Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB4.4014.211.2017.3.JKU
z 31 października 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2017 r., poz. 201, ze zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 17 lipca 2017 r. (data wpływu – 20 lipca 2017 r.), uzupełnionym 5 września 2017 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych umowy sprzedaży wierzytelności:

• w części dotyczącej określenia podstawy opodatkowania – jest nieprawidłowe,
• w pozostałej części – jest prawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 20 lipca 2017 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych umowy sprzedaży wierzytelności.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w piśmie z 23 sierpnia 2017 r. znak: 0111-KDIB3-1.4012.385.2017.1.WN 0111-KDIB4.4014.211.2017.2.JKU 0111-KDIB1-1.4011.116.2017.1.MG wezwano Wnioskodawcę do jego uzupełnienia.

Wniosek uzupełniono 5 września 2017 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny/zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca świadczy usługi w zakresie obsługi prawnej przedsiębiorstw na podstawie zawartych umów. W skład świadczonych usług wchodzi m.in. tworzenie i opiniowanie zawieranych umów, tworzenie projektów aktów zakładowego prawa pracy, udział w spotkaniach i negocjacjach biznesowych, negocjacje z dłużnikami w zakresie zawieranych ugód.

Wnioskodawca nabywa także m.in. od przedsiębiorców, z którymi posiada zawarte umowy na obsługę prawną wierzytelności, jakie przysługują im wobec ich dłużników z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. W ramach zawieranych cesji wierzytelności Wnioskodawca odkupuje istniejącą i wymagalną wierzytelność zbywcy, udokumentowaną fakturami VAT, za część jej wartości. Zawsze dochodzi do cesji wierzytelności wynikającej ze wszystkich niezapłaconych przez dłużnika faktur VAT w łącznej kwocie brutto (np. 10 faktur po 100 zł brutto oznacza cesję wierzytelności o wartości 1.000 zł brutto). Cena nabycia wierzytelności z tytułu zawieranej umowy cesji jest określana jako procentowa wartość wierzytelności (np. wierzytelność o wartości 1.000 zł brutto jest nabywana za 30% tej wartości i kwota ta stanowi cenę sprzedaży). Strony każdorazowo zawieranej umowy są czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług.

Wnioskodawca nabyte wierzytelności będzie egzekwował we własnym imieniu, we własnym zakresie i na własny rachunek. Po bezskutecznym lub skutecznym wyegzekwowaniu należności wynikającej z nabytej wierzytelności, nie dokona on żadnego zwrotnego rozliczenia ze zbywcą tejże wierzytelności.

Wierzytelności nabywane są każdorazowo na podstawie odrębnie zawartej umowy cesji wierzytelności, która nie ma związku z zawartymi umowami na obsługę prawną z danym zbywcą. Wnioskodawca dochodził będzie we własnym imieniu łącznej kwoty nabytej wierzytelności, stanowiącej sumę kwot brutto wszystkich faktur VAT wchodzących w skład nabytej wierzytelności.

W związku z powyższym opisem zadano m.in. następujące pytanie:

Czy zawierane umowy sprzedaży wierzytelności są opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych, gdzie podstawę opodatkowania stanowi cena, za jaką wierzytelność jest nabywana przez Wnioskodawcę?

Zdaniem Wnioskodawcy, zawierane przez niego umowy cesji wierzytelności, na podstawie których nabywa on na własny rachunek wynikające z nich długi, winny być opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Nabycie wierzytelności od zbywcy nie stanowi usługi w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, przez co czynność ta jest neutralna pod kątem podatku od towarów i usług. Zawierane umowy mieszczą się w katalogu wskazanym w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i winny być opodatkowane stawką 1% na podstawie art. art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. b) tejże ustawy. Podstawą opodatkowania natomiast jest cena za jaką Wnioskodawca nabywa wierzytelność (czyli procent wartości brutto).

Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawca powołał się na interpretację indywidualną.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego jest w części nieprawidłowe i w części prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy wyłącznie w zakresie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W pozostałym zakresie wniosku, dotyczącym podatku od towarów i usług, zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie z 31 października 2017 r., znak: 0111-KDIB3-1.4012.385.2017.2.WN.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2017 r., poz. 1150) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ww. ustawy podatkowi temu podlegają czynności cywilnoprawne umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają także zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Zgodnie z art. 535 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2017 r., poz. 459, ze zm.) przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio do sprzedaży praw majątkowych. Zatem przedmiotami sprzedaży w ujęciu Kodeksu cywilnego oprócz rzeczy mogą być również prawa majątkowe. Prawami majątkowymi są przysługujące danej osobie prawa do korzystania i rozporządzania określoną rzeczą lub prawem ustanowionym na tej rzeczy.

Czynności cywilnoprawne zawarte w katalogu zamkniętym określonym w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podlegają omawianemu podatkowi od czynności cywilnoprawnych, o ile spełniają przesłanki zawarte w art. 1 ust. 4 cytowanej ustawy.

Art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy stanowi, że obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej. Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem art. 5, ciąży przy umowie sprzedaży – na kupującym (art. 4 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy).

Zgodnie z art. 5 ust. 1 omawianej ustawy, obowiązek zapłaty podatku ciąży na podatnikach tego podatku.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, podstawę opodatkowania stanowi przy umowie sprzedaży – wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego.

Zgodnie z art. 6 ust. 2 ww. ustawy, wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Jeżeli podatnik nie określił wartości przedmiotu czynności cywilnoprawnej lub wartość określona przez niego nie odpowiada, według oceny organu podatkowego, wartości rynkowej, organ ten wezwie podatnika do jej określenia, podwyższenia lub obniżenia, w terminie nie krótszym niż 14 dni od dnia doręczenia wezwania, podając jednocześnie wartość według własnej, wstępnej oceny.

Jeżeli podatnik, pomimo wezwania, o którym mowa w ust. 3, nie określił wartości lub podał wartość nieodpowiadającą wartości rynkowej, organ podatkowy dokona jej określenia z uwzględnieniem opinii biegłego lub przedłożonej przez podatnika wyceny rzeczoznawcy. Jeżeli organ podatkowy powoła biegłego, a wartość określona z uwzględnieniem jego opinii różni się o więcej niż 33% od wartości podanej przez podatnika, koszty opinii ponosi podatnik (art. 6 ust. 2 i 3 cyt. ustawy).

Z art. 7 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy wynika, że stawki podatku od umowy sprzedaży wynoszą:

1. nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym – 2%,
2. innych praw majątkowych – 1%.
   
   

Z treści art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że czynnością stanowiącą podstawę cesji może być umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inne umowy zobowiązujące do przeniesienia wierzytelności.

Podkreślić należy, że umowa cesji jako niewymieniona w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, o ile nie przybierze postaci jednej z umów wymienionych w tym przepisie, w szczególności umowy sprzedaży uregulowanej w przepisach Kodeksu cywilnego.

Z kolei, jeśli umowa cesji wierzytelności przybierze postać umowy sprzedaży, to wówczas podlega opodatkowaniu tym podatkiem na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tegoż podatku ciąży na kupującym.

Stosownie do art. 10 ust. 1 omawianej ustawy, podatnicy są obowiązani, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru, oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek jest pobierany przez płatnika.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca nabywa m.in. od przedsiębiorców, z którymi posiada zawarte umowy na obsługę prawną wierzytelności, jakie przysługują im wobec ich dłużników z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. W ramach zawieranych cesji wierzytelności Wnioskodawca odkupuje istniejącą i wymagalną wierzytelność zbywcy, udokumentowaną fakturami VAT, za część jej wartości. Zawsze dochodzi do cesji wierzytelności wynikającej ze wszystkich niezapłaconych przez dłużnika faktur VAT w łącznej kwocie brutto. Cena nabycia wierzytelności z tytułu zawieranej umowy cesji jest określana jako procentowa wartość wierzytelności (np. wierzytelność o wartości 1.000 zł brutto jest nabywana za 30% tej wartości i kwota ta stanowi cenę sprzedaży). Strony każdorazowo zawieranej umowy są czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług. Wnioskodawca nabyte wierzytelności będzie egzekwował we własnym imieniu, we własnym zakresie i na własny rachunek. Po bezskutecznym lub skutecznym wyegzekwowaniu należności wynikającej z nabytej wierzytelności, nie dokona on żadnego zwrotnego rozliczenia ze zbywcą tejże wierzytelności. Wierzytelności nabywane są każdorazowo na podstawie odrębnie zawartej umowy cesji wierzytelności, która nie ma związku z zawartymi umowami na obsługę prawną z danym zbywcą. Wnioskodawca dochodził będzie we własnym imieniu łącznej kwoty nabytej wierzytelności, stanowiącej sumę kwot brutto wszystkich faktur VAT wchodzących w skład nabytej wierzytelności.

Jak wynika z treści powołanego art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. a ) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają m.in. umowy sprzedaży.

W treści wniosku Wnioskodawca wskazał, iż zawierane umowy mieszczą się w katalogu wskazanym w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i winny być opodatkowane stawką 1% na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. b) tejże ustawy.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, że umowa sprzedaży wierzytelności podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tegoż podatku ciąży na kupującym.

Niezależnie od powyższego, w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 2 pkt 4 ww. ustawy nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

1. w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,
2. jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:
• umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
  
• umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Z cytowanego powyżej przepisu art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wynika, że podatkowi od czynności cywilnoprawnych nie podlegają takie czynności, w których przynajmniej jedna ze stron z tytułu ich dokonania (dokonania tych czynności) jest opodatkowania podatkiem od towarów i usług lub zwolniona z podatku od towarów i usług (z wyjątkiem określonych czynności, które w przedmiotowej sprawie nie występują).

Rozpatrywane transakcje nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług , co zostało potwierdzone interpretacją indywidualną z 31 października 2017 r. znak: 0111-KDIB3-1.4012.385.2017.2.WN, w której Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wskazał, iż cyt.: „(…) czynność nabycia wierzytelności w celu ich windykacji na własny rachunek w okolicznościach opisanych we wniosku nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu VAT. (…) Czynność polegająca na nabyciu wierzytelności i skutecznej egzekucji długu wierzytelności, w okolicznościach opisanych we wniosku, nie stanowi/nie będzie stanowić dostawy towarów (art. 7 ust. 1 ustawy) oraz świadczenia usług (art. 8 ust. 1 ustawy(, w rezultacie nie podlega/nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy i nie rodzi/nie będzie rodzić obowiązku podatkowego u Wnioskodawcy.”

A zatem, skoro transakcje nabycia wierzytelności nie są objęte zakresem podatku od towarów i usług, powyższa czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy. Tym samym na Wnioskodawcy, jako na kupującym, będzie ciążył z tego tytułu obowiązek podatkowy.

A zatem stanowisko Wnioskodawcy, iż zawierane umowy mieszczą się w katalogu wskazanym w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i winny być opodatkowane stawką 1% na podstawie art. art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. b) tejże ustawy należało uznać za prawidłowe.

Wnioskodawca uważa również, iż podstawą opodatkowania jest cena za jaką nabywa wierzytelność (czyli procent wartości brutto).

Z powyższym twierdzeniem nie można się jednak zgodzić. Jak wynika z art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, przy umowie sprzedaży podstawę opodatkowania stanowi wartość rynkowa. Wartość rynkowa winna być ustalona zgodnie z powołanym wyżej art. 6 ust. 2 ustawy.

Niewątpliwie cena może stanowić jedno z narzędzi ustalania wartości rynkowej. Nie można jednak wskazać, iż cena nabycia wierzytelności stanowi podstawę opodatkowania, jest nią bowiem wartość rynkowa przedmiotu transakcji.

Zatem w części dotyczącej podstawy opodatkowania stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Ponadto, Organ pragnie wskazać, iż interpretacja wskazana przez Wnioskodawcę wydana została w indywidualnej sprawie, zatem nie może przesądzać o niniejszym rozstrzygnięciu.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekle prowadzone postępowanie są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.