Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB2/436-3/11-4/MK
z 6 kwietnia 2011 r.
Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
Rodzaj dokumentu
interpretacja indywidualna
Sygnatura
ILPB2/436-3/11-4/MK
Data
2011.04.06
Referencje
Autor
Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu
Temat
Podatek od czynności cywilnoprawnych --> Przedmiot opodatkowania
Słowa kluczowe
cash-pooling
cash-pooling
podatek od czynności cywilnoprawnych
podatek od czynności cywilnoprawnych
przedmiot opodatkowania
przedmiot opodatkowania
umowa nienazwana
umowa nienazwana
zakres
zakres
Istota interpretacji
Podatek od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash poolingu.
Wniosek ORD-IN 917 kB
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko spółki akcyjnej reprezentowanej przez Pełnomocnika, przedstawione we wniosku z dnia 23 grudnia 2010 r. (data wpływu 30 grudnia 2010 r.), uzupełnionym pismem (data wpływu 4 kwietnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash poolingu – jest prawidłowe. UZASADNIENIE W dniu 30 grudnia 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash poolingu oraz podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienie od ww. podatku usług zarządzania płynnością finansową świadczonych przez Cash Pool Lidera. Z uwagi na fakt, że ww. wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 4 ustawy Ordynacja podatkowa, pismem z dnia 24 marca 2011 r. nr ILPB2/436-3/11-2/MK, ILPP4/443 -171/11-2/ISN Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku (złożenia do akt sprawy oryginału pełnomocnictwa lub urzędowo poświadczonego odpisu tego pełnomocnictwa) w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania. Jednocześnie poinformowano Zainteresowanego, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ a uzupełnieniem wniosku przez Wnioskodawcę nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego. Wskazano, że nieuzupełnienie wniosku w wyznaczonym terminie spowoduje pozostawienie podania bez rozpatrzenia. Wezwanie wysłano w dniu 24 marca 2011 r. (skuteczne doręczenie nastąpiło w dniu 28 marca 2011 r.), zaś w dniu 4 kwietnia 2011 r. (data nadania: 31 marca 2011 r.) do tut. Organu wpłynął oryginał pełnomocnictwa. W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe. „A” Spółka Akcyjna (dalej: Podatnik, Wnioskodawca) należy do międzynarodowej Grupy Kapitałowej „B” (dalej: Grupa). Podatnik zamierza przystąpić do systemu wspólnego zarządzania płynnością finansową w ramach grupy kapitałowej - do tak zwanego porozumienia „cash pooling” (dalej: cash pooling). Podatnik przystąpi do porozumienia cash poolingowego, jako jego uczestnik (tak zwany uczestnik systemu cash pool) w celu zapewnienia optymalnej płynności finansowej wszystkich podmiotów uczestniczących, a także zmniejszenia kosztów finansowania zewnętrznego dla całej grupy kapitałowej (np. w postaci kosztów kredytowania w bankach) oraz dla Wnioskodawcy. W porozumieniu cash pooling będą brały udział następujące podmioty:
Wnioskodawca zaznacza, że wszystkie kwestie wskazane w niniejszym wniosku dotyczą stanu przyszłego i będą miały miejsce po 1 stycznia 2011 r. W związku z powyższym zadano następujące pytanie w podatku od czynności cywilnoprawnych. Czy umowy, w ramach których dochodzi do opisanych w stanie faktycznym przepływów finansowych i konsolidacji w związku z realizacją przez Cash Pool Lidera usług zarządzania płynnością podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (dalej: PCC) po stronie Wnioskodawcy jako podatnika... Zdaniem Wnioskodawcy, w prawie polskim instrument zarządzania płynnością finansową grup kapitałowych zwany „cash pooling” nie doczekał się regulacji prawnych na gruncie prawa podatkowego, bankowego oraz cywilnego. Umowa o cash pooling stanowi zatem umowę nienazwaną w rozumieniu kodeksu cywilnego, którą można scharakteryzować jako złożoną wielostronną i kompleksową usługę zarządzania płynnością finansową grupy podmiotów, polegającą na koncentrowaniu środków z jednostkowych rachunków na wspólnym rachunku i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą przy wykorzystaniu korzyści skali. Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (dalej: „Ustawa PCC”) opodatkowaniu podlegają jedynie czynności w nim wymienione. Katalog czynności opodatkowanych jest zamknięty i zawiera następujące czynności cywilnoprawne:
Umowa przewidująca zarządzanie płynnością finansową grupy kapitałowej (cash-pooling) nie jest wymieniona w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, co oznacza że na gruncie prawa polskiego pozostaje umową nienazwaną. W ocenie Podatnika, opodatkowanie podatkiem od czynności cywilnoprawnych poszczególnych operacji dokonywanych przez Spółkę w ramach systemu Cash pooling, byłoby dopuszczalne wyłącznie w sytuacji, gdyby mieściły się one w definicji czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 Ustawy PCC. Przez operacje, o których mowa w zdaniu poprzednim rozumie się:
Podobne stanowisko zaprezentowało Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na interpelację poselską nr 6005 z dnia 2 lipca 2004 r. Jednocześnie, jak wskazuje Ministerstwo Finansów, umowa cash poolingu może potencjalnie zawierać elementy umowy pożyczki, uregulowanej w art. 720 kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 720 Kodeksu cywilnego przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W opinii Wnioskodawcy, transakcje dokonywane w ramach systemu zarządzania płynnością finansową (cash-pooling) nie spełniają definicji umowy pożyczki. W opisanej transakcji dla każdego z Uczestników cash-poolingu powstają określone prawa i obowiązki wynikające z tytułu uczestnictwa w systemie zarządzania płynnością. Jednakże żaden z Uczestników systemu nie jest zobowiązany do przeniesienia własności określonej kwoty pieniędzy na inny określony w umowie podmiot. Co więcej, Uczestnik posiadający nadwyżkę płynności nie ma wiedzy co do tego, jaka część jego dodatniego salda przetransferowanego na Rachunek Grupowy zostaje wykorzystana przez innych Uczestników systemu. Wobec powyższego brak jest podmiotów, które spełniałyby definicję pożyczkodawcy (jako „dającego pożyczkę”) i pożyczkobiorcy (jako „biorącego pożyczkę”). Również sam przedmiot ewentualnej pożyczki pozostaje niezidentyfikowany, ponieważ zasilenie rachunku Uczestnika o niedoborze finansowym (o saldzie debetowym) następuje z rachunku prowadzonego dla Pool Leadera (Rachunku Grupowego za pośrednictwem Rachunków Transakcyjnych), a nie ze środków konkretnego Uczestnika posiadającego nadwyżki finansowe Nie są również opodatkowane PCC czynności wykonywane przez Bank w ramach zawartej z Cash Pool Leaderem umowy (Group Account Agreement), do której przystępują Uczestnicy na postawie stosownego oświadczenia. Umowa ta stanowi umowę o świadczenie usług bankowych i obejmuje szereg powiązanych ze sobą działań, a w szczególności:
Umowa o takich cechach nie jest wymieniona w katalogu art. 1 ust. 1 Ustawy PCC. Podobne poglądy prezentowane są w literaturze podatkowej. W Monitorze Podatkowym nr 10/2008 w artykule „Cash pooling - skutki w podatkach obrotowych” autor wskazywał: „Jak bowiem zostało wskazane powyżej, specyfika umów nienazwanych polega na tym, że tego rodzaju umowy tworzone są w celu zaspokojenia pewnych zindywidualizowanych potrzeb, uwzględnienia sytuacji gospodarczych dla których katalog umów nazwanych nie dostarcza odpowiednich wzorcowych rozwiązań. Mogą to być stosunki zarówno całkowicie odmiennie ukształtowane, jak odbiegające w większej lub mniejszej części od modelu ustawowego. W konsekwencji umowa nienazwana powinna być postrzegana jako nierozerwalny kompleks uzgodnionych przez jej strony praw i obowiązków i z tej perspektywy rozpatrywane powinny być również jej skutki podatkowe w PCC. Nie znajduje zatem uzasadnienia sztuczne wyodrębnianie z umów nienazwanych przedmiotowo istotnych elementów umów nazwanych i ustalanie ich skutków podatkowych w PCC. W związku z powyższym nie sposób zgodzić się z rozumowaniem, że umowa cash pooling, pomimo że zawiera w sobie pewne elementy umowy pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. Nawet bowiem gdyby umowa cash pooling skonstruowana jako umowa kompleksowa, wyczerpywała te znamiona, jej skutki w PCC nie powinny być rozpatrywane z punktu widzenia poszczególnych, wewnętrznych czynności prawnych, które w odizolowaniu nie miałyby żadnego sensu gospodarczego.” Reasumując umowa typu cash pooling:
W związku z tym, należy stwierdzić, iż czynności dokonywane w ramach zarządzania płynnością (cash poolingu) nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Takie stanowisko potwierdzają pisma organów podatkowych wydane w ramach odpowiedzi na pytania podatników. Jako przykład można wskazać następujące interpretacje prawa podatkowego:
Należy również wskazać, że zgodnie z art. 2 pkt 4 Ustawy PCC, nie podlegają opodatkowaniu czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z niego zwolniona. W analizowanym przypadku mamy do czynienia z porozumieniem cash pool między Wnioskodawcą a wyspecjalizowanym w zarządzaniu finansami podmiotem z Grupy, który w systemie zarządzania płynnością pełni rolę Cash Pool Lidera. Cash Pool Lider występuje w związku z transakcją jako podatnik podatku VAT - podmiot, który profesjonalnie, w ramach swojej podstawowej działalności zarządza płynnością Grupy. W związku z powyższym, w ocenie Wnioskodawcy, przekazanie środków z systemu cash pool w celu finansowania działalności Podatnika, nie może stanowić czynności opodatkowanej podatkiem od czynności cywilnoprawnej, ale stanowi usługę finansową opodatkowaną podatkiem od towarów i usług. Jest to zgodne z zasadą powszechności opodatkowania, zgodnie z którą wszelkie operacje gospodarcze podejmowane przez podmiot będący czynnym podatnikiem VAT w ramach prowadzonej działalności i spełniające kryteria zaklasyfikowania ich jako dostawy towarów lub świadczenia usług, powinny być uznane za czynności podlegające VAT. W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe. W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.), podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają:
Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym. Szczegółowe określenie zakresu przedmiotowego ma określone konsekwencje. Ustawodawca, wprowadzając zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne podobne, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie. Oznacza to, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu, nawet gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone. Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, w których - w myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) - dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Należy podkreślić, iż umowa cash poolingu pozostaje na gruncie polskiego prawa umową nienazwaną. Ustawa Kodeks cywilny, w Księdze Trzeciej – Zobowiązania, nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy. Przedstawiona we wniosku Spółki konstrukcja „cash poolingu”, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. „Cash pooling” polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków netto. W przypadku „cash poolingu” mamy do czynienia przynajmniej z trzema podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu. Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik „cash pooling” posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników „cash poolingu”. Należy stwierdzić, iż zawarcie umowy cash poolingu dotyczącej kompleksowego zarządzania płynnością finansową nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można również zakwalifikować jako umowy sprzedaży lub zamiany wymienionych w tym katalogu. Tym samym wszelkie czynności dokonywane w ramach umowy cash poolingu nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Wobec tego, iż umowa cash poolingu nie została wymieniona jako podlegająca opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych regulacje dotyczące podatku od towarów i usług pozostają bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy w podatku od czynności cywilnoprawnych. Nie ma zatem potrzeby rozpatrywania wpływu podatku od towarów i usług na opodatkowanie czynności dokonywanych w ramach umowy, która w ogóle nie została wymieniona w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych jako podlegająca opodatkowaniu. Biorąc powyższe pod uwagę, należy stwierdzić, iż umowy w ramach których dochodzi do przepływów finansowych i konsolidacji w związku z realizacją usług zarządzania płynnością finansową, nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji. Jednocześnie tut. Organ informuje, że powołane przez Wnioskodawcę rozstrzygnięcia organów podatkowych wydane zostały w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania w przedmiotowej sprawie. Ponadto informuje się, że w dniu 6 kwietnia 2011 r. wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie w przedmiocie podatku od towarów i usług nr ILPP4/443-171/11-4/ISN. Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno. Referencje
|
doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.