INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z o.o., przedstawione we wniosku z dnia 6 października 2011 r. (data wpływu 10 października 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa od odliczenia podatku VAT z tytułu nabycia usług cateringowych – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 października 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa od odliczenia podatku VAT z tytułu nabycia usług cateringowych.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca (dalej: Spółka) prowadzi działalność wydawniczą, podlegającą opodatkowaniu VAT. Spółka specjalizuje się w wydawnictwach o profilu medycznym. Oprócz podstawowej działalności wydawniczej, Spółka organizuje konferencje, warsztaty, seminaria o charakterze reklamowo-promocyjnym dla lekarzy (dalej również jako: Wydarzenia). Lekarze zazwyczaj opłacają swój udział w konferencji, warsztacie lub seminarium, jednakże niektóre z Wydarzeń sponsorowane są w całości przez firmy farmaceutyczne i uczestnictwo w nich nie wymaga ponoszenia żadnych opłat przez uczestników. W ramach konferencji, Spółka prowadzi ponadto sprzedaż swoich książek oraz promocję czasopism. Spółka traktuje działalność w zakresie organizacji Wydarzeń, jako podlegającą opodatkowaniu VAT i dokumentuje świadczenie usług w tym zakresie fakturą VAT.

Wydarzenia te zwykle trwają od kilku do kilkunastu godzin, a w ich trakcie Spółka organizuje dla uczestników przerwy na kawę oraz obiady. Podczas przerw na kawę oprócz napojów, tj.: kawy, herbaty, wody, soków, serwowane są także drobne przekąski, tj.: ciastka, kanapki. Poczęstunek ten ma zwykle charakter bufetu szwedzkiego. Przeważnie jest on serwowany na korytarzu, w pobliżu sali konferencyjnej, w której odbywa się szkolenie lub w specjalnie przygotowanej do tego sali, mieszczącej się obok sali konferencyjnej. Konsumpcja odbywa się „na stojąco”, czasami również przy stolikach barowych.

Podczas obiadów uczestnicy mają możliwość zjedzenia ciepłego posiłku. Oprócz posiłku, dostępne są także napoje. Obiady są zwykle udostępniane uczestnikom konferencji w formie bufetu szwedzkiego, na korytarzu, w pobliżu sali konferencyjnej, w której odbywa się szkolenie lub w specjalnie przygotowanej do tego sali, mieszczącej się obok sali konferencyjnej. Konsumpcja odbywa się „na stojąco” przy stolikach barowych.

Spółka pragnie wskazać, iż wyżej wymienione posiłki są przygotowywane przez podmiot trzeci, tj. firmę cateringową, na jej zlecenie. Spółka każdorazowo najpierw ustała listę posiłków (menu) i ich liczbę z firmą cateringową. Następnie w wyznaczonym terminie firma cateringowa przygotowuje posiłki poza miejscem przeprowadzania szkolenia (np. w swojej siedzibie), a następnie dostarcza i serwuje je w miejscu wskazanym przez Spółkę, gdzie odbywa się szkolenie. Firma cateringowa oprócz posiłków, zapewnia także zastawę stołową oraz obsługę kelnerską. Kelner serwuje niektóre dania, uzupełnia potrawy oferowane uczestnikom Wydarzeń, podgrzewa potrawy przed podaniem. Po zakończonej przez uczestników Wydarzenia konsumpcji, firma cateringowa sprząta zastawę stołową.

Pismem z dnia 21 lipca 2011 r. Spółka zwróciła się z wnioskiem o dokonanie klasyfikacji statystycznej nabywanych od firmy cateringowej usług do Ośrodka Interpretacji i Standardów Klasyfikacyjnych przy Urzędzie Statystycznym. Spółka otrzymała pismo Urzędu Statystycznego z dnia 18 sierpnia 2011 r., w którym dokonano klasyfikacji wyżej opisanych usług do grupowania PKWiU 56.21.19.0 „Usługi przygotowania i dostarczania żywności dla pozostałych odbiorców zewnętrznych (katering)”.

Spółka otrzymuje od firmy cateringowej faktury dokumentujące wykonaną usługę, na której wykazany jest podatek naliczony.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Spółce będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego, wykazanego na przedmiotowych fakturach, wystawianych przez firmę cateringową...

Zdaniem Wnioskodawcy, w świetle przedstawionego powyżej opisu sprawy, będzie przysługiwało mu prawo do odliczenia podatku naliczonego, wykazanego na przedmiotowych fakturach, wystawianych przez firmę cateringową.

Uzasadnienie stanowiska Spółki

1) Przesłanki prawa do odliczenia VAT

Stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej ustawa o VAT), „W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124”.

Z treści tej regulacji wyniku, iż prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje podatnikowi podatku VAT, w sytuacji gdy nabyte towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Dla oceny możliwości skorzystania z prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z nabyciem towaru i usługi, przy zakupie których naliczono VAT, należy określić, czy:

• zostały nabyte przez podatnika tego podatku oraz
• pozostają w związku z wykonywanymi przez niego czynnościami opodatkowanymi.
  
  

Jednocześnie Spółka pragnie zwrócić uwagę, iż przepisy ustawy o VAT nie określają, jakiego charakteru związek powinien zachodzić pomiędzy wydatkami ponoszonymi na nabycie towarów i usług, a czynnościami opodatkowanymi. Na gruncie ustawy o VAT nie jest sprecyzowane, czy nabyte towary i usługi muszą być w każdym przypadku bezpośrednio wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czy też wystarczające jest, aby pomiędzy ich nabyciem a działalnością opodatkowaną istniał racjonalny związek o charakterze pośrednim. Zdaniem Spółki, brak wyraźnego zastrzeżenia o bezpośrednim charakterze związku ze sprzedażą opodatkowaną oznacza, iż intencją ustawodawcy było przyznanie podatnikowi prawa do odliczenia VAT również w przypadku, gdy ponoszone przez niego wydatki na nabycie towarów i usług same w sobie nie służą bezpośrednio wykonywaniu czynności opodatkowanych, lecz w sposób istotny umożliwiają realizację tych czynności.

W świetle powyższego, zdaniem Spółki, o ile nabywane usługi cateringowe pozostają w związku z wykonywanymi przez Spółkę czynnościami opodatkowanymi, zasadniczo jest ona uprawniona do odliczenia podatku naliczonego.

2) Związek nabywanych usług cateringowych z czynnościami opodatkowanymi, dokonywanymi przez Spółkę

W opinii Spółki, nabywane przez nią usługi cateringowe wykazują związek z prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą. Po pierwsze, nabycie tych usług służy bezpośrednio realizacji działalności w zakresie organizacji Wydarzeń, natomiast działalność Spółki w tym zakresie podlega opodatkowaniu VAT. Ponadto, skoro w ramach Wydarzeń Spółka dokonuje sprzedaży wydawanych książek oraz promuje swoje czasopisma, wydatki te są również pośrednio związane z działalnością podlegającą opodatkowaniu VAT w tym zakresie. Bez wątpienia w przypadku nabywanych przez Spółkę usług cateringowych jest spełniona przesłanka związku tych usług z wykonywaniem czynności opodatkowanych. Usługi te służą zapewnieniu odpowiedniej oprawy organizowanym przez Spółkę imprezom, a w konsekwencji w bezpośredni sposób związane są z działalnością Spółki w zakresie organizacji konferencji (podlegającą opodatkowaniu VAT) oraz w pośredni sposób służą działalności opodatkowanej w zakresie sprzedaży wydawanych książek.

Ponadto, nabywanie przez Spółkę przedmiotowych usług cateringowych, tj. posiłków spożywanych przez uczestników Wydarzeń, jest odpowiedzią Spółki na standardy powszechnie obowiązującego biznesowego kodeksu zachowania. Przyjmuje się bowiem, iż podczas takich wielogodzinnych konferencji, szkoleń czy seminariów, organizator tych spotkań powinien zapewnić uczestnikom zarówno napoje jak i posiłek. Taka właśnie praktyka ukształtowała się w relacjach biznesowych. Co więcej, dążeniem Spółki jest stworzenie takiej atmosfery spotkań, która sprzyjałaby nawiązywaniu i zacieśnianiu relacji biznesowych. Zapewnianie posiłków podczas takich Wydarzeń jest jednym z elementów, który ma wpływ na kształtowanie się klimatu sprzyjającego nabywaniu książek w ofercie Spółki.

W związku z powyższym, zdaniem Spółki, nabywane usługi cateringowe - posiłki, dostarczane do siedziby Spółki, spożywane podczas omawianych spotkań, mają związek z prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą.

3) Wyłączenie prawa do odliczenia podatku naliczonego w odniesieniu do usług gastronomicznych, a usługi cateringowe

Spółka pragnie ponadto wskazać, iż w świetle art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, „obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika (...) usług noclegowych i gastronomicznych”.

W opinii Spółki, wyłączenie określone w powyższym przepisie nie dotyczy przedmiotowej sprawy, bowiem Spółka nabywa usługi cateringowe, a nie gastronomiczne. Z brzmienia powyższego przepisu wynika zaś, iż obniżenia kwoty podatku należnego nie stosuje się do usług gastronomicznych, które, zdaniem Spółki, nie są tożsame z usługami cateringowymi.

Poniżej Spółka przedstawia argumenty potwierdzające tę tezę.

a) Definicja usług gastronomicznych na gruncie przepisów unijnych

Spółka pragnie zauważyć, że zgodnie z art. 6 Rozporządzenia wykonawczego Rady UE Nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (dalej: Rozporządzenie wspólnotowe), obowiązującego od dnia 1 lipca 2011 r., w następujący sposób zdefiniowano usługi restauracyjne i cateringowe:

1. „Usługi restauracyjne i cateringowe oznaczają usługi polegające na dostarczaniu gotowej lub niegotowej żywności lub napojów albo żywności i napojów, przeznaczonych do spożycia przez ludzi, wraz z odpowiednimi usługami wspomagającymi pozwalającymi na ich natychmiastowe spożycie. Dostarczanie żywności lub napojów lub żywności i napojów stanowi jedynie element większej całości, w której muszą przeważać usługi. Usługi restauracyjne polegają na świadczeniu takich usług w lokalu należącym do usługodawcy, podczas gdy usługi cateringowe polegają na świadczeniu takich usług poza lokalem usługodawcy.
2. Za usługi cateringowe i restauracyjne w rozumieniu ust. 1 nie uznaje się dostawy gotowej lub niegotowej żywności lub napojów albo dostawy gotowej lub niegotowej żywności i napojów, wraz z ich transportem lub bez niego, ale bez żadnych innych usług wspomagających”.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio (tj. bez potrzeby implementacji do krajowego porządku prawnego) stosowane we wszystkich państwach członkowskich, począwszy od dnia 1 lipca 2011 r. Zgodnie z preambułą przedmiotowego Rozporządzenia wspólnotowego, wprowadzenie legalnej definicji usług restauracyjnych ma zapewnić jednolite traktowanie tego typu usług na terytorium Unii Europejskiej, a także umożliwić dokonanie rozróżnienia pomiędzy usługami restauracyjnymi, a cateringowymi oraz precyzyjnie określić odpowiednie traktowanie tych usług.

Należy podkreślić, że w Rozporządzeniu wspólnotowym wyraźnie wskazano, iż aby została spełniona definicja usług restauracyjnych i cateringowych, istnieje konieczność wystąpienia innych usług, poza dostawą gotowej lub niegotowej żywności i napojów wraz z ewentualnym ich transportem. W szczególności, usługi te powinny mieć charakter wspomagający, pozwalający na natychmiastowe spożycie posiłków/napojów.

Do takich usług z pewnością można zaliczyć usługi wymienione w opisie sprawy, a wykonywane w ramach kompleksowego świadczenia przez firmę cateringową, takie jak:

• dostarczenie posiłku na miejsce wskazane przez Spółkę,
• dostarczenie i przygotowanie zastawy stołowej,
• obsługa kelnerska obejmująca serwowanie niektórych dań, uzupełnianie w miarę potrzeb potraw oferowanych uczestnikom Wydarzenia, a także podgrzewanie niektórych potraw przed ich podaniem,
• sprzątanie zastawy stołowej po zakończonej konsumpcji.
  
  

Zapewnienie przez firmę cateringową wymienionych powyżej usług wspomagających konsumpcję posiłków i napojów przez uczestników Wydarzeń jest z punktu widzenia Spółki, jako nabywcy usługi, równie istotne, o ile nawet nie istotniejsze niż samo dostarczenie gotowych dań czy przekąsek. Intencją bowiem Spółki jako usługobiorcy jest nabycie kompleksowego świadczenia obejmującego zarówno przygotowanie uzgodnionych posiłków, jak i ich dostarczenie na określone miejsce Wydarzenia, rozłożenie zastawy i potraw, zapewnienie obsługi kelnerskiej, podgrzanie potraw przed podaniem, usunięcie brudnej zastawy po konsumpcji itp. Tego typu usługi świadczone przez firmę cateringową mają niewątpliwie charakter usług wspomagających spożycie posiłków przez uczestników, przy czym wystąpienie takich usług odróżnia usługi restauracyjne i cateringowe od zwykłej dostawy posiłków na gruncie analizowanych przepisów. Ponadto, zgodnie z Rozporządzeniem wspólnotowym, aby usługa mogła zostać zdefiniowana jako catering, musi być wykonywana poza lokalem usługodawcy, przy czym przesłanka ta również została spełniona w opisie sprawy, gdyż firma cateringowa dostarcza posiłki i zastawę oraz zapewnia obsługę kelnerską w miejscu organizacji wydarzenia, wskazanym przez Spółkę, a więc poza swoją siedzibą. W związku z powyższym, usługa świadczona na rzecz Spółki spełnia przesłanki konieczne dla zaistnienia usługi cateringowej w rozumieniu Rozporządzenia wspólnotowego.

b) Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej

Również orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE) potwierdza, iż usługi cateringowe i gastronomiczne mają odrębny charakter i powinny być odmiennie traktowane na gruncie VAT.

W wyroku z dnia 10 marca 2011 r. w sprawach połączonych C-497/09, C-499/09, C-501/09, C-502/09 Manfred Bogi i inni, TSUE podjął się próby definicji działalności cateringowej, w szczególności zaś wskazał, że „Jeśli chodzi o działalność cateringową (...) kombinacje świadczeń mogą być różne, w zależności od życzenia klientów, począwszy od samego przygotowania i dostarczenia gotowych dań, do pełnej obsługi, obejmującej między innymi udostępnienie naczyń, mebli (stołów i krzeseł), ułożenie produktów, dekorację, udostępnienie personelu podającego do stołu, doradztwo w zakresie kompozycji menu i ewentualnie wyboru napojów”.

Ponadto w opinii TSUE „(...) działalność cateringowa może obejmować świadczenia umożliwiające konsumpcję, takie jak dostarczenie naczyń, nakryć, a nawet mebli. Świadczenia te, w odróżnieniu od udostępnienia jedynie podstawowej infrastruktury, jak w przypadku stoisk lub pojazdów gastronomicznych i kin, wymagają pewnej działalności ludzkiej, polegającej na dostarczeniu, zabraniu i ewentualnie umyciu wyposażenia”.

Tymczasem w sytuacji przedstawionej w opisie sprawy, usługa świadczona przez firmę cateringową obejmuje właśnie przygotowanie i dostarczenie gotowych posiłków i przekąsek wraz z usługami towarzyszącymi w postaci dostarczenia i przygotowania zastawy stołowej, sprzątania zastawy stołowej po zakończonej konsumpcji oraz zapewnienia obsługi kelnerskiej (obejmującej serwowanie niektórych dań, uzupełnianie w miarę potrzeb potraw oferowanych uczestnikom Wydarzenia, a także podgrzewanie niektórych potraw przed ich podaniem). Realizacja tych zadań nie może być zautomatyzowana i wymaga zaangażowania personelu firmy cateringowej. W konsekwencji, w opinii Spółki, usługi świadczone przez firmę cateringową odpowiadają definicji usługi cateringowej, zaprezentowanej w przedmiotowym wyroku TSUE.

Pewne wskazówki interpretacyjne zawarte są również w wyroku z dnia 2 maja 1996 r. w sprawie C-231/94 Faaborg-Gelting, w którym TSUE podjął się odpowiedzi na pytanie, kiedy mamy do czynienia z usługą restauracyjną, a kiedy ze sprzedażą żywności „na wynos”, tj. de facto z dostawą towarów. Jak zauważył TSUE w przedmiotowym wyroku, usługa restauracyjna jest rezultatem szeregu czynności począwszy od gotowania potrawy do jej serwowania, przy czym jednocześnie do dyspozycji klienta pozostaje infrastruktura, w tym jadalnia z pomieszczeniami sąsiadującymi (np. szatnia), umeblowanie i zastawa stołowa. Osoby, które w ramach wykonywania swojego zawodu pracują w restauracjach, wykonują na rzecz nabywcy posiłków szereg czynności, takich jak nakrywanie do stołu, doradzanie klientowi i objaśnianie szczegółów dotyczących posiłków w menu, podawanie do stołu i sprzątanie po zakończeniu konsumpcji. Usługi restauracyjne charakteryzuje zatem cały zespół cech i czynności, przy czym dostawa posiłku jest jedynie częścią usługi, choć stanowi w nich dominujący element. Należy zatem je klasyfikować jako świadczenie usług dla celów VAT. Jednocześnie TSUE podkreślił, iż sytuacja wygląda odmiennie, jeśli transakcja dotyczy posiłków „na wynos” i nie obejmuje usługi mającej na celu uzyskanie wzrostu konsumpcji na miejscu przy odpowiednim podaniu potrawy. Wtedy mamy do czynienia z dostawą towarów (tj. żywności).

Wprawdzie powyższy wyrok dotyczył rozstrzygnięcia kwestii miejsca opodatkowania określonych wspólnie czynności, zaprezentowany przez TSUE podział na usługi restauracyjne oraz dostarczanie żywności „na wynos” jest pomocny w omawianej sprawie usług cateringu. Wyrok ten, w opinii Spółki, w pośredni sposób może posłużyć jako argument, aby odróżniać klasyczne usługi gastronomiczne od cateringu, rozumianego jako przygotowanie i dostarczenie żywności we wskazane miejsce.

c) Potoczna definicja usług cateringu i usług gastronomicznych

Spółka pragnie wskazać, iż ustawa o VAT nie definiuje ani pojęcia usług gastronomicznych, ani też cateringowych. Według definicji zawartej w „Słowniku Języka Polskiego” Wydawnictwa Naukowego PWN, catering oznacza usługę polegającą na przygotowywaniu i dostarczaniu na zamówienie gotowych potraw lub na organizacji przyjęć. Usługi gastronomiczne zaś, w świetle definicji słownikowej, dotyczą działalności produkcyjno-usługowej, obejmującej prowadzenie restauracji, barów itp.

Identyczne jest także powszechne rozumienie tych pojęć. Przyjmuje się bowiem, że usługa gastronomiczna polega na przygotowaniu i podaniu posiłku w miejscu, w którym jest on przyrządzany, tj. w restauracji, w barze czy innym lokalu. Catering oznacza natomiast dostarczenie przygotowanych posiłków w miejsce wskazane przez zamawiającego, tj. przykładowo do siedziby firmy.

W świetle powyższego uznać należy, iż catering różni się od usług gastronomicznych, bowiem odmienny jest charakter tych usług.

d) Klasyfikacja usług cateringu według PKWiU

Spółka chciałaby także wskazać, na odrębną klasyfikację usług cateringowych i gastronomicznych w świetle Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług wprowadzonej Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 29 października 2008 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (dalej: PKWiU – Dz. U. z 2008 r. Nr 207, poz. 1293).

Zgodnie z nowo wprowadzonym art. 5a ustawy o VAT, towary lub usługi będące przedmiotem czynności opodatkowanych „wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne”. Z przepisu tego wynika, że w celu identyfikacji towarów i usług na gruncie VAT, PKWiU należy posługiwać się tylko wtedy, gdy przepisy ustawy o VAT powołują symbole statystyczne. Ponadto ze znowelizowanej ustawy o VAT wykreślono art. 8 ust. 3, który stanowił, iż co do zasady usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji. Jak wynika z powyższego, powszechny dotychczas obowiązek identyfikowania transakcji dla celów VAT przy pomocy PKWiU został ograniczony jedynie do wyjątkowych sytuacji, gdy ustawa o VAT wprost odnosi się do danego PKWiU.

Niemniej jednak, mimo iż od dnia 1 stycznia 2011 r. PKWiU nie odgrywa już decydującej roli w zakresie klasyfikacji usług na gruncie VAT, w opinii Spółki, nie istnieją przeszkody, aby mogła ona służyć jako dodatkowa przesłanka przemawiająca za tym, że usługi gastronomiczne i cateringowe stanowią różne czynności dla celów VAT.

Spółka pragnie bowiem wskazać, iż usługi cateringu zostały zaklasyfikowane w grupowaniu 56.2 PKWiU – usługi przygotowywania żywności dla odbiorców zewnętrznych (katering) i pozostałe usługi gastronomiczne. Natomiast usługi gastronomiczne przyporządkowane zostały do grupowania 56.1 PKWiU – usługi restauracji i pozostałych placówek gastronomicznych.

W opinii Spółki, zaklasyfikowanie cateringu do innej grupy PKWiU niż usługi gastronomiczne, wskazuje na to, iż usługi te stanowią czynności odrębne od usług gastronomicznych. Konsekwentnie, w opinii Spółki nie należy utożsamiać cateringu z usługami gastronomicznymi, gdyż usługi te, choć obie związane z wyżywieniem, mają odmienny charakter.

Mając na uwadze przedstawione powyżej argumenty, zdaniem Spółki, nabywane przez nią usługi cateringowe nie stanowią usług gastronomicznych, o których mowa w art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT. Konsekwentnie, w odniesieniu do usług cateringu nie ma zastosowania zakaz odliczania podatku naliczonego, przewidziany w ww. artykule.

W związku z powyższym, z uwagi na spełnienie przesłanki związku wydatków na nabycie usług cateringu z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez Spółkę, a także mając na uwadze fakt, iż usługi te nie podlegają wyłączeniu, o którym mowa w art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, w opinii Spółki przysługuje jej prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z przedmiotowych faktur.

e) Ścisła wykładnia przepisu art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT

Spółka pragnie zauważyć, że prawo do odliczenia podatku naliczonego w zakresie, w jakim zakupy mają związek z działalnością opodatkowaną, należy do podstawowych uprawnień podatnika – stanowi bowiem realizację jednej z fundamentalnych zasad podatku VAT, tj. zasady neutralności tego podatku.

Zasada ta była przedmiotem licznych orzeczeń TSUE, przykładowo w wyroku w sprawie C-25/07 Alicja Sosnowska Trybunał wskazał, że „prawo do odliczenia stanowi integralną część mechanizmu podatku VAT i co do zasady nie może być ograniczane”. W konsekwencji wszelkie przepisy ograniczające prawo podatnika do odliczenia podatku naliczonego, jako ustalające wyjątki od powyższej reguły, podlegają ścisłej interpretacji. Wobec powyższego, w opinii Spółki nieuprawnione byłoby rozszerzenie zakazu odliczenia podatku naliczonego związanego z zakupem usług gastronomicznych na usługi cateringowe.

4) Kwalifikacja świadczeń wykonywanych przez firmę cateringową, a prawo do odliczenia podatku naliczonego przez Spółkę

Biorąc pod uwagę wnioski płynące z Rozporządzenia wspólnotowego oraz orzecznictwo TSUE w zakresie definicji usług restauracyjnych i cateringowych, istniałaby teoretycznie możliwość kwalifikacji świadczeń firmy cateringowej, jako dostawy towarów, a nie świadczenia usług – w szczególności w przypadku, gdyby zakres usług towarzyszących dostawie posiłków był niewielki, a usługi te nie miały charakteru usług wspomagających, umożliwiających konsumpcję posiłku. W opinii Spółki, nawet w tym przypadku, gdyby świadczenia firmy cateringowej stanowiły w istocie dostawę towarów, Spółka byłaby uprawiona do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturze VAT wystawionej przez firmę cateringową, bowiem niewątpliwe świadczenia nabywane od firmy cateringowej wykazują związek z prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą (co zostało szerzej omówione w punkcie 2 uzasadnienia), a ponadto nie znalazłyby zastosowania ograniczenia w zakresie prawa do odliczenia o których mowa w art. 88 ust. 1 oraz ust. 3a ustawy o VAT, w tym ograniczenie związane z zakupem usług restauracyjnych.

5) Stanowisko organów podatkowych

Spółka pragnie ponadto wskazać, iż jej stanowisko znajduje potwierdzenie w licznych pismach organów podatkowych. Niektóre z przytoczonych poniżej pism zostały wydane w okresie, gdy obowiązywała ustawa o VAT w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2010 r., jednak w opinii Spółki zachowały one swoją aktualność, bowiem zarówno przed nowelizacją ustawy o VAT, jak i po niej, usługi cateringowe oraz gastronomiczne były klasyfikowane w odrębnych grupowaniach. Ponadto, pomimo nowelizacji, charakter usług cateringu pozostał niezmieniony w sensie ekonomicznym.

Stanowisko Spółki zostało potwierdzone m.in. przez:

• Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 17 maja 2011 r., sygn. IPPPl/443-335/11-4/AS, w której wskazano, że „W świetle powyższego uznać należy, że catering stanowi usługę odrębną od gastronomicznej. W powołanym przepisie art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od towarów i usług wyłączającym prawo do odliczenia podatku naliczonego ustawodawca wymienił jedynie usługi gastronomiczne, tym samym nie zostało wykluczone prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony z tytułu zakupu usług cateringowych. Warunkiem jednak skorzystania z tego prawa jest, aby nabyte usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych”;
• Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 30 czerwca 2011 r., sygn. ITPPl/443-506/l1/IK, który uznał, że „Uwzględniając klasyfikacje PKWiU oraz definicję ww. pojęć stwierdzić należy, iż usługi cateringowe stanowią odrębne usługi od usług gastronomicznych. Zatem z uwagi na odmienny charakter tych usług, ograniczenie w odliczeniu podatku naliczonego, o którym mowa w art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy, nie znajdzie zastosowania w odniesieniu do usług cateringowych. Podkreślić należy, iż warunkiem skorzystania z prawa do odliczenia podatku naliczonego, wynikającego z faktur dokumentujących zakupione usługi cateringowe jest wykorzystanie nabytych usług do wykonywania czynności opodatkowanych. Wobec powyższego przy założeniu, iż nabywane usługi cateringowe służą wykonywaniu działalności opodatkowanej, Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z nabywaniem tych usług”;
• Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 14 czerwca 2011 r., sygn. IPPP1-443-565/11-2/AS, w której wskazano, że „Mając na uwadze powołane wyżej przepisy prawa podatkowego w kontekście przedstawionego stanu faktycznego należy stwierdzić, iż przesłanki uprawniające Spółkę do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia usług cateringowych są spełnione: nabywane usługi wykorzystywane są do wykonywania czynności opodatkowanych oraz nie zachodzi wyłączenie, o którym mowa w art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy”;
• Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 5 listopada 2010 r., sygn. IBPP2/443-685/10/ASz, który uznał, że „o ile wskazane we wniosku usługi faktycznie są usługami cateringowymi sklasyfikowanymi według PKWiU do grupowania 55.52.13-00.00 i są nabywane w związku z opodatkowaną działalnością gospodarczą Wnioskodawcy, przy czym jednocześnie nie mają miejsca wyłączenia przewidziane w art. 88 ustawy o VAT, wówczas Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu tych usług. Tym samym stanowisko Wnioskodawcy uznające, że przysługuje mu prawo do odliczenia podatku należnego o podatek naliczony z faktur dokumentujących nabycie usług cateringowych, należy uznać za prawidłowe”;
• Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 16 lipca 2010 r., sygn. IBPP1/443-333/l0/LSz, w której wskazano, iż „jeżeli nabywane przez Wnioskodawcę dla swoich kontrahentów usługi cateringowe zostały sklasyfikowane w PKWiU pod symbolem 55.52.1 – Usługi przygotowywania i dostarczania posiłków dla odbiorców zewnętrznych i są związane ze sprzedażą opodatkowaną to Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z nabywaniem ww. usług”;
• Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 24 lutego 2010 r., sygn. ILPP2/443-1707/09-2/AD, który stwierdził, że „usługa cateringu jest sklasyfikowana w PKWiU nie jako usługa gastronomiczna, lecz jako usługa przygotowania i dostarczania posiłków. Tym samym z uwagi na odmienny charakter tych usług, nie można uznać, iż do usług cateringowych znajdzie zastosowanie ograniczenie w odliczeniu podatku naliczonego wynikające z art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy”.
  
  

Biorąc pod uwagę powyższe, Spółka wnosi o potwierdzenie zaprezentowanego stanowiska, co do możliwości odliczenia podatku naliczonego z faktur wystawianych przez firmę cateringową za opisane w opisie sprawy usługi.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy stanowi, iż kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z powyższego wynika, iż prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Prawo do odliczenia podatku naliczonego, jako integralna część systemu VAT, w zasadzie nie może być ograniczane ani pod względem czasu, ani też pod względem zakresu przedmiotowego. Nie jest to bowiem wyjątkowy przywilej podatnika, lecz jego fundamentalne prawo. Możność wykonania tego prawa powinna być zapewniona niezwłocznie i względem wszystkich kwot podatku, które zostały pobrane (naliczone) od transakcji związanych z zakupami.

Ustawa o podatku od towarów i usług ustanawia zasadę tzw. niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego nie musi czekać aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej.

Istotna jest intencja nabycia – jeśli dany towar (usługa) ma służyć wykonywaniu czynności opodatkowanych wówczas, po spełnieniu wymienionych w art. 86 ustawy wymogów formalnych, odliczenie jest prawnie dozwolone, oczywiście jeżeli nie wyłączają go inne przepisy ustawy lub aktów wykonawczych.

Wystarczającym zatem jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towaru lub usługi, przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej oraz planowanej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakup ten dokonany został w celu jego wykorzystania w ramach działalności opodatkowanej.

Biorąc pod uwagę, że prawo do odliczenia powinno być realizowane natychmiast po powstaniu podatku naliczonego, decydujące znaczenie dla oceny istnienia prawa do odliczenia ma zamierzony (deklarowany) związek podatku naliczonego z czynnościami opodatkowanymi. Przy czym związek ten może mieć charakter bezpośredni lub pośredni.

O związku bezpośrednim dokonywanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy nabywane towary służą np. dalszej odsprzedaży (towary handlowe) lub też nabywane towary i usługi są niezbędne do wytworzenia towarów lub usług będących przedmiotem dostawy. Bezpośrednio wiążą się więc z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika.

Natomiast o pośrednim związku nabywanych towarów i usług z działalnością przedsiębiorcy można mówić wówczas, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa – mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym z osiąganym przez podatnika obrotem opodatkowanym. Aby jednak można było wskazać, że określone zakupy mają chociażby pośredni związek z działalnością podmiotu, istnieć musi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług a powstaniem obrotu. O pośrednim związku dokonanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania obrotu przez podatnika, np. poprzez ich odsprzedaż, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do generowania przez podmiot obrotu. Najczęściej do wydatków mających pośredni wpływ na wykonywanie czynności opodatkowanych zalicza się koszty reprezentacji i reklamy, wydatki związane z udziałem w targach, konferencjach, koszty doradztwa podatkowego itp.

Podkreślić należy, iż ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W oparciu o art 88 ust. 1 pkt 4 lit. b ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika usług noclegowych i gastronomicznych, z wyjątkiem nabycia gotowych posiłków przeznaczonych dla pasażerów przez podatników świadczących usługi przewozu osób.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność wydawniczą, podlegającą opodatkowaniu VAT. Zainteresowany specjalizuje się w wydawnictwach o profilu medycznym. Oprócz podstawowej działalności wydawniczej, Spółka organizuje konferencje, warsztaty, seminaria o charakterze reklamowo-promocyjnym dla lekarzy (dalej również jako: Wydarzenia). Lekarze zazwyczaj opłacają swój udział w konferencji, warsztacie lub seminarium, jednakże niektóre z Wydarzeń sponsorowane są w całości przez firmy farmaceutyczne i uczestnictwo w nich nie wymaga ponoszenia żadnych opłat przez uczestników. W ramach konferencji, Wnioskodawca prowadzi ponadto sprzedaż swoich książek oraz promocję czasopism. Zainteresowany traktuje działalność w zakresie organizacji Wydarzeń, jako podlegającą opodatkowaniu VAT i dokumentuje świadczenie usług w tym zakresie fakturą VAT. Wydarzenia te zwykle trwają od kilku do kilkunastu godzin, a w ich trakcie Spółka organizuje dla uczestników przerwy na kawę oraz obiady. Podczas przerw na kawę oprócz napojów, tj.: kawy, herbaty, wody, soków, serwowane są także drobne przekąski, tj.: ciastka, kanapki. Poczęstunek ten ma zwykle charakter bufetu szwedzkiego. Wnioskodawca wskazał, iż wyżej wymienione posiłki są przygotowywane przez podmiot trzeci tj. firmę cateringową, na jego zlecenie. Firma cateringowa oprócz posiłków, zapewnia także zastawę stołową oraz obsługę kelnerską. Pismem z dnia 21 lipca 2011 r. Zainteresowany zwrócił się z wnioskiem o dokonanie klasyfikacji statystycznej nabywanych od firmy cateringowej usług do Ośrodka Interpretacji i Standardów Klasyfikacyjnych przy Urzędzie Statystycznym w Łodzi. Spółka otrzymała pismo Urzędu Statystycznego w Łodzi z dnia 18 sierpnia 2011 r. (znak: OKN-5672/KU-3531/2011), w którym dokonano klasyfikacji wyżej opisanych usług do grupowania PKWiU 56.21.19.0 „Usługi przygotowania i dostarczania i żywności dla pozostałych odbiorców zewnętrznych (katering)”. Wnioskodawca otrzymuje od firmy cateringowej faktury dokumentujące wykonaną usługę, na której wykazany jest podatek naliczony.

Ustawa o podatku od towarów i usług nie definiuje ani usług gastronomicznych, ani usług cateringowych.

Natomiast art. 6 rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE l 77/1) określa, iż usługi restauracyjne i cateringowe oznaczają usługi polegające na dostarczaniu gotowej lub niegotowej żywności lub napojów albo żywności i napojów, przeznaczonych do spożycia przez ludzi, wraz z odpowiednimi usługami wspomagającymi pozwalającymi na ich natychmiastowe spożycie. Dostarczanie żywności lub napojów lub żywności i napojów stanowi jedynie element większej całości, w której muszą przeważać usługi. Usługi restauracyjne polegają na świadczeniu takich usług w lokalu należącym do usługodawcy, podczas gdy usługi cateringowe polegają na świadczeniu takich usług poza lokalem usługodawcy.

Za usługi cateringowe i restauracyjne nie uznaje się dostawy gotowej lub niegotowej żywności lub napojów albo dostawy gotowej lub niegotowej żywności i napojów, wraz z ich transportem lub bez niego, ale bez żadnych innych usług wspomagających.

Z kolei w słowniku języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN SA, catering określa się jako usługę polegającą na przygotowywaniu i dostarczaniu na zamówienie gotowych potraw lub na organizacji przyjęć.

Od dnia 1 stycznia 2011 r., dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług stosuje się Polską Klasyfikację Wyrobów i Usług, wprowadzoną w życie rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 29 października 2008 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (Dz. U. Nr 207, poz. 1293 ze zm.).

Klasyfikacja Wyrobów i Usług zawiera Sekcję I – usługi związane z zakwaterowaniem i usługi gastronomiczne, która obejmuje m.in.:

• usługi przygotowywania i dostarczania żywności dla odbiorców zewnętrznych (catering),
• usługi gastronomiczne,
• usługi stołówkowe,
• usługi przygotowywania i podawania napojów.
  
  

Przy czym, w klasyfikacji tej ustawodawca w dziale 56 sklasyfikował „Usługi związane z wyżywieniem”, w grupowaniu 56.10 – „Usługi restauracji i pozostałych placówek gastronomicznych”, w grupowaniu 56.21 „Usługi przygotowania i dostarczania żywności dla odbiorców zewnętrznych (catering)”, natomiast w grupowaniu 56.29 umieszczono „Pozostałe usługi gastronomiczne”, a pod symbolem PKWiU 56.29.2 sklasyfikowano „Usługi stołówkowe”.

Z powyższego wynika, iż usługi cateringowe stanowią usługi odrębne w stosunku do usług gastronomicznych. W przepisie art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy, wyłączającym prawo do odliczenia podatku naliczonego, zostały wymienione jedynie usługi gastronomiczne. Tym samym, z uwagi na odmienny charakter tych usług, nie można uznać, iż do usług cateringowych znajdzie zastosowanie ograniczenie w odliczeniu podatku naliczonego wynikające z art. 88 ustawy. Warunkiem jednak skorzystania z tego prawa jest, aby nabyte usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Jak wskazał Zainteresowany, zakup usług cateringowych będzie miał związek z czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Reasumując, Spółce będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z nabyciem usług cateringowych wykazanych na fakturach wystawianych przez firmę cateringową.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

W niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej opisanego zdarzenia przyszłego w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących zakup usług cateringowych. Natomiast w kwestii dotyczącej opisanego stanu faktycznego w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących zakup usług cateringowych, została wydana odrębna interpretacja indywidualna nr ILPP4/443-697/11-2/BA z dnia 9 stycznia 2012 r.

Tut. Organ informuje ponadto, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie wynikające z opisu sprawy, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 oraz art. 14f § 2 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.