialnego – umowy nieodpłatnego zniesienia współwłasności, tj. bez spłat i dopłat na rzecz którejkolwiek ze stron, na mocy tej umowy partner Wnioskodawczyni stanie się wyłącznym właścicielem przedmiotowego lokalu obciążonego hipoteką uprzednio wpisaną do kwoty 231.600,00 zł, nie zapłaci z tego tytułu na rzecz Wnioskodawczyni żadnego wynagrodzenia. W wyniku „przejęcia” na mocy umowy notarialnej nieodpłatnego zniesienia współwłasności całego lokalu przez partnera, Bank – wierzyciel hipoteczny – już po tej umowie zwolni Wnioskodawczynię z długu, a jedynym zobowiązanym wobec Banku pozostanie partner Wnioskodawczyni.

W związku z powyższym opisem zadano m.in. następujące pytanie (sformułowane ostatecznie w uzupełnieniu wniosku i oznaczone nr 3):

Czy opisane zdarzenie przyszłe podpisania umowy przeniesienia udziału w wysokości ½ części w nieruchomości (lokalu mieszkalnego) nabytego rok temu pomiędzy byłymi partnerami w drodze umowy zawartej przed notariuszem na podstawie aneksu podpisanego z Bankiem o przejęcie długu (pozostałego w Banku kredytu), w wyniku której współwłaściciel (jedno z partnerów) na wyłączną własność otrzyma całą nieruchomość pod warunkiem, że przejmie pozostałe do zapłaty zobowiązanie kredytowe związane z finansowaniem nabycia nieruchomości podlegała będzie podatkowi od czynności cywilnoprawnych i w konsekwencji Wnioskodawczyni obowiązana będzie do zapłaty podatku w związku z podpisaniem umowy zniesienia współwłasności?

Zdaniem Wnioskodawczyni, podpisanie umowy przeniesienia udziału w wysokości ½ części w nieruchomości (lokalu mieszkalnym) nabytego rok temu pomiędzy byłymi partnerami w drodze umowy zawartej przed notariuszem na podstawie aneksu podpisanego z Bankiem o przejęcie długu (pozostałego w Banku kredytu), w wyniku której współwłaściciel (jedno z partnerów) na wyłączną własność otrzyma całą nieruchomość pod warunkiem, że przejmie pozostałe do zapłaty zobowiązanie kredytowe związane z finansowaniem nabycia nieruchomości, czynność ta nie będzie podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych i Wnioskodawczyni nie będzie obowiązana do zapłaty podatku w związku z podpisaniem takiej umowy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawczyni tylko w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. W pozostałym zakresie wniosku, dotyczącym podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku od spadków i darowizn, zostały wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1150 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy – podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
• umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
• umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• umowy dożywocia,
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
• ustanowienie hipoteki,
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
• umowy depozytu nieprawidłowego,
• umowy spółki.
  
  

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych – przepisy ustawy o:

1. umowie spółki i jej zmianie – stosuje się odpowiednio do aktów założycielskich spółek, statutów spółek i ich zmiany;
   
2. czynnościach cywilnoprawnych – stosuje się odpowiednio do przedmiotów opodatkowania określonych w ust. 1 pkt 2 i 3;
   
3. umowie o dziale spadku oraz umowie o zniesieniu współwłasności – stosuje się odpowiednio do:
   
   1. nabycia własności rzeczy wspólnej lub wspólnego prawa majątkowego albo ich części przez niektórych dotychczasowych współwłaścicieli na dalszą współwłasność – w części spłat lub dopłat,
   2. odpłatnego wyodrębnienia własności lokali na rzecz niektórych lub wszystkich współwłaścicieli.
   
   
   

Należy wskazać, że art. 1 ust. 1 i 2, określający zakres przedmiotowy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, zawiera enumeratywny katalog czynności, których dokonanie powodować będzie powstanie obowiązku podatkowego. Tym samym, jeżeli dana czynność nie została wymieniona w ustawowym katalogu nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem nawet, jeżeli wywołuje skutki gospodarcze takie same lub podobne do tych, które zostały w katalogu wymienione.

Zatem czynności cywilnoprawne podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, stosownie do art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, obejmują również zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat. Tym samym, powołane powyżej przepisy regulują opodatkowanie podatkiem od czynności cywilnoprawnych wyłącznie takich umów o zniesienie współwłasności, z którymi związane są spłaty lub dopłaty.

W przypadku, gdy zostaną zawarte umowy o zniesienie współwłasności, z którymi związane są spłaty lub dopłaty, to stosownie do art. 4 pkt 5 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem art. 5, ciąży na podmiocie nabywającym rzeczy lub prawa majątkowe ponad udział we współwłasności.

Współwłasność jest instytucją prawa cywilnego uregulowaną w przepisach ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1025 ze zm.). Zgodnie z art. 195 Kodeksu cywilnego – własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność). W myśl art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego – współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną. Na podstawie art. 196 § 2 Kodeksu cywilnego – współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy niniejszego działu. Zgodnie z art. 210 § 1 Kodeksu cywilnego – każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Uprawnienie to może być wyłączone przez czynność prawną na czas nie dłuższy niż lat pięć. Jednakże w ostatnim roku przed upływem zastrzeżonego terminu dopuszczalne jest jego przedłużenie na dalsze lat pięć; przedłużenie można ponowić.

Sposoby wyjścia ze stanu współwłasności regulują postanowienia art. 211 i art. 212 Kodeksu cywilnego.

W świetle wyżej powołanych przepisów zniesienie współwłasności może nastąpić w drodze umowy między współwłaścicielami albo, w braku zgody między współwłaścicielami, na podstawie orzeczenia sądu.

W ramach wymienionych trybów ustawodawca przewiduje trzy sposoby zniesienia współwłasności:

1. podział rzeczy wspólnej, czyli np. podzielenie jednej nieruchomości na kilka mniejszych (tzw. podział fizyczny),
2. przyznanie rzeczy jednemu lub niektórym ze współwłaścicieli,
3. sprzedaż rzeczy wspólnej (tzw. podział cywilny).
   
   

Z sytuacji przedstawionej we wniosku wynika, że Wnioskodawczyni wraz ze swoim partnerem zakupiła 7 lipca 2017 r. lokal mieszkalny o powierzchni użytkowej 55,80 m² – na współwłasność w udziałach po ½. W chwili nabycia ww. lokalu i nadal, Wnioskodawczyni i jej partner nie pozostają ze sobą w związku małżeńskim. Zakup tego lokalu został sfinansowany w części z wkładów własnych obojga nabywców (po 19.300,00 zł), a w części z kredytu hipotecznego (w wysokości 154.400,00 zł) zaciągniętego solidarnie przez obydwoje nabywców. Kredyt został udzielony na 27 lat, licząc od dnia zakupu mieszkania i do chwili obecnej został spłacony tylko w nieznacznej części. Na zabezpieczenie wierzytelności Banku z tytułu zwrotu kredytu, odsetek, prowizji oraz opłat i innych należności przewidzianych i określonych w umowie kredytu Wnioskodawczyni i jej partner ustanowili jako współwłaściciele hipotekę umowną do kwoty 231.600,00 zł na całym lokalu mieszkalnym. Wpis o hipotece w niezmiennej kwocie znajduje się w prowadzonej dla tego lokalu Księdze wieczystej. Księga wieczysta żadnych innych obciążeń nie wykazuje. Obecnie Wnioskodawczyni i jej partner planują się rozstać i jedno z partnerów wyraża chęć, aby cały lokal mieszkalny stał się wyłącznie jego własnością. W tym celu Wnioskodawczyni i jej partner zamierzają dokonać w miesiącu marcu 2019 r. czynności polegającej na zniesieniu współwłasności przedmiotowego lokalu mieszkalnego w taki sposób, że obecny partner Wnioskodawczyni nabędzie cały przedmiotowy lokal mieszkalny na wyłączną własność bez jakichkolwiek spłat i dopłat na rzecz Wnioskodawczyni. W akcie notarialnym obejmującym umowę zniesienia współwłasności partner Wnioskodawczyni zobowiąże się w zamian do przejęcia przez siebie w całości zaciągniętego pierwotnie przez obie strony kredytu hipotecznego, oświadczy, że będzie spłacał cały kredyt sam i nie będzie z tego tytułu żądał od Wnioskodawczyni żadnych spłat jako od dłużnika solidarnego, zwalniając Wnioskodawczynię ze spłacenia kredytu i z ewentualnego zwrotu na jego rzecz spłaconego przez niego kredytu (zniesienie współwłasności nastąpi w zamian za zwolnienie z długu). Między Wnioskodawczynią i jej partnerem nie nastąpi żaden przepływ środków pieniężnych. Na etapie sporządzenia umowy zniesienia współwłasności brak będzie zgody Banku – wierzyciela hipotecznego na takie zwolnienie z długu. Bank zgodnie z oświadczeniem stron wyrazi taką zgodę dopiero po sporządzonym akcie notarialnym zniesienia współwłasności i zwolni Wnioskodawczynię z długu wynikającego z umowy kredytowej, a jedynym zobowiązanym wobec Banku z tytułu tej umowy kredytowej pozostanie partner Wnioskodawczyni.

Biorąc pod uwagę powyżej przywołane przepisy i przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe należy stwierdzić, że opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają tylko takie umowy o zniesienie współwłasności, z którymi związane są spłaty lub dopłaty. W przypadku umów o zniesienie współwłasności, z którymi związane są spłaty lub dopłaty, obowiązek podatkowy, co wynika z art. 4 pkt 5 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, ciąży na podmiocie nabywającym rzeczy lub prawa majątkowe ponad udział we współwłasności. Jednak w związku z zawarciem opisanej we wniosku umowy zniesienia współwłasności lokalu mieszkalnego, na Wnioskodawczyni w żadnym przypadku nie będzie ciążył z tego tytułu obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych. W przedmiotowej sprawie Wnioskodawczyni będzie stroną zbywającą udział w nieruchomości w wyniku umowy zniesienia współwłasności, natomiast nabywcą tego udziału będzie partner Wnioskodawczyni. Tym samym Wnioskodawczyni nie będzie zobowiązana do zapłaty wyżej wymienionego podatku.

Stanowisko Wnioskodawczyni, zgodnie z którym nie będzie ona obowiązana do zapłaty podatku w związku z podpisaniem opisanej we wniosku umowy, należało zatem uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, który stanowi, że – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną), została wydana wyłącznie dla Wnioskodawczyni i tylko w stosunku do niej wywołuje skutki prawne.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
   
   

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.