INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 03 lutego 2010r. (data wpływu do Organu – 04 lutego 2010r.), uzupełnionym w dniu 06 kwietnia 2010r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m.in. w zakresie opodatkowania otrzymanego wynagrodzenia z tytułu ustanowienia służebności gruntowej i przesyłu – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 04 lutego 2010r. wpłynął do Organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m.in. w zakresie opodatkowania otrzymanego wynagrodzenia z tytułu ustanowienia służebności gruntowej i przesyłu.

Z uwagi na fakt, iż wniosek zawierał braki formalne, pismem z dnia 29 marca 2010r. Znak: IBPB II/1/415-161/10/BD; IBPB II/1/415-162/10/BD wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono w dniu 06 kwietnia 2010r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Spółka z o.o. w latach 1976-77 wybudowała na działce wnioskodawcy komorę kanalizacyjną i kolektory ściekowe, zajmując ok. 500 m#61447; jako grunt wyłączony z użytkowania. Wnioskodawca jako właściciel nieruchomości wspólnie z żoną wystąpił do Sądu Rejonowego o zapłacenie czynszu za bezumowne korzystanie z ich działki. Po przegranej sprawie i wobec perspektywy ponoszenia dalszych opłat za użytkowanie gruntu, a także z braku przedstawienia dowodów w procesie sądowym o zasiedzenie służebności, Spółka wystąpiła z nowym wnioskiem do Sądu Rejonowego o ustanowienie służebności przesyłu i służebności gruntowej, co poprzedzone było wcześniejszymi negocjacjami pomiędzy stronami. Idąc na dalekie ustępstwa co do wysokości odszkodowania, wnioskodawca wraz z żoną wyraził zgodę na ugodę, tj. wypłacenie 23 tys. zł za służebność oraz odszkodowanie za bezumowne korzystanie z gruntu od 01 listopada 2005r. do dnia ustanowienia służebności w kwocie 6 tys. zł. Sąd Rejonowy postanowieniem dnia 19 listopada 2008r., zasądził ww. kwoty, które wnioskodawca wraz z żoną otrzymał 16 stycznia 2009r.

Na podstawie ww. postanowienia na wniosek Spółki w księdze wieczystej wnioskodawcy wpisano służebność przesyłu i gruntową. Przedmiot wykorzystania służebności przesyłu polega na odprowadzeniu ścieków oraz wód opadowych poprzez posadowioną na gruncie komorę kanalizacyjną wraz z kolektorami ściekowymi o pow. 268 m#61447; oraz służebność przebiegu nieczynnego kolektora ściekowego o średnicy 1000 mm o pow. 15m#61447; wraz z prawem przejazdu i przechodu oraz prowadzenia prac konserwacyjnych. Obszar i przebieg służebności został uwidoczniony i oznaczony kolorem zielonym i kolorem czerwonym na mapie sytuacyjnej z dnia 22 lipca 2008r., stanowiącej załącznik do opinii geodety, gdzie opinia ta wraz z mapą stanowią integralną część niniejszego postanowienia. Rodzaj i przedmiot orzeczenia - to postanowienie o ustanowienie służebności przesyłu i gruntowej z dnia 19 listopada 2008r. Wnioskodawca zaznacza, iż przedmiotowa działka leży w centrum miasta i nie wchodzi w skład gospodarstwa rolnego jednakże zajęta przez budowle Spółki uniemożliwia wykorzystanie jej do innych celów gospodarczych w celu osiągnięcia korzyści. Jej wartość rynkowa w tym czasie wynosiła ok. 36 tys. zł. Idąc na ugodę w procesie sądowym wnioskodawca wraz z żoną poszedł na dalekie ustępstwa; zatem uiszczenie jeszcze podatku od tych odszkodowań byłoby bardzo krzywdzące. Jest też niezgodne z konstytucyjnymi zasadami zaufania obywatela do państwa oraz równości wobec prawa, gdyż po raz drugi zostałyby poniesione koszty tej ugody, płacąc z tego tytułu nie mały podatek. Spółka wytoczyła proces sądowy 19 stycznia 2007r. o stwierdzenie zasiedzenia służebności gruntowej na ww. nieruchomości. W ciągu prawie trzech lat i wielu rozpraw Spółka nie była w stanie udowodnić przed Sądem swojego wniosku i dlatego wystąpiła z kolejnym wnioskiem dotyczącym służebności w zamian za stosowne odszkodowanie. Na co wnioskodawca wraz z żoną wyraził zgodę i Sąd Rejonowy orzekł jak wyżej. Wnioskodawca dodatkowo nadmienia, iż całość otrzymanej kwoty została wykorzystana na wymianę dachu z eternitu na blachę na domu mieszkalnym.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy należy zapłacić podatek od kwoty 23 tys. zł zasądzonej postanowieniem Sądu Rejonowego od Spółki na rzecz wnioskodawcy i jego żony jako odszkodowanie w formie jednorazowego wynagrodzenia za ustanowienie służebności gruntowej i przesyłu...

Zdaniem wnioskodawcy, z tytułu otrzymanego odszkodowania za ustanowienie służebności gruntowej i przesyłu nie płaci się podatku, ponieważ odszkodowanie to oparte jest na orzeczeniu sądowym i jest wolne od podatku.

Dodatkowo wnioskodawca zaznacza, iż w sprawie odszkodowań wypowiedział się Trybunał Konstytucyjny i uznał art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za niekonstytucyjny, odpowiednio uzasadniając.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Na wstępie należy zaznaczyć, iż przedmiotem niniejszej interpretacji indywidualnej jest pisemna interpretacja przepisów prawa podatkowego dotycząca podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania otrzymanego wynagrodzenia z tytułu ustanowienia służebności gruntowej i przesyłu.

W pozostałym zakresie, tj. w zakresie opodatkowania otrzymanej kwoty za bezumowne korzystanie z nieruchomości dokonano odrębnego rozstrzygnięcia w interpretacji Znak: IBPB II/1/415-161/10/BD.

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), jest zasada powszechności opodatkowania. W myśl tej zasady wyrażonej w art. 9 ust. 1 ww. ustawy opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Wyrazem jej praktycznej realizacji jest art. 11 ust. 1 tejże ustawy, z którego treści wynika, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do regulacji zawartej w art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

Natomiast w myśl art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
   
   

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 120 przytoczonej ustawy wolne od podatku dochodowego są odszkodowania wypłacone, na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu:

1. ustanowienia służebności gruntowej,
2. rekultywacji gruntów,
3. szkód powstałych w uprawach rolnych i drzewostanie

-w wyniku prowadzenia na tych gruntach, przez podmioty uprawnione na podstawie odrębnych przepisów, inwestycji dotyczących budowy infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz budowy urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.).

Zgodnie z art. 143 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami pod pojęciem budowy urządzeń infrastruktury technicznej rozumie się urządzenie albo modernizację drogi oraz wybudowanie pod ziemią, na ziemi albo nad ziemią przewodów lub urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych, ciepłowniczych, elektrycznych, gazowych i telekomunikacyjnych.

Służebność gruntowa, uregulowana została w art. 285 ustawy z dnia z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964r. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Stanowi on, że nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności (służebność gruntowa).

Zgodnie natomiast z art. 3051 Kodeksu cywilnego nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu).

Wskazać należy, że odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającym na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach chronionych przez prawo. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. Odszkodowanie nie jest tożsame z pojęciem wynagrodzenia. Jeżeli zatem ugoda między stronami dotyczy wysokości wynagrodzenia za ustanowienie służebności gruntowej i przesyłu, to nie ma żadnych podstaw prawnych aby to wynagrodzenie, na które umówiły się obie strony, i która będzie należnością za korzystanie w określony sposób z nieruchomości traktować jako odszkodowanie.

Z przedstawionego stanu faktycznego jednoznacznie wynika, iż wnioskodawca otrzymał odszkodowanie w formie jednorazowego wynagrodzenia za ustanowienie na nieruchomości służebności gruntowej i przesyłu ustanowionej na rzecz Spółki na podstawie zawartej między stronami ugody sądowej.

Zatem, biorąc pod uwagę stan faktyczny oraz prawny obowiązujący w jego zakresie stwierdzić należy, iż podstawą zwolnienia opisanego we wniosku wynagrodzenia nie może być żaden z powołanych powyżej przepisów art. 21 ust. 1 pkt 3, 3b i 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem jak wynika jasno z opisu stanu faktycznego wnioskodawca nie otrzymuje odszkodowania lecz jednorazowe wynagrodzenie z tytułu ustanowienia służebności gruntowej i przesyłu. Tym samym wynagrodzenie to nie może korzystać ze zwolnienia z opodatkowania, bowiem katalog zwolnień określony w treści art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera zwolnienia dotyczącego wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu. Natomiast odnośnie ustanowionej służebności gruntowej, podstawową przesłanka uprawniającą do zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 120 jak powołano powyżej, jest fakt wchodzenia przedmiotowej nieruchomości w skład gospodarstwa rolnego. Jak twierdzi sam wnioskodawca w przedstawionym stanie faktycznym nieruchomość, na której dokonano zabudowy komory kanalizacyjnej oraz kolektorów ściekowych nie wchodzi w skład gospodarstwa rolnego.

Ponadto gdyby nawet temuż wynagrodzeniu nadać charakter odszkodowania, to i tak zwolnienie nie mogłoby być zastosowane, bowiem nie zostały spełnione żadne z przesłanek, które dałyby podstawę do zwolnienia, szczegółowo wymienione w treści powoływanych powyżej przepisów.

W świetle dotychczasowych ustaleń opisane we wniosku wynagrodzenie z tytułu ustanowienie służebności gruntowej i przesyłu stanowić będzie świadczenie, które nie podlega żadnemu z przytoczonych zwolnień przedmiotowych, stąd też należy zakwalifikować je jako określony w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychód z innych źródeł.

W myśl tegoż przepisu za przychody z innych źródeł, o których mowa również w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Sformułowanie "w szczególności” dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Wobec powyższego należy stwierdzić, iż otrzymana kwota wynagrodzenia od Spółki tytułem ustanowienia służebności gruntowej i przesyłu stanowić będzie przychód „z innych źródeł”, o którym mowa w art. 20 ust. 1 cyt. ustawy i należy ją wykazać w zeznaniu rocznym za dany rok, w którym została wypłacone i opodatkować łącznie z pozostałymi dochodami wg obowiązującej w danym roku skali podatkowej.

Z tych też względów stanowisko wnioskodawcy uznaje się za nieprawidłowe.

Niniejsza interpretacja indywidualna stosownie do art. 14 § 1 Ordynacji podatkowej, który stanowi, iż Minister Finansów, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną), została wydana wyłącznie dla wnioskodawcy. Żona wnioskodawcy aby uzyskać interpretację w swojej indywidualnej sprawie winna wystąpić z odrębnym wnioskiem.

Do wniosku wnioskodawca dołączył plik dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.