Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi
IPTPB2/415-853/12-4/AK
z 6 marca 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 28 listopada 2012 r. (data wpływu 10 grudnia 2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia 21 stycznia 2013 r. (data wpływu 24 stycznia 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania dochodów jako osoby samotnie wychowującej dzieci – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 grudnia 2012 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania dochodów jako osoby samotnie wychowującej dzieci.

Wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.). Pismem z dnia 15 stycznia 2013 r., znak IPTPB2/415-853/12-2/AK, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h Ordynacji podatkowej wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia. Wezwanie wysłano w dniu 15 stycznia 2013 r. (skutecznie doręczono 17 stycznia 2013 r.). W dniu 24 stycznia 2013 r. do tut. Organu wpłynęła odpowiedź na ww. wezwanie (data nadania 22 stycznia 2013 r.).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia, rozwiązując związek małżeński powierzył wykonywanie władzy rodzicielskiej nad dziećmi, obojgu rodzicom, zobowiązując oboje do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowywania dzieci oraz ustalając sposób bezpośrednich kontaktów. Matka ponownie wstąpiła w związek małżeński, tracąc tym samym status samotnego rodzica. Wnioskodawca pozostając w stanie wolnym, znaczną część roku samodzielnie sprawuje opiekę nad dziećmi, wspólnie spędza z nimi ich wolny od zajęć szkolnych czas, pomaga w odrabianiu lekcji, razem uczestniczą w zajęciach pozalekcyjnych. Wspólnie spędzają wakacje i ferie zimowe (w tym okresie dzieci mieszkają wraz z Wnioskodawcą), są na Jego wyłącznym utrzymaniu i wyłącznie pod Jego opieką. Wnioskodawca nie tylko opiekuje się dziećmi i wychowuje je, ale także aktywnie uczestniczy w ich życiu codziennym, poświęca im maksymalnie dużo czasu nie ograniczając się jedynie do sporadycznych spotkań. Na bieżąco kontaktuje się z nauczycielami, jest obecny na zebraniach rodzicielskich z wychowawcą.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że miejscem zamieszkania dzieci zgodnie z wyrokiem, jest miejsce zamieszkania ich matki. Sąd powierzył jednocześnie wykonywanie władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom. Sąd ustalił sposób kontaktów z Wnioskodawcą (ojcem) w ten sposób, że ojciec będzie zabierał oboje dzieci do swojego miejsca zamieszkania w każdy pierwszy i trzeci weekend miesiąca, począwszy od piątku do niedzieli. Dodatkowo jeden tydzień każdych ferii zimowych oraz w każde wakacje letnie dwa drugie tygodnie lipca i dwa drugie tygodnie sierpnia. Do tego połowę Świąt Bożego Narodzenia i połowę Świąt Wielkanocnych. Tym samym dzieci w tych okresach przebywają z Wnioskodawcą (ojcem) i zamieszkują w Jego miejscu zamieszkania.

Wyrokiem sądu obowiązek alimentacyjny ciąży na Wnioskodawcy.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy za 2012 r. Wnioskodawca ma prawo rozliczyć się z uzyskanych dochodów jako osoba samotnie wychowująca dzieci, zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 26 lipca 1991 r.?

Zdaniem Wnioskodawcy, wobec tego że:

1. dzieci spełniają warunki art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
2. w stosunku do Wnioskodawcy i do dzieci nie mają zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy o podatku tonażowym,
3. Wnioskodawca jest stanu wolnego i w wychowywaniu dzieci nie korzysta z pomocy innych osób, szczególnie ich matki,

- spełnia warunki do uznania Go jako rodzica samotnie wychowującego małoletnie dzieci.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

1. małoletnie,
2. bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
3. do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej

- podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

W myśl art. 6 ust. 8 ww. ustawy, sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Stosownie do art. 6 ust. 9 powołanej ustawy, zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c albo w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, albo w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Ponadto z art. 6 ust. 10 ww. ustawy wynika, że sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania do podatników, którzy wniosek, wyrażony w zeznaniu podatkowym, określony w ust. 2 i 4, złożą po terminie, o którym mowa w art. 45 ust. 1.

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego przewidzianych dla osób samotnie wychowujących małoletnie dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:

• posiadania statusu osoby samotnie wychowującej dziecko,
  

• wychowywania w roku podatkowym dzieci (dziecka),
  

• wyrażenia wniosku o rozliczenie na preferencyjnych warunkach w rocznym zeznaniu podatkowym, złożonym w ustawowym terminie przewidzianym do jego składania.
  
  

Jednak przepis art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie może być odczytywany w ten sposób, że każda osoba mająca dzieci i znajdująca się w stanie wolnym określonym w tym przepisie jest osobą samotnie wychowującą dzieci.

Z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby), zajmuje się wychowywaniem dziecka, stale troszczy się o jego byt materialny i rozwój emocjonalny. Przepis ten wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci, jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców.

Z uwagi zaś, iż ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia „wychowywać”, należy odwołać się do definicji słownikowych tego pojęcia. „Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia, rozwiązując związek małżeński powierzył wykonywanie władzy rodzicielskiej nad dziećmi, obojgu rodzicom, zobowiązując oboje do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowywania dzieci oraz ustalając sposób bezpośrednich kontaktów. Matka ponownie wstąpiła w związek małżeński, tracąc tym samym status samotnego rodzica. Wnioskodawca pozostając w stanie wolnym, znaczną część roku samodzielnie sprawuje opiekę nad dziećmi, wspólnie spędza z nimi ich wolny od zajęć szkolnych czas, pomaga w odrabianiu lekcji, razem uczestniczą w zajęciach pozalekcyjnych. Wspólnie spędzają wakacje i ferie zimowe (w tym okresie dzieci mieszkają wraz z Wnioskodawcą), są na Jego wyłącznym utrzymaniu i wyłącznie pod Jego opieką. Wnioskodawca nie tylko opiekuje się dziećmi i wychowuje je, ale także aktywnie uczestniczy w ich życiu codziennym, poświęca im maksymalnie dużo czasu nie ograniczając się jedynie do sporadycznych spotkań. Na bieżąco kontaktuje się z nauczycielami, jest obecny na zebraniach rodzicielskich z wychowawcą.

Miejscem zamieszkania dzieci zgodnie z wyrokiem z dnia, jest miejsce zamieszkania ich matki. Sąd powierzył jednocześnie wykonywanie władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom.

Wyrokiem sądu obowiązek alimentacyjny ciąży na Wnioskodawcy.

Mając na uwadze powyższe wskazać należy, że z istoty pojęcia „osoba samotnie wychowująca dzieci” należy wyprowadzić taki stan, w którym nie wystąpi konkurencja wspomnianych w analizowanym przepisie art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osób. Używając określeń „rodzic albo opiekun prawny” ustawodawca przesądził bowiem, że możliwość wspólnego rozliczenia dochodów z małoletnim dzieckiem przysługuje tylko jednemu z rodziców, a mianowicie temu, który faktycznie wychowuje dziecko.

W przypadku, gdy oboje rodzice biorą udział w wychowaniu dziecka bądź dzieci, choć zamieszkują oddzielnie, należy ustalić, które z nich ponosi większe ciężary związane z wychowaniem - nie tylko te związane z dostarczaniem środków finansowych na utrzymanie, ale również, a może przede wszystkim te związane z faktyczną pieczą, wychowaniem młodej osoby, pomocą i opieką w codziennych sprawach. W takiej sytuacji nie może zachodzić konkurencja rodziców, ponieważ za prawnie niedopuszczalną należałoby uznać sytuację, w której z tego samego stanu faktycznego dwie osoby wysnują wniosek, że są osobami wychowującymi dzieci. Nie można również dopuścić, iż o wyborze formy opodatkowania zadecyduje umowa czy też nieformalne porozumienie między nimi, bowiem znaczenie ma wyłącznie stan prawny, tj. przepisy prawa podatkowego stosowane w tej sprawie, oraz stan faktyczny.

W rozpatrywanej sprawie bezsporne jest, że Wnioskodawca uczestniczy aktywnie w wychowaniu dzieci. Jednak z przedstawionego stanu faktycznego jednoznacznie wynika, że Sąd (mając na uwadze wspólne ustalenia byłych małżonków) postanowił, że dzieci będą zamieszkiwały z matką i z nią też będą spędzały więcej czasu. Ze stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę również wynika, że matka dzieci faktycznie większość czasu sprawuje nad nimi opiekę, a tym samym częściej od Wnioskodawcy sprawuje nad nimi faktyczną pieczę.

W takiej sytuacji stosownie do treści art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.) to matka spełniała warunki do rozliczenia podatku w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dzieci. Wnioskodawca podnosi, że matka ponownie wstąpiła w związek małżeński, tracąc tym samym status samotnego rodzica. Należy wskazać, że utrata statusu samotnego rodzica przez matkę, a tym samym prawa do rozliczania się w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dzieci nie oznacza, iż prawo to można przenieść na drugiego rodzica. Celowościowe rozumienie omawianej normy prawnej wyklucza sytuację, iż jak podnosi Wnioskodawca, jest stanu wolnego, w wychowywaniu dzieci nie korzysta z pomocy innych osób, sprawuje opiekę okresowo w ciągu roku – spełnia warunki do uznania Go jako rodzica samotnie wychowującego małoletnie dzieci w rozumieniu wyżej cytowanych przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając na względzie przedstawiony przez Wnioskodawcę opis stanu faktycznego oraz powołane wyżej przepisy należy stwierdzić, iż Wnioskodawca nie spełnia wszystkich warunków do skorzystania z preferencyjnej formy opodatkowania uzyskanych w 2012 r. dochodów jako osoba samotnie wychowująca dzieci.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.