2015.01.21 - Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPP2/443-1069/14-3/KBr
z 21 stycznia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki - przedstawione we wniosku z dnia 28 października 2014 r. (data wpływu 29 października 2014 r.) uzupełnionym w dniu 4 listopada 2014 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

opodatkowania podatkiem VAT wypłaty dywidendy w formie rzeczowej - jest prawidłowe,

prawa do odliczenia podatku VAT w sytuacji gdy to Wnioskodawca będzie podmiotem otrzymującym dywidendę – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 października 2014 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT wypłaty dywidendy w formie rzeczowej oraz prawa do odliczenia podatku VAT w sytuacji gdy to Wnioskodawca będzie podmiotem otrzymującym dywidendę.

Złożony wniosek został uzupełniony w dniu 4 listopada 2014 r.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Spółka S.A. (dalej: Wnioskodawca, Spółka), działając na mocy regulacji Kodeksu spółek handlowych, dopuszcza możliwość wypłaty na rzecz swoich akcjonariuszy dywidendy rzeczowej w postaci budynków i budowli posadowionych na gruncie znajdującym się w użytkowaniu wieczystym.

Wnioskodawca jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Przysługiwało mu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabywaniu ww. nieruchomości, które mają być przedmiotem dywidendy w formie niepieniężnej. Nieruchomości będące przedmiotem dywidendy nie spełniają definicji zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U, z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.).

Jednocześnie mogą zaistnieć sytuacje, gdzie to Wnioskodawca, jako akcjonariusz/udziałowiec będzie podmiotem otrzymującym dywidendę w postaci rzeczowej. Otrzymywane w ten sposób nieruchomości będą służyły do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy czynność wydania dywidendy rzeczowej przez Wnioskodawcę - poprzez przeniesienie na rzecz akcjonariuszy prawa własności nieruchomości posadowionych na gruncie znajdującym się w użytkowaniu wieczystym podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?
Czy w przypadku, gdy Wnioskodawca będzie występował jako podmiot otrzymujący dywidendę rzeczową - będzie przysługiwało mu prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur wystawianych przez podmiot dokonujący wypłaty?

Stanowisko Wnioskodawcy:

Pytanie nr 1

Zdaniem Wnioskodawcy, czynność przeniesienia na akcjonariuszy w drodze dywidendy rzeczowej prawa własności nieruchomości posadowionych na gruncie znajdującym się w użytkowaniu wieczystym podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Pytanie nr 2

W sytuacji, gdy Wnioskodawca będzie podmiotem otrzymującym w opisany sposób nieruchomości wraz przynależnym im gruntem - będzie przysługiwało mu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego ujętego w fakturze dokumentującej taką dostawę.

Uzasadnienie stanowiska Spółki.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Pojęcie towaru ustawodawca zdefiniował w art. 2 pkt 6 ustawy. Zgodnie z zapisem zawartym w tym przepisie, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust, 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Opodatkowaniu, co do zasady, podlegają czynności odpłatne, przy czym odpłatność za czynności dostawy towarów lub świadczenia usług nie musi mieć postaci pieniężnej. Odpłatność, jako świadczenie wzajemne, może również przybrać postać rzeczową, np. zapłata w innym towarze lub usłudze, albo mieszaną - zapłata w części pieniężna i w części rzeczowa. Innymi słowy, dla uznania czynności za odpłatną, wystarczające jest, by istniała możliwość określenia ceny wyrażonej w pieniądzu w stosunku do świadczenia wzajemnego stanowiącego wynagrodzenie za tę czynność. Czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub świadczącego usługę.

Kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. I tak, w wyroku z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council Trybunał stwierdził, iż czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem.

Zatem pod pojęciem „odpłatności dostawy towarów” rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towaru do żądania od nabywcy towaru, zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

Ustawa o podatku od towarów i usług ani przepisy wykonawcze do niej nie definiują pojęcia „dywidenda”. Zatem, w celu jego zdefiniowania należy odwołać się do słownika języka polskiego. Zgodnie z definicją słownikową, zawartą w internetowym słowniku języka polskiego (http://sjp.pwn.pl), słowo dywidenda oznacza „część rocznego zysku spółki akcyjnej dzielona między akcjonariuszy odpowiednio do posiadanych przez nich akcji”.

Wypłata dywidendy przez spółkę akcyjną uregulowana została w art. 347, 348, 349 i 353 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.). Zgodnie z art. 347 § 1 ww. Kodeksu, akcjonariusze mają prawo do udziału w zysku wykazanym w sprawozdaniu finansowym, zbadanym przez biegłego rewidenta, który został przeznaczony przez walne zgromadzenie do wypłaty akcjonariuszom.

Natomiast w myśl art. 348 § 2 cyt. Kodeksu, uprawnionymi do dywidendy za dany rok obrotowy są akcjonariusze, którym przysługiwały akcje w dniu powzięcia uchwały o podziale zysku. Statut może upoważnić walne zgromadzenie do określenia dnia, według którego ustala się listę akcjonariuszy uprawnionych do dywidendy za dany rok obrotowy (dzień dywidendy). Dzień dywidendy nie może być wyznaczony później niż w terminie dwóch miesięcy, licząc od dnia powzięcia uchwały, o której mowa w art. 347 § 1. Uchwałę o przesunięciu dnia dywidendy podejmuje się na zwyczajnym walnym zgromadzeniu.

Odpowiednio w odniesieniu do dywidend wypłacanych przez spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, zastosowanie znajdują przepisy art. 191 - art. 198 ustawy Kodeks spółek handlowych.

W opisanej sytuacji w zdarzeniu przyszłym mamy do czynienia z wypłatą zysku w formie rzeczowej, innymi słowy z przekazaniem akcjonariuszom nieruchomości posadowionych na gruncie znajdującym się w użytkowaniu wieczystym. Dane transakcje podlegają podatkowi od towarów i usług bez względu na formę, w jakiej zostały dokonane - w tym także przekazanie towarów w formie wypłaty zysku, co w pełni stanowi realizację zasady powszechności opodatkowania VAT. Jeżeli w ramach wypłaty zysku zamiast wypłaty dokonanej w formie pieniężnej, Spółka wyda towary pod postacią nieruchomości, w rzeczywistości mamy do czynienia z przeniesieniem prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel.

Powyższe stanowisko podziela Minister Finansów w licznych interpretacjach wydanych przez:

Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 11 lipca 2014 r. sygn. ITPP2/443-496/14/AK - cyt. fragment z uzasadnienia Wnioskodawcy, z którym DIS zgodził się w całości w trybie art. 14c § 1 O.p.; „(...) określone transakcje podlegają podatkowi od towarów i usług niezależnie od formy, w jakiej zostały dokonane - również przekazanie towarów w formie wypłaty zysku, co jest zgodne z zasadą powszechności opodatkowania VAT”,

Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 23 maja 2014 r. sygn. IBPP1/443-168/14/AZb - cyt. „(...) opodatkowanie dywidendy rzeczowej jest zgodne z zasadą powszechności opodatkowania podatkiem VAT wyrażającej się tym, że określone transakcje podlegają temu podatkowi niezależnie od formy, w której zostały dokonane, również zbycie prawa użytkowania wieczystego nieruchomości w formie wypłaty dywidendy”.

Tożsamy pogląd można odnaleźć również w interpretacjach wymienionych poniżej, a wydanych przez:

Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 13 czerwca 2014 r. sygn. IBPP2/443 273/14/BW;

Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 26 lutego 2014 r. sygn. ILPP2/443-1152/13-4/SJ;

Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 13 grudnia 2013 r. sygn. IPPP3/443-851/13-3/IG;

Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 16. września 2013 r. sygn. ILPP1/443-514/13-4/JSK;

Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 5 kwietnia 2013 r. sygn. IPPP1/443-40/13-4/ISZ;

Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 3 stycznia 2013 r. sygn. IBPP2/443-1003/12/KO;

Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 30 listopada 2012 r. sygn. IBPP1/443- 930/12/MS;

Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 23 listopada 2012 r. sygn. IBPP2/443-856/12/IK;

Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 2 sierpnia 2012 r. sygn. IPTPP4/443-288/12-4/UNR.

Podsumowując, w odpowiedzi na pytanie nr 1 postawione we wniosku, na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego wydawane w ramach zobowiązania dywidendowego prawa własności nieruchomości posadowionych na gruncie znajdującym się w użytkowaniu wieczystym będą stanowiły dostawę towarów, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W odpowiedzi na pytanie nr 2, w sytuacji gdzie to Wnioskodawca będzie występował w roli podmiotu otrzymującego dywidendę w formie rzeczowej (nieruchomości posadowionych na gruncie znajdującym się w użytkowaniu wieczystym), a czynność ta będzie związana z czynnościami opodatkowanymi, to Spółce będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z tego tytułu, wykazanego w otrzymanej przez Spółkę fakturze dokumentującej tę czynność.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Powyższy przepis realizuje jedną z fundamentalnych zasad konstrukcyjnych podatku VAT - zasadę neutralności, która przejawia się przede wszystkim w możliwości obniżenia podatku należnego o podatek naliczony przy zakupach oraz możliwością uzyskania zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym.

Zatem, gdyby Wnioskodawca otrzymał wypłatę dywidendy w formie rzeczowej (nieruchomości wraz z przynależnym im gruntem), która podlegałaby opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, odmowa prawa do odliczenia podatku naliczonego w takiej sytuacji godziłaby w przywołaną powyżej zasadę neutralności. Taka sytuacja pozbawiałaby w istocie podatnika podatku VAT obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu składnika majątku, służącego do wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu.

Mając powyższe na uwadze Spółka wnosi o potwierdzenie stanowiska przedstawionego w niniejszym wniosku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego w zakresie:

opodatkowania podatkiem VAT wypłaty dywidendy w formie rzeczowej - jest prawidłowe,

prawa do odliczenia podatku VAT w sytuacji gdy to Wnioskodawca będzie podmiotem otrzymującym dywidendę – jest nieprawidłowe.

Ad. 1.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą - opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Pojęcie towaru ustawodawca zdefiniował w art. 2 pkt 6 ustawy. Zgodnie z zapisem zawartym w tym przepisie, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Nieruchomość spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jej sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy - przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Z przytoczonych przepisów wynika, że opodatkowaniu co do zasady, podlegają czynności wykonane w sposób odpłatny (za wynagrodzeniem). Jednocześnie ustawodawca zrównał niektóre dostawy towarów i świadczenia usług wykonywane nieodpłatne z odpłatną dostawą towarów i odpłatnym świadczeniem usług, a więc z czynnościami, które podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Według art. 7 ust. 2 ustawy - przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
wszelkie inne darowizny

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. I tak, w wyroku z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council Trybunał stwierdził, że czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem.

Zatem pod pojęciem „odpłatności dostawy towarów” lub „odpłatności świadczenia usług” rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towaru lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej, zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

Ustawodawca zrównał niektóre dostawy towarów wykonywane nieodpłatne z odpłatną dostawą towarów, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z cyt. wyżej art. 7 ust. 2 ustawy wynika, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają wszelkie nieodpłatne przekazania towarów pod warunkiem, że podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Niespełnienie powyższego warunku jest podstawą do traktowania nieodpłatnego przekazania towarów, jako czynności wyłączonej spod zakresu działania ustawy o podatku od towarów i usług, bez względu na cel, na który zostały przekazane.

Ze złożonego wniosku wynika, że Wnioskodawca dopuszcza możliwość wypłaty na rzecz swoich akcjonariuszy dywidendy rzeczowej w postaci budynków i budowli posadowionych na gruncie znajdującym się w użytkowaniu wieczystym. Wnioskodawca jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Przysługiwało mu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabywaniu ww. nieruchomości, które mają być przedmiotem dywidendy w formie niepieniężnej. Nieruchomości będące przedmiotem dywidendy nie spełniają definicji zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług.

Na tle tak przedstawionych okoliczności sprawy Spółka wyraziła wątpliwość w zakresie opodatkowania podatkiem VAT czynności przeniesienia na rzecz akcjonariuszy w drodze dywidendy prawa własności nieruchomości.

Ustawa o podatku od towarów i usług, ani przepisy wykonawcze do niej nie definiują pojęcia „dywidenda”. Zatem w celu jego zdefiniowania należy odwołać się do słownika języka polskiego. Zgodnie z definicją słownikową, zawartą w internetowym słowniku języka polskiego (http://sjp.pwn.pl), słowo dywidenda oznacza „część rocznego zysku spółki akcyjnej dzielona między akcjonariuszy odpowiednio do posiadanych przez nich akcji”.

Zasady wypłaty dywidendy przez spółkę akcyjną regulują przepisy ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 347 § 1 ww. Kodeksu, akcjonariusze mają prawo do udziału w zysku wykazanym w sprawozdaniu finansowym, zbadanym przez biegłego rewidenta, który został przeznaczony przez walne zgromadzenie do wypłaty akcjonariuszom.

Podkreślenia wymaga, że wypłata dywidendy jest szczególnym rodzajem czynności prawnej. Źródłem nabycia przedmiotu dywidendy i tytułem do uzyskania przysporzenia przez wspólnika spółki nie jest umowa cywilnoprawna, ale uchwała walnego zgromadzenia wspólników (akt o charakterze właścicielskim) na podstawie odpowiednich zapisów umowy spółki. Jest to czynność wyraźnie uregulowana w Kodeksie spółek handlowych i nie mają do niej zastosowania przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące sprzedaży lub zamiany.

Natomiast opodatkowanie dywidendy rzeczowej jest zgodne z zasadą powszechności opodatkowania podatkiem VAT wyrażającej się tym, że określone transakcje podlegają temu podatkowi niezależnie od formy, w której zostały dokonane, również zbycie nieruchomości w formie wypłaty dywidendy. Jeżeli w ramach wypłaty dywidendy zamiast wypłaty pieniędzy Wnioskodawca będzie przekazywać prawo własności nieruchomości, mamy do czynienia z czynnością opodatkowaną podatkiem od towarów i usług z tytułu nieodpłatnego przekazania towaru.

Przepisy Kodeksu spółek handlowych nie określają formy wypłaty dywidendy. W praktyce obrotu gospodarczego najpopularniejszą formą wypłaty dywidendy jest świadczenie pieniężne. Jednak dozwolona jest także wypłata dywidendy w naturze, np. w formie rzeczy oznaczonych co do gatunku lub w towarze (dywidenda rzeczowa). Ta forma wypłaty dywidendy jest możliwa tylko wówczas, gdy statut spółki wprost ją przewiduje.

W analizowanej sprawie rozważana jest wypłata dywidendy rzeczowej w postaci prawa własności nieruchomości znajdujących się na gruncie będącym się w użytkowaniu wieczystym, a zatem wypłata wynagrodzenia nastąpi w formie przekazania towaru w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy.

Aby ustalić, czy wypłata dywidendy w formie rzeczowej w opisanym zdarzeniu, stanowić będzie czynność opodatkowaną podatkiem VAT, należy zbadać czy spełnione są przesłanki z art. 7 ust. 2 ustawy dla uznania tej czynności za czynność zrównaną z odpłatną dostawą towarów.

Z cyt. wcześniej art. 7 ust. 2 ustawy wynika, że aby doszło do uznania czynności nieodpłatnego przekazania towarów za czynność zrównaną z odpłatną dostawą towarów, muszą być spełnione łącznie następujące warunki:

dokonującym nieodpłatnego przekazania jest podatnik podatku od towarów i usług,

przekazane przez podatnika towary należą do jego przedsiębiorstwa,

przedmiotem nieodpłatnego przekazania jest towar, w stosunku do którego podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy jego nabyciu.

W sprawie będącej przedmiotem wniosku spełnione są wszystkie wyżej wymienione warunki: Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT, nieruchomości mające być przedmiotem dywidendy należą do przedsiębiorstwa Wnioskodawcy a Spółce przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu nieruchomości.

W świetle powyższych okoliczności należy stwierdzić, że wypłata przez Spółkę dywidendy rzeczowej w postaci przekazania prawa własności nieruchomości znajdujących się na gruncie będącym w użytkowaniu wieczystym podlega opodatkowaniu podatkiem VAT z tego względu, że spełnione są warunki do uznania tej czynności za czynność zrównaną z odpłatną dostawą towarów, w rozumieniu art. 7 ust. 2 ustawy.

Stąd też stanowisko Wnioskodawcy w powyżej przedstawionym zakresie należało uznać za prawidłowe.

Ad. 2.

Stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy – kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Zatem warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W myśl regulacji art. 88 ust. 3a pkt 2, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona z podatku.

Stosownie do art. 106 ust. 7 ustawy – o treści obowiązującej do dnia 31 grudnia 2013 r. – w przypadku czynności wymienionych w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca, oraz świadczenia usług, dla którego podatnikiem jest ich usługobiorca, mogą być wystawiane faktury wewnętrzne; za dany okres rozliczeniowy podatnik może wystawić jedną fakturę dokumentującą te czynności dokonane w tym okresie. Faktury wewnętrzne mogą być również wystawiane dla udokumentowania zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze.

Wskazać należy, że z dniem 1 stycznia 2014 r. ustawą z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013 r., poz. 35, z późn. zm.), powyższy art. 106 ustawy został uchylony.

Zgodnie z art. 106a ustawy obowiązującym od 1 stycznia 2014r., przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do:

sprzedaży, z wyjątkiem przypadków, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 i 5 oraz ust. 1a, w których usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego i faktura dokumentująca te transakcje nie jest wystawiana przez usługobiorcę lub nabywcę towarów w imieniu i na rzecz usługodawcy lub dokonującego dostawy towarów;
dostawy towarów i świadczenia usług dokonywanych przez podatnika posiadającego na terytorium kraju siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, z którego dokonywane są te czynności, a w przypadku braku na terytorium kraju siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej - posiadającego na terytorium kraju stałe miejsce zamieszkania albo zwykłe miejsce pobytu, z którego dokonywane są te czynności, w przypadku gdy miejscem świadczenia jest terytorium:
1. państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, a osobą zobowiązaną do zapłaty podatku od wartości dodanej jest nabywca towaru lub usługobiorca i faktura dokumentująca te czynności nie jest wystawiana przez tego nabywcę lub usługobiorcę w imieniu i na rzecz podatnika,
2. państwa trzeciego.

Stosownie do art. 106b ust. 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju i sprzedaż wysyłkową na terytorium kraju na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4.

Tak więc, w odniesieniu do czynności wskazanych w ww. art. 106 ust. 7 ustawy, o treści obowiązującej do 31 grudnia 2013 r., w tym. m.in. w przypadku czynności wymienionych w art. 7 ust. 2 ustawy, podatnicy mieli możliwość wystawiania faktur wewnętrznych, lecz tylko do końca 2013 roku.

Od dnia 1 stycznia 2014 r., podatnicy nie mają możliwości wystawiania faktur wewnętrznych, z wyjątkiem sytuacji, gdy dokumentowały będą one czynności dokonane przed dniem 1 stycznia 2014 r. Stosownie do art. 12 ust. 1 ww. ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, do dokumentowania czynności dokonanych przed dniem 1 stycznia 2014 r. stosuje się przepisy art. 106 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym przed tym dniem, oraz przepisy wydane na jego podstawie, z zastrzeżeniem ust. 2.

Zatem mając na uwadze obowiązujące przepisy należy stwierdzić, że od 1 stycznia 2014 r. nastąpiło wyeliminowanie z obrotu gospodarczego faktur wewnętrznych, co było podyktowane tym, że regulacje prawa unijnego nie przewidują możliwości wymagania przez państwa członkowskie wystawiania tego typu faktur. Obecnie takie transakcje jak nieodpłatna dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 2 ustawy, w związku z którymi w poprzednich latach istniała konieczność wystawienia faktury wewnętrznej, od 2014 r. mogą być rozliczane na podstawie innych dokumentów. Sposób dokumentowania tego typu dostaw towarów ustawodawca pozostawił całkowicie w sferze decyzji podatnika. W rezultacie podstawę udokumentowania rozliczenia VAT z tytułu nieodpłatnej dostawy towarów (w analizowanym przypadku wypłaty dywidendy w formie rzeczowej) może stanowić wystawiony przez podatnika dokument księgowy o charakterze wewnętrznym, tj. dokument odpowiadający dawnej fakturze wewnętrznej. Brak jest przeszkód, aby taki dokument zawierał wszystkie dane, które w poprzednim stanie prawnym umieszczane były na fakturze wewnętrznej. Zaznaczyć należy jednocześnie, że dokument ten nawet jeżeli zostanie sporządzony w kilku egzemplarzach i przekazany podmiotowi, na rzecz którego dokonywana jest nieodpłatna dostawa, to nadal dokument ten będzie dokumentem wewnętrznym podmiotu, który ją wystawił. Jednocześnie należy podkreślić, że uchylenie z dniem 1 stycznia 2014 r. przepisu art. 106 ust. 7 ustawy o VAT nie uprawnia podatnika do dokumentowania czynności, o których mowa w art. 7 ust. 2 ustawy za pomocą faktury VAT.

Ze złożonego wniosku wynika, że mogą zaistnieć sytuacje, gdzie to Wnioskodawca, jako akcjonariusz/udziałowiec będzie podmiotem otrzymującym dywidendę w postaci rzeczowej. Otrzymywane w ten sposób nieruchomości będą służyły do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

W świetle powyższych uregulowań należy stwierdzić, że Wnioskodawcy jako podmiotowi otrzymującemu dywidendę w formie rzeczowej nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia kwoty podatku VAT naliczonego z tytułu nieodpłatnego otrzymania nieruchomości, gdyż Wnioskodawca nie będzie w posiadaniu dokumentu - faktury, z której wynikałby podatek naliczony w rozumieniu art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy.

Należy przy tym podkreślić, że umożliwienie podatnikowi odliczenia podatku uiszczonego przez podmiot dokonujący nieodpłatnej dostawy towarów na warunkach opisanych w złożonym wniosku byłoby sprzeczne z zasadami konstrukcyjnymi podatku VAT. Podstawową zasadą systemową tego podatku jest jego neutralność dla podatnika przejawiającą się w ten sposób, że podatek obciąża finalnego odbiorcę, czyli konsumenta. Jak wynika z orzecznictwa TSUE, np. w sprawie C-438/09) ustanowiony system odliczeń w VAT ma na celu całkowite uwolnienie przedsiębiorcy od ciężaru podatku VAT podlegającego zapłacie lub uiszczonego w ramach jego całej działalności gospodarczej (pkt 24). W przypadku czynności nieodpłatnych, w sytuacji gdy podlegają one opodatkowaniu VAT, do zapłaty podatku jest zobowiązany dostawca towaru lub świadczący usługę. Nabywca nie ponosi w tym przypadku żadnych kosztów, w tym nie ponosi ciężaru tego podatku, nie ma zatem podstaw do odliczania przez niego VAT rozliczonego przez dokonującego nieodpłatnej dostawy towarów (odliczenie VAT stanowiłoby dla otrzymującego składniki majątku nieuzasadnioną korzyść).

W świetle powyższych okoliczności, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Odnosząc się do powołanej przez Spółkę interpretacji indywidualnej nr IBPP2/443-273/14/BW należy wskazać, że dotyczy ona uznania czynności przekazania nieruchomości tytułem wynagrodzenia za umorzenie udziałów w Spółce jako czynności o charakterze odpłatnym. W tej sprawie pomiędzy stronami istniała więź o charakterze zobowiązaniowym – Spółka zobowiązała się przenieść na rzecz wspólnika część nieruchomości, a udziały będą wynagrodzeniem za tą czynność. Jak wskazano w uzasadnieniu do pytania nr 1 Spółki, w analizowanej sytuacji mamy do czynienia z relacją o odmiennym charakterze, zatem rozstrzygnięcie to zostało potraktowane jako element argumentacji Strony, lecz nie może ono stanowić podstawy przy niniejszym rozstrzygnięciu.

Natomiast powołana interpretacja indywidualna nr ILPP2/443-1152/13-4/SJ zawiera stanowisko tożsame z zajętym przez tut. Organ podatkowy. W rozstrzygnięciu tym wskazano, że czynność wypłaty przez Spółkę dywidendy w formie niepieniężnej - poprzez przeniesienie na rzecz wspólników prawa własności nieruchomości - podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jako nieodpłatna dostawa towarów zrównana z odpłatną dostawą towarów, zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy. Analogicznie rzecz ma się w odniesieniu do interpretacji nr IPPP3/443-851/13-3/IG, ILPP1/443-514/13-4/JSK, IPPP1/443-40/13-4/ISZ, IBPP2/443-1003/12/KO, IBPP1/443-930/12/MS, IBPP2/443-856/12/IK oraz IPTPP4/443-288/12-4/UNR.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin