INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Państwa, przedstawione we wniosku z dnia 04.07.2011 r. (data wpływu 08.07.2011 r.) uzupełnione pismem z dnia 24.08.2011 r. (data nadania 26.08.2011 r., data wpływu 29.08.2011 r.) na wezwanie z dnia 19.08.2011 r. Nr IPPB4/415-517/11-2/JS (data nadania 22.08.2011 r., data doręczenia 24.08.2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zadośćuczynienia wraz z odsetkami oraz renty zaległej wraz z odsetkami i wypłacanej na bieżąco z tytułu zwiększonych potrzeb – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 08.07.2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zadośćuczynienia wraz z odsetkami oraz renty zaległej wraz z odsetkami i wypłacanej na bieżąco z tytułu zwiększonych potrzeb.

Z uwagi na braki formalne, pismem Nr IPPB4/415-517/11-2/JS z dnia 19.08.2011 r. (data nadania 22.08.2011 r., data doręczenia 24.08.2011 r.) tut. Organ wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia przedmiotowego wniosku poprzez doprecyzowanie przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego oraz przedstawienie własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej zdarzenia przyszłego w związku z zadanym pytaniem Nr 4.

Pismem z dnia 24.08.2011 r. (data nadania 26.08.2011 r., data wpływu 29.08.2011 r.) Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

W 2003 roku pracownik zatrudniony w Spółce na stanowisku palacza uległ wypadkowi w wyniku wybuchu kotła c.o. Poszkodowany wniósł przeciwko Spółce i osobie, która piec montowała i konserwowała pozew do sądu o zadośćuczynienie i rentę. Sąd zasądził na rzecz poszkodowanego solidarnie od pozwanych zadośćuczynienie w kwocie 120.000 zł na podstawie art. 445 § 1 Kc wraz z odsetkami od 15.11.2004 r. oraz miesięczną rentę w kwocie 37,50 od lipca 2005 roku. Ponadto Wnioskodawca wskazał, iż 50% zasądzonego przez Sąd zadośćuczynienia wraz z odsetkami od tej kwoty zostanie wypłacone 01.07.2011 r., pozostałe 50% wraz z należnymi odsetkami od tej kwoty zostanie wypłacone do 31.08.2011 r.

Kwota zadośćuczynienia nie została wypłacona z ubezpieczenia majątkowego ani osobowego Wnioskodawcy. Zaległa renta została zasądzona na podstawie art. 444 § 2 Kc z tytułu zwiększonych potrzeb. Zaległa renta będzie wypłacona na podstawie wyroku Sądu Okręgowego Wydział Cywilny z dnia 01.07.2010 r. Wypłaty renty bieżącej dokonuje Wnioskodawca na podstawie wyroku Sądu Okręgowego z dnia 01.07.2010 r. Renta została przyznana przez sąd na podstawie art. 444 § 2 Kc z tytułu zwiększonych potrzeb.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy wypłacone zadośćuczynienie i odsetki od tego zadośćuczynienia podlegają podatkowi od osób fizycznych...
2. Czy wypłacona zaległa renta i odsetki od zaległej renty podlegają podatkowi od osób fizycznych...
3. Czy od renty wypłacanej na bieżąco, zgodnie z wyrokiem Sądu, podmiot ją wypłacający powinien potrącać zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych...
4. Czy ewentualne zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych powinien potrącać podmiot dokonujący wypłat...
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy:

Wypłacenie poszkodowanemu zadośćuczynienia będzie zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Spółka nie jest zobowiązana do przekazania informacji o wysokości wypłaconego zadośćuczynienia do Naczelnika Urzędu Skarbowego właściwego dla miejsca zamieszkania podatnika ani do podatnika. Wypłacone odsetki od zadośćuczynienia nie będą podlegały zwolnieniu z podatku dochodowego od osób fizycznych i należy je zaliczyć do przychodów, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Na podstawie art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, płatnik odsetek od zadośćuczynienia nie pobiera zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych ale jest zobowiązany do sporządzenia informacji o wysokości wypłaconych odsetek i przekazania tej informacji do końca lutego następnego roku podatkowego podatnikowi oraz Naczelnikowi Urzędu Skarbowego właściwemu dla miejsca zamieszkania podatnika.

Wypłacona zaległa renta jak również renta wypłacana na bieżąco, zgodnie z wyrokiem sądu są zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i Spółka nie sporządza informacji o wysokości wypłaconej renty. Wypłacone odsetki od zaległej renty nie korzystają ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych i są zaliczane do przychodów określonych w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na podstawie art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, płatnik odsetek od wypłaty zaległej renty nie pobiera zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych ale jest zobowiązany do sporządzenia informacji o wysokości wypłaconych odsetek i przekazania tej informacji do końca lutego następnego roku podatkowego podatnikowi oraz Naczelnikowi Urzędu Skarbowego właściwemu dla miejsca zamieszkania podatnika.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Natomiast zgodnie z brzmieniem art. 20 ust. 1 ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (w brzmieniu obowiązującym od dnia 01 stycznia 2009 r.) wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
   
   

Z powołanego wyżej przepisu wynika, że nie wszystkie odszkodowania lub zadośćuczynienia zasądzone przez sąd i otrzymywane przez osoby fizyczne są wolne od podatku dochodowego. Zakres zwolnienia wynikający z brzmienia art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy obejmuje tylko odszkodowania lub zadośćuczynienia za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli za poniesioną stratę; nie dotyczy natomiast utraconych korzyści.

Stosownie do treści art. 21 ust. 1 pkt 3c ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są odszkodowania w postaci renty otrzymanej na podstawie przepisów prawa cywilnego w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, przez poszkodowanego, który utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej, albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość.

Podkreślenia wymaga, że zadośćuczynienie, analogicznie jak odszkodowanie, jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającego na naprawieniu szkody. Zadośćuczynienie i odszkodowanie ma służyć naprawieniu uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych (zarówno materialnych jak i niematerialnych).

Na gruncie przepisów powołanej ustawy, pojęcie odszkodowania jest tożsame z pojęciem zadośćuczynienia. Odszkodowanie stanowi, co do zasady przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku. Jednakże należy podkreślić, iż korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Z wniosku i uzupełnienia wynika, iż w 2003 roku pracownik zatrudniony w Spółce na stanowisku palacza uległ wypadkowi w wyniku wybuchu kotła c.o. Poszkodowany wniósł przeciwko Spółce i osobie, która piec montowała i konserwowała pozew do sądu o zadośćuczynienie i rentę. Sąd zasądził na rzecz poszkodowanego solidarnie od pozwanych zadośćuczynienie w kwocie 120.000 zł na podstawie art. 445 § 1 Kc wraz z odsetkami oraz miesięczną rentę. Kwota zadośćuczynienia nie została wypłacona z ubezpieczenia majątkowego ani osobowego Wnioskodawcy. Zaległa renta została zasądzona na podstawie art. 444 § 2 Kc z tytułu zwiększonych potrzeb i będzie wypłacona na podstawie wyroku Sądu Okręgowego I Wydział Cywilny z dnia 01.07.2010 r. Wypłaty renty bieżącej dokonuje Wnioskodawca na podstawie wyroku Sądu Okręgowego z dnia 01.07.2010 r. Została ona przyznana przez sąd na podstawie art. 444 § 2 Kc z tytułu zwiększonych potrzeb.

W związku z powyższym należy zauważyć, iż przedmiotowe świadczenia w postaci zadośćuczynienia za doznaną krzywdę oraz renty z tytułu zwiększonych potrzeb zostały przyznane ze względu na poniesione obrażenia zdrowotne wskutek wypadku.

Zgodnie z treścią art. 444 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu. Natomiast w myśl art. 444 § 2 Kodeksu cywilnego, jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.

Stosownie do art. 445 § 1 Kodeksu cywilnego w wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym, sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Mając powyższe na uwadze, należy stwierdzić, iż świadczenie wypłacone przez Wnioskodawcę na rzecz pracownika w postaci zadośćuczynienia za doznaną krzywdę korzysta ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem dochodowym na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, natomiast świadczenie w postaci renty zaległej oraz wypłacanej na bieżąco z tytułu zwiększonych potrzeb korzysta ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy. Natomiast instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 481 Kodeksu cywilnego. Przepis ten stanowi, iż jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej niż stopa ustawowa, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej normy.

Odsetki za zwłokę (opóźnienie) stanowią zatem świadczenie uboczne, niezależnie od tego, czy i w jakiej wysokości podatnik poniósł szkodę. Odsetek za zwłokę nie można utożsamiać z odszkodowaniem (naprawieniem szkody), stąd otrzymane odsetki za zwłokę w wykonywaniu zobowiązania cywilnoprawnego są – co do zasady – przychodem wierzyciela podlegającym opodatkowaniu. Wyjątek od powyższej reguły stanowią jedynie odsetki, które wolą ustawodawcy zostały wprost wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku są odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, tj. stosunku służbowego, stosunku pracy, w tym spółdzielczego stosunku pracy, członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, pracy nakładczej, emerytury lub renty.

O zastosowaniu przedmiotowego zwolnienia decyduje spełnienie łącznie dwóch przesłanek:

1. dotyczącej źródła przychodu, do którego kwalifikowane jest świadczenie,
2. dotyczącej nieterminowości jego wypłaty.
   
   

W myśl art. 12 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przez rentę rozumie się łączną kwotę świadczeń rentowych wraz ze wzrostami i dodatkami, z wyłączeniem dodatków rodzinnych i pielęgnacyjnych oraz dodatków dla sierot zupełnych do rent rodzinnych.

Przytoczona wyżej definicja nie ogranicza pojęcia renty wyłącznie do świadczeń rentowych wypłacanych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Obejmuje również renty mające charakter odszkodowawczy, otrzymane na podstawie przepisów prawa cywilnego.

W konsekwencji, świadczenie w postaci renty, o której mowa w przepisach prawa cywilnego, należy kwalifikować do źródła przychodów wymienionego w art. 10 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 12 ust. 7 ustawy.

W przypadku renty wypłacanej przez Wnioskodawcę, która nie jest świadczeniem przyznawanym z „urzędu” lecz na żądanie poszkodowanego, odsetki przyznane za okres od dnia wystąpienia z roszczeniem do dnia ich zapłaty zgodnie z wyrokiem, nie spełniają warunku określonego w art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy. Przepis ten będzie miał jednak zastosowanie w sytuacji gdy - od momentu ogłoszenia wyroku sądu przyznającego rentę – zobowiązany spóźni się z wypłatą tego świadczenia na rzecz poszkodowanego.

Ww. przepis nie ma natomiast zastosowania do odsetek naliczonych za okres poprzedzający datę uprawomocnienia się orzeczenia w tej sprawie. Tego rodzaju odsetki stanowią przychód z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy i podlegają opodatkowaniu na ogólnych zasadach według skali podatkowej. W konsekwencji, kwota tych odsetek – wraz z kwotą odsetek zasądzonych wyrokiem sądu od renty – powinna być wykazana w informacji PIT-8C sporządzonej za rok, w którym dokonano wypłaty tych odsetek.

W myśl art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów (PIT-8C) i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

We wniosku wskazano, iż sąd zasądził od Wnioskodawcy na rzecz poszkodowanego w wypadku pracownika zadośćuczynienie wraz z odsetkami oraz rentę wraz z odsetkami. Z wniosku nie wynika aby odsetki te stanowiły odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty. Zatem odsetki w wysokości zasądzonej wyrokiem stanowią przychód z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy i podlegają opodatkowaniu na ogólnych zasadach według skali podatkowej.

Reasumując należy stwierdzić, iż wypłacone przez Wnioskodawcę na rzecz pracownika zadośćuczynienie korzysta ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem dochodowym na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, natomiast świadczenie w postaci renty zaległej oraz wypłacanej na bieżąco z tytułu zwiększonych potrzeb przyznanej na podstawie przepisów prawa cywilnego korzysta ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy. Natomiast odsetki od zaległej renty i zadośćuczynienia w wysokości zasądzonej wyrokiem stanowią przychód z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy i podlegają opodatkowaniu na ogólnych zasadach według skali podatkowej. Na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek poboru zaliczek na podatek dochodowy od ww. odsetek.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.