P O S T A N O W I E NI E

Na podstawie art. 216 i art. 14a § 1 i § 4 ustawy z dnia 29.08.1997r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005r. nr poz. 60 z późn. zm.) stwierdzam, że stanowisko Spółki zawarte we wniosku o udzielenie pisemnej interpretacji w sprawie sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych jest prawidłowe.

U Z A S A D N I E N I E

W dniu 29.12.2005r. spółka zwróciła się z wnioskiem o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego. Jak wynika z przedstawionego w piśmie stanu faktycznego:Spółka w dniu 08 grudnia 2005r. podpisała ze spółką A Sp. z o.o. porozumienie, w którym A wyraziła gotowość odstąpienia za wynagrodzeniem Spółce 6 (sześciu) swoich lokalizacji supermarketów i rezygnacji z prowadzenia w nich działalności handlowej. Supermarkety A to sklepy ogólnospożywcze, podobne do sieci sklepów Stokrotka. Wszystkie lokalizacje supermarketów A są zawarte na podstawie umów najmu, zawieranych pomiędzy A a wynajmującymi. Odstąpienie konkretnych lokalizacji odbywa się na podstawie odrębnych, zawieranych przez strony "Umów Przekazania". Na podstawie zawartych Umów Przekazania A zobowiązuje się do rezygnacji z prowadzenia działalności handlowej w dzierżawionych supermarketach, rozwiązania swoich umów najmu, spowodowania, że Spółka uzyska tytuł prawny do lokalu od wynajmującego, na warunkach nie gorszych niż zawarte w umowie wiążącej A i wynajmującego, sprzedaży Spółce wyposażenia supermarketu oraz ewentualnie poniesionych nakładów na inwestycje w obcych środkach trwałych, do których A posiada roszczenie od wynajmującego. Z kolei Spółka zobowiązuje się zapłacić A uzgodnioną cenę za zakupione wyposażenie i roszczenie o zwrot nakładów inwestycyjnych w obiekcie (o ile takie wystąpi) oraz zapłacić kwotę wynagrodzenia, określonego przez strony w umowach jako "odstępne" z tytułu rezygnacji przez A z prowadzenia działalności gospodarczej w tych supermarketach i spowodowania pozyskania tych lokalizacji przez Spółkę.Spółka przystępuje do umowy najmu lokalu użytkowego w celu prowadzenia w nim działalności gospodarczej (supermarketu), ponosząc przy tym określone jednorazowo koszty. Na mocy tych umów przekazania za zgodą właściciela lokalu Spółka zawarła korzystny stosunek najmu, przy czym zobowiązała się do zapłaty stosownego ekwiwalentu drugiej sieci w zamian za odstąpienie przez nią od umowy najmu i rezygnację z działalności handlowej w tym lokalu. Druga sieć zaś zobowiązała się do rozwiązania umowy najmu oraz opróżnienia lokalu w uzgodnionym terminie.

Pytanie podatnika: Czy zgodnie z regułą ogólną wyrażoną w art. 15 ust. 1 oraz art. 15 ust. 4 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. Nr 21 poz. 86, z póżn. zm.) koszty poniesione w związku z zapłatą "odstępnego" za rezygnację przez Royal z prowadzenia działalności gospodarczej w tych supermarketach i spowodowania pozyskania tych lokalizacji przez Spółkę powinny być jednorazowo zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w momencie jego poniesienia?

Stanowisko podatnika: Wydatek poniesiony został w związku z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą, a także w celu uzyskania uprawnień z tytułu najmu lokalu atrakcyjnego pod względem handlowym w szczególności ze względu na swoją lokalizację. Dzięki temu Spółka rozpocznie działalność handlową w miejscach, które zapewniają przepływ dużej liczby potencjalnych klientów, są znane wśród potencjalnych i stałych klientów. W związku z tym, wydatek na "odstępne" powinien zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów.Z punku widzenia A roszczenie o zapłatę "odstępnego" jest również jak najbardziej zasadne, gdyż pragnie uzyskać przynajmniej częściową rekompensatę utraty potencjalnych przychodów, jakie mógłby uzyskać, gdyby korzystał z nieruchomości i prowadził w niej swoją działalność gospodarczą.Jednocześnie Spółka pragnie zaznaczyć, że potencjalny przychód, jaki może uzyskać w związku z prowadzeniem działalności w wynajmowanym lokalu nie jest bezpośrednio związany z zapłatą przedmiotowego "odstępnego", wobec czego koszt ten powinien być potrącony jednorazowo w momencie, w którym został poniesiony.Stanowisko swe Spółka wywodzi z faktu, że w myśl powoływanego art. 15 ust. 4 "koszty uzyskania przychodów są potrącalne tylko w tym roku, którego dotyczą", co oznacza, że zgodnie z utrwaloną praktyką orzeczniczą, że jeśli nie istnieje bezpośrednie powiązanie kosztów z przychodem, za rok, "którego dotyczą" nie mogą zostać one potrącone w roku, w którym powstał przychód, ale będą potrącone w roku, w którym zostały poniesione (por. wyrok NSA - Ośrodek Zamiejscowy w Katowicach z dnia 23 września 2002 r., I SA/Ka 1400/2001; Rachunkowość - Poradnik praktyczny 2003/5 str. 43). Z takiego założenia wyszedł właśnie NSA, który w jednym ze swych wyroków stwierdził, że zasada określona w art. 15 ust. 4 nie ma zastosowania do kosztów, które pozostają jedynie w pośrednim związku z przychodami (wyrok NSA - Ośrodek Zamiejscowy we Wrocławiu z dnia 26 kwietnia 2002 L, I SA/Wr 2737/99; Orzecznictwo Podatkowe - Przegląd 2003/2 str. 46).Niewątpliwie kwota "odstępnego" za odstąpienie atrakcyjnego pod względem handlowym lokalu nie wiąże się bezpośrednio z uzyskaniem przez Spółkę przychodu w kolejnych latach wynajmowania lokalu, gdyż to nie wynajmowanie od kogoś lokalu przynosi przychód, lecz np. sprzedaż towarów lub świadczenie usług w takim lokalu i dopiero koszty związane z taką działalnością mogą być potrącone z przychodami w roku, w którym stały się należne - czyli w "roku, którego dotyczą". Potwierdza to także stanowisko Lubelskiego Urzędu Skarbowego, jakie wyraził w podobnym stanie faktycznym w interpretacji z dnia 6 sierpnia 2004 r. (PD.423-60/04) oraz stanowisko Pierwszego Wielkopolskiego Urzędu Skarbowego w Poznaniu wyrażone w interpretacji z dnia 21 stycznia 2005 r. (ZD/423-304/04).

Odnosząc się do przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Kwestia odstępnego została uregulowana w ustawie z dnia 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. nr 16 poz. 93 z późn zm.). Przez odstępne rozumie się uzgodniona prze strony kwotę pieniężną od której uzależniają one - w odrębnym zastrzeżeniu umownym - możność skorzystania z umownego prawa odstąpienia. Prawo to podlega wymaganiom przewidzianym w art. 395 § 1 k.c., odstępne, bowiem stanowi jedynie kwalifikowaną postać umownego prawa odstąpienia.Odstępne może być zastrzeżone w każdej umowie - na rzecz albo jednej albo każdej ze stron.W razie, gdy zastrzeżono umowne prawo odstąpienia, a równocześnie dany został zadatek można domniemywać, że zamiarem stron było nadać zadatkowi charakter odstępnego(W. Czachórski: Zobowiązania, s 130), chyba że strony wyraźnie uzgodniły inaczej. Odstępne może być uzależnione od warunku np. nienależytego wykonania umowy.

Sama konstrukcja kosztów uzyskania przychodów, określona została w art. 15 ust 1 ustawy z dnia 15.02.1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych ( Dz. U. z 2000 Nr 54 poz. 654 z późn. zm.) - oparta jest ona na generalnej zasadzie, która stanowi, że kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust 1. Ustawodawca wskazuje, że odróżnia "cel działania" i "skutek działania". Przez cel rozumie dążenie do osiągnięcia jakiegoś stanu rzeczy (w tym przypadku jest to osiągnięcie przychodu), a skutek jako następstwo działań podjętych przez podatnika. Nie można oczekiwać, że każde "celowe" działania podatnika dotyczące poniesionych kosztów każdorazowo przyniosą zakładane i pożądane następstwo, tj. przychód podatkowy. W związku z tym, że przepis art. 15 ust. 1 zawiera bardzo ogólne i pojemne określenie kosztów uzyskania przychodów, w szczególności nie wymaga, aby poniesiony w celu osiągnięcia przychodu wydatek w każdym przypadku skutkował uzyskaniem lub zwiększeniem przychodu proporcjonalnie do wielkości tych kosztów. Takie sformułowanie przepisu ma istotne znaczenie przy rozpatrywaniu pojęcia kosztów, bowiem czym innym jest "cel" działania, a czym innym "skutek". Z tych też powodów brak skutku, tj. przychodu, nie dyskwalifikuje wydatku jako kosztu poniesionego w celu osiągnięcia przychodu. Istotne jest przede wszystkim to, czy działanie podatnika ma przymiot "celowości". Każde działanie podjęte przez podatnika będzie spełniało ustawowe kryterium "celowości", jeżeli na podstawie dostępnej mu wiedzy o związkach przyczynowych może zasadnie uznać, że poniesiony koszt jest w stanie przynieść oczekiwane następstwo (przychód). A zatem, poniesiony koszt z całą pewnością nie ma charakteru zbędnego wydatku, ale wydatku podporządkowanego osiągnięciu przychodu. Istotne jest, zatem to, by przy ponoszeniu wydatków wylegitymować się działaniem "celowym", które jest zbieżne z pojęciem działania "racjonalnego". Przy kwalifikowaniu wydatku jako kosztu uzyskania przychodów decyduje przede wszystkim jego przeznaczenie (celowość), a nie wyłącznie skuteczność. Przychód podatkowy jest, bowiem celem, ku któremu zmierzają działania podjęte przez podatnika (ponoszone wydatki) i nie może być traktowany jako ich bezwarunkowe następstwo.

Zaliczanie do kosztów uzyskania przychodu wydatku w postaci "odstępnego" możliwe jest po spełnieniu przesłanek zawartych w art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, a mianowicie poniesienie kosztu miało lub mogło mieć wpływ na wysokość uzyskanego przychodu.

Zgodnie z art. 15 ust 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych koszty uzyskania przychodów są potrącalne tylko w tym roku podatkowym, którego dotyczą, tj. są potrącalne także koszty uzyskania poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy, lecz dotyczące przychodów roku podatkowego oraz określone, co do rodzaju i kwoty koszty uzyskania, które zostały zarachowane, chociaż ich jeszcze nie poniesiono, jeżeli odnoszą się do przychodów danego roku podatkowego chyba, że ich zarachowanie nie było możliwe; w tym przypadku są one potrącalne w roku, w którym zostały poniesione. Reasumując powyższe należy stwierdzić, ze skoro podatnik wstąpił w prawa i obowiązki wynajmującego oraz wykorzystuje opisany w stanie faktycznym lokal i został zobowiązany tytułem odstępnego do zapłaty kwoty - to wydatek ten stanowi koszt uzyskania przychodów w dacie jego poniesienia.Organ podatkowy nie dokonywał oceny dokumentacji związanej z przedmiotowym kosztem.Udzielona interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zgodnie z art. 14 b § 1 i § 2 Ordynacji podatkowej niniejsza interpretacja nie jest wiążąca dla podatnika, płatnika, inkasenta natomiast wiąże organy podatkowe i organy kontroli skarbowej właściwe dla wnioskodawcy- do czasu jej zmiany lub uchylenia. Na niniejsze postanowienie zgodnie z art. 236 w związku z art. 14 a § 4 Ordynacji podatkowej służy prawo wniesienia zażalenia do Dyrektora Izby Skarbowej w Lublinie za pośrednictwem Naczelnika Lubelskiego Urzędu Skarbowego w Lublinie w terminie 7 dni od daty jego otrzymania.