Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPP2/4512-80/16/BW
z 21 kwietnia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2015r., poz. 613 ze zm.) oraz § 2 i § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 28 stycznia 2016r. (data wpływu 2 lutego 2016r.), uzupełnionym pismem z 21 marca 2016r. (data wpływu 24 marca 2016r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług sprzedaży wierzytelności – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 2 lutego 2016r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony pismem z 21 marca 2016r. (data wpływu 24 marca 2016r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług sprzedaży wierzytelności.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione, m.in. następujące zdarzenie przyszłe (oznaczone we wniosku jako stan faktyczny 2):

Wnioskodawca jest podatnikiem czynnym podatku od towarów i usług. Wnioskodawca posiada wierzytelność, która wraz z odsetkami oraz kosztami postępowania sądowego oraz egzekucyjnego na dzień 4 stycznia 2016 r. opiewa na kwotę 313.856,41 zł w tym kwotą 226.421,88 zł należności głównej. Wierzytelność ta wynika z prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej i jest związana z wykonaniem robót budowlanych. Wnioskodawca nie prowadzi działalności związanej z obrotem wierzytelnościami. Wierzytelność ta jest objęta tytułem wykonawczym, na którego podstawie prowadzone jest od 2014 postępowanie egzekucyjne. Najprawdopodobniej, należy założyć, że w najbliższym czasie dojdzie do umorzenia postępowania egzekucyjnego zważywszy na jego bezskuteczność - Wnioskodawca był już bowiem kilkakrotnie informowany przez Komornika prowadzącego postępowanie egzekucyjne, iż egzekucja jest bezskuteczna, jednak do tej pory składał on dalsze wnioski w postępowaniu egzekucyjnym. Na dzień dzisiejszy Wnioskodawca wyczerpał już wszelkie faktyczne możliwości co do złożenia tychże w przypadku ponowienia zawiadomienia o bezskuteczności egzekucji. Tym samym, wraz z kolejnym poinformowaniem Wnioskodawcy o bezskuteczności egzekucji dojdzie finalnie do wydania postanowienia o jej umorzeniu. Trzeba wskazać, że Wnioskodawca dokonał już uprzednio korekty podatku od towarów i usług za tak zwane „złe długi", to jest na podstawie art. 89a ust. 1a ustawy od podatku od towarów i usług. Korekta ta miała miejsce po dniu 1 stycznia 2013 r.

Wskazać trzeba, iż Wnioskodawcy została złożona oferta nabycia przedmiotowej wierzytelności, której przyjęcie rozważa on w przypadku umorzenia postpowania egzekucyjnego. Trzeba też wskazać, że po umorzeniu postępowania egzekucyjnego Wnioskodawca dokona korekty podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 20) w związku z art. 14 w związku z art. 23 ust. 2 pkt 1) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Cena sprzedaży, która została na dzień dzisiejszy zaproponowana Wnioskodawcy oscyluje w granicach 40% wartości nominalnej przedmiotowej wierzytelności wraz z kosztami sądowymi, egzekucyjnymi oraz odsetkami. Ustalenie ceny na tym poziomie wiąże się z koniecznością dokonania przez Wnioskodawcę po zbyciu wierzytelności korekty w podatku od towarów i usług zgodnie z art. 89a ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług. Należy przyjąć, choć nie leży to w zakresie informacji posiadanych przez Wnioskodawcę, że nabywca wierzytelności posiada zadłużenie u dłużnika Wnioskodawcy, a złożenie oferty nabycia wierzytelności mimo sytuacji finansowej dłużnika jest wyłącznie wynikiem istniejącego po stronie nabywcy zamiaru wykorzystania tej wierzytelności do potrącenia wzajemnych należności między dłużnikiem, a nabywcą wierzytelności. Możliwa jest też ewentualność, że nabywca posiada wiedzę w przedmiocie ewentualnie istniejącego majątku dłużnika, który nie został ustalony w toku postępowań egzekucyjnych. Powyższe nie leży jednak w sferze wiedzy Wnioskodawcy, a wynika jedynie z faktu, iż umowa ta ma bowiem zostać zawarta z podpisami notarialnie potwierdzonymi co umożliwi nabywcy ewentualne uzyskanie klauzuli wykonalności na swoją rzecz.

Podkreślić również należy, że umowa sprzedaży wierzytelności nie posiada jakichkolwiek postanowień wykraczających poza te, które wiążą się ze zbyciem wierzytelności przez zbywcę i nabyciem jej przez nabywcę, w tym w szczególności nabywca nie będzie świadczył na rzecz zbywcy jakichkolwiek usług związanych z windykacją nabytej wierzytelności, czy factoringu. Umowa cesji ma mieć charakter umowy ostatecznej, a tym samym nie jest to cesja powiernicza. Wskazać w tym miejscu trzeba, że cena sprzedaży wierzytelności została ustalona na poziomie jej ceny rynkowej, na której wysokość ma również wpływ fakt, iż po dokonaniu cesji koniecznym będzie dokonanie korekty VAT na podstawie art. 89a ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym, w zakresie podatku od towarów i usług, zadano następujące pytanie (oznaczone nr 2 do stanu faktycznego nr 2):

Czy umowa sprzedaży wierzytelności w opisanym stanie faktycznym winna zostać opodatkowana podatkiem od towarów i usług?

Stanowisko Wnioskodawcy, w zakresie podatku od towarów i usług (oznaczone Ad. 2):

W ocenie Wnioskodawcy w stanie faktycznym niniejszej sprawy umowa sprzedaży wierzytelności winna zostać opodatkowana podatkiem od czynności cywilnoprawnych, a nie podatkiem od towarów i usług.

Na wstępie wskazać trzeba, że kluczowym do określenia objęcia umowy sprzedaży wierzytelności jednym z dwóch wskazanych powyżej podatków jest wskazanie, iż zgodnie z art. 2 ust. 4 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych czynności cywilnoprawne w niej wymienione inne niż umowa spółki i jej zmiany w zakresie, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnej. Tym samym, do udzielenia odpowiedzi na pytanie, którym z dwóch wskazanych na wstępie podatków umowa sprzedaży wierzytelności we wskazanym powyżej stanie faktycznym winna zostać objęta koniecznym jest w pierwszej kolejności ustalenie, czy podlega ona opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Negatywna odpowiedź na powyższe pytanie determinuje bowiem objęcie tej umowy podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Przechodząc do meritum wskazać trzeba, że zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług podatkowi temu podlega w zakresie istotnym z perspektywy niniejszego wniosku odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Z art. 2 pkt 6 ustawy o podatku od towarów i usług wynika natomiast, że przez towar rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. Tym samym, już prima facie możliwym jest odrzucenie tezy jakoby czynność sprzedaży wierzytelności stanowić mogła przedmiot dostawy towarów w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Znajduje to zresztą pełne potwierdzenie w regulacji art. 7 wyżej wymienionej ustawy, gdzie wskazano katalog czynności, które uznane są za dostawę towarów.

Przechodząc natomiast do odpłatnego świadczenia usług trzeba wskazać, że zgodnie z art. 8 ust. 1 wyżej wymienionej ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Zgodnie natomiast z ust. 2 art. 8 przedmiotowej ustawy za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1. użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;
2. nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
   
   

W ocenie Wnioskodawcy sprzedaż wierzytelności własnej na rzecz osoby trzeciej w stanie faktycznym niniejszej sprawy nie stanowi odpłatnego świadczenia usług i to zarówno po stronie zbywcy jak i nabywcy przedmiotowej wierzytelności, co w konsekwencji prowadzić musi do konstatacji, iż czynność ta podlega opodatkowaniem podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Rozpatrując powyższe od strony nabywcy wierzytelności, na wstępie trzeba wskazać, że w wyroku Trybunału Sprawiedliwości z dnia 27 października 2011 r., C-93/10, podkreślone zostało, iż: „Artykuł 2 pkt 1 i art. 4 szóstej dyrektywy 77/388 w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych należy interpretować w ten sposób, że podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnie usługi w rozumieniu art. 2 pkt 1 i nie dokonuje tym samym czynności z zakresu działalności gospodarczej objętej zakresem stosowania wspomnianej dyrektywy, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży. W takich okolicznościach cesjonariusz wierzytelności nie otrzymuje żadnego wynagrodzenia od cedenta, ponieważ różnica między wartością nominalną cedowanych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży, która jest uzależniona od wątpliwych perspektyw na ich spłatę i zwiększonego ryzyka niewypłacalności dłużników." Z powyższego wynika więc bezspornie, że do uznania cesji wierzytelności za odpłatne świadczenie usług koniecznym jest aby różnica między wartością wierzytelności, a ceną ich nabycia nie odzwierciedlała ekonomicznej wartości wierzytelności.

Teza ta znajduje zresztą potwierdzenie w orzecznictwie krajowym. Jak zostało bowiem wskazane w wyroku Składu 7 Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 marca 2012 r., sygnatura akt I FPS 5/11: „Transakcja nabycia na własne ryzyko wierzytelności trudnej, po cenie niższej od jej wartości nominalnej, nie będzie mogła być zakwalifikowana jako świadczona przez nabywcę wierzytelności usługa w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów l usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), ze względu na fakt, że w takim przypadku nie mamy do czynienia ze zobowiązaniem się przez usługodawcę do ściągnięcia długu w zamian za wynagrodzenie. (...) Nabycie wierzytelności pieniężnej, co wymaga podkreślenia, na własne ryzyko, w celu windykacji w swoim imieniu i na swoją rzecz, nie jest odpłatną usługą w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1, tym samym art. 8 ust. 1 u.p.t.u., jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży. (...) Badając zatem konkretną transakcję należy poszukiwać takiego ewentualnego bezpośredniego wynagrodzenia, które otrzymuje kupujący - cesjonariusz. jako świadczenie wzajemne za ewentualnie wykonaną na rzecz zbywcy - cedenta usługę. Plastyczniej rzecz ujmując, poszukiwać należy strumienia pieniędzy płynącego od zbywcy-cedenta do nabywcy cesjonariusza za wykonaną usługę, czyli płynącego odwrotnie niż w przypadku umowy kupna sprzedaży, kiedy zapłatę za wierzytelność otrzymuje zbywca od nabywcy. Podkreślenia bowiem wymaga, że dla rozstrzygnięcia, czy mamy do czynienia z odpłatną usługą, konieczne jest ustalenie, czy - obok transakcji kupna-sprzedaży wierzytelności - wystąpiło świadczenie usługi przez nabywcę wierzytelności na rzecz jej zbywcy za bezpośrednim wynagrodzeniem otrzymanym, co ważne, przez nabywcę." (Tak również wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 18 grudnia 2014 r, I FSK 2066/13, Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 6 lutego 2014r. I FSK 384/13). Przekładając powyższe na grunt niniejszej sprawy trzeba wskazać, że taka właśnie sytuacja zachodzi na jej gruncie. Cena ustalona przez strony transakcji opiewać bowiem na kwotę około 40% wartości nominalnej całej wysokości a na cenę tę wpływa także konieczność dokonania przez zbywcę wierzytelności korekty w podatku od towarów i usług. Trzeba też podkreślić, że fakt, iż cytowane orzeczenia zostały każdorazowo wydane w kontekście opodatkowania nabywców wierzytelności pozostaje tu bez znaczenia. Jak zostało bowiem wskazane na wstępie zgodnie z art. 2 ust. 4 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych czynności cywilnoprawne w niej wymienione inne niż umowa spółki i jej zmiany w zakresie, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawne. Skoro więc w cytowanych powyżej orzeczeniach wskazane zostało, iż umowy sprzedaży wierzytelności dokonane w stanach faktycznych szczegółowo w nich opisanych, a analogicznych ze stanem faktycznym niniejszej sprawy czynności takie nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług po stronie zbywcy wierzytelności.

Ponadto, rozpoznając niniejsze zagadnienie od strony zbywcy wierzytelności naprowadzić należy, że istotne znaczenie ma to, że sprzedaż własnych wierzytelności nie może być uznana za czynność wykonywaną w ramach działalności gospodarczej. Czynność taka z założenia dokonywana jest w ostateczności i w pewnych warunkach przymusu ekonomicznego (wobec braku zapłaty przez kontrahenta). Także więc i ta okoliczność wyłącza możliwość przyjęcia, iż czynność ta objęta mogłaby być opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług. Powyższe znajduje zresztą potwierdzenie w orzecznictwie, gdzie wskazuje się, że: „W przypadku cesji wierzytelności własnych o świadczeniu usług można mówić jedynie w odniesieniu do nabywcy tych wierzytelności. Przeniesienie wierzytelności w formie cesji wierzytelności (przelewu wierzytelności) na osobę trzecią najczęściej może mieć miejsce w sytuacji, gdy wierzyciel ma kłopoty z uzyskaniem od dłużnika zapłaty za sprzedane towary lub usługi, Cesja taka, z punktu widzenia pierwszego wierzyciela, nie jest sprzedażą towarów ani usług, lecz jednym ze sposobów otrzymania zapłaty za dokonaną wcześniej sprzedaż. Celem i skutkiem przelewu jest przejście wierzytelności na nabywcę. W wyniku przelewu przechodzi na nabywcę ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. Wierzytelność przechodzi na nabywcę w takim stanie, w jakim była w chwili zawarcia umowy o przelew, a więc ze wszystkimi związanymi z nią prawami i brakami (np. przedawnieniem). W przypadku sprzedaży wierzytelności własnej (przez pierwszego wierzyciela) nie można zakładać, iż czynność ta może być wykonywana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. W świetle powyższych przepisów stwierdzić należy, iż czynności polegającej na zbyciu wierzytelności własnych nie można uznać za dostawę towaru, gdyż wierzytelność stanowi prawo majątkowe, które nie mieści się w dyspozycji art. 2 pkt 6 ustawy, określającego co należy rozumieć na potrzeby podatku od towarów i usług, pod pojęciem towaru. Zbycie wierzytelności własnej nie stanowi u zbywcy również świadczenia usługi, ponieważ jest ono jedynie przejawem wykonania prawa własności w stosunku do wierzytelności powstałej z Innego tytułu (dostawy towaru lub świadczenia usługi)."(interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 19 marca 2010 r, sygnatura akt IBPP2/443-5/10/WN). Tym samym, w ocenie Wnioskodawcy, umowa zbycia wierzytelności opodatkowana będzie podatkiem od czynności cywilnoprawnych jako umowa zbycia prawa majątkowego (art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych). Nie może bowiem budzić wątpliwości, iż umowa sprzedaży wierzytelności jest umową zbycia prawa majątkowego, którym jest wierzytelność. Skoro żadna ze stron tej umowy nie jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług to jej opodatkowanie winno nastąpić na podstawie przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego, w zakresie podatku od towarów i usług (tj. w zakresie pytania oznaczonego nr 2 do stanu faktycznego nr 2), jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1. przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;
2. wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
3. wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
4. wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
5. ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;
6. oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
7. zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.
   
   

Pojęcie towaru ustawodawca zdefiniował w art. 2 pkt 6 ustawy. Zgodnie z tym przepisem, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast art. 8 ust. 1 ustawy stanowi, że przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Z ww. regulacji wynika, że usługą jest każde świadczenie wykonane przez podatnika w ramach działalności, które nie jest dostawą towarów, w tym m.in. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Zatem na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). W przypadku uznania danego świadczenia za usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, winien istnieć bezpośredni konsument, beneficjent świadczenia, odnoszący wymierną korzyść.

Dana czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością, a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można stwierdzić, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana przepisami art. 509-517 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 121 ze zm.), dalej k.c.

Zgodnie z treścią art. 509 § 1 k.c., wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Na mocy art. 509 § 2 k.c., wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa (...).

Przeniesienie wierzytelności następuje – w myśl art. 510 § 1 k.c. – na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności.

Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na mocy której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności cesjonariusz może dochodzić spełnienia określonego świadczenia od dłużnika, przysługuje mu również uprawnienie do rozporządzania wierzytelnością poprzez jej dalszą odsprzedaż, zamianę, darowiznę, zapis w testamencie lub zastaw.

Celem i skutkiem przelewu jest przejście wierzytelności na nabywcę. W wyniku przelewu przechodzi na nabywcę ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. Wierzytelność przechodzi na nabywcę w takim stanie, w jakim była w chwili zawarcia umowy o przelew, a więc ze wszystkimi związanymi z nią prawami i brakami (np. przedawnieniem).

Ze wskazanych uregulowań wynika, że wierzytelność jest prawem jednego podmiotu do żądania od drugiego podmiotu pewnego zachowania się zwanego świadczeniem (wyrażalnym pieniężnie). Wobec tego wierzytelność jest prawem majątkowym, będącym przedmiotem obrotu gospodarczego. Przeniesienie wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku nabywcy wierzytelności jest skutkiem rozporządzania tą wierzytelnością przez dotychczasowego wierzyciela i stanowi wykonanie przez niego przysługującego mu prawa własności.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca jest podatnikiem czynnym podatku od towarów i usług. Wnioskodawca posiada wierzytelność, która wraz z odsetkami oraz kosztami postępowania sądowego oraz egzekucyjnego na dzień 4 stycznia 2016 r. opiewa na kwotę 313.856,41 zł w tym kwotą 226.421,88 zł należności głównej. Wierzytelność ta wynika z prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej i jest związana z wykonaniem robót budowlanych. Wnioskodawca nie prowadzi działalności związanej z obrotem wierzytelnościami. Wierzytelność ta jest objęta tytułem wykonawczym, na którego podstawie prowadzone jest od 2014 postępowanie egzekucyjne. Najprawdopodobniej, należy założyć, że w najbliższym czasie dojdzie do umorzenia postępowania egzekucyjnego zważywszy na jego bezskuteczność - Wnioskodawca był już bowiem kilkakrotnie informowany przez Komornika prowadzącego postępowanie egzekucyjne, iż egzekucja jest bezskuteczna, jednak do tej pory składał on dalsze wnioski w postępowaniu egzekucyjnym. Na dzień dzisiejszy Wnioskodawca wyczerpał już wszelkie faktyczne możliwości co do złożenia tychże w przypadku ponowienia zawiadomienia o bezskuteczności egzekucji. Tym samym, wraz z kolejnym poinformowaniem Wnioskodawcy o bezskuteczności egzekucji dojdzie finalnie do wydania postanowienia o jej umorzeniu. Wnioskodawca dokonał już uprzednio korekty podatku od towarów i usług za tak zwane „złe długi", to jest na podstawie art. 89a ust. 1 a ustawy od podatku od towarów i usług. Korekta ta miała miejsce po dniu 1 stycznia 2013 r.

Wnioskodawcy została złożona oferta nabycia przedmiotowej wierzytelności, której przyjęcie rozważa on w przypadku umorzenia postępowania egzekucyjnego. Umowa sprzedaży wierzytelności nie posiada jakichkolwiek postanowień wykraczających poza te, które wiążą się ze zbyciem wierzytelności przez zbywcę i nabyciem jej przez nabywcę, w tym w szczególności nabywca nie będzie świadczył na rzecz zbywcy jakichkolwiek usług związanych z windykacją nabytej wierzytelności, czy factoringu. Umowa cesji ma mieć charakter umowy ostatecznej, a tym samym nie jest to cesja powiernicza. Cena sprzedaży wierzytelności została ustalona na poziomie jej ceny rynkowej, na której wysokość ma również wpływ fakt, iż po dokonaniu cesji koniecznym będzie dokonanie korekty VAT na podstawie art. 89a ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług.

W odniesieniu do przedstawionego zdarzenia przyszłego oraz powołanych wyżej przepisów prawa należy stwierdzić, że czynności polegającej na zbyciu wierzytelności własnych nie można uznać za dostawę towaru, gdyż wierzytelność stanowi prawo majątkowe, które nie mieści się w dyspozycji art. 2 pkt 6 ustawy, określającego co należy rozumieć na potrzeby podatku od towarów i usług, pod pojęciem towaru.

Zbycie własnych wierzytelności nie stanowi również świadczenia usługi, zdefiniowanej w art. 8 ust. 1 ustawy, ponieważ jest ono jedynie przejawem wykonania prawa własności w stosunku do wierzytelności powstałej z innego tytułu.

Zatem, zbycie wierzytelności własnych nie stanowi czynności, o których mowa w art. 7 i art. 8 ustawy.

Tym samym, czynność zbycia wierzytelności własnych, niestanowiąca ani dostawy towarów ani świadczenia usług, pozostanie dla Wnioskodawcy poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług i nie będzie powodować u Wnioskodawcy z tego tytułu obowiązku podatkowego w podatku VAT.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy w kwestii objętej pytaniem nr 2 - do stanu faktycznego nr 2, dotyczące opodatkowania sprzedaży przez niego wierzytelności własnych, jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Należy w tym miejscu zauważyć, że w przedmiotowym pytaniu oznaczonym nr 2 do stanu faktycznego nr 2 jest mowa o sprzedaży wierzytelności, dlatego też przedmiotowa interpretacja i podjęta w niej ocena prawidłowości stanowiska Wnioskodawcy odnosi się wyłącznie do zakresu pytania czyli tylko do czynności sprzedaży (zbycia) przez Wnioskodawcę własnej wierzytelności. Nie jest natomiast przedmiotem interpretacji kwestia opodatkowania po stronie nabywcy nabycia ww. wierzytelności.

Należy także zauważyć, że poruszone w przedmiotowym wniosku kwestie dotyczące podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku od czynności cywilnoprawnych będą przedmiotem odrębnych rozstrzygnięć, z tym że w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych wniosek zostanie rozpatrzony (zgodnie z właściwością) przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy.

Zaznaczyć należy, w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów opisu zdarzenia przyszłego lub zmiany stanu prawnego, interpretacja traci ważność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 2a, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2012r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.