INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością reprezentowanej przez pełnomocnika doradcę podatkowego, przedstawione we wniosku z dnia 30 czerwca 2009 r. (data wpływu 9 lipca 2009 r.) uzupełnionym w dniu 17 i 21 sierpnia 2009 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash poolingu – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 9 lipca 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash poolingu.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Sp. z o.o. (dalej: „Spółka" lub „Wnioskodawca") zamierza skorzystać z usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową (tzw. cash pooling) oferowanej przez X Bank Polska S.A. z siedzibą w … (dalej: „Bank"). Pozostałymi uczestnikami cash poolingu są polskie i zagraniczne spółki należące do tej samej grupy kapitałowej co Wnioskodawca, które posiadają rachunki w Banku, a ponadto zawarły z tym Bankiem umowę dotyczącą cash poolingu. Celem usługi cash poolingu jest zwiększenie efektywności gospodarczej podmiotów uczestniczących w przedsięwzięciu, poprzez odpowiednie wykorzystanie sumy dziennych sald występujących na rachunkach wszystkich spółek z grupy. Funkcjonujący w Banku model cash poolingu oparty jest na następujących zasadach. Każdy z uczestniczących w cash poolingu podmiotów, wśród rachunków posiadanych w Banku, posiada również rachunek służący do ustalania salda w danej walucie dla celów cash poolingu. Jeżeli klient ma w Banku tylko jeden rachunek w danej walucie, wówczas rachunek ten służy ustalaniu salda dla celów cash poolingu (rachunek ten zostaje zgłoszony Bankowi przez klienta celem objęcia usługą cash poolingu). Jeśli natomiast klient posiada w Banku więcej niż jeden rachunek w danej walucie, wówczas może on wskazać jeden z tych rachunków, jako służący do ustalenia salda dla potrzeb cash poolingu. Na zakończenie każdego dnia roboczego Bank ustala saldo każdego z uczestników cash poolingu w danej walucie na rachunku zgłoszonym Bankowi przez klienta dla celów cash poolingu. Saldo danego rachunku zgłoszonego do objęcia usługą cash poolingu na zakończenie dnia roboczego może być wynikiem uprzedniego przeniesienia na ten rachunek stanów innych rachunków klienta posiadanych w Banku i prowadzonych w tej samej walucie co dany rachunek zgłoszony do objęcia usługą cash poolingu. W oparciu o powyższe Bank stwierdza, który z uczestników cash poolingu na zakończenie danego dnia roboczego posiada saldo dodatnie (tzw. posiadacz dodatni), który zaś posiada saldo ujemne (tzw. posiadacz ujemny). Następnie, na zakończenie danego dnia roboczego, Bank przenosi na posiadaczy dodatnich całość lub część wierzytelności, które przysługiwały Bankowi wobec posiadaczy ujemnych, otrzymując od posiadaczy dodatnich równowartość tych wierzytelności.

Przeniesienie to opiera się bądź na metodzie alokacji proporcjonalnej, bądź na metodzie alokacji priorytetowej. Metoda alokacji proporcjonalnej polega na tym, iż w zależności od sytuacji:

• w przypadku, gdy suma sald dodatnich na rachunkach w danej walucie objętych usługą jest wyższa niż suma sald ujemnych na rachunkach w danej walucie objętych usługą, na rzecz każdego z posiadaczy dodatnich przelewana jest część sumy wierzytelności Banku wobec posiadaczy ujemnych w proporcji, w jakiej w danym dniu roboczym saldo dodatnie na rachunku danego posiadacza dodatniego pozostaje do sumy sald dodatnich na rachunkach w danej walucie objętych usługą;
• w przypadku, gdy suma sald dodatnich jest równa sumie sald ujemnych, na rzecz każdego z posiadaczy dodatnich przelewana jest część sumy wierzytelności Banku wobec posiadaczy ujemnych w danej walucie w wysokości salda dodatniego na rachunku w danej walucie tego posiadacza dodatniego w danym dniu roboczym;
• w przypadku, gdy suma sald dodatnich na rachunkach w danej walucie objętych usługą jest niższa niż suma sald ujemnych występujących na rachunkach w danej walucie objętych usługą, na rzecz każdego z posiadaczy dodatnich przelewana jest część sumy wierzytelności Banku wobec posiadaczy ujemnych do wysokości salda dodatniego w danym dniu roboczym występującego na rachunku posiadacza dodatniego prowadzonym w danej walucie, objętym usługą, a salda ujemne na rachunkach w danej walucie objętych usługą są zmniejszane w proporcji, w jakiej pozostaje saldo ujemne na rachunku w danej walucie objętym usługą, danego posiadacza ujemnego do sumy sald ujemnych na rachunkach w danej walucie objętych usługą.

Metoda alokacji priorytetowej polega na tym, iż ogólna suma wierzytelności przysługujących Bankowi wobec posiadaczy ujemnych nie jest dzielona proporcjonalnie pomiędzy posiadaczy dodatnich, lecz w zależności od tego, czy saldo na koniec dnia roboczego na rachunku danego posiadacza, służącym do ustalenia salda dla potrzeb cash poolingu, zgłoszonym do usługi cash poolingu, jest dodatnie, czy ujemne - stosuje się odpowiednie priorytety określone cyfrą, wskazujące pierwszeństwo w nabywaniu wierzytelności przez poszczególnych posiadaczy dodatnich bądź w zbywaniu wierzytelności przysługujących Bankowi wobec poszczególnych posiadaczy ujemnych. Na początku następnego dnia roboczego posiadacz dodatni, który pod koniec poprzedniego dnia roboczego nabył od Banku wierzytelności Banku wobec posiadaczy ujemnych, dokonuje zwrotnego przelewu przedmiotowych wierzytelności, w wyniku którego ponownie Bankowi (a nie - jak przez okres od zakończenia poprzedniego dnia roboczego do rozpoczęcia następnego dnia roboczego - posiadaczowi dodatniemu) przysługują wierzytelności wobec posiadaczy ujemnych.

W efekcie uczestniczenia w cash poolingu spółka, u której w danym dniu wystąpiło na rachunku służącym do ustalenia salda dla potrzeb cash poolingu saldo dodatnie, otrzymuje odsetki wyższe od tych, jakie otrzymałaby w przypadku zdeponowania na rachunku bankowym kwoty w wysokości tego salda, natomiast spółka, u której w danym dniu wystąpiło na rachunku służącym do ustalenia salda dla potrzeb cash poolingu saldo ujemne, płaci odsetki niższe od tych, jakie zapłaciłaby w przypadku zaciągnięcia w banku kredytu w wysokości tego salda.

Od każdej spółki uczestniczącej w cash poolingu (a więc zarówno tej, u której na zakończenie poszczególnych dni roboczych danego miesiąca występowało na rachunku służącym do ustalenia salda dla potrzeb cash poolingu saldo dodatnie, jak i tej, u której na zakończenie poszczególnych dni roboczych danego miesiąca występowało na rachunku służącym do ustalenia salda dla potrzeb cash poolingu saldo ujemne) pobierana jest przez Bank prowizja (prowizja ta pobierana jest za cały rok z góry). Wysokość odsetek pobieranych od spółki, u której na zakończenie poszczególnych dni roboczych wystąpiło na rachunku służącym do ustalenia salda dla potrzeb cash poolingu saldo ujemne, jak i prowizja pobierana przez Bank od tej spółki, kalkulowane są w ten sposób, iż ich suma jest mniejsza niż odsetki, jakie spółka, u której na zakończenie poszczególnych dni roboczych wystąpiło na rachunku służącym do ustalenia salda dla potrzeb cash poolingu saldo ujemne, zapłaciłaby, gdyby była zadłużona wobec Banku z tytułu kredytu w wysokości ujemnego salda. Kalkulacji oraz wypłaty odsetek na rzecz posiadacza dodatniego, który nabył od Banku jego wierzytelność wobec posiadacza ujemnego dokonuje Bank na podstawie zawartej umowy cash poolingu.

Wszelkie operacje związane z przelewami wierzytelności i zwrotnymi przelewami wierzytelności oraz rozliczeniami związanymi z tymi przelewami są dokonywane przez Bank w odniesieniu do każdej waluty osobno.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Czy dokonywany w ramach usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową (tzw. cash pooling) przelew wierzytelności, polegający na przeniesieniu przez bank na posiadacza dodatniego wierzytelności przysługującej bankowi wobec posiadacza ujemnego, podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych i w związku z tym skutkuje u posiadacza dodatniego powstaniem obowiązku zapłaty tego podatku...

Zdaniem Wnioskodawcy, dokonywany w ramach usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową (tzw. cash pooling) przelew wierzytelności, polegający na przeniesieniu przez bank na posiadacza dodatniego wierzytelności przysługującej Bankowi wobec posiadacza ujemnego, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych i w związku z tym nie skutkuje u posiadacza dodatniego obowiązkiem zapłaty tego podatku. Za trafnością tego poglądu przemawiają dwojakiego rodzaju argumenty.

Po pierwsze podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają wyłącznie czynności cywilnoprawne enumeratywnie wymienione w art. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych. Umowy nienazwane, a także czynności cywilnoprawne nie wymienione w ww. ustawie, nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Umowa cash poolingu nie została wymieniona w powoływanym przepisie. Nie jest ona również sprzedażą, zamianą ani pożyczką. W związku z tym nie będzie ona podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Za zasadnością powyższego stanowiska przemawiają jednolite poglądy prezentowane przez organy skarbowe. Tytułem przykładu można tu wskazać postanowienie Naczelnika Kujawsko -Pomorskiego Urzędu Skarbowego z dnia 17 września 2004 roku (sygn. ZD/436-3/04) gdzie wskazano, iż: „ Art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 86, poz. 959 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych, które podlegają temu podatkowi. Zgodnie z art. 1 pkt 1 lit. b ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki, w których w myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16 poz. 93 ze zm.) dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Konstrukcja cash poolingu, jako sposób gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów umowy pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. W operacjach cash poolingu występują podmioty, wśród których, pewne podmioty posiadają wolne środki finansowe, pewne podmioty posiadają niedobór tych środków oraz podmiot występujący w roli pośrednika działającego we własnym imieniu. W transakcjach tych, wszystkie podmioty podlegają określonym prawom i obowiązkom, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik tego typu umowy nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników umowy cash poolingu.

Brak jest podstaw do zakwalifikowania tych transakcji jako umów pożyczek, mimo że umowy te zawierają elementy kredytowania jednych podmiotów przez inne. W związku z powyższym umowa typu cash pooling nie podlega podatkowi z tytułu podatku od czynności cywilnoprawnych".

Takie samo stanowisko zajął również Opolski Urząd Skarbowy w postanowieniu z dnia 22 maja 2006 roku (sygn. PD/436-2/MG/06) stwierdzając, iż: „Ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2005 r. Nr 41, poz. 399 ze zm.) w art. 1 ust. 1 zawiera zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu, a tym samym skutkujących powstaniem obowiązku podatkowego. Oznacza to, że czynności cywilnoprawne, które nie zostały wymienione w sposób wyraźny w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają opodatkowaniu omawianym podatkiem. Zatem czynności wynikające z umowy cash poolingu, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych".

Identyczne stanowisko zajął naczelnik Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie w postanowieniu z dnia 17 lutego 2006 roku (sygn. 1471/DC/436/59/05/HB), gdzie wyrażono pogląd, iż: „Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tj. Dz. U. Nr 41 z 2005 r., poz. 399 ze zm.) podatkowi podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych, umowy pożyczki,
• umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• umowy dożywocia oraz ustanowienia odpłatnej renty,
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,
• umowy majątkowe małżeńskie,
• ustanowienie hipoteki, ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
• umowy depozytu nieprawidłowego,
• umowy spółki (akty założycielskie),

oraz zmiany w/w umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania, a także orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne.

Ponieważ umowa cash poolingu nie została wymieniona w tym przepisie, nie będzie ona z tego względu podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych".

Zbieżny z powyższym pogląd został zaprezentowany w postanowieniu Naczelnika Małopolskiego Urzędu Skarbowego z dnia 22 lutego 2006 roku (sygn. PMO/436 -18/2005/UM/16377) gdzie wskazano, iż: „Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają wyłącznie czynności cywilnoprawne enumeratywnie wymienione w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych z dnia 9 września 2000 r. (Dz. U. Nr 41 poz. 399 z 2005 r. ze zm.). Umowy nienazwane, a także czynności cywilnoprawne nie wymienione w ustawie, nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Umowa cash poolingu nie została wymieniona w tym przepisie, nie będzie ona z tego względu podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wskazuje, że podatnicy bez wezwania organu podatkowego są obowiązani złożyć deklarację podatkową w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego.

Obowiązkiem podatkowym stosownie do art. 4 ww. ustawy Ordynacja podatkowa jest wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach. W wyżej opisanym przypadku obowiązek podatkowy nie powstanie, w związku z tym nie powstanie obowiązek złożenia deklaracji PCC -1".

Identyczne stanowisko zajął Naczelnik Opolskiego Urzędu Skarbowego w postanowieniu z dnia 26 listopada 2004 roku (sygn. PP/443-139-2-GK/04) stwierdzając, iż: "Zgodnie z art. 1 ust. 1 ww. ustawy - zakres przedmiotowy czynności podlegających opodatkowaniu PCC - jest ściśle określony. Przepis ten wymienia wszystkie umowy (oświadczenia), które podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Podobnie zamknięty charakter ma lista czynności, które nie podlegają podatkowi, tzn. że jeżeli dana czynność nie znalazła się na liście art. 2 - to nie stanowi ona przedmiotu podatku. Zatem podatkowi od czynności cywilnoprawnych nie podlega umowa typu notional cash pool".

Po drugie, dokonywany w ramach usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową (tzw. cash pooling) przelew wierzytelności, polegający na przeniesieniu przez Bank na posiadacza dodatniego wierzytelności przysługującej Bankowi wobec posiadacza ujemnego, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych z uwagi na regulację art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z powoływanym przepisem ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu nie podlegają czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności na podstawie odrębnych przepisów jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest zwolniona od tego podatku (od zasady tej istnieją wyjątki, które jednak nie mają znaczenia z punktu widzenia rozważanego zagadnienia). Z uwagi na fakt, iż wskazany wyżej przelew wierzytelności realizowany jest w ramach kompleksowej usługi zarządzania płynnością finansową (usługi cash poolingu), stanowiącej usługę finansową świadczoną przez bank, objętą zakresem podatku od towarów i usług i jednocześnie od tego podatku zwolnioną, nie będzie on podlegał opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych w myśl art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Powyższe stanowisko znajduje pełne potwierdzenie w poglądach prezentowanych przez organy skarbowe. W postanowieniu Naczelnika Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z dnia 6 lipca 2004 roku (sygn. US72/SPC/436/16/2004) wskazano, iż: „W ramach przedstawionej umowy cash poolingu pomiędzy bankiem a podmiotami powiązanymi ze sobą kapitałowo realizowane są czynności sprzedaży wierzytelności z tytułu udzielonych kredytów w rachunku bieżącym. Czynności tego rodzaju, jako usługi realizowane przez bank na rzecz swoich klientów sklasyfikowane pod symbolem PKWiU 65.12.10-00.10 - Usługi banków komercyjnych - podlegają zwolnieniu od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54 poz. 535), jako wymienione w poz.3 załącznika nr 4 do tej ustawy.

W zakresie opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, stosownie do treści art. 2 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 86 z 2000 r., poz. 959 ze zm.) podatkowi od czynności cywilnoprawnych nie podlegają czynności cywilnoprawne jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z niego zwolniona, z wyjątkiem umów sprzedaży i zamiany zwolnionych z podatku od towarów i usług, których przedmiotem są nieruchomości lub ich części albo prawo użytkowania wieczystego. Poszczególne czynności sprzedaży wierzytelności dokonywane w ramach umowy cash poolingu nie podlegają więc opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, gdyż jedna z ich stron, bank, jest zwolniona z tytułu dokonywania tych czynności z podatku od towarów i usług".

Zbieżny z powyższym pogląd został zaprezentowany w postanowieniu Naczelnika Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z dnia 28 lutego 2006 roku (sygn. 1472/SPC/436-50/05/AW) gdzie wskazano, iż: „...zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania danej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z niego zwolniona, z wyjątkiem umów sprzedaży i zamiany zwolnionych z podatku od towarów i usług, których przedmiotem są nieruchomości lub ich części albo prawo użytkowania wieczystego. Naczelnik tut. Urzędu postanowieniem z dn. 25 stycznia 2006r. nr 1472/RPP1/443-62/06/RO potwierdził stanowisko Spółki w zakresie podatku VAT, iż nabywane przez Wnioskodawcę usługi podlegają zwolnieniu od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Wobec powyższego zastosowanie znajduje art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i przedmiotowa czynność nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych".

Identyczne stanowisko zaprezentował Naczelnik Lubuskiego Urzędu Skarbowego w postanowieniu z dnia 7 października 2004 roku (sygn. I-3/436/8/EP/04) gdzie stwierdzono, iż: „Z wyjaśnienia Ministerstwa Finansów wynika pogląd, że umowa cesji wierzytelności zawierana w ramach usługi pod nazwą „db-CashSweepPL", gdzie stroną umowy przeniesienia wierzytelności jest bank (zarówno sprzedawcą jak nabywcą), czynność taka korzysta z wyłączenia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 86, poz. 959 ze zm.). Naczelnik Lubuskiego Urzędu Skarbowego podziela stanowisko wyrażone w odpowiedzi Ministerstwa Finansów Departamentu Podatków Lokalnych i Katastru w piśmie z dnia 15 maja 2002 r. NrLK-971/LM/BG/02".

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 09 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 ze zm.) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają:

1. następujące czynności cywilnoprawne:
      - umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
      - umowy pożyczki,
      - umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
      - umowy dożywocia,
      - umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat i dopłat,
      - ustanowienie hipoteki,
      - ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
      - umowy depozytu nieprawidłowego,
      - umowy spółki,
   
2. zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4;
3. orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.
   
   

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki, w których - w myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) - dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Przedstawiona we wniosku spółki konstrukcja „cash poolingu”, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. „Cash pooling” polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków netto.

W przypadku „cash poolingu” mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu.

Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik „cash pooling” posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników „cash poolingu”.

Reasumując, należy stwierdzić, iż zawarcie umowy opisanej we wniosku ORD-IN dotyczącej kompleksowego zarządzania płynnością finansową „cash pooling” nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można również zakwalifikować jako umowy pożyczki wymienionej w tym katalogu. Tym samym czynności dokonywane w ramach umowy „cash poolingu” nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Informuje się, że w przedmiocie udzielenia pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług, w dniu 25 września 2009 r. wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie nr ILPP1/443-807/09-4/KG, natomiast w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych w dniu 2 października 2009 r. nr ILPB3/423-511/09-4/MC, nr ILPB3/423-511/09-5/MC i nr ILPB3/423-511/09-6/MC.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę rozstrzygnięć organów podatkowych, tut. organ informuje, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania w przedmiotowej sprawie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.