INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 22.01.2010 r. (data wpływu 02.02.2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie usług zarządzania płynnością finansową (tzw. cash pooling) - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 02.02.2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie usług zarządzania płynnością finansową (tzw. cash pooling).

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca zamierza skorzystać z usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową (tzw. cash pooling) oferowanej przez Bank N. z siedzibą w G (dalej: „Bank N” lub „bank”).

Pozostałymi uczestnikami cash poolingu są polskie i zagraniczne spółki należące do tej samej grupy kapitałowej co wnioskodawca, które powiadają rachunki w Bank N, a ponadto zawarły z tym bankiem umowę dotyczącą cash poolingu. Celem usługi cash poolingu jest zwiększenie efektywności gospodarczej podmiotów uczestniczących w przedsięwzięciu, poprzez odpowiednie wykorzystanie sumy dziennych sald występujących na rachunkach wszystkich spółek z grupy.

Funkcjonujący w Bank N model cash poolingu oparty jest na następujących zasadach. Każdy z uczestniczących w cash poolingu podmiotów, wśród rachunków posiadanych w Bank N, posiada również tzw. rachunek koncentrujący, prowadzony odrębnie dla każdej waluty. Na zakończenie każdego dnia roboczego bank ustala ogólne saldo każdego z uczestników cash poolingu. Ustalenie to następuje poprzez stwierdzenie sald poszczególnych rachunków koncentrujących każdego z uczestników cash poolingu (saldo danego rachunku koncentrującego prowadzonego dla danego uczestnika cash poolingu jest wynikiem operacji dokonywanych w danym dniu na wszystkich jego rachunkach i przeniesienia stanów rachunków na zakończenie tego dnia roboczego na rachunek koncentrujący w danej walucie). w oparciu o powyższe bank stwierdza, który z uczestników cash poolingu na zakończenie danego dnia roboczego posiada saldo dodatnie (tzw. posiadacz dodatni), który zaś posiada saldo ujemne (tzw. posiadacz ujemny). Następnie, na zakończenie danego dnia roboczego, bank przenosi na posiadaczy dodatnich całość lub część wierzytelności, które przysługiwały wobec posiadaczy ujemnych, otrzymując od posiadaczy dodatnich równowartość tych wierzytelności.

Przeniesienie to opiera się bądź na metodzie alokacji proporcjonalnej (polega ona na tym, iż ogólna suma wierzytelności przysługujących bankowi wobec posiadaczy ujemnych jest dzielona proporcjonalnie pomiędzy posiadaczy dodatnich i przelewana na każdego z nich w wysokości wynikającej z dokonania proporcjonalnego podziału), bądź na metodzie alokacji priorytetowej (polega ona na tym, iż ogólna suma wierzytelności przysługujących bankowi wobec posiadaczy ujemnych nie jest dzielona proporcjonalnie pomiędzy posiadaczy dodatnich, lecz poszczególnym rachunkom posiadaczy – w zależności od tego czy saldo na ich rachunku koncentrującym jest dodatnie, czy ujemne – przypisywane są odpowiednie priorytety określone cyfrą, wskazujące – dla posiadaczy dodatnich – pierwszeństwo w nabywaniu przez nich wierzytelności: - dla posiadaczy ujemnych – pierwszeństwo w zbywaniu przez bank wierzytelności wobec nich). Na początku następnego dnia roboczego każdy posiadacz dodatni, na rzecz którego w poprzednim dniu roboczym dokonany został przelew wierzytelności, dokonuje zwrotnego przelewu przedmiotowych wierzytelności otrzymując od banku równowartość tych wierzytelności, w wyniku którego ponownie bankowi (a nie – jak przez okres od zakończenia poprzedniego dnia roboczego do rozpoczęcia następnego dnia roboczego – posiadaczowi dodatniemu) przysługują wierzytelności wobec posiadaczy ujemnych.

W efekcie uczestniczenia w cash poolingu spółka, u której w danym dniu wystąpiło na rachunku koncentrującym saldo dodatnie, otrzymuje odsetki wyższe od tych, jakie otrzymałaby w przypadku zdeponowania na rachunku bankowym kwoty w wysokości tego salda, natomiast spółka u której w danym dniu wystąpiło saldo ujemne, płaci odsetki niższe od tych, jakie zapłaciłaby w przypadku zaciągnięcia w banku kredytu w wysokości tego salda.

Od każdej spółki uczestniczącej w cash poolingu (a więc zarówno tej, u której na zakończenie poszczególnych dni roboczych danego miesiąca występowało na rachunku koncentrującym saldo dodatnie, jak i tej, u której na zakończenie poszczególnych dni roboczych danego miesiąca występowało na rachunku koncentrującym saldo ujemne) pobierana jest przez bank prowizja (prowizja ta pobierana jest za cały rok z góry). Wysokość odsetek pobieranych od spółki, u której na zakończenie poszczególnych dni roboczych wystąpiło na rachunku koncentrującym saldo ujemne, jak i prowizja pobierana przez bank od tej spółki, kalkulowane są w ten sposób, iż ich suma jest nie większa niż odsetki, jakie spółka, u której na zakończenie poszczególnych dni roboczych wystąpiło na rachunku koncentrującym saldo ujemne, zapłaciłaby, gdyby zaciągnęła w banku kredyt w wysokości ujemnego salda. Wypłaty odsetek przez spółkę, u której na zakończenie poszczególnych dni roboczych wystąpiło na rachunku koncentrującym saldo ujemne, na rzecz spółki, u której na zakończenie poszczególnych dni roboczych wystąpiło na rachunku koncentrującym saldo dodatnie, dokonuje Nordea Bank na podstawie zawartej umowy cash poolingu.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy czynności uczestników usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową (tzw. cash poolingu) nie będących bankiem (tj. deponenta i kredytobiorcy), stanowią usługi w rozumieniu Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług, które winny być oceniane poprzez pryzmat podziału na czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług, zwolnione od tego podatku bądź nie podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług...
2. Czy dokonywany w ramach usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową (tzw. cash pooling) przelew wierzytelności, polegający na przeniesieniu przez bank na posiadacza dodatniego wierzytelności przysługującej bankowi wobec posiadacza ujemnego, podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych i w związku z tym skutkuje u posiadacza dodatniego powstaniem obowiązku zapłaty tego podatku...
3. Czy dla uczestników cash poolingu nie będących bankiem przychodem są kwoty odsetek otrzymanych w związku z udziałem w cash poolingu, a kosztem uzyskania przychodu wydatki poniesione z tytułu zapłaconych odsetek oraz prowizja zapłacona bankowi za świadczenie usługi cash poolingu, natomiast pozostałe środki finansowe przelewane pomiędzy uczestnikami cash poolingu nie będącymi bankiem, nie stanowią dla tych uczestników przychodów, ani kosztów ich uzyskania...
4. Czy w przypadku, gdy wypłata odsetek w ramach cash poolingu dokonywana jest na rzecz posiadacza salda dodatniego, nie będącego polskim rezydentem podatkowym, do poboru zryczałtowanego podatku dochodowego (tzw. podatku u źródła) od dochodu z tytułu odsetek osiąganego przez tego nierezydenta w wyniku uczestnictwa w cash poolingu, zobowiązany jest bank oferujący usługę cash poolingu, czy też posiadacz ujemny, od którego odsetki przysługują posiadaczowi dodatniemu...
5. Czy w stosunku do odsetek wypłacanych przez uczestnika cash poolingu będącego posiadaczem salda ujemnego, uczestnikowi cash poolingu będącego posiadaczem salda dodatniego, znajdują zastosowanie ograniczenia w zakresie uznawania odsetek za koszty uzyskania przychodu, wynikające z przepisów o niedostatecznej kapitalizacji zawartych w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych...
   
   

Odpowiedź w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi przedmiot niniejszej interpretacji indywidualnej. W zakresie podatku od towarów i usług w dniu 24.02.2010 r. została wydana interpretacja, natomiast w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Dokonywany w ramach usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową (tzw. cash pooling) przelew wierzytelności, polegający na przeniesieniu przez bank na posiadacza dodatniego wierzytelności przysługującej bankowi wobec posiadacza ujemnego, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych i w związku z tym nie skutkuje u posiadacza dodatniego obowiązkiem zapłaty tego podatku. Za trafnością tego poglądu przemawiają dwojakiego rodzaju argumenty.

Po pierwsze podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają wyłącznie czynności cywilnoprawne enumeratywnie wymienione w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych z dnia 9 września 2000 r.

Umowy nienazwane, a także czynności cywilnoprawne nie wymienione w ww. ustawie, nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Umowa cash pooling nie została wymieniona w powołanym przepisie.

Nie jest ona również sprzedażą, zamianą ani pożyczką. W związku z tym nie będzie ona podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Za zasadnością powyższego stanowiska przemawiają jednolite poglądy prezentowane przez organy skarbowe. Tytułem przykładu można tu wskazać postanowienie Naczelnika Pierwszego Wielkopolskiego Urzędu Skarbowego w Poznaniu z dnia 22.03.2004 r. (sygn. ZP/443-34/04) gdzie wskazano, iż: „ Art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 86, poz. 959 ze zm.) zwanej dalej ustawą o PCC, zawiera zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych, które podlegają temu podatkowi. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy o PCC przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki, w których w myśl art. 720 k.c. dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Konstrukcja cash poolingu, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów umowy pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. W operacjach cash pooling występują podmioty, wśród których, pewne podmioty posiadają wolne środki finansowe, pewne podmioty posiadają niedobór tych środków oraz podmiot występujący w roli pośrednika działającego we własnym imieniu. Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik cash pooling posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym, samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostaje zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników cash pooling. W związku z powyższym, pomimo iż transakcje cash pooling zawierają elementy kredytowania jednych podmiotów przez inne, to brak jest podstaw do zakwalifikowania tych transakcji jako umów pożyczek, a tym samym objęcie obowiązkiem w podatku od czynności cywilnoprawnych”.

Zbieżny z powyższym pogląd został zaprezentowany w postanowieniu Naczelnika Kujawsko-Pomorskiego Urzędu Skarbowego z dnia 17.09.2004 r. (sygn. ZD/436-3/04) gdzie wskazano, iż: „ Art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 86, poz. 959 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych, które podlegają temu podatkowi. Zgodnie z art. 1 pkt 1 lit. b ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki, w których w myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Konstrukcja cash pooling jako sposób gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów umowy pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. W operacjach cash pooling występują podmioty, wśród których, pewne podmioty posiadają wolne środki finansowe, pewne podmioty posiadają niedobór tych środków oraz podmiot występujący w roli pośrednika działającego we własnym imieniu. W transakcjach tych, wszystkie podmioty podlegają określonym prawom i obowiązkom, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik tego typu umowy nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników umowy cash pooling. Brak jest podstaw do zakwalifikowania tych transakcji jako umów pożyczek, mimo że umowy te zawierają elementy kredytowania jednych podmiotów przez inne. W związku z powyższym umowa typu cash pooling nie podlega podatkowi z tytułu podatku od czynności cywilnoprawnych”. Takie samo stanowisko zajął Opolski Urząd Skarbowy w postanowieniu z dnia 22.05.2006 roku (sygn. PD/436-2/MG/06) stwierdzając, iż: „Ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2005 r. Nr 41, poz. 399 ze zmianami) w art. 1 ust. 1 zawiera zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu, a tym samym skutkujących powstaniem obowiązku podatkowego. Oznacza to, że czynności cywilnoprawne, które nie zostały wymienione w sposób wyraźny w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają opodatkowaniu omawianym podatkiem. Zatem czynności wynikające z umowy o cash poolingu, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych”.

Identyczne stanowisko zajął Naczelnik Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie w postanowieniu z dnia 17.02.2006 roku (sygn. 1471/DC/436/59/05/HB), gdzie wyrażono pogląd, iż: „Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 09.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. Nr 41 z 2005 r., poz. 399 ze zm.) podatkowi podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
• umowy pożyczki,
• umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• umowy dożywocia oraz ustanowienia odpłatnej renty,
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
• umowy majątkowe małżeńskie,
• ustanowienie hipoteki, ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
• umowy depozytu nieprawidłowego,
• umowy spółki (akty założycielskie)

oraz zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania, a także orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne.

Ponieważ umowa o cash poolingu nie została wymieniona w tym przepisie, nie będzie ona z tego względu podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych”.

Zbieżny z powyższym pogląd został zaprezentowany w postanowieniu Naczelnika Małopolskiego Urzędu Skarbowego z dnia 22.02.2006 roku (sygn. PMO/436 -18/2005/UM/16377) gdzie wskazano, iż: „Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają wyłącznie czynności cywilnoprawne enumeratywnie wymienione w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych z dnia 9 września 2000 r. (Dz. U. Nr 41, poz. 399 z 2005 r. ze zmian.). Umowy nienazwane, a także czynności cywilnoprawne nie wymienione w ustawie, nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Umowa cash pooling nie została wymieniona w tym przepisie, nie będzie ona z tego względu podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wskazuje, że podatnicy bez wezwania organu podatkowego są obowiązani złożyć deklarację podatkową w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego. Obowiązkiem podatkowym stosownie do art. 4 ww. ustawy Ordynacja podatkowa jest wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach. W wyżej opisanym przypadku obowiązek podatkowy nie powstanie, w związku z tym nie powstanie obowiązek złożenia deklaracji PCC-1”.

Identyczne stanowisko zajął Naczelnik Opolskiego Urzędu Skarbowego w postanowieniu z dnia 26.11.2004 roku (sygn. PP/443-139-2-GK/04) stwierdzając, iż: „Zgodnie z art. 1 ust. 1 ww. ustawy – zakres przedmiotowy czynności podlegających opodatkowaniu PCC – jest ściśle określony. Przepis ten wymienia wszystkie umowy (oświadczenia), które podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Podobnie zamknięty charakter ma lista czynności, które nie podlegają podatkowi, tzn. że jeżeli dana czynność nie znalazła się na liście art. 2 – to nie stanowi ona przedmiotu podatku. Zatem podatkowi od czynności cywilnoprawnych nie podlega umowa typu „national cash pool”.

Po drugie, dokonywany w ramach usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową (tzw. cash pooling) przelew wierzytelności, polegający na przeniesieniu przez bank na posiadacza dodatniego wierzytelności przysługującej bankowi wobec posiadacza ujemnego, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych z uwagi na regulację art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z powołanym przepisem ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu nie podlegają czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności na podstawie odrębnych przepisów jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest zwolniona od tego podatku (od zasady tej istnieją wyjątki, które jednak nie mają znaczenia z punktu widzenia rozważanego zagadnienia). Z uwagi na fakt, iż wskazany wyżej przelew wierzytelności realizowany jest w ramach kompleksowej usługi zarządzania płynnością finansową (usługi cash poolingu), stanowiącej usługę finansową świadczoną przez bank, objętą zakresem podatku od towarów i usług i jednocześnie od tego podatku zwolnioną, nie będzie on podlegał opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych w myśl art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Powyższe stanowisko znajduje pełne potwierdzenie w poglądach prezentowanych przez organy skarbowe. W postanowieniu Naczelnika Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z dnia 06.07.2004 roku (sygn. US72/SPC/436/16/2004) wskazano, iż „W ramach przedstawionej umowy cash pooling pomiędzy bankiem, a podmiotami powiązanymi ze sobą kapitałowo realizowane są czynności sprzedaży wierzytelności z tytułu udzielonych kredytów w rachunku bieżącym. Czynności tego rodzaju, jako usługi realizowane przez bank na rzecz swoich klientów sklasyfikowane pod symbolem PKWiU 65.12.10-00 – Usługi banków komercyjnych – podlegają zwolnieniu od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535), jako wymienione w poz. 3 załącznika nr 4 do tej ustawy.

W zakresie opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, stosownie do treści art. 2 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 86 z 2000 r., poz. 959 ze zm.) podatkowi od czynności cywilnoprawnych nie podlegają czynności cywilnoprawne jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z niego zwolniona, z wyjątkiem umów sprzedaży i zamiany zwolnionych z podatku od towarów i usług, których przedmiotem są nieruchomości lub ich części albo prawo użytkowania wieczystego. Poszczególne czynności sprzedaży wierzytelności dokonywane w ramach umowy cash pooling nie podlegają więc opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, gdyż jedna z ich stron, bank, jest zwolniona z tytułu dokonywania tych czynności z podatku od towarów i usług”.

Zbieżny z powyższym pogląd został zaprezentowany w postanowieniu Naczelnika Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z dnia 28.02.2006 roku (sygn. 1472/SPC/436-50/05/AW) gdzie wskazano, iż: „zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania danej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z niego zwolniona, z wyjątkiem umów sprzedaży i zamiany zwolnionych z podatku od towarów i usług, których przedmiotem są nieruchomości lub ich części albo prawo użytkowania wieczystego. Naczelnik tut. Urzędu postanowieniem z dn. 25.01.2006 r. Nr 1472/RPP1/443-62/06/RO potwierdził stanowisko Spółki w zakresie podatku VAT, iż nabywane przez Wnioskodawcę usługi podlegają zwolnieniu od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Wobec powyższego zastosowanie znajdzie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i przedmiotowa czynność nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych”.

Identyczne stanowisko zaprezentował Naczelnik Lubelskiego Urzędu Skarbowego w postanowieniu z dnia 07.10.2004 roku (sygn. I-3/436/8/EP/04) gdzie stwierdzono, iż: „Z wyjaśnienia Ministerstwa Finansów wynika pogląd, ze umowa cesji wierzytelności zawierana w ramach usługi pod nazwą „db-CashSweepPL”, gdzie stroną umowy przeniesienia wierzytelności jest bank (zarówno sprzedawcą jak nabywcą), czynność taka korzysta z wyłączenia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 86, poz. 959 ze zm.). Naczelnik Lubuskiego Urzędu Skarbowego podziela stanowisko wyrażone w odpowiedzi Ministerstwa Finansów Departamentu Podatków Lokalnych i Katastru w piśmie z dnia 15 maja 2002 r. Nr LK-971/LM/BG/02”.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 09 września 2000r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2007r. Nr 68, poz. 450 ze zm.) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
3. (uchylona),
4. umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
5. umowy dożywocia,
6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
7. (uchylona),
8. ustanowienie hipoteki,
9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
10. umowy depozytu nieprawidłowego,
11. umowy spółki;
    
    

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne ( art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki, w których w myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Należy podkreślić, iż umowa cash pooling pozostaje na gruncie polskiego prawa umową nienazwaną. Ustawa Kodeks cywilny - w części zobowiązaniowej - nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy.

Przedstawiona we wniosku konstrukcja umowy cash pooling, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. „Cash pooling” polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej.

Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków netto.

W przypadku „cash poolingu” mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu.

Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik „cash poolingu” posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników „cash poolingu”.

Należy stwierdzić, iż zawarcie umowy dotyczącej kompleksowego zarządzania płynnością finansową „cash pooling” nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Czynności tego typu nie można również zakwalifikować jako umowy sprzedaży, zamiany lub pożyczki wymienionych w tym katalogu. Tym samym wszelkie czynności dokonywane w ramach umowy cash pooling nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Należy wyjaśnić, że wobec tego, iż umowa cash poolingu nie została wymieniona jako podlegająca opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych regulacje dotyczące podatku od towarów i usług pozostają bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy w podatku od czynności cywilnoprawnych. Nie ma potrzeby rozpatrywania wpływu podatku od towarów i usług na opodatkowanie czynności dokonywanych w ramach umowy, która w ogóle nie została wymieniona w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych jako podlegająca opodatkowaniu.

Biorąc powyższe pod uwagę, należy stwierdzić, iż dokonywany w ramach usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową (tzw. cash pooling) przelew wierzytelności, polegający na przeniesieniu przez bank na posiadacza dodatniego wierzytelności przysługującej bankowi wobec posiadacza ujemnego, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych i tym samym nie skutkuje u posiadacza dodatniego powstaniem obowiązku zapłaty powyższego podatku. Jeżeli natomiast czynności te odbywać się będą poza systemem cash pooling, wówczas nie będą podlegały opodatkowaniu, jeżeli, zgodnie z art. 2 pkt 4, przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tych czynności będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub z niego zwolniona.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę postanowień organów podatkowych należy stwierdzić, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock