Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/1/436-364/14/ASz
z 24 lutego 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) − Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 21 listopada 2014 r. (data wpływu do Biura − 26 listopada 2014 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania czynności przekazania urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych − jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 listopada 2014 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania czynności przekazania urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Spółka (Wnioskodawca) w ramach wykonywanej przez siebie działalności gospodarczej świadczy usługi związane z rozprowadzaniem wody oraz oczyszczaniem ścieków w Gminie X. Na podstawie art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz.U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858, z późn. zm.) Spółka zawiera umowy dotyczące odpłatnego przekazania urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych z osobami fizycznymi, które wybudowały we własnym zakresie ww. urządzenia.

Obecnie, na skutek wejścia w życie art. 49 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r., poz. 121, z późn. zm.) Spółka również na jego podstawie zamierza zawierać umowy dotyczące odpłatnego przekazania ww. urządzeń przez osoby fizyczne.

Na podstawie ww. umowy oraz protokołu przekazania − przejęcia środka trwałego Wnioskodawca nabywa własność urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych od osób fizycznych. W oparciu o powyższą umowę Spółka dokonuje jednorazowej zapłaty wynagrodzenia na rzecz osób fizycznych, która odpowiada wartości przekazywanych urządzeń zgodnej z cenami rynkowymi.

Traktując powyższy rodzaj transakcji tak jak umowę sprzedaży, Spółka od wartości przejmowanych w ten sposób urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych odprowadzała podatek od czynności cywilnoprawnych.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytania:

1. Czy przekazanie urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych Wnioskodawcy za wynagrodzeniem w trybie art. 49 § 2 Kodeksu cywilnego, a także art. 31 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, mieści się w zakresie opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, wymienionym w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych ?
2. Czy w przypadku, gdy przekazanie urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych Wnioskodawcy za wynagrodzeniem w trybie art. 49 § 2 Kodeksu cywilnego, a także art. 31 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, nie mieści się w zakresie opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, wymienionym w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, Wnioskodawcy przysługuje zwrot nienależnie zapłaconego podatku od czynności cywilnoprawnych ?
   
   

Wnioskodawca na wstępie przywołał treść art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych oraz wskazał, że wprowadzenie zamkniętego katalogu czynności podlegających opodatkowaniu, wyłącza od opodatkowania inne podobne, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie. Oznacza to, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu, nawet gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.

Zgodnie z art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz.U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858, z późn. zm.) osoby, które wybudowały z własnych środków urządzenia wodociągowe i urządzenia kanalizacyjne, mogą je przekazywać odpłatnie gminie lub przedsiębiorstwu wodociągowo-kanalizacyjnemu, na warunkach uzgodnionych w umowie. Podobnie art. 49 § 2 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym osoba będąca właścicielem urządzeń, która poniosła koszty budowy urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych, może żądać, aby przedsiębiorca, który przyłączył urządzenia do swojej sieci, nabył ich własność za odpowiednim wynagrodzeniem, chyba że w umowie strony postanowiły inaczej.

Uwzględniając treść art. 31 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków oraz art. 49 § 2 Kodeksu cywilnego umowa odpłatnego przekazania urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych na rzecz przedsiębiorstwa wodno-kanalizacyjnego spełnia następujące przesłanki odróżniające ją od umowy sprzedaży oraz innych umów podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych:

1. umowa ta jest uregulowana w odrębnym akcie prawnym − ustawie o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków oraz w odrębnym przepisie Kodeksu cywilnego, które nie odwołują do innych umów określonych w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych,
2. umowie tej przyświeca inny cel, niż chociażby umowie sprzedaży, gdyż umowa ta ma na celu między innymi refundację kosztów budowy urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych, która to budowa jest zadaniem gminy (przedsiębiorstwa wodociągowego),
3. umowa ta może być zawarta przez osobę, która wybudowała urządzenie wodociągowe lub kanalizacyjne nie z każdym lecz tylko z dwoma podmiotami: gminą lub przedsiębiorstwem wodociągowo-kanalizacyjnym,
4. umowa jest specyficznie skonstruowana − jednej ze stron przysługuje uprawnienie do przekazania urządzeń, a drugą stronę obciąża prawny obowiązek ich przyjęcia, zatem z treści ustawy wynika obowiązek zawarcia przez przedsiębiorstwo wodno-kanalizacyjne tej umowy,
5. w nawiązaniu do treści pkt 3) i 4) wskazać trzeba, że w przypadku tej umowy wyłączona jest − przyświecająca umowie sprzedaży z Kodeksu cywilnego − zasada swobody umów, na którą to swobodę składa się kilka elementów, między innymi to, czy w ogóle zawrzeć daną umowę, a jeśli tak, to z jakim podmiotem.
   
   

W świetle powyższego odpłatne nabycie urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych przez Wnioskodawcę nie jest umową sprzedaży oraz nie mieści się w katalogu innych umów podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, wyszczególnionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W konsekwencji przekazanie ww. urządzeń nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Za stanowiskiem Wnioskodawcy przemawia stanowisko Ministra Finansów zajęte w następujących indywidualnych interpretacjach prawa podatkowego:

• Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 26 lutego 2013 r., znak: IBPB II/1 /436-419/12/AŻ,
• Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 22 maja 2013 r., znak: IPTPB2/436-30/13-2/KK,
• Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 2 sierpnia 2013 r., znak: IBPB II/1/436-125/13/MZ.
• Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 8 kwietnia 2014 r., znak: ILPB2/436-17/14-2/MK.
  
  

Wnioskodawca wskazał, że stosownie do art. 72 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) za nadpłatę uważa się kwotę nadpłaconego lub nienależnie zapłaconego podatku. Istota nadpłaty sprowadza się do tego, że podatnik płaci wówczas, gdy nie musi tego robić (nie istnieje obowiązek podatkowy), albo płaci za dużo (kwota podatku zapłaconego przewyższa kwotę należną). W obu przypadkach świadczenie podatnika dokonane na rzecz wierzyciela podatkowego przewyższa to, czego wymaga od niego przepis prawa. Ta nadwyżka świadczenia ponad obowiązkowe jest nadpłatą − wyrok WSA w Łodzi z dnia 7 czerwca 2011 r., I SA/Łd 1322/10. Podobnie w wyroku z dnia 11 marca 2005 r. o sygn. akt III SA/Wa 1140/04, stwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny, który orzekł, iż o tym, czy dane świadczenie na rzecz organu podatkowego można uznać za nienależny podatek, decyduje fakt, że świadczący dokonał go w zamiarze wykonania zobowiązania podatkowego.

Osoba świadcząca musi być przekonana, iż dokonuje zapłaty podatku, do czego w istocie nie była zobowiązana. Uwzględniając ww. stanowisko sądów administracyjnych nadpłata podatku ma miejsce w przypadku, gdy podatnik zapłaci podatek myśląc, iż jest do tego obowiązany, a w rzeczywistości nie ma obowiązku uiszczania podatku. Wedle art. 75 § 2 pkt 1 lit. b) ww. ustawy uprawnienie do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty podatku przysługuje podatnikom, których zobowiązanie podatkowe powstaje w sposób przewidziany w art. 21 § 1 pkt 1, jeżeli w deklaracjach innych niż wymienione w art. 73 § 2 pkt 2 i 3 (na przykład deklaracja PCC-3), z wyjątkiem deklaracji dotyczącej zaliczek na podatek dochodowy, wykazali zobowiązanie podatkowe nienależne lub w wysokości większej od należnej i wpłacili zadeklarowany podatek.

Zgodnie z art. 75 § 4 ww. ustawy, jeżeli prawidłowość skorygowanego zeznania (deklaracji) nie budzi wątpliwości, organ podatkowy zwraca nadpłatę bez wydania decyzji stwierdzającej nadpłatę.

Uwzględniając stanowisko zajęte przez Wnioskodawcę w pkt 2 niniejszego wniosku o interpretację, nabycie urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W konsekwencji zapłata przez Spółkę nienależnego podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu nabycia urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych, powoduje, iż Spółka na podstawie art. 75 § 2 pkt 1 lit. b) Ordynacji podatkowej uprawniona jest do wystąpienia z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty i zwrot nienależnie zapłaconego podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy dotyczącego podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania czynności przekazania urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych. W zakresie nadpłaty w podatku od czynności cywilnoprawnych zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie, znak: IBPB II/1/4514-55/15/ASz; natomiast w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych wydano rozstrzygnięcie, znak: IBPB II/1/415-968/14/ASz.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 09 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649, z późn. zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
• umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
• umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• umowy dożywocia,
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
• ustanowienie hipoteki,
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
• umowy depozytu nieprawidłowego,
• umowy spółki.
  
  

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. To oznacza, że tylko umowy określone ustawą podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jeżeli więc strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikację pod względem prawnym.

Szczegółowe określenie zakresu przedmiotowego ma określone konsekwencje. Ustawodawca, wprowadzając w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne podobne, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie. Oznacza to, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu nawet, gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, że Wnioskodawca w ramach wykonywanej przez siebie działalności gospodarczej świadczy usługi związane z rozprowadzaniem wody oraz oczyszczaniem ścieków w Gminie X.

Na podstawie art. 31 ust. 1 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków Spółka zawiera umowy dotyczące odpłatnego przekazania urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych z osobami fizycznymi, które wybudowały we własnym zakresie ww. urządzenia.

Obecnie, na skutek wejścia w życie art. 49 § 2 ustawy Kodeks, Spółka również na jego podstawie zamierza zawierać umowy dotyczące odpłatnego przekazania ww. urządzeń przez osoby fizyczne.

Na podstawie ww. umowy oraz protokołu przekazania − przejęcia środka trwałego Wnioskodawca nabywa własność urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych od osób fizycznych. W oparciu o powyższą umowę Spółka dokonuje jednorazowej zapłaty wynagrodzenia na rzecz osób fizycznych, która odpowiada wartości przekazywanych urządzeń zgodnej z cenami rynkowymi.

Traktując powyższy rodzaj transakcji tak jak umowę sprzedaży, Spółka od wartości przejmowanych w ten sposób urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych odprowadzała podatek od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę

i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz.U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858, z późn. zm.) ustawa ta określa zasady i warunki zbiorowego zaopatrzenia w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi oraz zbiorowego odprowadzania ścieków, w tym zasady działalności przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych, zasady tworzenia warunków do zapewnienia ciągłości dostaw i odpowiedniej jakości wody, niezawodnego odprowadzania i oczyszczania ścieków, wymagania dotyczące jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, a także zasady ochrony interesów odbiorców usług, z uwzględnieniem wymagań ochrony środowiska i optymalizacji kosztów.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ww. ustawy przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne jest obowiązane zapewnić budowę urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych, ustalonych przez gminę w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, w zakresie uzgodnionym w wieloletnim planie rozwoju i modernizacji, o którym mowa w art. 21 ust. 1.

Z kolei stosownie do art. 31 ust. 1 cyt. ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków osoby, które wybudowały z własnych środków urządzenia wodociągowe i urządzenia kanalizacyjne, mogą je przekazywać odpłatnie gminie lub przedsiębiorstwu wodociągowo-kanalizacyjnemu, na warunkach uzgodnionych w umowie. W myśl art. 31 ust. 2 tej ustawy przekazywane urządzenia, o których mowa w ust. 1, powinny odpowiadać warunkom technicznym określonym w odrębnych przepisach.

W świetle powyższego zauważyć należy, że osoby, które wybudowały wskazane w tym przepisie urządzenia mogą skorzystać z uprawnienia do ich odpłatnego przeniesienia, a przedsiębiorstwo może odmówić przejęcia tego urządzenia tylko wówczas, gdy nie odpowiada ono właściwym wymogom technicznym określonym w odrębnych przepisach.

Natomiast na podstawie art. 49 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r. poz. 121, z póżn. zm.) − urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz inne urządzenia podobne nie należą do części składowych nieruchomości, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa. Osoba, która poniosła koszty budowy urządzeń, o których mowa w § 1, i jest ich właścicielem, może żądać, aby przedsiębiorca, który przyłączył urządzenia do swojej sieci, nabył ich własność za odpowiednim wynagrodzeniem, chyba że w umowie strony postanowiły inaczej. Z żądaniem przeniesienia własności tych urządzeń może wystąpić także przedsiębiorca (art. 49 § 2 Kodeksu cywilnego).

W świetle powołanych powyżej przepisów należy zauważyć, że − jak wskazano na wstępie uzasadnienia niniejszej interpretacji indywidualnej − opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają czynności cywilnoprawne enumeratywnie wskazane w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Przy czym podkreślić należy, że o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne) a nie nazwa. Oznacza to, że zawarcie (w trybie art. 31 ust. 1 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków lub w trybie art. 49 § 2 Kodeksu cywilnego) umowy odpłatnego przekazania przez daną osobę (inwestora) na rzecz Wnioskodawcy wybudowanego przez tę osobę urządzenia wodociągowego lub kanalizacyjnego nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Powyższe wynika z faktu, iż podstawą prawną każdej z zawieranych umów jest ww. art. 31 ust. 1 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków lub art. 49 § 2 Kodeksu cywilnego a więc nie są to umowy sprzedaży w rozumieniu przepisów ustawy Kodeks cywilny. W konsekwencji wskazane we wniosku umowy jako niewymienione w zamkniętym katalogu czynności cywilnoprawnych określonym w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają opodatkowaniu tym podatkiem.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.