2020.04.28 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej - 0113-KDIPT1-1.4012.139.2020.2.ŻR

`0113-KDIPT1-1.4012.139.2020.2.ŻR`

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej 0113-KDIPT1-1.4012.139.2020.2.ŻR z 28 kwietnia 2020 r.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 17 lutego 2020 r. (data wpływu 21 lutego 2020 r.), uzupełnionym pismem z dnia 3 kwietnia 2020 r. (data wpływu 7 kwietnia 2020 r.) oraz z dnia 24 kwietnia 2020 r. (data wpływu) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

braku opodatkowania podatkiem VAT dofinasowania otrzymanego przez Wnioskodawcę od NCBiR – jest nieprawidłowe,

braku opodatkowania podatkiem VAT przekazania kwot przez Wnioskodawcę na rzecz pozostałych uczestników konsorcjum jako podział dofinansowania otrzymanego z NCBiR – jest prawidłowe,

prawa do odliczenia podatku VAT od wydatków ponoszonych w ramach realizacji projektu – jest prawidłowe,

uznania czy kwota otrzymanego dofinansowania jest opodatkowana jako datacja mająca bezpośredni wpływu na cenę, o której mowa w art. 29a ust. 1, czy jako wynagrodzenie za świadczenie usługi w rozumieniu art. 8 ustawy – jest nieprawidłowe,

ustalenia podstawy opodatkowania dla dofinansowania otrzymanego od NCBiR przez Wnioskodawcę – jest nieprawidłowe,

sposobu udokumentowania przez Wnioskodawcę otrzymanego dofinansowania – jest nieprawidłowe,

ustalenia czy nieodpłatne przekazanie przez Wnioskodawcę na rzecz Skarbu Państwa całości autorskich praw majątkowych do wszelkich efektów prowadzonych prac rozwojowych lub badań naukowych powstałych w związku z realizacją projektu podlega opodatkowaniu podatkiem VAT – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 lutego 2020 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

braku opodatkowania podatkiem VAT dofinasowania otrzymanego przez Wnioskodawcę od NCBiR,

braku opodatkowania podatkiem VAT przekazania kwot przez Wnioskodawcę na rzecz pozostałych uczestników konsorcjum jako podział dofinansowania otrzymanego z NCBiR,

prawa do odliczenia podatku VAT od wydatków ponoszonych w ramach realizacji projektu,

uznania, czy kwota otrzymanego dofinansowania jest opodatkowana jako datacja mająca bezpośredni wpływu na cenę, o której mowa w art. 29a ust. 1 czy jako wynagrodzenie za świadczenie usługi w rozumieniu art. 8 ustawy,

ustalenia podstawy opodatkowania dla dofinansowania otrzymanego od NCBiR przez Wnioskodawcę,

sposobu udokumentowania przez Wnioskodawcę otrzymanego dofinansowania,

uznania czy kwoty przekazane przez Wnioskodawcę, a otrzymane przez pozostałych uczestników konsorcjum jako podział dofinansowania otrzymanego z NCBiR, są opodatkowane jako dotacja mająca bezpośredni wpływ na cenę, o której mowa w art. 29a ust. 1, czy jako wynagrodzenie za świadczenie usługi w rozumieniu art. 8 ustawy,

ustalenia podstawy opodatkowania podatkiem VAT dla kwot otrzymanych przez członka konsorcjum przekazywanych przez Wnioskodawcę jako podział dofinansowania otrzymanego z NCBiR,

sposobu udokumentowania przez członka konsorcjum otrzymanego dofinansowania,

ustalenia czy nieodpłatne przekazanie przez Wnioskodawcę na rzecz Skarbu Państwa całości autorskich praw majątkowych do wszelkich efektów prowadzonych prac rozwojowych lub badań naukowych powstałych w związku z realizacją projektu podlega opodatkowaniu podatkiem VAT,

ustalenia podstawy opodatkowania dla nieodpłatnie przekazanych przez Wnioskodawcę na rzecz Skarbu Państwa całości autorskich praw majątkowych do wszelkich efektów prowadzonych prac rozwojowych lub badań naukowych powstałych w związku z realizacją projektu,

sposobu udokumentowania nieodpłatnie przekazanych przez Wnioskodawcę na rzecz Skarbu Państwa całości autorskich praw majątkowych do wszelkich efektów prowadzonych prac rozwojowych lub badań naukowych powstałych w związku z realizacją projektu,

powstania obowiązku podatkowego z tytułu nieodpłatnego przekazania przez Wnioskodawcę na rzecz Skarbu Państwa całości autorskich praw majątkowych do wszelkich efektów prowadzonych prac rozwojowych lub badań naukowych powstałych w związku z realizacją projektu.

Przedmiotowy wniosek uzupełniono pismem z dnia 3 kwietnia 2020 r. i 24 kwietnia 2020 r. o doprecyzowanie przedmiotu wniosku, opisu sprawy, przeformułowanie pytań oznaczonych nr 10, 11, 12 i 13, przedstawienie własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej do nowo sformułowanych pytań oznaczonych nr 10, 11, 12 i 13 oraz o uiszczenie dodatkowej opłaty.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny/zdarzenie przyszłe (doprecyzowane w uzupełnieniu wniosku).

Spółka jest wiodącym producentem …. Istotną dziedziną działalności Spółki jest także projektowanie, budowa modeli, prototypów, jak również badanie … na potrzeby …. Spółka, jako lider konsorcjum, wzięła udział w ogłoszonym przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju Konkursie nr … na wykonanie projektu w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych na rzecz …. W ramach tego konkursu, Spółka otrzymała dotację na projekt obecnie pt. „…” (dalej: „…”). W związku z tym Spółka oraz Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (dalej: „NCBR”) podpisały w dniu … grudnia 2013 r. umowę finansowania tego projektu (dalej: „Umowa”).

Wnioskodawca w ramach tego projektu pełni rolę Lidera konsorcjum realizującego projekt. W skład konsorcjum wchodzą obok Wnioskodawcy Instytut … w …, Instytut w … oraz Instytut w … (dalej: „Wykonawcy”).

Środki finansowe, którymi dysponuje NCBR na realizację projektu w ramach konkursu pochodzą z dotacji celowej z budżetu państwa. Jednocześnie projekt jest również realizowany w części ze środków własnych Spółki i Instytutu …. Zgodnie z warunkami konkursu oraz Umową Spółka jest zobowiązana do przeniesienia na rzecz Skarbu Państwa działającego poprzez Ministra … całości autorskich praw majątkowych do wszelkich efektów prowadzonych prac rozwojowych lub badań naukowych, stanowiących utwór w rozumieniu ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych (dalej: „Elementy autorskie”). Jednocześnie zgodnie z zapisami Umowy oraz art. 32 ust. 3 ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 roku o Narodowym Centrum Badań i Rozwoju właścicielem wynalazku, wzoru użytkowego lub wzoru przemysłowego (dalej: „Patenty”) powstałego w wyniku wykonania projektów dotyczących badań naukowych lub prac rozwojowych na rzecz …, finansowanych przez NCBR jest Skarb Państwa reprezentowany przez Ministra …. Przeniesienie praw do Elementów autorskich na rzecz Skarbu Państwa ma nastąpić nieodpłatnie. Jednocześnie w związku z faktem, że projekt jest finansowany częściowo ze środków własnych Wykonawców, Skarb Państwa jest zobowiązany do udzielenia im licencji na korzystanie z Elementów autorskich oraz Patentów (dalej: „Licencja”). Rodzaj i zakres Licencji zostanie ustalony po zakończeniu realizacji projektu. Finansowanie przekazywane jest Spółce jako Liderowi konsorcjum w ramach zaliczek wypłacanych zgodnie z odpowiednim harmonogramem.

Spółka jest czynnym podatnikiem podatku VAT.

W ramach realizowanego projektu nie można mówić o istnieniu podmiotu, którego rolę można by określić jako „zleceniodawcy”. Projekt badań nad … jest realizowany przez Wykonawców. Rolą NCBR jest natomiast współfinansowanie tego projektu w ramach udzielonej dotacji. Wyłączną podstawą realizacji projektu jest zawarta pomiędzy Spółką i NCBR Umowa. Wykonawcy nie zawierali żadnych innych umów lub porozumień z podmiotami, które mogłyby zostać uznane za „zleceniodawcę” niniejszego projektu.

Dotacja otrzymana przez Wnioskodawcę z NCBR ma charakter wyłącznie zwrotu poniesionych przez Wykonawców kosztów w związku z realizacją projektu w zakresie badań naukowych lub prac rozwojowych - stanowi zatem rodzaj tzw. „dotacji kosztowej”. Umowa zawiera zapisy dotyczące tzw. kosztów kwalifikowanych, a więc wydatków poniesionych przez Wykonawców, w tym Wnioskodawcę w niniejszej sprawie, które mogą zostać sfinansowane z otrzymanej od NCBR dotacji. Wydatki takie muszą spełnić szereg warunków. Przykładowo muszą być niezbędne do realizacji celu projektu; być zgodne z kosztorysem projektu oraz z kosztami realizacji etapów badań naukowych i prac rozwojowych określonych w harmonogramie realizacji projektu. Jednocześnie, na podstawie zapisów Umowy, NCBR ma prawo do pełnej kontroli wydatków ponoszonych przez Wykonawców. Wykonawcy otrzymaną dotację z NCBR przeznaczą m.in. na wynagrodzenia, środki trwale (w postaci np. aparatury badawczo-pomiarowej), wartości niematerialne i prawne (w postaci np. specjalistycznego oprogramowania wspomagającego prace koncepcyjne), materiały, podzespoły oraz wyposażenie niezbędne do budowy …, jak również usługi obce (w postaci np. usług transportowych, badawczych). Zgodnie z zawartą Umową Spółka zobowiązała się, aby projekt był realizowany w pełnym zakresie, z należytą starannością, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa krajowego i wspólnotowego, w tym z przepisami dotyczącymi konkurencji, zamówień publicznych oraz Umową i jej załącznikami.

W szczególności Wnioskodawca zobowiązał się:

na mocy udzielonego pełnomocnictwa reprezentować pozostałych uczestników konsorcjum we wszystkich sprawach związanych z wykonaniem Umowy;
przekazywać NCBR wnioski o płatność oraz wszelkiego typu raporty;
niezwłocznie informować NCBR o wszystkich zmianach w umowie konsorcjum;
niezwłocznie informować NCBR o zamiarze dokonania takich zmian prawno-organizacyjnych w statusie swoim oraz pozostałych uczestników konsorcjum, które mogą mieć bezpośredni wpływ na realizację projektu;
realizować projekt zgodnie z jego opisem, harmonogramem i kosztorysem;
wnieść zadeklarowany wkład własny na realizację projektu;
udzielać NCBR oraz podmiotom upoważnionym informacji dotyczących stanu realizacji projektu i wydatkowania przyznanych środków finansowych, a także wyników projektu oraz ich wykorzystania w trakcie realizacji projektu oraz przez okres 5 lat po jego zakończeniu;
zarządzać realizacją projektu zgodnie z przyjętą metodyką zarządzania projektami w oparciu o … oraz systemem zarządzania jakością produktu (…).

Ponadto zgodnie z podziałem zadań ustalonym z pozostałymi członkami konsorcjum, Wnioskodawca w ramach projektu jest odpowiedzialny m.in. za:

opracowanie dokumentów: …, …, … w zakresie parametrów …,
opracowanie projektu koncepcyjnego platformy i wykonanie modelu oraz sprawdzenie podstawowych wymagań funkcjonalnych sprzętu,
wykonanie … oraz integrację z systemami …,
opracowanie i uzgodnienie Programu Badań Wstępnych i Kwalifikacyjnych dotyczących …,
przeprowadzenie Badań Wstępnych i Kwalifikacyjnych,
wykonanie dokumentacji konstrukcyjnej i eksploatacyjnej ….

Całkowity koszt realizacji projektu wynosi … zł. Konsorcjum po spełnieniu warunków wynikających z Umowy otrzyma od NCBR dofinansowanie w kwocie … zł. Wkład własny Wykonawców to kwota … zł. W tym wkład Wnioskodawcy w niniejszym postępowaniu to kwota … zł.

Projekt realizowany jest od dnia 23.12.2013 r. Jego zakończenie planowane jest na dzień 22.04.2021 r.

Projekt realizowany jest w sześciu etapach. W etapie I powstaną Wstępne Założenia Taktyczno - Techniczne …, w etapie II Analiza Techniczno-Ekonomiczna, Projekt Koncepcyjny oraz projekt Założeń Taktyczno-Technicznych, w etapie III model platformy, w etapie IV …, program badań, następnie zostaną przebadane prototypy i powstanie sprawozdanie z badań wstępnych i kwalifikacyjnych, w etapie V powstanie dokumentacja konstrukcyjna i eksploatacyjna …, a w etapie VI powstanie opracowanie analizy możliwości przystosowania obiektu do przetwarzania informacji niejawnych o klauzulach wyższych niż ZASTRZEŻONE.

Zgodnie z zapisami Umowy, po zakończeniu realizacji projektu sporządza się raport końcowy, który podlega ocenie przez NCBR. Wynik tej oceny jest podstawą uznania Umowy za:

wykonaną

wykonaną z jednoczesnym wezwaniem Wnioskodawcy do zwrotu niewykorzystanego lub wykorzystanego nieprawidłowo finansowania;

niewykonaną w całości lub w części, z równoczesnym wezwaniem do zwrotu niewykorzystanego lub wykorzystanego nieprawidłowo finansowania.

Jednocześnie nie uznaje się za niewykonaną Umowę, jeśli projekt został przez Wykonawców zrealizowany prawidłowo (z zachowaniem należytej staranności), zgodnie z przyjętym harmonogramem, a uzyskano rezultaty negatywne. Wykonawcy byliby zobowiązani do zwrotu dotacji jedynie w przypadku niewykonania Umowy zgodnie z zapisami Umowy.

W związku z faktem, iż jak wskazano powyżej dotacja ma charakter wyłącznie zwrotu poniesionych przez Wykonawców kosztów, jak również faktem, że wynikiem przeprowadzonego projektu ma być m.in. stworzenie … (które to prototypy bezpośrednio nie będą podlegały sprzedaży do podmiotów trzecich) to w ocenie Wnioskodawcy otrzymana z NCBR dotacja nie będzie miała wpływu na cenę sprzedawanych towarów lub świadczonych przez Spółkę usług. Zobowiązanie Wnioskodawcy do przekazania wszelkich efektów projektu na rzecz Skarbu Państwa wynika z Umowy oraz ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Narodowym Centrum Badań i Rozwoju (dalej: „Ustawa o NCBR”), jak również decyzji Nr … Ministra … z dnia … lutego 2014 r., zmienionej decyzją nr … Ministra … z dnia 26 czerwca 2017 r. w sprawie wytycznych dotyczących planowania i realizacji w resorcie … czynności nadzoru nad projektami dotyczącymi … realizowanymi poza resortem … (dalej: „Decyzja …”).

Zgodnie bowiem z art. 32 ust. 3 ustawy o NCBR właścicielem wynalazku, wzoru użytkowego lub wzoru przemysłowego powstałego w wyniku wykonania projektów dotyczących badań naukowych lub prac rozwojowych na rzecz …, finansowanych przez NCBR jest Skarb Państwa reprezentowany przez Ministra …. Zgodnie z punktem 14 Decyzji … przy określaniu sposobu realizacji i zarządzania projektem należy uwzględnić, jeżeli jest to merytorycznie i ekonomicznie uzasadnione, ustanowienie wymogu dla wykonawcy w zakresie przeniesienia autorskich praw majątkowych i praw pokrewnych do wyników poszczególnych etapów projektu jak i całości projektu w szczególności Dokumentacji Technicznej Wyrobu oraz stosownie do potrzeb …, także praw własności do uzyskanego prototypu na rzecz Skarbu Państwa, reprezentowanego przez Ministra …. Powyższe przepisy prawa znalazły swoje odzwierciedlenie w Umowie. Jednocześnie podkreślenia wymaga fakt, iż powyższe zobowiązanie Spółki i innych Wykonawców w tym projekcie do przeniesienia na Skarb Państwa nieodpłatnie wszelkich efektów realizowanego projektu (a więc Elementów autorskich oraz Patentów) było bezwzględnym warunkiem zawarcia Umowy i nie podlegało negocjacjom.

Zgodnie z Umową przeniesienie autorskich praw majątkowych do Elementów autorskich powstałych w trakcie realizacji Umowy nastąpi z chwilą zakończenia realizacji Umowy. W przypadku natomiast Patentów Umowa stanowi (w myśl również art. 32 ust. 3 Ustawy o NCBR), że niezwłocznie po dokonaniu - w związku z wykonywaniem Umowy - wynalazku, wzoru użytkowego lub wzoru przemysłowego Wnioskodawca zobowiązany jest powiadomić o tym Skarb Państwa, przedstawiając jego podstawowe założenia oraz wskazując jego twórców. Następnie, w myśl Umowy oraz art. 32 ust. 3 Ustawy o NCBR, zgłoszenie wynalazku, wzoru użytkowego lub wzoru przemysłowego w celu uzyskania patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji dokonywane jest przez Skarb Państwa (reprezentowany przez Ministra …) i na rzecz Skarbu Państwa (reprezentowanego przez Ministra …). Po przeniesieniu przez Wnioskodawcę autorskich praw majątkowych do Elementów autorskich, Wnioskodawca nie będzie mógł dysponować Elementami autorskimi oraz Patentami bez udzielenia przez Skarb Państwa Licencji. Jednocześnie Umowa jednoznacznie stwierdza, iż po zakończeniu realizacji projektu (a więc w zasadzie w tym samym czasie) Skarb Państwa jest zobowiązany do udzielenia na rzecz Spółki Licencji (ustalenie rodzaju i zakresu Licencji nastąpi po zakończeniu realizacji projektu na wniosek Spółki skierowany do Skarbu Państwa reprezentowanego przez Ministra …).

Zgodnie z Umową, w przypadku współfinansowania projektu w części ze środków własnych Wykonawcy, Skarb Państwa reprezentowany przez Ministra … jest zobowiązany do udzielenia Wykonawcy Licencji do korzystania z Elementów autorskich oraz Patentów. Zdobyte unikalne doświadczenie i wiedza w zakresie Elementów autorskich oraz Patentów, zgodnie z zakresem udzielonej Licencji będą mogły być wykorzystywane w przyszłości przez Spółkę komercyjnie, które to czynności stanowić będą działalność opodatkowaną podatkiem VAT.

W związku z brakiem jednoznacznych zapisów Umowy niejasne jest na dzień dzisiejszy czy udzielenie Licencji na korzystanie z Elementów autorskich i Patentów przez Skarb Państwa nastąpi odpłatnie czy nieodpłatnie.

Należy podkreślić, że projekty w zakresie … generalnie nie podlegają standardowym zasadom rynkowym. Wynika to z ich newralgicznego znaczenia dla …, jak również ochrony jego interesów. W związku z tym projekty prac nad … generalnie nie są zlecane podmiotom w drodze zwykłych, standardowych zamówień. W praktyce gospodarczej projekty takie najczęściej są realizowane zatem w ramach ogłaszanych konkursów (a więc analogicznie do projektu realizowanego przez Wnioskodawcę). Podkreślenia wymaga również fakt, iż jednym z celów powstania NCBR była właśnie realizacja projektów w zakresie …. NCBR ma za zadanie ściśle w takich projektach współpracować z Ministrem … i szczególnie dbać o interes państwa w zakresie przede wszystkim ochrony tajemnic i ….

Zgodnie z art. 28 ustawy o NCBR, NCBR zarządza realizacją badań naukowych lub prac rozwojowych na rzecz … oraz je finansuje i współfinansuje. Intencją ustawodawcy była przede wszystkim realizacja tego typu projektów przez państwo w ramach projektów nadzorowanych przez NCBR oraz podmioty wybrane w konkursach, które to projekty NCBR finansuje w całości lub współfinansuje. Mając powyższe na uwadze należy uznać, że generalnie na rynku nie występują sytuacje, w których Skarb Państwa zamawia tego typu projekty bezpośrednio.

W związku z realizacją projektu badań nad prototypem, Wnioskodawca nabywa m.in. materiały, podzespoły oraz wyposażenie niezbędne do budowy - prototypu, jak również usługi obce (w postaci np. usług transportowych, badawczych).

Jednym z długoterminowych celów Projektu jest wykorzystanie wypracowanego know-how w działalności gospodarczej prowadzonej przez Wnioskodawcę. Przejawem takiego wykorzystania może być między innymi produkcja nowoczesnych … lub też udzielenie sublicencji innym podmiotom na korzystanie z wytworzonego know-how.

Podkreślenia wymaga bowiem, iż w związku z faktem, że projekt częściowo finansowany jest ze środków własnych Spółki, zgodnie z Umową, na koniec realizacji projektu Wnioskodawcy zostanie udzielona Licencja na korzystanie z Elementów autorskich oraz Patentów. Spółka zakłada, że Licencja ta będzie wykorzystywana do przyszłych projektów realizowanych przez Spółkę (stanowiących jej działalność opodatkowaną podatkiem VAT).

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca na pytania nr 1 „Jakie czynności/usługi/dostawę towaru świadczy Wnioskodawca w ramach realizowanego projektu objętego zakresem wniosku?” wskazał „W ramach realizowanego projektu Wnioskodawca wykonuje badania naukowe i prace rozwojowe na rzecz …. Nie świadczy żadnego rodzaju usług ani dostaw. Głównym celem projektu jest praca koncepcyjna i stworzenie założeń teoretycznych oraz opracowanie założeń dla …. Projekt obejmuje realizację 2 etapów badań naukowych i 4 etapów prac rozwojowych.

Czynności w ramach badań naukowych:

Etap 1 - opracowanie/stworzenie dokumentu Wstępnych Założeń Taktyczno-Technicznych (…).

Etap 2 - opracowanie/stworzenie dokumentacji: Analizy Techniczno-Ekonomicznej (…), Projektu Koncepcyjnego (PK) oraz projektu Założeń Taktyczno-Technicznych (…).

Czynności w ramach prac rozwojowych:

Etap 3 - wykonanie modelu … przeznaczonego do sprawdzenia podstawowych wymagań funkcjonalnych założonych w ZTT oraz opracowanie dokumentu Projekt Wstępny (PW) zawierający wizję techniczną prototypu ….

Etap 4 - wykonanie dwóch egzemplarzy prototypów … oraz poddanie ich Badaniom Wstępnym (BW) oraz Badaniom Kwalifikacyjnym (BK).

Etap 5 - wykonanie Dokumentacji Technicznej Wyrobu (DTW) zawierającej opracowanie konstrukcyjne i eksploatacyjne ….

Etap 6 - opracowanie analizy możliwości przystosowania obiektu do przetwarzania informacji niejawnych o klauzulach wyższych niż ZASTRZEŻONE zgodnie z zaleceniami ….”

W przedmiotowej sprawie Narodowe Centrum Badań i Rozwoju występuje jako strona finansująca. Narodowe Centrum Badań i Rozwoju działa w oparciu o zasady określone ustawą z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Narodowym Centrum Badań i Rozwoju (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1447 z póżn. zm., dalej: „ustawa o NCBR”).

Zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy o NCBiR, Centrum jest agencją wykonawczą w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 2077 oraz z 2018 r. poz. 62, 1000, 1366 i 1669), powołaną do realizacji zadań z zakresu polityki naukowej państwa, o której mowa w art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. poz. 1668), która zawiera umowy w celu realizacji tych zadań. Właścicielem praw majątkowych powstałych w wyniku realizacji projektu dotyczącego badań naukowych lub prac rozwojowych na rzecz …, finansowanych przez Centrum, jest zgodnie z przepisem ustawy Skarb Państwa reprezentowany przez podmiot wskazany w umowie o wykonanie i finansowanie projektu, w przedmiotowej sprawie Minister …. Zatem zgodnie z przepisami ustawy oraz umową Wnioskodawca wykonuje obowiązki z umowy zawartej z Narodowym Centrum Badań i Rozwoju, a efekt jego prac stanowi własność Ministra ….

Otrzymana dotacja nie stanowi wynagrodzenia za czynności/usługi/dostawę towaru świadczone w ramach realizacji projektu. Finansowanie otrzymane z NCBR ma bowiem charakter zwrotu poniesionych przez Spółkę kosztów związanych z realizacją projektu w zakresie badań naukowych lub prac rozwojowych - stanowi zatem rodzaj tzw. „dotacji kosztowej”.

Na pytanie nr 4 „Jakie wydatki ponoszone w ramach realizowanego projektu finansowane są z dotacji otrzymanej od NCBiR?” Wnioskodawca odpowiedział „Wszystkie wydatki ponoszone w ramach realizowanego projektu można podzielić na koszty kwalifikowane oraz koszty niekwalifikowane. Finansowane z dotacji otrzymanej od NCBR są jedynie koszty kwalifikowane. Aby koszty mogły być uznane za kwalifikowane muszą łącznie spełniać następujące warunki:

Muszą być niezbędne do zrealizowania celów projektu;
Muszą być zgodne z kosztorysem projektu stanowiącym załącznik do umowy z NCBR;
Muszą być zgodne z kosztami realizacji etapów badań naukowych i prac rozwojowych określonych w harmonogramie wykonania projektu;
Muszą być zaksięgowane i udokumentowane zgodnie z przepisami o rachunkowości oraz przyjętą polityką rachunkowości;
Muszą zostać poniesione zgodnie z zasadami racjonalnej gospodarki finansowej, w szczególności najkorzystniejszej relacji nakładów do rezultatów.

Do kosztów kwalifikowanych zalicza się:

Koszty wynagrodzeń wraz z pozapłacowymi kosztami pracy, w tym składkami na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, osób zatrudnionych przy prowadzeniu badań przemysłowych lub prac rozwojowych (pracowników badawczych, pracowników technicznych, pozostałych pracowników pomocniczych i kierownika projektu), w części, w jakiej wynagrodzenia te są bezpośrednio związane z realizacją projektu objętego finansowaniem;
Koszty aparatury naukowo-badawczej i innych urządzeń służących celom badawczym. Koszt ten dotyczy środków, które nie wchodzą w skład prototypu i nie stanowią dużej infrastruktury badawczej a Wnioskodawca nie dysponuje aparaturą/środkiem trwałym, który mógłby zostać użyty zamiennie;
Koszty operacyjne w tym materiałów, środków eksploatacyjnych i podobnych produktów, usług obcych, delegacji ponoszone bezpośrednio w związku z realizacją projektu;
Koszty ogólne, które rozliczane są ryczałtem, jako procent od pozostałych kosztów kwalifikowanych projektu.”

Dotacja przeznaczona jest na wszystkie czynności opisane w odpowiedzi na pytanie nr 1, przy czym całkowity koszt realizacji projektu wynosi … zł, z czego po spełnieniu warunków wynikających z Umowy, Konsorcjum otrzyma od NCBR dofinansowanie w kwocie … zł. Wkład własny Wykonawców to kwota … zł, w tym wkład Wnioskodawcy w niniejszym projekcie to kwota … zł.

Przyznana dotacja nie jest przeznaczona wyłącznie na pokrycie kosztów ogólnych działalności Wnioskodawcy w związku z realizacją przedmiotowego projektu. Przyznana dotacja przeznaczona jest na pokrycie kosztów kwalifikowanych opisanych w odpowiedzi na pytanie nr 4. Do kosztów tych zaliczają się również koszty ogólne działalności, ale tylko w wysokości 8% w stosunku do pozostałych kosztów kwalifikowanych związanych bezpośrednio z realizacją projektu. W związku z realizacją projektu koszty ogólne działalności zwiększają się, przez co należy je uznać za bezpośrednio związane z projektem.

Realizacja projektu objętego zakresem wniosku jest uzależniona od otrzymania dotacji, o której mowa w opisie sprawy, tj. gdyby Wnioskodawca nie otrzymał dotacji nie realizowałby tego konkretnego projektu.

W przedmiotowej sprawie nie można mówić o jakiejkolwiek „cenie świadczonych przez Wnioskodawcę w ramach projektu czynności/ usług/dostawy towarów”, a co za tym idzie o wpływie przedmiotowej dotacji na tak określony czynnik. Otrzymana dotacja jest zwrotem poniesionych kosztów realizacji projektu (ma charakter zakupowy, a nie sprzedażowy). W ramach prowadzonego przed zawarciem umowy przez NCBR postępowania konkursowego ustalony został skrupulatny kosztorys prac składających się na przedmiotowy projekt i w ramach zawartej umowy kosztorys ten musi być przez Wnioskodawcę skrupulatnie wykonany.

W trakcie realizacji projektu Wnioskodawca jest zobowiązany do rozliczania się z otrzymanych środków finansowych z instytucją finansującą tj. z NCBR. Rozliczanie odbywa się między innymi poprzez złożenie do NCBR wniosków o płatność oraz raportów.

Finansowanie przekazywane jest Wnioskodawcy w formie zaliczek wypłacanych w wysokości określonej w harmonogramie płatności projektu. Pierwsza zaliczka na realizację projektu wypłacona została w terminie 30 dni od dnia zawarcia umowy z NCBR. Kolejne zaliczki wypłacane są na podstawie złożonego przez Wnioskodawcę wniosku o płatność (nie później niż do 15 listopada danego roku budżetowego) z zastrzeżeniem, że warunkiem otrzymania kolejnej zaliczki jest wykorzystanie co najmniej 70% wszystkich przekazanych zaliczek, brak zastrzeżeń kontroli i audytu, oraz zespołu nadzorującego.

W celu sprawozdawczym Wnioskodawca zobowiązany jest również do składania odrębnych raporty z zakończenia poszczególnych etapów badań naukowych oraz prac rozwojowych, z wyjątkiem ostatniego etapu, który rozliczany jest raportem końcowym. Raporty te Wnioskodawca przedkłada nie później niż 21 dni po terminie zakończenia danego etapu. Ocena raportów ma na celu w szczególności ustalenie, czy:

Realizacja projektu jest zgodna z umową z NCBR;
Osiągnięto zakładane wyniki etapu projektu;
Kontynuacja realizacji projektu prowadzi do osiągnięcia zakładanych wyników i celów projektu.

Na podstawie oceny raportów NCBR może wstrzymać lub zmniejszyć dalsze finansowanie w przypadku stwierdzenia, że:

Projekt jest realizowany w sposób sprzeczny z postanowieniami umowy lub z naruszeniem prawa;
Kontynuacja realizacji projektu nie doprowadzi do osiągnięcia zakładanych wyników;
Przekazane finansowanie w części lub w całości było wykorzystane niezgodnie z przeznaczeniem.

W przypadku niezrealizowania przedmiotowego projektu Wnioskodawca jest zobowiązany do zwrotu otrzymanych środków pieniężnych, przy czym nie uznaje się za niewykonaną Umowę, jeśli projekt został przez Wykonawców zrealizowany prawidłowo (z zachowaniem należytej staranności), zgodnie z przyjętym harmonogramem, ale uzyskano negatywne rezultaty badawcze. Wykonawcy byliby zobowiązani do zwrotu dotacji jedynie w przypadku niewykonania Umowy zgodnie z zapisami Umowy.

Zgodnie z Umową pomiędzy NCBR i Wnioskodawcą, przeniesienie autorskich praw majątkowych do Elementów autorskich powstałych w trakcie realizacji Umowy na Ministra … nastąpi nieodpłatnie. W przypadku natomiast Patentów Umowa stanowi (w myśl również art. 32 ust. 3 Ustawy o NCBR), że niezwłocznie po dokonaniu - w związku z wykonywaniem Umowy - wynalazku, wzoru użytkowego lub wzoru przemysłowego Wnioskodawca zobowiązany jest powiadomić o tym Skarb Państwa, przedstawiając jego podstawowe założenia oraz wskazując jego twórców. Następnie, w myśl Umowy oraz art. 32 ust. 3 Ustawy o NCBR, zgłoszenie wynalazku, wzoru użytkowego lub wzoru przemysłowego w celu uzyskania patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji dokonywane jest przez Skarb Państwa (reprezentowany przez Ministra …) i na rzecz Skarbu Państwa (reprezentowanego przez Ministra …). Po przeniesieniu przez Wnioskodawcę autorskich praw majątkowych do Elementów autorskich, Wnioskodawca nie będzie mógł dysponować Elementami autorskimi oraz Patentami bez udzielenia przez Skarb Państwa Licencji. Jednocześnie Umowa jednoznacznie stwierdza, iż po zakończeniu realizacji projektu (a więc w zasadzie w tym samym czasie) Skarb Państwa jest zobowiązany do udzielenia na rzecz Spółki Licencji (ustalenie rodzaju i zakresu Licencji nastąpi po zakończeniu realizacji projektu na wniosek Spółki skierowany do Skarbu Państwa reprezentowanego przez Ministra …). Zgodnie z Umową, w przypadku współfinansowania projektu w części ze środków własnych Wykonawcy, co ma miejsce w przedmiotowej sprawie, Skarb Państwa reprezentowany przez Ministra … jest zobowiązany do udzielenia Wykonawcy Licencji do korzystania z Elementów autorskich oraz Patentów. Zdobyte unikalne doświadczenie i wiedza w zakresie Elementów autorskich oraz Patentów, zgodnie z zakresem udzielonej Licencji będą mogły być wykorzystywane w przyszłości przez Spółkę komercyjnie, które to czynności stanowić będą działalność opodatkowaną podatkiem VAT.

W związku z realizacją projektu Wnioskodawca nabywa/nabył:

Aparaturę służącą celom badawczym wykorzystywaną na potrzeby realizowanego projektu, która po jego zakończeniu służyć będzie prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej:
- zbiornik do brodzenia służący do badania prototypów projektu w tym badania pływalności, wyporności, szczelności i kątów zanurzenia,
- zestaw transportowy do przewożenia prototypów na badania wykonywane na … oraz w instytutach badawczych.

Materiały produkcyjne - elementy służące do budowy makiet i prototypów oraz ich wyposażenie w tym:
- …,
- filtrowentylacje, agregaty prądotwórcze, siedzenia, wyciągarki, pędniki, skrzynia redukcyjna, dodatkowe wyposażenie: nóż do cięcia lin, łańcuchy przeciwśniegowe, kanistry wraz z mocowaniami, karabin maszynowy,
- urządzenia pokładowe wraz z oprogramowaniem (głowica pomiarowa warunków atmosferycznych), zestaw wynośny, w skład którego wchodzą: kabel hybrydowy wraz z konwerterami transmisji danych i zasilania, walizka dla komputera wynośnego, mikrofon kierunkowy, zestawy diagnostyczne,
- zdalnie sterowany moduł …, zestaw …, moduł pomiarowy, system …, moduł chłodzący, zestaw …, centralny system …, systemy .. …,
- paliwo do ….

Usługi obce:

spedycyjne (transport materiałów produkcyjnych),

cateringowe (obsługa spotkań i badań …),

noclegowe, lotnicze (delegacje pracowników),

inżynieryjne (wykonanie modelu zawieszenia, form, obliczenie elementów złącznych, obliczenie konstrukcji nośnej, opracowanie instalacji hydraulicznej, studium optymalizacji …, opracowanie wzorów wraz z instrukcją …)

badawcze w tym wykonanie programu i metodyk badań oraz przeprowadzenie badań … oraz ich elementów wyposażenia,

tłumaczenie pisemne instrukcji obsługi elementów wchodzących w skład prototypu,

roboty ziemne (przygotowanie stanowiska … do badań prototypów),

modyfikacje i przeglądy serwisowe układu hydraulicznego,

ochrona fizyczna, w tym …,

dźwigowe, jako zabezpieczenie prototypu podczas badań wodnych,

audyt zewnętrzny projektu.

W związku z realizacją projektu faktury wystawiane są na Wnioskodawcę. Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT. Nabywane w związku z realizacją projektu towary i usługi Wnioskodawca wykorzystuje wyłącznie do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Na pytanie nr 15 „Czy towary i usługi, nabywane w związku z realizacją projektu objętego zakresem wniosku są wykorzystywane przez Wnioskodawcę wyłącznie do celów prowadzonej działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r. poz. 106)?” Wnioskodawca wskazał „Towary i usługi nabywane w związku z realizacją projektu objętego zakresem wniosku są wykorzystywane przez Wnioskodawcę wyłącznie do celów prowadzonej działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.”

Następnie na pytanie nr 16 „Czy towary i usługi nabywane w związku z realizacją projektu objętego zakresem wniosku są wykorzystywane wyłącznie do celów innych niż działalność gospodarcza, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług?” Zainteresowany odpowiedział „Odpowiedź jak w pytaniu nr 15.”

Na pytanie nr 17 „Czy Wnioskodawca wykorzystuje towary i usługi nabywane w związku z realizacją projektu objętego zakresem wniosku zarówno do celów prowadzonej działalności gospodarczej jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług?” Wnioskodawca wskazał „Odpowiedź jak w pytaniu nr 15.”

W dalszej kolejności na pytanie nr 18 „W sytuacji, gdy nabywane w związku z realizacją projektu objętego zakresem wniosku towary i usługi są wykorzystywane zarówno do celów prowadzonej działalności gospodarczej jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, czy istnieje możliwość przyporządkowania wydatków w całości do celów wykonywanej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług?” Zainteresowany wskazał „Odpowiedź bezprzedmiotowa w związku z treścią odpowiedzi na pytanie nr 15)”.

Na pytanie nr 19 „W przypadku, gdy nabywane w związku z realizacją projektu objętego zakresem wniosku towary i usługi są wykorzystywane w ramach działalności gospodarczej zarówno do czynności opodatkowanych podatkiem VAT oraz czynności zwolnionych od podatku VAT, to należy wskazać czy Wnioskodawca ma obiektywną możliwość odrębnego przyporządkowania kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT i z czynnościami zwolnionymi od podatku VAT?” Wnioskodawca odpowiedział „Odpowiedź bezprzedmiotowa w związku z treścią odpowiedzi na pytanie nr 15)”.

W uzupełnieniu z dnia 24 kwietnia 2020 r. Wnioskodawca wyjaśnił, że zawarte we wniosku pytania od numeru 1 do numeru 9 stanowią zapytania dotyczące zaistniałych stanów faktycznych, natomiast pytania od numeru 10 do numeru 13 stanowią zapytania dotyczące zdarzeń przyszłych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

(we wniosku nr 1) Czy kwota dofinansowania otrzymanego od Narodowego Centrum Badań i Rozwoju przez Wnioskodawcę jako lidera konsorcjum podlega opodatkowaniu podatkiem VAT? (stan faktyczny)
(we wniosku nr 2) Czy kwoty przekazywane przez Wnioskodawcę jako lidera konsorcjum na rzecz pozostałych uczestników konsorcjum jako podział dofinansowania otrzymanego z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT? (stan faktyczny)
(we wniosku nr 3) Czy Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT od wydatków ponoszonych w ramach realizacji projektu? (stan faktyczny)
(we wniosku nr 4) W przypadku, gdy w zakresie pytania oznaczonego nr 1 organ podatkowy uzna, że kwota dofinasowania otrzymanego od NCBR przez Wnioskodawcę jako lidera konsorcjum podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, to czy w takim razie kwota dofinasowania otrzymanego od NCBR będzie, zdaniem organu, opodatkowana jako dotacja mająca bezpośredni wpływ na cenę, o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, czy też jako wynagrodzenie za świadczenie usługi w rozumieniu art. 8 ustawy o VAT? (stan faktyczny)
(we wniosku nr 5) W przypadku, gdy w zakresie pytania oznaczonego nr 1 organ podatkowy uzna, że kwota dofinansowania otrzymanego od NCBR przez Wnioskodawcę jako lidera konsorcjum podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, to co w takim przypadku będzie stanowiło podstawę opodatkowania podatkiem VAT przez lidera konsorcjum? Czy będzie to cała kwota otrzymanego dofinansowania, czy też kwota otrzymanego dofinansowania, pomniejszona o kwoty przekazane na rzecz pozostałych uczestników umowy konsorcjum? (stan faktyczny)
(we wniosku nr 6) W przypadku, gdy w zakresie pytania oznaczonego nr 1 organ podatkowy uzna, że kwota dofinansowania otrzymanego od NCBR przez Wnioskodawcę jako lidera konsorcjum podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, to w jaki sposób lider konsorcjum powinien udokumentować opodatkowanie otrzymanego dofinansowania podatkiem VAT? Czy właściwym dokumentem będzie w tym przypadku faktura VAT, czy też inny dowolny dokument rozliczeniowy np. faktura wewnętrzna? W przypadku, gdy właściwym dokumentem będzie faktura VAT, to na kogo powinna zostać wystawiona? (stan faktyczny)
(we wniosku nr 10) (ostatecznie przedstawione w uzupełnieniu wniosku) Czy nieodpłatne przekazanie przez Wnioskodawcę na rzecz Skarbu Państwa całości autorskich praw majątkowych do wszelkich efektów prowadzonych prac rozwojowych lub badań naukowych powstałych w związku z realizacją projektu będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT? (zdarzenie przyszłe)
(we wniosku nr 11) (ostatecznie przedstawione w uzupełnieniu wniosku) W przypadku, gdy w zakresie pytania oznaczonego nr 10 organ podatkowy uzna, że nieodpłatne przekazanie przez Wnioskodawcę na rzecz Skarbu Państwa całości autorskich praw majątkowych do wszelkich efektów prowadzonych prac rozwojowych lub badań naukowych powstałych w związku z realizacją danego projektu będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT, to co w takim razie będzie stanowiło podstawę opodatkowania podatkiem VAT? W szczególności czy podstawą opodatkowania będzie w tym przypadku koszt świadczenia wskazanej czynności (rozumianej jako przeniesienie autorskich praw majątkowych) poniesiony przez Wnioskodawcę zgodnie z art. 29a ust. 5 ustawy o VAT oraz jeśli tak, to co w przedmiotowym stanie faktycznym będzie składało się na koszt świadczenia wskazanej usługi? Całkowita kwota wydatków poniesionych na realizację projektu przez Wnioskodawcę, czy też tylko kwota wkładu własnego? (zdarzenie przyszłe)
(we wniosku nr 12) (ostatecznie przedstawione w uzupełnieniu wniosku) W przypadku, gdy w zakresie pytania oznaczonego nr 10 organ podatkowy uzna, że nieodpłatne przekazanie przez Wnioskodawcę na rzecz Skarbu Państwa całości autorskich praw majątkowych do wszelkich efektów prowadzonych prac rozwojowych lub badań naukowych powstałych w związku z realizacją danego projektu będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT, to w jaki sposób Wnioskodawca powinien udokumentować nieodpłatne przekazanie na rzecz Skarbu Państwa całości autorskich praw majątkowych do wszelkich efektów prowadzonych prac rozwojowych lub badań naukowych powstałych w związku z realizacją projektu? Czy właściwym dokumentem będzie w tym przypadku faktura VAT, czy też inny dowolny dokument rozliczeniowy? (zdarzenie przyszłe)
(we wniosku nr 13) (ostatecznie przedstawione w uzupełnieniu wniosku) W przypadku, gdy w zakresie pytania oznaczonego nr 10 organ podatkowy uzna, że nieodpłatne przekazanie przez Wnioskodawcę na rzecz Skarbu Państwa całości autorskich praw majątkowych do wszelkich efektów prowadzonych prac rozwojowych lub badań naukowych powstałych w związku z realizacją danego projektu będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT, to w którym momencie powstanie obowiązek podatkowy z tego tytułu? (zdarzenie przyszłe)

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1 (we wniosku nr 1)

Zdaniem Wnioskodawcy, otrzymana przez Wnioskodawcę na podstawie Umowy z NCBR dotacja nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT z następujących względów:

Generalną zasadą sytemu podatku VAT jest opodatkowanie podatkiem VAT otrzymanych przez podatnika dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze wyłącznie wtedy, gdy mają one bezpośredni wpływ na cenę dostarczanych towarów lub świadczonych usług.

Powyższa zasada znajduje odzwierciedlenie w art. 29a ust. 1 ustawy VAT zgodnie, z którym podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę dostarczanych towarów lub usług świadczonych przez podatnika.

Taki sposób wykładni znajduje w pełni swoje potwierdzenie w interpretacji ogólnej Ministra Finansów z dnia 15 czerwca 2012 roku (znak PT4/033/2-3/9/EFU/2012/PT-298), w której zostało podkreślone, iż: „z treści cytowanych wyżej przepisów (art. 29 ust. 1 ustawy VAT - przepis ten wskutek nowelizacji ustawy VAT został uchylony z dniem 1 stycznia 2014 roku. Jego treść (w niezmodyfikowanym zakresie w odniesieniu do dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze) została przeniesiona do art. 29a ust. 1 ustawy VAT) wynika, iż w sytuacji, gdy podatnik, w związku z dostawą towarów lub świadczeniem usług otrzymuje dofinansowanie (dotację, subwencję czy też inną dopłatę o podobnym charakterze) wpływające bezpośrednio na cenę towaru lub usługi, „uzupełnia” ona podstawę opodatkowania z tytułu danej dostawy lub świadczenia”.

Z konstrukcji powyżej przywołanego przepisu Minister Finansów wyciąga następujący wniosek: „natomiast dotacje czy subwencje (np. dotacja ze środków unijnych) niemające bezpośredniego wpływu na cenę czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, nie stanowią obrotu w rozumieniu przepisu art. 29 ust. 1 ustawy VAT, czyli nie zwiększają podstawy opodatkowania podatkiem VAT”.

Zgodnie z powyższym dotacja, subwencja czy inna dopłata o podobnym charakterze nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, jeśli nie można wykazać bezpośredniego jej wpływu na cenę dostarczanych towarów lub świadczonych usług.

Zgodnie z art. 126 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku o finansach publicznych (dalej: „Ustawa o finansach publicznych”) dotacje to podlegające szczególnym zasadom rozliczania środki z budżetu jednostek samorządu terytorialnego oraz z państwowych funduszy celowych przeznaczone na podstawie ustawy o finansach publicznych, odrębnych ustaw lub umów międzynarodowych na finansowanie lub dofinansowanie zadań publicznych.

Jednocześnie zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego PWN dotacja to „bezzwrotna pomoc finansowa udzielona przedsiębiorstwu, instytucji lub organizacji ze środków publicznych”.

Mając powyższe na uwadze, w ocenie Spółki, należy bez wątpienia stwierdzić, że finansowanie, które Spółka otrzyma z NCBR wypełnia definicję „dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze”, użytego w art. 29a ust. 1 ustawy VAT.

Środki finansowe, które otrzyma Spółka, pochodzą z dotacji celowej udzielonej NCBR z budżetu państwa na realizację zadań publicznych z zakresu …. W przypadku prawidłowej realizacji projektu (w tym przejściu odpowiedniego procesu weryfikacji prawidłowości wydatkowania pozyskanych środków finansowych) Spółka nie będzie zobowiązana do zwrotu otrzymanego finansowania.

Jednocześnie, w ocenie Spółki, nie ulega wątpliwości, iż otrzymana z NCBR dotacja nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, ponieważ nie ma ona bezpośredniego wpływu na cenę dostarczanych towarów lub świadczonych przez Spółkę usług.

Finansowanie otrzymane z NCBR ma bowiem charakter zwrotu poniesionych przez Spółkę kosztów związanych z realizacją projektu w zakresie badań naukowych lub prac rozwojowych – stanowi zatem rodzaj tzw. „dotacji kosztowej”.

W związku z faktem, że wynikiem przeprowadzonego projektu ma być m.in. stworzenie prototypu …, który to prototyp bezpośrednio nie będzie podlegał sprzedaży do podmiotów trzecich lecz posłuży jedynie do skonstruowania konkretnego typu … (a więc towarów w rozumieniu ustawy VAT) to w ocenie Spółki, nie można uznać, iż istnieje bezpośredni związek pomiędzy otrzymanym z NCBR finansowaniem, a przyszłą ceną towarów lub usług będących efektem komercjalizacji wyników badań i prac rozwojowych prowadzonych w ramach projektu.

Otrzymana dotacja będzie związana z przyszłymi dostawami towarów bądź usług realizowanymi przez Wnioskodawcę, ale związek ten będzie miał charakter pośredni, gdyż na moment dofinansowania nie istnieje konkretna dostawa lub usługa bezpośrednio powiązana z otrzymaną dotacją.

W niniejszej sprawie zgodnie z Umową, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju występuje jako strona finansująca. Narodowe Centrum Badań i Rozwoju działa w oparciu o zasady określone ustawą z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Narodowym Centrum Badań i Rozwoju (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1447 z późn. zm., dalej: „ustawa o NCBR”).

Jak wynika zaś z art. 2 pkt 1 ustawy o NCBR, ilekroć w ustawie jest mowa o projekcie - należy przez to rozumieć przedsięwzięcie realizowane w ramach strategicznego programu badań naukowych i prac rozwojowych albo innych zadań Centrum, o których mowa w art. 29 i art. 30 ust. 1 i 2, zwanych dalej „innymi zadaniami Centrum’, o określonej wartości finansowej, prowadzone w ustalonych ramach czasowych, na podstawie umowy o wykonanie i finansowanie w całości lub w części działań nim objętych, zawieranej między wykonawcą projektu a Centrum.

Z art. 32 ust. 3 ww. ustawy o NCBR wynika, że właścicielem wynalazku, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego lub topografii układu scalonego, wyhodowanej albo odkrytej i wyprowadzonej odmiany rośliny oraz autorskich praw majątkowych powstałych w wyniku realizacji projektu dotyczącego badań naukowych lub prac rozwojowych na rzecz …, finansowanych przez Centrum, jest Skarb Państwa reprezentowany przez podmiot wskazany w umowie o wykonanie i finansowanie projektu, jeżeli umowa ta tak stanowi.

Zgodnie z art. 32 ust. 4 ustawy o NCBR, w przypadku finansowania przez Centrum projektu dotyczącego badań naukowych lub prac rozwojowych na rzecz … Skarb Państwa może, w terminie do dwunastu miesięcy od dnia zakończenia realizacji projektu, złożyć podmiotowi, któremu Dyrektor przyznał środki finansowe, pisemne oświadczenie o korzystaniu z utworu lub z wynalazku, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego lub topografii układu scalonego, wyhodowanej albo odkrytej i wyprowadzonej odmiany rośliny powstałych w wyniku realizacji tego projektu. W takim przypadku Skarb Państwa uprawniony jest do nieodpłatnego korzystania z utworu na polach eksploatacji wymienionych w złożonym oświadczeniu, wybranych spośród wszystkich znanych na dzień zakończenia projektu lub z wynalazku, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego lub topografii układu scalonego, wyhodowanej albo odkrytej i wyprowadzonej odmiany rośliny na zasadzie licencji pełnej, niewyłącznej, nieograniczonej terytorialnie i czasowo, wraz z prawem do dokonywania dowolnych zmian, adaptacji, przeróbek i modyfikacji oraz prawem do udzielania sublicencji. Skarb Państwa reprezentowany jest w tych sprawach przez podmiot wskazany w umowie o wykonanie i finansowanie projektu, a przy braku takiego wskazania - Ministra ….

W okolicznościach niniejszej sprawy dofinansowanie przekazane przez NCBR ma za zadanie sfinansować prowadzone przez lidera i członków konsorcjum prace rozwojowe i badania naukowe na rzecz …. Tym samym dofinansowanie pokrywa koszty z nimi związane. Zatem dofinansowanie nie stanowi dotacji, subwencji ani innej dopłaty o podobnym charakterze mającej bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. Wobec tego, że jak wynika z ww. przepisów, właścicielem autorskich praw majątkowych powstałych w wyniku wykonania projektu, jest Skarb Państwa, a przeniesienie autorskich praw majątkowych na rzecz Skarbu Państwa reprezentowanego przez Ministra … nastąpi nieodpłatnie, brak jest podstaw do stwierdzenia, że dofinansowanie stanowi wynagrodzenie za świadczone usługi. Brak jest też podstaw do dopatrywania się celu komercyjnego przedsięwzięcia.

Z punktu widzenia lidera i uczestników konsorcjum, celem jest wykorzystanie wypracowanego „know-how” w przyszłości w prowadzonej działalności gospodarczej, tj. do produkcji … lub udzielenia sublicencji innym podmiotom. W tym kontekście jednak brak jest podstaw do dopatrywania się bezpośredniego związku dofinansowania z ceną świadczeń, jakie mogą być w przyszłości realizowane. O bezpośrednim związaniu dotacji z ceną można mówić jedynie wtedy, gdyby cena, za jaką swoją usługę lub towar Wnioskodawcy sprzedadzą nabywcom, zależała od kwoty dotacji. W okolicznościach sprawy, nie ma pewności, co do tego, że prowadzone w ramach projektu prace doprowadzą do powstania wyniku w postaci technologii, które będą miały wymierną wartość rynkową. Zatem w przedmiotowym przypadku brak jest powiązania kwoty dofinansowania z ewentualnym, konkretnym wynikiem prac badawczych, które wskazywałoby na to, że dofinansowanie to stanowi dopłatę do ceny praw do procesów technologicznych powstałych w toku prac badawczych, jako pokrycie części jej wartości lub rekompensatę z powodu obniżenia ceny.

W ocenie Spółki, otrzymane przez nią finansowanie z NCBR nie ma zatem charakteru cenotwórczego, a zatem w związku z brakiem spełnienia przesłanek określonych w art. 29a ust. 1 ustawy VAT, nie powinno podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.

Stanowisko takie zostało również potwierdzone przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 15 stycznia 2013 roku (znak IPPP2/443-1085/12-2/JW), w której została zaprezentowana następująca konkluzja, "mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, iż skoro - jak wskazano - pozyskana dotacja przeznaczona jest na pokrycie poniesionych kosztów w ramach realizowanego projektu to oznacza, że w opisanej sytuacji występuje dotacja o charakterze zakupowym, a nie dotacja mająca na celu sfinansowanie ceny sprzedaży. (...) Tym samym dotacja ze środków unijnych, czyli otrzymany zwrot poniesionych kosztów, nie będzie stanowiła czynności opodatkowanej podatkiem VAT, ponieważ czynność ta nie została wymieniona w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu, zawartych w art. 5 ust. 1 ustawy VAT”.

Biorąc powyższe pod uwagę, w ocenie Spółki, otrzymane przez nią finansowanie z NCBR na realizację projektu dotyczącego badań nad prototypem … nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT.

W konsekwencji, w związku z realizacją projektu, Wnioskodawca nie otrzymuje sfinansowanego otrzymaną dotacją wynagrodzenia za dostawę towaru lub świadczenia usług w rozumieniu przepisów ustawy o VAT, a jedynie zwrot poniesionych przez Wnioskodawcę kosztów.

Tym samym dotacja, otrzymany zwrot poniesionych kosztów, nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu VAT, ponieważ czynność ta nie została wymieniona w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu, zawartych w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT. W świetle powyższego otrzymana dotacja, nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT i nie stanowi podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o VAT.

Natomiast zgodnie z art. 29a ust. 1 ww. ustawy, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Powyższe przepisy stanowią implementację art. 73 dyrektywy VAT. Zgodnie z art. 73 dyrektywy VAT, w odniesieniu do dostaw towarów i świadczenia usług innych niż te, o których mowa w art. 74-77, podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług, od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia.

Związane jest to z tym, że podstawa opodatkowania stanowi wartość faktycznie uzyskaną przez sprzedawcę z tytułu danej opodatkowanej czynności. Należy jednocześnie wskazać, że nie ma tu znaczenia status podmiotu wypłacającego subwencję ani pochodzenie środków, z których ta subwencja jest wypłacana.

Z brzmienia powołanych wyżej przepisów wynika, że nie każda subwencja uwzględniana jest w podstawie opodatkowania dostawy towaru lub świadczenia usługi (tylko subwencje związane bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia). Zgodnie z orzecznictwem TSUE, do podstawy opodatkowania podatkiem VAT zalicza się, w przypadkach, które określa art. 73 dyrektywy VAT, m.in. przyznane podatnikom subwencje bezpośrednio związane z ceną dostawy lub świadczenia. Przepis ten zmierza do obciążenia podatkiem VAT całej wartości towarów lub usług, a przez to do uniknięcia zmniejszenia przychodu z podatku na skutek przyznania subwencji (np. pkt 26 wyroku z dnia 15 lipca 2004 r. w sprawie C-144/02 Komisja Wspólnot Europejskich przeciwko Republice Federalnej Niemiec, ECLI:EU:C:2004:444). TSUE wskazywał wielokrotnie, że aby subwencja była uznana za bezpośrednio związaną z ceną danej transakcji, powinna ona być przyznawana konkretnie podmiotowi subwencjonowanemu po to, by dostarczał on określony towar lub wykonywał określoną usługę. Jedynie w tym przypadku subwencja może być uznana za świadczenie wzajemne względem dostawy towaru lub świadczonej usługi, a w związku z tym podlegać opodatkowaniu (np. pkt 28 ww. wyroku C-144/02).

Ponadto, subwencje związane bezpośrednio z ceną interpretuje się jako obejmujące jedynie subwencje, które stanowią całość lub część wynagrodzenia za dostawę towarów lub świadczenie usług i które są płacone przez stronę trzecią sprzedawcy lub dostawcy (np. wyrok TSUE z dnia 22 listopada 2001 r. w sprawie C-184/00, Office des produits wallons ASBL przeciwko państwu belgijskiemu, ECLI:EU:C:2001:629, pkt 18). Niezbędne jest, by cena, którą ma zapłacić nabywca lub usługobiorca, była ustalona w taki sposób, by zmniejszała się w stosunku odpowiadającym subwencji przyznanej sprzedawcy towarów lub świadczącemu usługi, która stanowiłaby zatem element determinujący cenę, jakiej ten ostatni żąda (także pkt 29 ww. wyroku C-144/02).

W taki nurt rozumienia przepisów wpisuje się wyrażona w wyroku WSA w Gdańsku z dnia 27 listopada 2018 r., sygn. akt I SA/Gd 958/18 myśl, iż dotacja otrzymana ze środków NCBR na realizację projektu badawczo-rozwojowego nie stanowi podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, ani nie jest wynagrodzeniem za świadczoną usługę. Jednocześnie można odnotować, że zajęte przez ten sąd stanowisko wpisuje się w dotychczasową linię orzeczniczą sądów administracyjnych, np. wyroki: WSA w Warszawie z 22 lutego 2018 r. (III SA/Wa 944/17) oraz WSA w Łodzi z 17 stycznia 2017 r. (I SA/Łd 936/16), jak również wyrok NSA z 27 września 2018 r. (I FSK 1875/16).

Analizę taką przeprowadził także Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 22 marca 2018 r., sygn. akt VIII Sa/Wa 150/18.

Sąd zwrócił również uwagę, iż z orzecznictwa TSUE wynika, że określenie związku pomiędzy dotacją a świadczeniem usług czy dostawą towaru jako „bezpośredniego” ma istotne znaczenie dla opodatkowania. W uzasadnieniu wyroku z dnia 22 listopada 2001 r. w sprawie C 184/00 Office des Produits Wallons ASBL v. Belgian State (ECR 2001/11 B/1-9115) podkreślono, że sam tylko fakt, iż dotacja (czy inny sposób dofinansowania) wpływa na ostateczną cenę świadczenia (co niemal zawsze ma miejsce), nie może być decydujący dla uznania, że dotacja ta powinna zwiększać podstawę opodatkowania. Jednocześnie wyjaśniono, że do uznania dotacji (subwencji, itp.) za zwiększającą podstawę opodatkowania konieczne jest stwierdzenie, że dotacja ta jest dokonywana w celu sfinansowania konkretnej czynności opodatkowanej (dostawy towarów lub świadczenia usług). Opowiedziano się więc za takim rozumieniem przepisów, aby opodatkowanie dotacji następowało tylko w stosunku do takich dotacji, które odpowiadają całości lub części wynagrodzenia z tytułu takiej czynności. Dotacja powinna być związana także z konkretną, oznaczoną dostawą albo usługą. Dotacje podmiotowe, czy przeznaczone na pokrycie kosztów działalności - chociaż mogą mieć w ostatecznym rozrachunku jakiś wpływ na cenę świadczonych usług lub dostarczanych towarów - nie są zatem uwzględniane w podstawie opodatkowania. Zauważyć także wypada, że dotacje zawsze w jakiś sposób wpływają na cenę świadczonych usług czy towarów dostarczanych przez podatnika. Do podstawy opodatkowania wlicza się jednakże tylko te dotacje (dofinansowania), które są w bezpośredni sposób związane z podstawą opodatkowania. Okoliczność, że dotacja - np. pokrywająca część ogólnych kosztów podatnika - pozwoliła na zmniejszenie ceny świadczonych usług, nie jest powodem, aby włączać takie dotacje do podstawy opodatkowania, jeśli nie dotyczą one konkretnych czynności opodatkowanych. W praktyce niemal zawsze dofinansowanie działalności podatnika wpływa w jakiś sposób na stosowane przez niego ceny.

Fakt ten jednak nie ma znaczenia dla uznania czy dofinansowanie powinno zwiększyć podstawę opodatkowania - aby otrzymana dotacja zwiększała podstawę opodatkowania konieczne jest stwierdzenie, że dotacja ta została dokonana w celu sfinansowania dostawy konkretnych towarów lub świadczenia konkretnych usług (zob. A. Bartosiewicz, VAT. Komentarz, wyd. X, Wolters Kluwer 2016). Stanowisko to uzyskało aprobatę Naczelnego Sądu Administracyjnego w wyroku z dnia 21 marca 2019r., sygn. akt I FSK 1363/18.

Ostatecznie przyjąć zatem należy, że dofinansowanie udzielone przez NCBR nie stanowi dotacji, subwencji ani innej dopłaty o podobnym charakterze, mającej bezpośredni wpływ na cenę towarów lub usług. Przez „bezpośredniość” należy bowiem rozumieć - jak słusznie podnoszone jest w orzecznictwie - możliwość zidentyfikowania ekonomicznej i wyraźnej zależności pomiędzy dotacją a ostateczną wartością (ceną) towaru lub usługi. Dotacja otrzymana z NCBR, przeznaczana na pokrycie kosztów związanych z realizacją projektu badawczo-rozwojowego, ma tymczasem charakter typowo zakupowy i stanowi dofinansowanie „ogólne”, niezwiązane z konkretną dostawą albo usługą.

Tym samym stwierdzić należy, że otrzymana dotacja na realizację projektu badawczo-rozwojowego pochodząca ze środków Narodowego Centrum Badań i Rozwoju nie będzie stanowiła podstawy opodatkowania podatkiem VAT w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, ani nie będzie wynagrodzeniem za świadczoną na rzecz Centrum usługę.

Ad. 2 (we wniosku nr 2)

Zdaniem Wnioskodawcy kwoty przekazywane przez niego jako lidera konsorcjum na rzecz pozostałych uczestników konsorcjum jako podział dofinansowania otrzymanego z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Środki finansowe przekazywane przez lidera konsorcjum na rzecz pozostałych uczestników konsorcjum nie są dystrybuowane na podstawie odrębnego tytułu.

Są to środki finansowe stanowiące wsparcie finansowe udzielone przez NCBR na realizację badań naukowych i prac rozwojowych w ramach danego projektu przyznane wszystkim członkom konsorcjum na podstawie umowy zawartej pomiędzy członkami konsorcjum a NCBR.

Lider konsorcjum pełni w tym przypadku jedynie funkcję techniczną dystrybutora tychże środków pomiędzy pozostałych uczestników konsorcjum. Środki te są dystrybuowane przez lidera konsorcjum zgodnie z ustalonym nie tylko pomiędzy uczestnikami konsorcjum, ale także z jednostką finansującą (NCBR) podziałem.

Powyższe znajduje swoje odzwierciedlenie w faktycznym obiegu środków pieniężnych, który wygląda w ten sposób, że na rachunek bankowy wskazany przez lidera konsorcjum wpływa całość środków pieniężnych przekazanych przez NCBR, jednocześnie jednak ustalona ich część jest następnie przekazywana przez lidera konsorcjum na rachunki bankowe wskazane przez pozostałych uczestników konsorcjum zgodnie z ustalonym z góry podziałem.

Tak więc, ponieważ środki otrzymywane przez pozostałych uczestników konsorcjum od lidera konsorcjum nie są dystrybuowane na podstawie odrębnego tytułu (np. umowy o świadczenie usług), to argumenty przedstawione przez Wnioskodawcę w uzasadnieniu stanowiska do pytania nr 1 będą miały również zastosowanie w uzasadnieniu stanowiska Wnioskodawcy do pytania nr 2.

Wskazane kwoty stanowić będą również dla pozostałych członków konsorcjum dotację o charakterze zakupowym/kosztowym. W szczególności nie będą one stanowiły dotacji, subwencji ani innej dopłaty o podobnym charakterze mającej bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez pozostałych uczestników konsorcjum.

Jednocześnie nie sposób zdaniem Wnioskodawcy twierdzić, że w przypadku umów o dofinansowanie przedmiotowych projektów intencją stron jest świadczenie przez pozostałych uczestników konsorcjum jakichkolwiek usług na rzecz NCBR (czy też lidera konsorcjum) w zamian za wynagrodzenie w postaci otrzymanego dofinansowania.

Biorąc pod uwagę powyższe zdaniem Wnioskodawcy kwoty przekazywane przez lidera konsorcjum na rzecz pozostałych uczestników konsorcjum jako podział dofinansowania otrzymanego z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Ad. 3 (we wniosku nr 3)

Zdaniem Wnioskodawcy, będzie mu przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT od wydatków ponoszonych w ramach realizacji projektu. W szczególności Wnioskodawca nie będzie musiał stosować tzw. prewspółczynnika odliczenia VAT, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy VAT.

W myśl generalnej zasady wyrażonej w art. 86 ust. 1 ustawy VAT, podatnik ma prawo do odliczenia podatku naliczonego od nabywanych towarów i usług, jeżeli te towary czy usługi mają związek z wykonywanymi przez niego czynnościami opodatkowanymi.

Innymi słowy do powstania prawa do odliczenia wystarczające jest istnienie związku pomiędzy podatkiem naliczonym a tą częścią działalności podatnika, która jest przedmiotem opodatkowania VAT.

W związku z tym VAT naliczony przy nabyciu towarów i usług związanych z tą częścią działalności, która jest przedmiotem opodatkowania VAT, może podlegać odliczeniu. Przepisy ustawy VAT nie precyzują, jaki związek musi istnieć pomiędzy zakupami a sprzedażą, żeby podatnik mógł skorzystać z prawa do odliczenia. Związek ten może mieć więc charakter bezpośredni lub pośredni.

Prawo do odliczenia podatku VAT jest elementem konstrukcyjnym tego podatku oraz podstawowym prawem podatnika. Wszystkie ograniczenia w prawie do odliczenia podatku naliczonego muszą być wyraźnie określone w ustawie, a ponadto ograniczenia te muszą wynikać z Dyrektywy2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Prawo do odliczenia podatku naliczonego było także przedmiotem licznych orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „Trybunał Sprawiedliwości”).

Przykładowo w wyroku z 22 lutego 2001 r. sprawie C-408/98(Abbey National pic v. Commissioners of Customs Excise) Trybunał Sprawiedliwości wskazał, że system odliczenia podatku VAT „(...) ma na celu całkowite uwolnienie przedsiębiorców od ciężaru podatku VAT, zapłaconego lub do zapłaty, w ramach prowadzonej przez nich działalności gospodarczej. W konsekwencji wspólny system VAT zapewnia całkowitą neutralność opodatkowania VAT wszelkiej działalności gospodarczej, bez względu na jej cel i rezultat, przy założeniu, że ona sama, co do zasady, podlega opodatkowaniu VAT”.

Uczestnictwo w projektach finansowanych przez NCBR jest związane z działalnością gospodarczą prowadzoną przez Wnioskodawcę, w ramach której dokonuje on dostawy towarów lub usług opodatkowanych podatkiem VAT. Jednym z długoterminowych celów projektów realizowanych w ramach umów zawartych z NCBR, jest wykorzystanie wypracowanego know-how w działalności gospodarczej prowadzonej przez Wnioskodawcę. Przejawem takiego wykorzystania może być np. produkcja … czy udzielenie sublicencji innym podmiotom na korzystanie z wytworzonego know-how.

Tak więc w przedmiotowym stanie faktycznym istnieje związek pomiędzy zakupami ponoszonymi przez Wnioskodawcę w związku z realizacją Projektu a przyszłą sprzedażą opodatkowaną, dokonywaną przez Spółkę.

Jak wskazano wyżej, w przedmiotowym stanie faktycznym nie znajdzie też zastosowania art. 86 ust. 2a ustawy VAT. Zgodnie z tym przepisem w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 - w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji”.

Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Wskazana regulacja dotyczy sytuacji, w których dany podmiot działa niejako dwutorowo, tj. wykonuje działalność gospodarczą, której efektem jest dokonywanie sprzedaży opodatkowanej podatkiem VAT oraz wykonuje inną działalność pozostającą poza sferą opodatkowania podatkiem VAT.

Działalność Wnioskodawcy natomiast skoncentrowana jest tylko i wyłącznie na prowadzeniu działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy VAT. Wnioskodawca nie podejmuje innej aktywności, która pozostawałaby jako taka poza sferą opodatkowania podatkiem VAT.

Ponadto, jak zostało to już wskazane powyżej, jednym z długoterminowych celów projektów realizowanych w ramach umów zawartych z NCBR jest wykorzystanie wypracowanego know-how w działalności gospodarczej prowadzonej przez uczestników projektów, w ramach której dokonują oni dostawy towarów lub usług opodatkowanych. W związku z powyższym, zdaniem Wnioskodawcy, będzie mu przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT od wydatków ponoszonych w ramach realizacji projektu.

Ad. 4 (we wniosku nr 4)

Zdaniem Wnioskodawcy, tak jak zostało to już przedstawione w uzasadnieniu stanowiska Wnioskodawcy odnośnie pytania nr 1, kwota dofinansowania otrzymanego od Narodowego Centrum Badań i Rozwoju przez lidera konsorcjum nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. W szczególności, zdaniem Wnioskodawcy, w przedmiotowym stanie faktycznym nie zachodzą przesłanki do uznania, że kwota dofinansowania stanowi dotację mającą bezpośredni wpływ na cenę, o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy VAT.

Wnioskodawca jeszcze raz podkreśla, że tylko w przypadku, gdy otrzymana dotacja jest w sposób zindywidualizowany i policzalny związana z ceną danego świadczenia (tj. świadczenie dzięki dotacji ma cenę niższą o konkretną kwotę) taka dotacja podlega VAT. Jeżeli natomiast związek tego rodzaju nie występuje, dotację należy potraktować jako płatność niepodlegającą podatkowi VAT. Jednocześnie, zdaniem Wnioskodawcy, niezasadnym byłoby przyjęcie, że w ramach realizacji projektu dofinansowanego przez NCBR, Wnioskodawca dokonuje świadczenia usług w zamian za wynagrodzenie w postaci dofinansowania. Przyjęcie takiego stanowiska byłoby między innymi sprzeczne z istotą obrotu gospodarczego dokonywanego pomiędzy profesjonalnymi podmiotami.

Ad. 5 (we wniosku nr 5)

W konsekwencji otrzymanie przez Wnioskodawcę dofinansowanie od NCBR nie będzie wiązało się po jego stronie z obowiązkiem określenia podstawy opodatkowania podatkiem VAT.

Ad. 6 (we wniosku nr 6)

W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy, otrzymanie kwoty dofinansowania z NCBR nie nakłada na Wnioskodawcę obowiązku wystawienia faktury VAT zgodnie z przepisami ustawy VAT. Wnioskodawca jako lider konsorcjum może więc udokumentować otrzymanie dofinansowania dowolnym dokumentem rozliczeniowym niebędącym fakturą VAT, np. fakturą wewnętrzną.

Ad. 7 (we wniosku nr 10)

Nieodpłatne przekazanie przez Wnioskodawcę na rzecz Skarbu Państwa całości autorskich praw majątkowych do wszelkich efektów prowadzonych prac rozwojowych lub badań naukowych powstałych w związku z realizacją Projektu nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT.

Stosownie do art. 5 ust. 1 ustawy VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, w myśl art. 7 ust. 1 ustawy VAT, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

W świetle art. 8 ust. 1 ustawy VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Zgodnie z przepisem art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT, świadczeniem usługi jest przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej. Wartości niematerialne i prawne to przede wszystkim wszelkiego rodzaju prawa tzw. własności intelektualnej, w tym: prawa autorskie; prawa pokrewne (prawa do artystycznych wykonań, prawa do fonogramów i wideogramów, prawa do nadań programów oraz prawa do pierwszych wydań oraz wydań naukowych i krytycznych); prawa własności przemysłowej (prawo do wynalazków, znaków towarowych, topografii układów scalonych, wzorów przemysłowych oraz użytkowych). Wskazany przepis jednoznacznie zalicza przeniesienie praw do korzystania z wartości niematerialnych i prawnych na inny podmiot do świadczenia usług.

Jednocześnie jednak wskazać należy, że zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega jedynie odpłatne świadczenie usług.

Od tej ogólnej zasady opodatkowania jedynie odpłatnego świadczenia usług ustawa VAT przewiduje pewne wyjątki, z których jeden został uregulowany w art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy VAT.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy VAT, za odpłatne świadczenie usług (podlegające opodatkowaniu) uznaje się również: nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika. Wskazany przepis stanowi więc, że opodatkowaniu podlega takie nieodpłatne świadczenie usług, które następuje na cele inne niż działalność gospodarcza podatnika. Oznacza to, że wszelkie nieodpłatne świadczenie usług, które jest związane z wykonywaną przez podatnika działalnością gospodarczą, nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Jak zostało to już wskazane w stanie faktycznym każdorazowo w związku z otrzymaniem dofinansowania na rzecz realizacji danego projektu Wnioskodawca zobowiązuje się przenieść na Skarb Państwa całość autorskich praw majątkowych do wszelkich efektów prowadzonych prac rozwojowych lub badań naukowych, stanowiących utwór w rozumieniu ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, w tym ich uzupełnień, modyfikacji i uszczegółowień. W związku z tym, że każdorazowo prowadzone przez Wnioskodawcę prace rozwojowe i badania naukowe, są finansowane przez NCBR, przeniesienie autorskich praw majątkowych do Elementów Autorskich na rzecz Uprawnionego następować będzie w całości nieodpłatnie.

W przypadku projektów finansowanych ze środków NCBR w części w umowie przenoszącej autorskie prawa majątkowe do Elementów Autorskich na rzecz Uprawnionego zostanie jednocześnie udzielona Wnioskodawcy licencja na korzystanie z Elementów Autorskich oraz z wynalazków, wzorów użytkowych i wzorów przemysłowych, co do których prawa przysługują Uprawnionemu.

W tym miejscu należy przypomnieć, że uczestnictwo w Projekcie jest związane z działalnością gospodarczą prowadzoną przez Wnioskodawcę.

Celem projektów realizowanych przy pomocy środków NCBR jest nie tylko zwiększenie potencjału polskich podmiotów naukowych i przemysłowych, ale także dążenie do niezależności technologicznej poprzez tworzenie polskiego "know-how" w zakresie krytycznych technologii dotyczących ….

W ramach tak określonego celu, projekty realizowane w ramach umów zawartych z NCBR mają umożliwić wykorzystanie wypracowanego know-how w działalności gospodarczej prowadzonej przez ich uczestników.

Tak więc poszczególni uczestnicy projektów dofinansowywanych z NCBR, w tym również Wnioskodawca w niniejszej sprawie, widzą swój interes gospodarczy w realizacji tychże projektów, poprzez możliwość późniejszego wykorzystania zdobytej wiedzy, umiejętności, know-how w prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej polegającej na dostawie towarów i usług. Biorąc pod uwagę powyższe, zdaniem Wnioskodawcy, w przedmiotowym stanie faktycznym nie spełniona zostanie przesłanka o której mowa w art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy VAT. Nieodpłatne przekazanie przez Wnioskodawcę na rzecz Skarbu Państwa całości autorskich praw majątkowych do wszelkich efektów prowadzonych prac rozwojowych lub badań naukowych powstałych w związku z realizacją projektu będzie dokonywane dla celów działalności gospodarczej prowadzonej przez lidera konsorcjum oraz pozostałych uczestników konsorcjum. W konsekwencji nie będzie ono podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT (nie będzie stanowiło ani wynagrodzenia za usługę, ani dotacji, subwencji lub innej dopłaty mającej wpływ na cenę).

Ad. 8 (we wniosku nr 11)

Zdaniem Wnioskodawcy, tak jak zostało to już przedstawione w uzasadnieniu stanowiska Wnioskodawcy odnośnie pytania nr 10, nieodpłatne przekazanie przez Wnioskodawcę na rzecz Skarbu Państwa całości autorskich praw majątkowych do wszelkich efektów prowadzonych prac rozwojowych lub badań naukowych powstałych w związku z realizacją projektu nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT.

W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy, nieodpłatne przekazanie przez Wnioskodawcę na rzecz Skarbu Państwa całości autorskich praw majątkowych nie będzie wiązało się po jego stronie z koniecznością określenia podstawy opodatkowania podatkiem VAT.

Ad. 9 (we wniosku nr 12)

W konsekwencji zdaniem Wnioskodawcy nieodpłatne przekazanie przez Wnioskodawcę na rzecz Skarbu Państwa całości autorskich praw majątkowych nie będzie nakładało na Wnioskodawcę obowiązku wystawienia faktury VAT zgodnie z przepisami ustawy VAT.

Ad. 10 (we wniosku nr 13)

W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy, nieodpłatne przekazanie przez Wnioskodawcę na rzecz Skarbu Państwa całości autorskich praw majątkowych do wszelkich efektów prowadzonych prac rozwojowych lub badań naukowych powstałych w związku z realizacją projektu nie spowoduje powstania obowiązku podatkowego z tego tytułu po stronie Wnioskodawcy.

Ostatecznie podkreślić należy, że w interpretacji indywidualnej z dnia 26 sierpnia 2019 r. nr 0114- KDIP4.4012.459.2017.13.EK, wydanej w identycznym stanie faktycznym, jak sytuacja faktyczna i prawna Wnioskodawcy, Dyrektor KIS potwierdził jako prawidłowe stanowisko Wnioskodawcy, co do wszystkich zapytywanych w niniejszym wniosku kwestii.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego jest:

nieprawidłowe - w zakresie braku opodatkowania podatkiem VAT dofinasowania otrzymanego przez Wnioskodawcę od NCBiR,

prawidłowe – w zakresie braku opodatkowania podatkiem VAT kwot przekazywanych przez Wnioskodawcę na rzecz pozostałych uczestników konsorcjum jako podział dofinansowania otrzymanego z NCBiR,

prawidłowe – w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT od wydatków ponoszonych w ramach realizacji projektu,

nieprawidłowe – w zakresie uznania, czy kwota otrzymanego dofinansowania będzie opodatkowana jako datacja mająca bezpośredni wpływu na cenę, o której mowa w art. 29a ust. 1, czy jako wynagrodzenie za świadczenie usługi w rozumieniu art. 8 ustawy,

nieprawidłowe – w zakresie ustalenia podstawy opodatkowania dla dofinansowania otrzymanego od NCBiR przez Wnioskodawcę,

nieprawidłowe – w zakresie sposobu udokumentowania otrzymanego dofinansowania,

nieprawidłowe - w zakresie ustalenia czy nieodpłatne przekazanie przez Wnioskodawcę na rzecz Skarbu Państwa całości autorskich praw majątkowych do wszelkich efektów prowadzonych prac rozwojowych lub badań naukowych powstałych w związku z realizacją projektu podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r., poz. 106 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do „grona” usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w rozumieniu art. 7 ustawy.

Taka konstrukcja definicji świadczenia usług jest wyrazem zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji dokonywanych w ramach profesjonalnego obrotu gospodarczego.

Zatem każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy.

Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy jej wykonaniem a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną czynność w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny. Zatem pod pojęciem odpłatności rozumieć należy prawo podmiotu sprzedającego towar lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego. Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Ponadto stwierdzić należy, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko takie świadczenie (dostawa lub usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że Wnioskodawca jako lider konsorcjum, wziął udział w ogłoszonym przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju Konkursie nr … na wykonanie projektu w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych na rzecz …. W ramach tego konkursu, Spółka otrzymała dotację na projekt obecnie pt. „…”. Zgodnie z warunkami konkursu oraz umową, Spółka jest zobowiązana do przeniesienia na rzecz Skarbu Państwa całości autorskich praw majątkowych do wszelkich efektów prowadzonych prac rozwojowych lub badań naukowych. Jednocześnie właścicielem wynalazku, wzoru użytkowego lub wzoru przemysłowego powstałego w wyniku wykonania projektów dotyczących badań naukowych lub prac rozwojowych na rzecz …, finansowanych przez NCBR jest Skarb Państwa reprezentowany przez Ministra …. Przeniesienie praw do elementów autorskich na rzecz Skarbu Państwa ma nastąpić nieodpłatnie. Jednocześnie w związku z faktem, że projekt jest finansowany częściowo ze środków własnych Wykonawców, Skarb Państwa jest zobowiązany do udzielenia im licencji na korzystanie z Elementów autorskich oraz Patentów. Rodzaj i zakres Licencji zostanie ustalony po zakończeniu realizacji projektu. Finansowanie przekazywane jest Spółce jako Liderowi konsorcjum w ramach zaliczek wypłacanych zgodnie z odpowiednim harmonogramem. Spółka jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Otrzymana dotacja nie stanowi wynagrodzenia za czynności/usługi/dostawę towaru świadczone w ramach realizacji projektu. Finansowanie otrzymane z NCBR ma charakter zwrotu poniesionych przez Spółkę kosztów związanych z realizacją projektu w zakresie badań naukowych lub prac rozwojowych - stanowi zatem rodzaj tzw. „dotacji kosztowej”. Realizacja projektu objętego zakresem wniosku jest uzależniona od otrzymania dotacji, o której mowa w opisie sprawy, tj. gdyby Wnioskodawca nie otrzymał dotacji nie realizowałby tego konkretnego projektu. W przedmiotowej sprawie nie można mówić o jakiejkolwiek „cenie świadczonych przez Wnioskodawcę w ramach projektu czynności/ usług/dostawy towarów”, a co za tym idzie o wpływie przedmiotowej dotacji na tak określony czynnik. Otrzymana dotacja jest zwrotem poniesionych kosztów realizacji projektu (ma charakter zakupowy, a nie sprzedażowy). W ramach prowadzonego przed zawarciem umowy przez NCBR postępowania konkursowego ustalony został skrupulatny kosztorys prac składających się na przedmiotowy projekt i w ramach zawartej umowy kosztorys ten musi być przez Wnioskodawcę skrupulatnie wykonany. W trakcie realizacji projektu Wnioskodawca jest zobowiązany do rozliczania się z otrzymanych środków finansowych z instytucją finansującą tj. z NCBR. W przypadku niezrealizowania przedmiotowego projektu Wnioskodawca jest zobowiązany do zwrotu otrzymanych środków pieniężnych, przy czym nie uznaje się za niewykonaną Umowę, jeśli projekt został przez Wykonawców zrealizowany prawidłowo (z zachowaniem należytej staranności), zgodnie z przyjętym harmonogramem, ale uzyskano negatywne rezultaty badawcze. Wykonawcy byliby zobowiązani do zwrotu dotacji jedynie w przypadku niewykonania Umowy zgodnie z zapisami Umowy. Zgodnie z Umową pomiędzy NCBR i Wnioskodawcą, przeniesienie autorskich praw majątkowych do Elementów autorskich powstałych w trakcie realizacji Umowy na Ministra … nastąpi nieodpłatnie. W związku z brakiem jednoznacznych zapisów Umowy niejasne jest na dzień dzisiejszy czy udzielenie Licencji na korzystanie z Elementów autorskich i Patentów przez Skarb Państwa nastąpi odpłatnie czy nieodpłatnie.

Stosownie do art. 29a ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Katalog elementów dodatkowych wchodzących w skład podstawy opodatkowania określony został w art. 29a ust. 6 ustawy. Stosownie do tego przepisu, podstawa opodatkowania obejmuje:

podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;
koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Na podstawie art. 29a ust. 7 ustawy, podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot:

stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty;
udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży;
otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku.

Z powyższych przepisów wynika, że co do zasady podstawa opodatkowania obejmuje wszystko co stanowi wartość otrzymanego świadczenia, które dostawca lub świadczący usługę otrzymuje lub powinien otrzymać od kupującego. Przepis art. 29a ust. 6 i ust. 7 wymienia elementy, które powinny być wliczane bądź nie powinny być wliczane do podstawy opodatkowania.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług wlicza się tylko takie dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, które mają bezpośredni wpływ na kwotę należną (cenę) z tytułu dostawy towaru lub świadczenia usługi.

Dla określenia, czy dane dotacje (subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze) są czy też nie są opodatkowane istotne są szczegółowe warunki ich przyznawania, określające cele realizowanego w określonej formie dofinansowania.

Kryterium uznania dotacji za stanowiącą podstawę opodatkowania jest zatem stwierdzenie, że dotacja dokonywana jest w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast dotacje nie dające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie stanowią podstawy opodatkowania w rozumieniu przepisu art. 29a ust. 1 ustawy.

Włączenie do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze ma miejsce tylko wówczas, gdy jest to dotacja, subwencja i inna dopłata o podobnym charakterze związana bezpośrednio z dostawą towaru lub świadczeniem usługi. Do podstawy opodatkowania zaliczane są tylko takie dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, które są bezpośrednio przeznaczone na dofinansowanie konkretnego towaru czy też konkretnego rodzaju usługi. Nie jest więc podstawą opodatkowania ogólna dotacja (subwencja, inna dopłata o podobnym charakterze) uzyskana przez podatnika, niezwiązana z dostawą towaru lub świadczeniem usługi. W przypadku natomiast, gdy podatnik otrzyma dofinansowanie, które będzie związane z dostawą lub świadczeniem usług, jako pokrycie części ceny konkretnego świadczenia lub rekompensatę z tytułu wykonania określonego świadczenia po cenach obniżonych, płatność taka będzie zaliczana do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Zatem, podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług zwiększa się tylko o takie dotacje, które w sposób bezwzględny i bezpośredni są związane z daną dostawą towarów lub świadczeniem usług. Jeżeli jednak taki bezpośredni związek nie występuje, dofinansowanie ogólne – na pokrycie kosztów działalności nie zwiększa podstawy opodatkowania, a tym samym nie podlega opodatkowaniu.

Przepis art. 29a ust. 1 ustawy stanowi odzwierciedlenie art. 73 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006, str. 1, z późn. zm.), zwanej dalej: Dyrektywą 2006/112/WE Rady, z treści którego wynika, że w odniesieniu do dostaw towarów i świadczenia usług innych niż te, o których mowa w art. 74-77, podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług, od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia.

Związane jest to z tym, że podstawa opodatkowania stanowi wartość faktycznie uzyskaną przez sprzedawcę z tytułu danej opodatkowanej czynności. Należy jednocześnie wskazać, że nie ma tu znaczenia status podmiotu wypłacającego dofinansowanie ani pochodzenie środków, z których to dofinansowanie jest wypłacane.

Z treści powołanych przepisów wynika, że w sytuacji, gdy podatnik, w związku z konkretną dostawą towarów lub świadczeniem usług, otrzymuje dofinansowanie (dotację, subwencję), stanowiące dopłatę do ceny towaru lub usługi, tego rodzaju dofinansowanie stanowi obok ceny, uzupełniający element podstawy opodatkowania z tytułu danej dostawy lub świadczenia. Kryterium uznania dofinansowania za stanowiące podstawę opodatkowania jest zatem stwierdzenie, że dofinansowanie dokonywane jest w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast dofinansowanie niedające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie stanowią podstawy opodatkowania w rozumieniu przepisu art. 29a ust. 1 ustawy.

Nie ma przy tym znaczenia, od kogo dostawca towaru lub świadczący usługę otrzymuje zapłatę – czy od nabywcy czy od osoby trzeciej, ważne jest, aby było to wynagrodzenie za daną konkretną usługę lub za daną konkretną dostawę.

Należy zauważyć, że otrzymanie dofinansowania (dotacji, dopłaty) nie stanowi samo w sobie żadnej czynności, ani też zdarzenia opodatkowanego. Dotacje (dopłaty) podlegają bowiem opodatkowaniu jako składnik ceny czynności, z którą są związane. Dotacje, które stanowią dopłatę do ceny sprzedawanych towarów, czy świadczonych usług, są ściśle związane z daną usługą, czy towarem i podlegają opodatkowaniu.

Jak wskazano powyżej, włączenie do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze ma miejsce tylko wówczas, gdy jest to celowa dotacja, subwencja i inna dopłata o podobnym charakterze związana bezpośrednio z dostawą towaru lub świadczeniem usługi. Do podstawy opodatkowania zaliczane są tylko takie dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, które są bezpośrednio przeznaczone na dofinansowanie ceny konkretnego towaru czy też konkretnego rodzaju usługi. Nie jest więc obrotem ogólna dotacja (subwencja, inna dopłata o podobnym charakterze) uzyskana przez podatnika, niezwiązana z dostawą towaru lub świadczeniem usługi. W przypadku natomiast, gdy podatnik otrzyma dofinansowanie, które będzie związane z dostawą lub świadczeniem usług, jako pokrycie części ceny konkretnego świadczenia lub rekompensatę z tytułu wykonania określonego świadczenia po cenach obniżonych, płatność taka będzie zaliczana do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Dla określenia, czy dane dotacje mają czy też nie bezpośredni wpływ na cenę świadczonych usług, a co za tym idzie – czy podlegają opodatkowaniu, istotne są zatem szczegółowe warunki ich przyznawania, określające cele realizowanego w określonej formie dofinansowania.

Tym samym podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług zwiększa się tylko o takie dotacje, które w sposób bezwzględny i bezpośredni są związane z daną dostawą towarów lub świadczeniem usług. Jeżeli jednak taki bezpośredni związek nie występuje, dofinansowanie ogólne – na pokrycie kosztów działalności – nie podlega opodatkowaniu.

Koniecznym zatem dla wykładni art. 29a ust. 1 ustawy jest wyjaśnienie pojęcia „subwencja bezpośrednio związana z ceną”.

W tym celu istotne znaczenie ma orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, w szczególności wyroki w sprawach C-184/00 (Office des produits wallons ASBL v. Belgian State) oraz C-353/00 (Keeping Newcastle Warm Limited v. Commisioners od Customs and Excise, w skrócie KNW).

W wyroku C-184/00 Trybunał stwierdził, że pojęcie subwencji (dotacji) bezpośrednio związanych z ceną należy interpretować jako obejmujące wyłącznie subwencję, które stanowią całość lub część wynagrodzenia za dostawę towarów lub świadczenie usług, a które są wypłacane przez podmiot trzeci w stosunku do sprzedawcy lub świadczącego. Trybunał argumentował, że w celu ustalenia, czy dotacja stanowi wynagrodzenie, cena towarów i usług musi, co do zasady, być ustalana nie później, niż w momencie zdarzenia podlegającego opodatkowaniu. Zobowiązanie do zapłaty dotacji dokonane przez osobę, która jej udziela, rodzi korelat, jakim jest prawo beneficjenta do jej otrzymania, ponieważ dokonał on dostawy podlegającej opodatkowaniu. Ten związek pomiędzy dotacją a ceną musi być jednoznacznie widoczny na podstawie indywidualnej analizy okoliczności stanowiących podstawę wypłaty tego wynagrodzenia. Z drugiej strony nie jest konieczne, aby cena towarów lub usług bądź część tej ceny została ustalona. Wystarczy, by możliwe było jej ustalenie. Cena, jaką płaci nabywca, musi być ustalana w taki sposób, że zmniejsza się ona w proporcji do dotacji przyznanej sprzedawcy towarów lub świadczącemu usługi, co zatem stanowi element ustalenia ceny, jakiej żąda ten ostatni. Trybunał w sprawie będącej przedmiotem rozpoznania wskazał sądowi odsyłającemu szereg wskazówek, stwierdzając, że sąd krajowy musi zbadać obiektywnie, czy fakt, że dotacja jest wypłacana sprzedawcy lub świadczącemu usługę pozwala mu sprzedawać towary lub świadczyć usługi po cenie niższej, niż musiałby on żądać w braku takiej dotacji. Nie jest konieczne, by dotacja odpowiadała bezpośrednio zmniejszeniu ceny dostarczanych towarów, wystarczy by relacja pomiędzy zmniejszeniem ceny a dotacją, która może być wyrażona ryczałtowo, była istotna.

W wyroku C-353/00 Trybunał wyraził pogląd, że niezależnie od tego, czy dofinansowanie spełnia warunek bezpośredniego związku z ceną, czy też nie spełnia takiego warunku, zwiększać będzie podstawę opodatkowania, jeśli osoba trzecia (także organ władzy publicznej) wpłaca pewną kwotę pieniędzy na poczet usług świadczonych na rzecz osoby fizycznej. Orzeczenie to dotyczyło dopłat wypłacanych firmie zajmującej się usługami związanymi z doradztwem w dziedzinie energetyki.

Związek dotacji z ceną nie został szczegółowo przeanalizowany w tym wyroku. Szersze uwagi na ten temat znalazły się natomiast w opinii rzecznika generalnego oraz pisemnym stanowisku rządu Wielkiej Brytanii, które zaaprobował Trybunał. Jak wskazuje rzecznik, dotacje mogą mieć różną formę i charakter. Zwykle przez dotacje (subwencje) rozumie się sumy wypłacane danemu podmiotowi z funduszy publicznych w interesie ogólnym. W praktyce dotacje mogą mieć postać dopłat ogólnych do działalności przedsiębiorstwa (i wówczas nie podlegają opodatkowaniu) albo też stanowić subsydia do konkretnych dostaw lub usług, umożliwiając nabycie ich ostatecznemu odbiorcy po niższej cenie (lub w ogóle bez odpłatności z jego strony). W tym ostatnim przypadku podlegają podatkowi VAT.

Jeżeli otrzymywana dotacja jest w sposób zindywidualizowany i policzalny związana z ceną danego świadczenia (tj. świadczenie dzięki dotacji ma cenę niższą o konkretną kwotę), taka dotacja podlega VAT. Jeżeli natomiast związek tego rodzaju nie występuje i równocześnie dotacja nie jest elementem wynagrodzenia związanego z danymi dostawami towarów lub usług, wówczas można – i należy – potraktować ją jako płatność niepodlegającą podatkowi VAT.

Należy zwrócić uwagę, że dla określenia, czy dana dotacja jest, czy nie jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług, istotne są szczegółowe warunki jej przyznawania, określające cel, na który ta dotacja jest przeznaczona.

Jak już wskazano, kryterium uznania dotacji za zwiększającą obrót stanowi stwierdzenie, że dotacja dokonywana jest w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast dotacje nie dające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie stanowią obrotu w rozumieniu przepisu art. 29a ust. 1 ustawy, czyli nie zwiększają podstawy opodatkowania tym podatkiem.

Tym samym, podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług zwiększa się tylko o takie dotacje, które w sposób bezwzględny i bezpośredni są związane z daną dostawą towarów lub świadczeniem usług. Jeżeli taki bezpośredni związek nie występuje, dofinansowanie ogólne – na pokrycie kosztów działalności – nie zwiększa podstawy opodatkowania, a tym samym nie podlega opodatkowaniu.

Jak wskazano powyżej kryterium uznania dotacji za stanowiącą podstawę opodatkowania jest stwierdzenie, że dotacja przekazywana jest w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wskazać również należy, że konsorcjum jest organizacją zrzeszającą kilka podmiotów gospodarczych na określony czas, w konkretnym celu. Jakkolwiek ani w prawie cywilnym ani w prawie podatkowym nie występuje legalna definicja konsorcjum, przyjmuje się, że zawarcie umowy konsorcjum możliwe jest na podstawie art. 3531 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2019 r., poz. 1145 z późn. zm.), w ramach tzw. swobody umów.

W konsekwencji strony zawierające umowę konsorcjum mogą ją ukształtować w sposób dowolny, byleby jej treść lub cel nie sprzeciwiały się ustawie, zasadom współżycia społecznego oraz właściwości takiego stosunku. Konsorcjum nie jest jednak podmiotem gospodarczym, nie posiada osobowości prawnej ani podmiotowości prawnej, nie musi być rejestrowane, ani mieć odrębnej nazwy czy też siedziby. Podmioty tworzące konsorcjum są, co do zasady, niezależne w swoich dotychczasowych działaniach (czyli w działaniach niezwiązanych z konsorcjum), a w działaniach związanych z konsorcjum realizują wspólne przedsięwzięcie objęte porozumieniem. Zawierając umowę konsorcyjną podmioty mogą określić, kto będzie reprezentował konsorcjum na zewnątrz (może to być także osoba trzecia). Co do zasady, konsorcja nie mają też wspólnego majątku (chociaż mogą mieć wspólne konto rozliczeniowe), a wszelkie formy płatności regulowane są przez firmę lub osobę reprezentującą konsorcjum.

Przechodząc zatem na grunt prawa podatkowego, należy zauważyć, że zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza, zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Dodać należy, że polski ustawodawca nie skorzystał z możliwości wynikającej z art. 11 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, s. 1, ze zm.), zgodnie z którym, po konsultacji z Komitetem ds. VAT, każde państwo członkowskie może uznać za jednego podatnika osoby mające siedzibę na terytorium tego samego państwa członkowskiego, które będąc niezależnymi pod względem prawnym, są ściśle powiązane pod względem finansowym, ekonomicznym i organizacyjnym.

Konsorcjum – w świetle obowiązujących przepisów prawa podatkowego – nie może być zatem uznane za podatnika VAT. Oznacza to, że relacji zachodzących pomiędzy stronami umowy konsorcjum (podatnikami VAT), dla potrzeb podatku od towarów i usług, nie należy oceniać na zasadach wewnętrznych rozliczeń konsorcjum.

A zatem przedsiębiorcy działający w ramach konsorcjum są odrębnymi podatnikami VAT. Powyższe oznacza, że działając w ramach konsorcjum powinni oni do wzajemnych rozliczeń stosować ogólne reguły wynikające z ustawy o podatku od towarów i usług oraz aktów wykonawczych do niej, w tym także w zakresie wystawiania faktur VAT dokumentujących wykonywane przez nich czynności.

Jak wyżej wskazano opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i są wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

W przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z sytuacją, w której wystąpią skonkretyzowane świadczenia w zamian za określone wynagrodzenie. Analiza przedstawionego opisu sprawy, treści cytowanych przepisów prawa podatkowego oraz orzecznictwa TSUE prowadzi bowiem do stwierdzenia, przekazywane Wnioskodawcy przez NCBiR środki finansowe na realizację opisanego projektu w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych na rzecz … należy uznać za otrzymane od osoby trzeciej środki (dotacje, subwencje, lub dopłaty o podobnym charakterze) mające bezpośredni wpływ na cenę świadczonych przez Wnioskodawcę usług. Należy bowiem zauważyć, że otrzymane środki od NCBiR nie zostaną przeznaczone na ogólną działalność Wnioskodawcy lecz mogą zostać wykorzystane tylko i wyłącznie na określone i wskazane w umowie zawartej pomiędzy Spółką a NCBiR działanie, tj. na wykonanie ww. projektu zgodnie z Umową oraz na konkretne działania wykonywane w ramach tego projektu. Nadto – jak wskazał Wnioskodawca - realizacja projektu objętego zakresem wniosku jest uzależniona od otrzymania dotacji, o której mowa w opisie sprawy, tj. gdyby Wnioskodawca nie otrzymał dotacji nie realizowałby tego konkretnego projektu.

Z opisu sprawy wynika również, że zgodnie z warunkami konkursu oraz Umową, Spółka jest zobowiązana do przeniesienia na rzecz Skarbu Państwa działającego poprzez Ministra … całości autorskich praw majątkowych do wszelkich efektów prowadzonych prac rozwojowych lub badań naukowych. Jednocześnie w związku z faktem, że projekt jest finansowany częściowo ze środków własnych Wykonawców, Skarb Państwa jest zobowiązany do udzielenia im licencji na korzystanie z Elementów autorskich oraz Patentów. Zatem uznać należy, że otrzymane przez Wnioskodawcę środki finansowe z NCBiR na realizację ww. projektu stanowią należności za świadczone usługi. Przy czym dla kwalifikacji otrzymanych od NCBiR środków jako zapłaty za świadczone usługi bez znaczenia jest fakt, że część wydatków zostanie pokryta ze środków własnych Wnioskodawcy.

Tym samym realizację powierzonych zadań i w efekcie przekazanie praw autorskich do danego projektu na rzecz Skarbu Państwa należy uznać za podlegające opodatkowaniu świadczenie usług, bowiem w przedmiotowej sprawie zostały spełnione wszystkie przesłanki warunkujące uznanie wykonywanych przez Wnioskodawcę w ramach projektu czynności za odpłatne usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, dla których ustawodawca nie przewidział możliwości zastosowania zwolnienia. W analizowanym przypadku istnieje bezpośredni związek pomiędzy dokonanym świadczeniem a otrzymanym od osoby trzeciej wynagrodzeniem w zamian za przekazanie praw autorskich. Zatem przekazanie przez Wnioskodawcę na rzecz Skarbu Państwa całości autorskich praw majątkowych do wszelkich efektów prowadzonych prac rozwojowych lub badań naukowych nastąpi odpłatnie.

Z uwagi na powyższe, dotacja otrzymana na sfinansowanie kosztów projektu stanowi podstawę opodatkowania, o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy, a tym samym podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

W myśl art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

W analizowanej sprawie czynności dokonywane przy realizacji projektu należy zakwalifikować jako świadczenie usług – nastąpi bowiem przeniesienie praw autorskich, w związku z czym istnieje bezpośredni związek pomiędzy dokonanym świadczeniem a otrzymanym od osoby trzeciej (NCBiR) wynagrodzeniem. Jak wynika z treści wniosku przeniesienie całości autorskich praw majątkowych następować będzie bezpośrednio na rzecz Uprawnionego - Skarbu Państwa przez Wnioskodawcę.

Zatem otrzymana przez Wnioskodawcę od NCBiR dotacja w części przysługującej Wnioskodawcy, stanowi element podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy.

W konsekwencji czynność ta powinna być udokumentowana przez Wnioskodawcę fakturą stosownie do art. 106b ust. 1 ustawy, wystawioną na rzecz Uprawnionego – Skarbu Państwa.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy przedstawione do pytań oznaczonych we wniosku nr 1, 4, 5, 6 i 10 należało uznać za nieprawidłowe.

Z treści powołanego wyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy wynika, że dostawa towarów i świadczenie usługi co do zasady podlegają opodatkowaniu wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Obydwa warunki muszą być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wskazać należy, że kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W wyroku z dnia 15 lipca 1982 r. w sprawie Hong-Kong Trade Development Council TSUE stwierdził, że czynności podlegają opodatkowaniu jedynie wtedy, gdy zostały wykonane odpłatnie. Analizując głębiej ten problem TSUE w wyroku z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie Apple and Pear Development Council stwierdził, że czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem.

Zatem pod pojęciem odpłatności dostawcy towaru/świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu dostarczającego towar/świadczącego usługę do żądania od odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

W konsekwencji, należy stwierdzić, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega tylko to świadczenie (dostawa towaru i/lub usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie jest dostawą towaru/usługą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem w odniesieniu do każdej płatności pieniężnej rozpatrywać należy, czy nie stanowi ona otrzymanego wynagrodzenia za jakieś świadczenia wykonane przez dany podmiot. Jeśli można zidentyfikować takie świadczenie, to wówczas otrzymaną płatność należałoby potraktować jako wynagrodzenie za dostawę towaru/usługę. W przypadku więc, gdy podmiot płacący uzyskuje korzyść z pewnego rodzaju sytuacji, zobowiązanie takie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT jako odpłatna dostawa towarów lub świadczenie usługi. W konsekwencji powinno być ono opodatkowane podatkiem VAT.

W analizowanym przypadku Wnioskodawca jako lider konsorcjum przekazuje kwoty otrzymanych środków na rzecz pozostałych uczestników konsorcjum jako podział dofinansowania otrzymanego z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.

Odnosząc się do powyższego w pierwszej kolejności należy wskazać, iż w świetle art. 7 oraz art. 8 ustawy, przekazanie środków pieniężnych nie stanowi czynności, która dla celów ustawy mogłaby zostać zakwalifikowana jako dostawa towarów bądź świadczenie usług, tj. jako czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Wynika to z faktu, że środki pieniężne nie spełniają definicji towaru, tym samym ich przekazanie nie może stanowić dostawy towarów, jak również nie można uznać, że samo przekazanie środków pieniężnych stanowi świadczenie usług.

Zatem czynność przekazania przez Wnioskodawcę kwot na rzecz pozostałych uczestników konsorcjum jako podział dofinansowania otrzymanego z NCBiR nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem w takim przypadku nie mamy do czynienia z dostawą towarów, o której mowa w art. 7 ustawy, ani ze świadczeniem usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy przedstawione do pytania oznaczonego we wniosku nr 2 należało uznać za prawidłowe.

Przechodząc do kwestii prawa do odliczenia podatku VAT od wydatków ponoszonych w ramach realizacji projektu, należy wskazać, że podstawowa zasada dotycząca możliwości odliczenia podatku naliczonego została sformułowana w art. 86 ust. 1 ustawy. Zgodnie z tym przepisem – w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy – kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Jak wynika z zacytowanych wyżej przepisów, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest niewątpliwy i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku i niepodlegających temu podatkowi.

Na mocy art. 86 ust. 2a ustawy – w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 – w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji”. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Z powołanych powyżej przepisów wynika, że w celu odliczenia podatku naliczonego, w pierwszej kolejności podatnik winien przyporządkować ponoszone wydatki do poszczególnych rodzajów działalności (opodatkowanej, zwolnionej i niepodlegającej opodatkowaniu).

W przypadku zakupów bezpośrednio związanych z działalnością opodatkowaną, podatnik, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy, odlicza podatek naliczony w całości. Natomiast w sytuacji, gdy takie przyporządkowanie nie jest możliwe, a wydatki służą zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, podatnik winien ustalić proporcję, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy.

Ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, to jest m.in. tego, że zakupy są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 i pkt 7 ustawy, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku oraz gdy wystawiono faktury, w których została wykazana kwota podatku w stosunku do czynności opodatkowanych, dla których nie wykazuje się kwoty podatku na fakturze – w części dotyczącej tych czynności.

Stosownie do art. 88 ust. 4 ustawy – obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Zgodnie z art. 15 ust. 1, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza w myśl art. 15 ust. 2 ustawy, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Jak wyżej wskazano przekazanie praw autorskich do danego projektu na rzecz Skarbu Państwa stanowi odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, dla których ustawodawca nie przewidział możliwości zastosowania zwolnienia. Ponadto – jak wskazał Wnioskodawca - w związku z realizacją projektu faktury wystawiane są na Wnioskodawcę. Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT. Nabywane w związku z realizacją projektu towary i usługi Wnioskodawca wykorzystuje wyłącznie do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Zatem, z uwagi na spełnienie przesłanek wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy, Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT od wydatków ponoszonych w ramach realizacji projektu. Prawo to przysługuje Wnioskodawcy pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych, o których mowa w art. 88 ustawy.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione do pytania nr 3 należało uznać za prawidłowe.

Z uwagi na uznanie, że Wnioskodawca nie dokonuje nieodpłatnego przekazania na rzecz Skarbu Państwa całości autorskich praw majątkowych do wszelkich efektów prowadzonych prac rozwojowych lub badań naukowych powstałych w związku z realizacją projektu (pytanie oznaczone we wniosku nr 10), odpowiedź na pytania nr 11-13 stała się bezprzedmiotowa.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Tut. Organ informuje, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytań sformułowanych we wniosku jako nr 1-6, 10 i 11-13). Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniami sformułowanymi we wniosku jako nr 1-6, 10 i 11-13, nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

W szczególności niniejsza interpretacja nie rozstrzyga podnoszonych we własnym stanowisku Wnioskodawcy do pytania nr 2, kwestii opodatkowania lub braku opodatkowania przez pozostałych uczestników konsorcjum, kwot dotacji otrzymanych w wyniku podziału dofinansowania z NCBiR.

Jednocześnie wskazać należy, że interpretacje prawa podatkowego są wydawane w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika wprost z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej. Tym samym niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie Wnioskodawcy i tylko w stosunku do niego może ona wywołać określone przepisami skutki prawne. Natomiast nie wywołuje skutków prawnych dla pozostałych uczestników konsorcjum.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Odnośnie natomiast powołanej przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnej z dnia 26 sierpnia 2019 r. nr KDIP4.4012.459.2017.13.EK, należy zauważyć, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, co oznacza, że należy je traktować indywidualnie. Zaznaczyć również należy, iż wydając ww. interpretację indywidualną organ zobowiązany był uwzględnić stanowisko sądu.

Niniejszą interpretacją załatwiono wniosek w zakresie:

braku opodatkowania podatkiem VAT dofinasowania otrzymanego przez Wnioskodawcę od NCBiR,

braku opodatkowania podatkiem VAT przekazania kwot przez Wnioskodawcę na rzecz pozostałych uczestników konsorcjum jako podział dofinansowania otrzymanego z NCBiR

prawa do odliczenia podatku VAT od wydatków ponoszonych w ramach realizacji projektu,

uznania, czy kwota otrzymanego dofinansowania jest opodatkowana jako datacja mająca bezpośredni wpływu na cenę, o której mowa w art. 29a ust. 1 czy jako wynagrodzenie za świadczenie usługi w rozumieniu art. 8 ustawy,

ustalenia podstawy opodatkowania dla dofinansowania otrzymanego od NCBiR przez Wnioskodawcę,

sposobu udokumentowania przez Wnioskodawcę otrzymanego dofinansowania,

ustalenia czy nieodpłatne przekazanie przez Wnioskodawcę na rzecz Skarbu Państwa całości autorskich praw majątkowych do wszelkich efektów prowadzonych prac rozwojowych lub badań naukowych powstałych w związku z realizacją projektu podlega opodatkowaniu podatkiem VAT,

ustalenia podstawy opodatkowania dla nieodpłatnie przekazanych przez Wnioskodawcę na rzecz Skarbu Państwa całości autorskich praw majątkowych do wszelkich efektów prowadzonych prac rozwojowych lub badań naukowych powstałych w związku z realizacją projektu,

sposobu udokumentowania nieodpłatnie przekazanych przez Wnioskodawcę na rzecz Skarbu Państwa całości autorskich praw majątkowych do wszelkich efektów prowadzonych prac rozwojowych lub badań naukowych powstałych w związku z realizacją projektu,

powstania obowiązku podatkowego z tytułu nieodpłatnego przekazania przez Wnioskodawcę na rzecz Skarbu Państwa całości autorskich praw majątkowych do wszelkich efektów prowadzonych prac rozwojowych lub badań naukowych powstałych w związku z realizacją projektu.

Natomiast wniosek w pozostałym zakresie został załatwiony odrębnym rozstrzygnięciem.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …, za pośrednictwem Organu, który ją wydał (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Bieg powyższego terminu nie rozpoczyna się do dnia zakończenia okresu stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID (art. 15zzs ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID - 19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. poz. 374 z późn. zm.).

`0113-KDIPT1-1.4012.139.2020.2.ŻR`

Porady podatkowe

Reprezentacja podatników

Dawiejsze