Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-2-2/4511-335/15/MM
z 28 września 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. poz. 643) w związku z § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 23 czerwca 2015 r. (data otrzymania 29 czerwca 2015 r.), uzupełnionym 30 lipca 2015 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w związku z działem spadku – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 czerwca 2015 r. otrzymano ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w związku z działem spadku.

W związku z brakami formalnymi stwierdzonymi we wniosku, pismem z 23 lipca 2015 r. Znak: IBPB-2-2/4511-335/15/MM, wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano 30 lipca 2015 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W dniu 30 sierpnia 2009 r. zmarła matka Wnioskodawcy. Na mocy dziedziczenia ustawowego spadek po zmarłej nabył wprost w całości Wnioskodawca. Składnikiem masy spadkowej była 1/2 udziału 6/8 zabudowanej nieruchomości. Druga połowa udziału 6/8 należała do siostry matki Wnioskodawcy. Udział 6/8 matka Wnioskodawcy wraz ze swoją siostrą nabyły w drodze spadku. Na masie spadkowej zostały poczynione nakłady w wysokości 100.382 zł przez siostrę matki Wnioskodawcy. W wyniku prawomocnej ugody sądowej z 30 września 2014 r. o dział spadku i zniesienie współwłasności Sąd przyznał siostrze matki Wnioskodawcy na wyłączną własność całą nieruchomość i zobowiązał ją do spłaty Wnioskodawcy w kwocie 60.000 zł tj. w wartości mniejszej od wyliczonej masy spadkowej, na co strony ugody sadowej wyraziły zgodę – płatną w 5 ratach:

• I rata w wysokości 10.000 zł w terminie do 30 września 2014 r.,
• II rata w wysokości 15.000 zł w terminie do 31 marca 2015 r.,
• III rata w wysokości 15.000 zł w terminie do 30 września 2015 r.,
• IV rata w wysokości 10.000 zł w terminie do 30 czerwca 2015 r.,
• V rata w wysokości 10.000 zł w terminie do 30 września 2016 r.
  
  

Ponadto strony ugody stwierdziły, że ugoda ta wyczerpuje wszelkie roszczenia między stornami z tytułu działu spadku i zniesienia współwłasności nieruchomości dotyczącej masy spadkowej.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wyjaśnił, że wartość udziału 6/8 zabudowanej nieruchomości wynosiła 225.562,50 zł. Wartość całej nieruchomości wynosiła 300.750 zł. Cały udział Wnioskodawcy w nieruchomości, który wynosił 3/8 w nieruchomości odziedziczył wyłącznie po matce. Natomiast siostra matki Wnioskodawcy posiadała udział 5/8 w nieruchomości, dlatego w ugodzie sądowej strony ugody postanowiły m.in. aby cała nieruchomość należała do niej.

W związku z powyższym stanem faktycznym zadano następujące pytanie.

Czy przyznana spłata w wyniku ugody sądowej – dział spadku przed upływem pięciu lat (ugoda sądowa – dział spadku zawarto 30 września 2014 r. prawomocna) od nabytego spadku w 2009 r. i otrzymywanie spłat w 5 ratach w ramach zniesienia współwłasności w ciągu kolejnych 3 lat podatkowych – 2014 r., 2015 r. i 2016 r., które łącznie nie przekraczają udziału w wartości jaki pierwotnie mu przysługiwał jest opodatkowana zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy, jeżeli otrzymana spłata z tytułu działu spadku w wyniku prawomocnej ugody sądowej nie przekracza łącznie kwoty nabytego udziału w spadku w nieruchomości zabudowanej, to otrzymana spłata nie powinna być opodatkowana podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 1035 ustawy Kodeks cywilny – jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych.

W myśl art. 210 tej ustawy – każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności.

W myśl art. 211 i 212 Kodeksu cywilnego – zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli.

W przedstawionym stanie faktycznym zniesienie współwłasności nastąpiło poprzez przyznanie siostrze matki Wnioskodawcy całkowitej własności lokalu mieszkalnego, w zamian za co spłaciła swojego siostrzeńca tj. Wnioskodawcę. Spłata ta była ekwiwalentna do wartości udziału, który przed działem spadku i zniesieniem współwłasności przysługiwał Wnioskodawcy.

Mając na względzie wszystkie wyżej wskazane regulacje prawne należy stwierdzić, że otrzymanie kwoty 60.000 zł nie wywołuje skutku w postaci powstania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Kwestią o tym decydującą jest fakt, że spłata nie przekroczyła wartości przysługującego Wnioskodawcy udziału.

Tym samym w sytuacji, gdy spłata jest ekwiwalentna do posiadanego przez podatnika udziału w spadku, to podatnik ten nie otrzymuje w związku z czynnością działu spadku żadnego przysporzenia majątkowego, które przewyższałoby wartością odziedziczoną ułamkową część masy spadkowej.

Zdaniem Wnioskodawcy, jego stanowisko potwierdza wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy interpretacja indywidualna z 23 sierpnia 2013 r. Znak: ITPB2/415-523/13/DSZ oraz wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 5 marca 2013 r. sygn. akt I SA/Po 918/12.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) – źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

–jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Przepis cytowanego art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych formułuje generalną zasadę, że nie płaci się podatku dochodowego, jeśli od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości lub praw upłynęło 5 lat. W związku z tym, jeśli od końca roku, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości lub praw do dnia odpłatnego zbycia upłynęło 5 lat, zbycie nie podlega w ogóle opodatkowaniu. Przy czym pod pojęciem „odpłatnego zbycia” należy rozumieć każde zdarzenie i każdą czynność prawną, w wyniku których dochodzi do przeniesienia prawa własności nieruchomości lub praw (lub udziału w nich) za wynagrodzeniem.

Stosownie do treści art. 924 i art. 925 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.) – spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Zaś postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

W myśl art. 1035 Kodeksu cywilnego – jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom, przechodzą na nich, ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dziale spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Z kolei w myśl art. 210 Kodeksu cywilnego – każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Zgodnie z art. 211 i 212 Kodeksu cywilnego – zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, poprzez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych bądź przez podział cywilny polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli. W rezultacie w wyniku zniesienia współwłasności dochodzi więc jedynie do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebraniu temu prawu cech wspólności.

Aby ocenić czy na Wnioskodawcy istotnie ciążył obowiązek podatkowy należy wyjaśnić jakie co do zasady są skutki otrzymania spłaty spadkowej przez spadkobiercę. Otrzymana spłata spadkowa tylko wówczas nie jest przychodem spadkobiercy do opodatkowania, kiedy jej kwota nie przekracza wartości przysługującego udziału w spadku a czynność prawna zostaje dokonana wyłącznie między spadkobiercami.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że matka Wnioskodawcy i jej siostra nabyły w drodze spadku udział 6/8 w zabudowanej nieruchomości w udziale po 1/2 każda z nich. W drodze spadku po zmarłej matce Wnioskodawca nabył w całości masę spadkową, w skład której wchodził udział 3/8 w zabudowanej nieruchomości (1/2 x 6/8). Pozostały udział w nieruchomości należał do siostry matki Wnioskodawcy. Wartość nieruchomości wynosiła 300.750 zł, zatem udział Wnioskodawcy w nieruchomości wynosił 112.781,25 zł (3/8 x 300.750 zł).

Spadkobiercy zawarli umowę o dział spadku i zniesienie współwłasności, na mocy której nieruchomość przypadła siostrze matki Wnioskodawcy, a Wnioskodawca otrzymał spłatę w wysokości 60.000 zł.

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania należy stwierdzić, że otrzymanie przez Wnioskodawcę w wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności kwoty nie przekraczającej wartości posiadanego udziału w spadku nie spowodowało powstania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Istotne znaczenie dla niniejszego rozstrzygnięcia ma okoliczność, że spłata nie przekroczyła wartości przysługującego Wnioskodawcy udziału spadkowego a umowa została zawarta wyłącznie między spadkobiercami. W konsekwencji, na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Stanowisko Wnioskodawcy uznano za prawidłowe.

W odniesieniu do przywołanej przez Wnioskodawcę interpretacji Ministra Finansów, Organ informuje, że została ona wydana w indywidualnej sprawie i nie ma zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego. Odnosząc się natomiast do przywołanego przez Wnioskodawcę wyroku należy zaznaczyć, że orzeczenia sądowe nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa i są wiążące jedynie w sprawach, w których zapadły.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie – w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.