Miejsce świadczenia usług
Artur M. Brzeziński | 2012-12-11 23:00:01

 

Miejsce świadczenia

Po nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług od dnia 1 lipca 2011 r. miejsce świadczenia usług ustalamy następująco:

Jeżeli świadczysz usługę na rzecz ...
podatnika niepodatnika
... miejscem świadczenia jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej [art. 28b ust.1 ustawy o VAT] ... miejscem jest miejsce, w którym usługodawca posiada siedzibę działalności gospodarczej [art. 28c ust.1 ustawy o VAT]
W przypadku gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej [art. 28b ust.2 ustawy o VAT] W przypadku gdy usługi są świadczone ze stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej usługodawcy znajdującego się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej [art. 28c ust.2 ustawy o VAT]
W przypadku gdy podatnik będący usługobiorcą nie posiada siedziby działalności gospodarczej lub innego stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, o którym mowa wyżej, miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym posiada on stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu [art. 28b ust.3 ustawy o VAT] W przypadku gdy usługodawca nie posiada siedziby działalności gospodarczej lub innego stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, o którym mowa wyżej, miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym posiada on stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu [art. 28c ust.1 ustawy o VAT]
... chyba że świadczysz ...
... usługi, które są przeznaczone wyłącznie na cele osobiste (a zatem nie na cele nieosobiste i osobiste zarazem) podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych lub członków stowarzyszenia ... to wówczas miejsce świadczenia ustalasz tak, jak w przypadku świadczenia usługi na rzecz niepodatnika.  
                                                         ... usługi związane z nieruchomościami wyjątek
                                                         ... usługi restauracyjne lub cateringowe wyjątek
                                                         ... usługi krótkoterminowego wynajmu środków transportu wyjątek
                                                         ... usługi turystyki wyjątek
... usługi transportowe wyjątek ... usługi transportowe wyjątek
  ... usługi pomocnicze do usług transportowych wyjątek
... usługi wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe itp. wyjątek ... usługi w dziedzinie kultury, sztuki, sportu, nauki, edukacji, rozrywki itp. wyjątek
  ... usługi wyceny ruchomości wyjątek
  ... usługi na rzeczowym majątku ruchomym wyjątek
  ... usługi pośrednictwa wyjątek
  ... usługi elektroniczne wyjątek
  ... usługi niematerialne poza UE wyjątek
  ... usługi telekomunikacyjne lub nadawcze RTV wyjątek

Aby wybrać stosowne miejsce świadczenia usługi należy sprawdzić trzy okoliczności:

  • status nabywcy (podatnik lub podmiot nie będący podatnikiem);
  • jego siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności lub stałe miejsce zamieszkania czy zwykłe miejsce pobytu;
  • rodzaj świadczenia, usługi (czy zastosowanie znajdą zasady ogólne dot. świadczenia na rzecz podatników/niepodatników, czy też wyjątki)


Po pierwsze, aby zastosować odpowiednią zasadę ogólną, konieczna jest prawidłowa identyfikacja statusu klienta. Określenie statusu kontrahenta zidentyfikowanego w innym państwie członkowskim UE możliwe jest poprzez podanie przez niego numeru VAT oraz potwierdzenie, że numer identyfikacyjny VAT nabywcy jest ważny (w przypadku usług świadczonych na rzecz podatników lub osób prawnych niebędących podatnikami, ale zidentyfikowanych dla VAT w innych państwach członkowskich potwierdzenie numeru VAT można uzyskać za pośrednictwem systemu VIES). W przypadku kontrahentów spoza Unii Europejskiej do identyfikacji ich statusu można wykorzystać zaświadczenie, które przedkłada się dla celów uzyskania zwrotu zapłaconego na terytorium UE VAT (w nabywanych przez nich towarach lub usługach) lub inny dowód wskazujący, że nabywca prowadzi działalność gospodarczą w państwie trzecim.

Podatnik to:

  • podmiot, który wykonuje samodzielnie działalność gospodarczą VAT (art.15 ust.2 ustawy o VAT), lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności;
  • osoba prawna niebędącą podatnikiem zgodnie z powyższym zdaniem, która jest zidentyfikowana do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;
  • podatnik, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT (czyli np. miejsce świadczenia poza terytorium kraju), również jest podatnikiem w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.


Za podatników dla potrzeb określenia miejsca świadczenia usług nie uznaje się organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w związku z transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej (w zakresie realizowanych zadań nałoŜonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych). Definicja podatnika dla potrzeb określenia miejsca świadczenia usług obejmuje jednak organy władzy publicznej oraz urzędy obsługujące te organy, jeśli zostały one zidentyfikowane na terytorium Unii Europejskiej dla potrzeb VAT ze względu na dokonywanie wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów.

Aby dla celów określenia miejsca świadczenia usługi zakwalifikować miejsce jako stałe miejsce prowadzenia działalności, musi ono m.in. posiadać pewne minimalne, stałe zaplecze, zarówno techniczne, jak i w postaci personelu. Jeżeli chodzi o stałe miejsce prowadzenia działalności, ETS stwierdził, iż jeśli podmiot nie posiada w Państwie Członkowskim ani swojego personelu ani struktury wystarczająco stałej, aby zapewnić ramy organizacyjne dla sporządzania umów i podejmowania decyzji dotyczących zarządzania i w ten sposób umożliwić świadczenie omawianych usług w sposób niezależny, nie może być uważany za posiadającego stałe miejsce prowadzenia działalności w tym Państwie. Przedstawiciele prowadzący własną działalność gospodarczą, którzy pośredniczą w kontaktach zainteresowanych klientów z podmiotem, nie mogą być uznani za stały personel tego podmiotu.

Warto dodać, że zwykłym miejscem pobytu osoby fizycznej, niezależnie od tego, czy nabywając usługę posiada ona status podatnika, czy też nie, jest (w momencie świadczenia usługi) miejsce, gdzie osoba ta zwyczajowo mieszka ze względu na więź osobistą i zawodową, w przypadku osoby niezwiązanej z tym miejscem zawodowo, ze względu na osobiste powiązania, które wskazują na istnienie ścisłych więzi między tą osobą a miejscem, w którym mieszka.

Miejsce świadczenia usługi jest ważną okolicznością. Każdy usługodawca powinien sprawdzić, czy dla danej usługi miejsce świadczenia znajduje się w Polsce, a jeżeli tak - dopiero sprawdzać, czy jest zwolniona z VAT, czy też jest VAT opodatkowania (i jaką stawką).

Pośrednictwo" class="system-pagebreak" style="text-align: justify;" />

Miejscem świadczenia usług na rzecz podmiotów niebędących podatnikami przez pośredników działających w imieniu i na rzecz osób trzecich jest miejsce, w którym dokonywana jest podstawowa transakcja [art.28d ustawy o VAT].

Na przykład osoba fizyczna mieszkająca w Szwecji wynajmuje firmę, której zadaniem jest wyszukaniei podpisanie umowy w imieniu mocodawcy z wyspecjalizowanym warsztatem samochodowym na odrestaurowanie w Polsce zabytkowego samochodu. Usługa pośrednictwa będzie opodatkowana w Polsce, ponieważ usługa odrestaurowania samochodu będzie świadczona w Polsce.

Obecnie obowiązujące przepisy określają odrębnie miejsce świadczenia usług pośrednictwa w obrocie nieruchomościami - jak usługi związane z nieruchomościami, ponadto inaczej ustala się miejsce świadczenia w przypadku pośrednictwa na rzecz podatników.

Usługi związane z nieruchomościami" class="system-pagebreak" style="text-align: justify;" />

Miejscem świadczenia usług związanych z nieruchomościami, w tym usług świadczonych przez rzeczoznawców, pośredników w obrocie nieruchomościami, usług zakwaterowania w hotelach lub obiektach o podobnej funkcji, takich jak ośrodki wczasowe lub miejsca przeznaczone do użytku jako kempingi, użytkowania i używania nieruchomości oraz usług przygotowywania i koordynowania prac budowlanych, takich jak usługi architektów i nadzoru budowlanego, jest miejsce położenia nieruchomości [art.28e ustawy o VAT].

Regulacja polska jest zgodna w tym zakresie z prawem unijnym. Dyrektywa Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, s. 1, ze zm.) w art. 47 przewiduje, że miejscem świadczenia usług związanych z nieruchomością, między innymi

  • usług rzeczoznawców (nie tylko majątkowych);
  • usług agentów nieruchomości,
  • usług zakwaterowania w sektorze hotelarskim lub sektorach o podobnej funkcji, takich jak ośrodki wczasowe lub w miejsca przeznaczone do użytku jako kempingi,
  • usług przyznawania prawa użytkowania nieruchomości oraz
  • usług związanych z przygotowywaniem i koordynacją prac budowlanych, takich jak usługi architektów i biur nadzoru budowlanego


jest miejsce, w którym znajduje się dana nieruchomość.

Jeżeli chodzi o usługi magazynowania, to w ustawie nie znajduje się legalna definicja usług magazynowych, również w art. 28b do 28o nie można dopatrzeć się odniesień do tego rodzaju usług. Trudno też znaleźć jedną definicję w literaturze, która określałaby jednoznacznie co należy rozumieć pod tym pojęciem. Aby skutecznie realizować zadania, które składają się na tę usługę, należy posiadać przede wszystkim warunki techniczne (magazyny). Powierzchnia magazynowa, która służy do takich usług, jest położona na terytorium określonego kraju, a świadczenie usług jest nierozerwalnie powiązane z nieruchomością, jaką jest obiekt magazynu. Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, że usługi w zakresie magazynowania towarów mają charakter usług związanych z nieruchomościami i tym samym spełniają dyspozycję art. 28e ustawy. W związku z powyższym, miejscem świadczenia tych usług jest miejsce położenia nieruchomości.

Usługi w zakresie użytkowania nieruchomości to również przejazdy autostradami, tunelami lub mostami, oraz czynności pośrednictwa przy nabywaniu usług korzystania z tych obiektów

W ramach tego wyjątku nie ma znaczenia ani status nabywcy, ani status sprzedawcy usługi, w każdym przypadku podlega ona opodatkowaniu w miejscu położenia nieruchomości.

Usługi transportowe na rzecz podatników" class="system-pagebreak" style="text-align: justify;" />

Miejscem świadczenia na rzecz podatnika VAT usług transportu pasażerów jest miejsce, gdzie odbywa się transport, z uwzględnieniem pokonanych odległości [art.28f ust.1-1a ustawy o VAT].

Wynagrodzenie podlega więc co do zasady podziałowi na odcinki krajowe i proporcjonalnie jest rozliczane na każdy kraj oddzielnie - w związku z czym niektóre części wynagrodzenia będą opodatkowane VAT, inne nie.

W przypadku transportu towarów miejscem świadczenia usług transportu towarów na rzecz podatnika:

  • posiadającego na terytorium kraju siedzibę działalności gospodarczej, stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, dla którego są świadczone te usługi, a w przypadku braku takiej siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej posiadającego na terytorium kraju stałe miejsce zamieszkania albo zwykłe miejsce pobytu, jeżeli transport ten jest wykonywany w całości poza terytorium Unii Europejskiej - jest terytorium znajdujące się poza terytorium Unii Europejskiej (zatem nie wystąpi opodatkowanie VAT); 
  • posiadającego na terytorium państwa trzeciego siedzibę działalności gospodarczej, stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, dla którego są świadczone te usługi, a w przypadku braku takiej siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej posiadającego na terytorium państwa trzeciego stałe miejsce zamieszkania albo zwykłe miejsce pobytu, jeżeli transport ten jest wykonywany w całości na terytorium kraju - jest terytorium kraju (Polski).

Szczególne miejsce świadczenia usługi przewiduje również rozporządzenie wykonawcze VAT w § 4. W przypadku świadczenia, środkami transportu morskiego lub lotniczego, usług międzynarodowego transportu osób - miejscem świadczenia tych usług jest terytorium kraju.

Usługi transportowe na rzecz nie-podatników" class="system-pagebreak" style="text-align: justify;" />

Miejscem świadczenia na rzecz podmiotu nie będącego podatnikiem VAT usług transportu pasażerów jest miejsce, gdzie odbywa się transport, z uwzględnieniem pokonanych odległości [art.28f ust.1, 2-4 ustawy o VAT]

Wynagrodzenie podlega więc co do zasady podziałowi na odcinki krajowe i proporcjonalnie jest rozliczane na każdy kraj oddzielnie - w związku z czym niektóre części wynagrodzenia będą opodatkowane VAT, inne nie.

W przypadku transportu towarów miejscem świadczenia usług transportu towarów na rzecz podmiotów niebędących podatnikami jest miejsce, w którym odbywa się transport, z uwzględnieniem pokonanych odległości. Jeżeli jednak mamy do czynienia z usługami transportu towarów, którego rozpoczęcie i zakończenie ma miejsce odpowiednio na terytorium dwóch różnych państw członkowskich, to miejscem świadczenia usługi jest miejsce, gdzie transport towarów się rozpoczyna. Jest to tzw. usługa transportu wewnątrzwspólnotowego świadczona na rzecz niepodatnika.

Miejsce rozpoczęcia transportu, o którym mowa wyżej, oznacza miejsce, w którym faktycznie rozpoczyna się transport towarów, niezależnie od pokonanych odległości do miejsca, gdzie znajdują się towary. Miejsce zakończenia transportu to miejsce, w którym faktycznie kończy się transport towarów.

Szczególne miejsce świadczenia uslugi przewiduje również rozporządzenie wykonawcze VAT w § 4. W przypadku świadczenia, środkami transportu morskiego lub lotniczego, usług międzynarodowego transportu:

  • osób lub
  • towarów na rzecz podmiotów niebędących podatnikami;


- miejscem świadczenia tych usług jest terytorium kraju.

Wstęp na imprezy" class="system-pagebreak" style="text-align: justify;" />

Miejscem świadczenia usług wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne, takie jak targi i wystawy, oraz usług pomocniczych związanych z usługami wstępu na te imprezy, świadczonych na rzecz podatnika, jest miejsce, w którym te imprezy faktycznie się odbywają. [art.27g ust.1 ustawy o VAT]

Ten wyjątek dotyczy wyłącznie usług wstępu (czyli biletów itp.), oraz usług pomocniczych, do których można zaliczyć np. usługi kasowe.

Usługi w dziedzinie kultury, sztuki, sportu, nauki, edukacji, rozrywki" class="system-pagebreak" style="text-align: justify;" />

Miejscem świadczenia usług w dziedzinie kultury, sztuki, sportu, nauki, edukacji, rozrywki oraz podobnych usług, takich jak targi i wystawy, oraz usług pomocniczych do tych usług, w tym świadczenia usług przez organizatorów usług w tych dziedzinach, świadczonych na rzecz podmiotów niebędących podatnikami, jest miejsce, w którym ta działalność faktycznie jest wykonywana [art.28g ust.2 ustawy o VAT].

 

Ten wyjątek dotyczy usług nie stanowiących usługi wstępu (czyli nie są to opłaty za bilet, za wejście). Chodzi o usługi świadczone (pośrednio lub bezpośrednio) niejako na rzecz organizatora, który pobiera następnie opłaty za wstęp.

Problematyczne może być pojęcie usług pomocniczych. ETS zdefiniował pojęcie usług pomocniczych do usług kulturalnych, artystycznych, sportowych, naukowych, edukacyjnych czy rozrywkowych, stwierdzając, że „każdą usługę, która nie stanowiąc sama w sobie działalności artystycznej bądź rozrywkowej, stanowi warunek niezbędny do wykonywania takiej działalności, należy traktować jako świadczenie usług pomocniczych do tejże działalności. Na przykład zabudowa stoiska targowego czy sceny oraz ich montaż w miejscu odbywania się imprezy należy bezsprzecznie uznać jako usługę pomocniczą, służącą do pełnego wykonania usługi głównej, tj. udziału w targach czy organizacji koncertu.

Przepis ten stosuje się niezależnie od tego, czy usługa pomocnicza wykonywana jest przez świadczącego usługę targową lub wystawienniczą, bądź jego podwykonawców, czy też przez podmioty działające na zlecenie uczestników targów bądź wystaw, pod warunkiem, że usługi te mają w aspekcie funkcjonalnym charakter pomocniczy do usługi podstawowej. 

Usługi pomocnicze do usług transportowych" class="system-pagebreak" style="text-align: justify;" />

W przypadku świadczenia na rzecz podmiotów niebędących podatnikami usług pomocniczych do usług transportowych, takich jak załadunek, rozładunek, przeładunek lub podobnych usług miejscem świadczenia usług jest...

...miejsce, w którym usługi są faktycznie wykonywane [art.28h pkt 1 ustawy o VAT].

Wycena ruchomości" class="system-pagebreak" style="text-align: justify;" />

W przypadku świadczenia na rzecz podmiotów niebędących podatnikami usług wyceny rzeczowego majątku ruchomego, miejscem świadczenia usług jest...

...miejsce, w którym usługi są faktycznie wykonywane [art.28h pkt 2 ustawy o VAT].

Uslugi na rzeczowym majątku ruchomym" class="system-pagebreak" style="text-align: justify;" />

W przypadku świadczenia na rzecz podmiotów niebędących podatnikami usług na rzeczowym majątku ruchomym - miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym usługi są faktycznie wykonywane [art. 28h pkt 2 ustawy o VAT].

Przez ruchomy majątek rzeczowy należy rozumieć towary niebędące nieruchomościami. W przypadku usług na ruchomym majątku rzeczowym są one wykonywane na rzeczach ruchomych należących do nabywcy usługi.

Pojęcie „świadczenia usług na ruchomym majątku rzeczowym” nie zostało zdefiniowane na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług. Za usługi na ruchomym majątku rzeczowym uznaje się m.in. naprawę rzeczy ruchomych, usługi serwisowe i gwarancyjne związane z ww. rzeczami, instalację, montaż i demontaż rzeczy ruchomych, przetwarzanie i uszlachetnianie.

Jak wynika z powyższego, pojęcie „usługi na ruchomym majątku rzeczowym” nie obejmuje wyłącznie czynności służących wytwarzaniu nowego towaru, czy też nowej „jakości”. Czynności wykonywane w ramach tych usług mogą również polegać na np. demontażu lub przetworzeniu. Ważne jest aby wystąpiły następujące przesłanki:

  • czynności muszą być wykonywane na rzeczach ruchomych i skutkować ich zmianą pożądaną przez zleceniodawcę,
  • ww. rzeczy ruchome muszą być powierzone przez zleceniodawcę (lub ich udział w stosunku do materiałów własnych usługodawcy musi być przeważający).

 

Usługi restauracyjne i cateringowe" class="system-pagebreak" style="text-align: justify;" />

Miejscem świadczenia usług restauracyjnych i cateringowych jest miejsce, w którym usługi są faktycznie wykonywane. Jeżeli jednak usługi restauracyjne i cateringowe są faktycznie wykonywane na pokładach statków, statków powietrznych lub pociągów podczas części transportu pasażerów wykonanej na terytorium  Unii Europejskiej, miejscem świadczenia usług jest...

...miejsce rozpoczęcia transportu pasażerów [art.28i ust.1-2 ustawy o VAT].

Usługi restauracyjne i usługi cateringowe charakteryzuje zespół cech i czynności, w których w znacznej części przeważają usługi, w których dostawa jedzenia i/lub napojów jest tylko jednym z elementów usługi. Usługi restauracyjne polegają na dostawie w miejscu prowadzenia działalności dostawcy przygotowanego lub nieprzygotowanego wcześniej jedzenia i/lub napojów do spożycia przez ludzi, wraz z wystarczającym poziomem usług pozwalającym na natychmiastową ich konsumpcję, podczas gdy usługi cateringowe różnią się od restauracyjnych tym, że dostawa następuje poza miejscem prowadzenia działalności świadczącego. Nie należy dla potrzeb określenia miejsca świadczenia uważać za usługi cateringowe ani restauracyjne dostaw przygotowanego lub nieprzygotowanego jedzenia wraz z jego transportem bez żadnych usług dodatkowych.

Jeżeli chodzi o usługi w podróży, to decydujące znaczenie ma rozpoczęcie danym środkiem transportu podróży, a nie podróż poszczególnych pasażerów, którzy w niej uczestniczą. Oznacza to w praktyce, że dla określenia miejsca świadczenia usług restauracyjnych lub cateringowych w części transportu osób wykonywanego na terytorium UE, który przewiduje kilka przystanków, nie są istotne miejsca tych przystanków, lecz co do zasady miejsce, w którym rozpoczął się transport tym środkiem transportu. Pasażerowie mogą przebywać tylko część podróży (wysiadać lub wsiadać w trakcie podróży), lecz podróż trwa na dłuższym odcinku.

 

Krótkoterminowy wynajem środków transportu" class="system-pagebreak" style="text-align: justify;" />

Miejscem świadczenia usług krótkoterminowego wynajmu środków transportu jest miejsce, w którym te środki transportu są faktycznie oddawane do dyspozycji usługobiorcy [art.28j ust.1-2 ustawy o VAT].

Przez krótkoterminowy wynajem środków transportu rozumie się ciągłe posiadanie środka transportu lub korzystanie z niego przez okres nieprzekraczający 30 dni, a w przypadku jednostek pływających - przez okres nieprzekraczający 90 dni. Jeżeli faktyczny okres wynajmu przekroczy te limity, miejsce świadczenia omawianej usługi nie będzie już podlegać regulacjom właściwym dla usług krótkoterminowego wynajmu środków transportu. W razie potrzeby faktury wystawione za okres miniony należy skorygować.

Jak należy rozumieć okres ciągłego posiadania środka transportu?  Okres ciągłego posiadania środka transportu – dla ustalenia, czy mamy do czynienia z wynajmem krótkoterminowym – wynika co do zasady z umowy między stronami. Należy jednak zaznaczyć, że umowa ta nie będzie brana pod uwagę przy określeniu okresu ciągłego posiadania środka transportu, jeżeli nie ma ona potwierdzenia w faktach. W przypadku gdy umowa na wynajem krótkoterminowy podlega przedłużeniu, które skutkuje tym, że umowa przekracza 30 (90) dni, będzie co do zasady konieczna ponowna kwalifikacja umowy dla celów określenia miejsca świadczenia usług.  Środek transportu będzie uznawany za „faktycznie przekazany do dyspozycji klienta” w miejscu, gdzie środek transportu znajduje się w momencie, gdy klient lub osoba działająca w jego imieniu faktycznie przejmuje nad nim fizyczną kontrolę. Na przykład gdy polska firma wynajmuje na czas targów w Madrycie (6 dni) samochód. Usługa wynajmu zostanie opodatkowana w Hiszpanii.

Usługi elektroniczne" class="system-pagebreak" style="text-align: justify;" />

Miejscem świadczenia usług elektronicznych na rzecz podmiotów niebędących podatnikami, posiadających siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu na terytorium Unii Europejskiej, przez podatnika, który posiada siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, z którego świadczy te usługi, poza terytorium Unii Europejskiej, a w przypadku braku takiej siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej posiada stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu poza terytorium Unii Europejskiej, jest miejsce, gdzie podmioty te posiadają siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu [art.28k ustawy o VAT].

W efekcie usługi elektroniczne świadczone przez podmioty spoza UE na rzecz niepodatników z UE podlegają ww. regulacjom - sa opodatkowane w kraju nabywcy. Usługi elektroniczne świadczone przez podatnika z UE nie podlegają regulacjom tego wyjątku od ogólnej zasady. Dla większości czytelników ten wyjątek slużyć będzie zatem przede wszystkim opodatkowaniu importu usług.

Do usług świadczonych drogą elektroniczną należą usługi świadczone za pomocą Internetu lub sieci elektronicznej, których świadczenie jest zautomatyzowane i które wymagają niewielkiego udziału człowieka, a ich wykonanie bez wykorzystania technologii informacyjnej jest niemożliwe. Następujące usługi, w szczególności jeśli świadczone są przez Internet lub sieć elektroniczną, wchodzą w zakres tej definicji:

  • ogólnie dostawy produktów w formie cyfrowej, łącznie z oprogramowaniem, jego modyfikacjami lub nowszymi wersjami;
  • usługi umożliwiające lub wspomagające obecność przedsiębiorstw lub osób w sieci elektronicznej, takich jak witryna lub strona internetowa;
  • usługi generowane automatycznie przez komputer i przesyłane poprzez Internet lub sieć elektroniczną w odpowiedzi na określone dane wprowadzone przez usługobiorcę;
  • odpłatne przekazywanie prawa do wystawiania na aukcji towarów lub usług za pośrednictwem witryny internetowej działającej jako rynek online, na którym potencjalni kupujący przedstawiają swoje oferty przy wykorzystaniu automatycznych procedur oraz na którym strony są informowane o dokonaniu sprzedaży za pomocą poczty elektronicznej generowanej automatycznie przez komputer;
  • pakiety usług internetowych oferujące dostęp do informacji, w których element telekomunikacyjny ma charakter pomocniczy i drugorzędny (to znaczy pakiety wykraczające poza oferowanie samego dostępu do Internetu i obejmujące inne elementy, takie jak strony, które umożliwiają dostęp do aktualnych wiadomości, informacji meteorologicznych lub turystycznych, gier, umożliwiają hosting witryn internetowych, dostęp do grup dyskusyjnych; itp.);
  • ogólnie dostawy produktów w formie cyfrowej, łącznie z oprogramowaniem, jego modyfikacjami lub nowszymi wersjami;
  • usługi umożliwiające lub wspomagające obecność przedsiębiorstw lub osób w sieci elektronicznej, takich jak witryna lub strona internetowa;
  • usługi generowane automatycznie przez komputer i przesyłane poprzez Internet lub sieć elektroniczną w odpowiedzi na określone dane wprowadzone przez usługobiorcę;
  • odpłatne przekazywanie prawa do wystawiania na aukcji towarów lub usług za pośrednictwem witryny internetowej działającej jako rynek online, na którym potencjalni kupujący przedstawiają swoje oferty przy wykorzystaniu automatycznych procedur oraz na którym strony są informowane o dokonaniu sprzedaży za pomocą poczty elektronicznej generowanej automatycznie przez komputer;
  • pakiety usług internetowych oferujące dostęp do informacji, w których element telekomunikacyjny ma charakter pomocniczy i drugorzędny (to znaczy pakiety wykraczające poza oferowanie samego dostępu do Internetu i obejmujące inne elementy, takie jak strony, które umożliwiają dostęp do aktualnych wiadomości, informacji meteorologicznych lub turystycznych, gier, umożliwiają hosting witryn internetowych, dostęp do grup dyskusyjnych; itp.).


Do usług elektronicznych nie zaliczamy m.in,:

  • usług nadawczych radiowych i telewizyjnych;
  • usług telekomunikacyjnych;
  • towarów, w przypadku których zamawianie i obsługa zamówienia odbywają się elektronicznie;
  • płyt CD-ROM, dyskietek i podobnych nośników fizycznych;
  • materiałów drukowanych, takich jak książki, biuletyny, gazety lub czasopisma;
  • płyt CD i kaset magnetofonowych;
  • kaset wideo i płyt DVD;
  • gier na płytach CD-ROM;
  • usług świadczonych przez specjalistów, takich jak prawnicy i doradcy finansowi, którzy udzielają swym klientom porad za pomocą poczty elektronicznej;
  • usług edukacyjnych, w ramach których treść kursu przekazywana jest przez nauczyciela za pomocą Internetu lub sieci elektronicznej (tzn. przez zdalne połączenie);
  • usług fizycznych off-line naprawy sprzętu komputerowego;
  • hurtowni danych off-line;
  • usług reklamowych, w szczególności w gazetach, na plakatach i w telewizji;
  • usług centrum wsparcia telefonicznego;
  • usług edukacyjnych obejmujących wyłącznie kursy korespondencyjne, takie jak kursy za pośrednictwem poczty;
  • konwencjonalnych usług aukcyjnych, przy których niezbędny jest bezpośredni udział, niezależnie od sposobu składania ofert;
  • usług telefonicznych z elementem wideo, znanych też pod nazwą usług wideofonicznych;
  • dostępu do Internetu i stron World Wide Web;
  • usług telefonicznych świadczonych przez Internet.


W przypadku świadczenia tych usług na rzecz odbiorcy europejskiego stosujemy zasady ogólne z wyjątkami dotyczącymi poszczególnych usług, zatem co do zasady usługa na rzecz podatnika opodatkowana jest u nabywcy, a na rzecz niepodatnika - u sprzedawcy, choć mogą istnieć wyjątki np. w odniesieniu do usług telekomunikacyjnych.

Usługi niematerialne" class="system-pagebreak" style="text-align: justify;" />

W przypadku świadczenia na rzecz podmiotów niebędących podatnikami, posiadających siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu poza terytorium Unii Europejskiej, usług:

  1. sprzedaży praw lub udzielania licencji i sublicencji, przeniesienia lub cesji praw autorskich, patentów, praw do znaków fabrycznych, handlowych, oddania do używania wspólnego znaku towarowego albo wspólnego znaku towarowego gwarancyjnego, albo innych pokrewnych praw,
  2. reklamy,
  3. doradczych, inżynierskich, prawniczych, księgowych oraz usług podobnych do tych usług,
  4. przetwarzania danych, dostarczania informacji oraz usług tłumaczeń,
  5. bankowych, finansowych, ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, z wyjątkiem wynajmu sejfów przez banki,
  6. dostarczania (oddelegowania) personelu,
  7. wynajmu, dzierżawy lub innych o podobnym charakterze, których przedmiotem są rzeczy ruchome, z wyjątkiem środków transportu, za które uznaje się również przyczepy i naczepy oraz wagony kolejowe,
  8. telekomunikacyjnych,
  9. nadawczych radiowych i telewizyjnych,
  10. elektronicznych,
  11. polegających na zapewnieniu dostępu do systemów gazowych, systemów elektroenergetycznych lub do sieci dystrybucji energii cieplnej lub chłodniczej,
  12. przesyłowych:
    • gazu w systemie gazowym,
    • energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym,
    • energii cieplnej lub chłodniczej przez sieci dystrybucji energii cieplnej lub chłodniczej,\
  13. bezpośrednio związanych z usługami, o których mowa w pkt 11 i 12,
  14. polegających na zobowiązaniu się do powstrzymania się od dokonania czynności lub posługiwania się prawem, o których mowa w pkt 1-13


– miejscem świadczenia usług jest miejsce, gdzie podmioty te posiadają siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu [art.28l ustawy o VAT].

W przypadku świadczenia tego rodzaju usług przez podmiot z UE na rzecz podatnika i niepodatnika stosujemy inne zasady (zasady podstawowe z wyjątkami dotyczącymi szczególnych usług, np. telekomunikacyjnych czy nadawczych rtv). Co do zasady zatem sprzedaż tego rodzaju usług na rzecz podatników VAT powoduje ich opodatkowanie u nabywcy, a na rzecz niepodatników - opodatkowanie u sprzedawcy.

W efekcie świadcząc te usługi z UE poza UE, bez względu na status nabywcy, nie płacimy podatku VAT. W przypadku świadczenia ich na rzecz nabywcy europejskiego miejsce świadczenia ustalamy na zasadach ogólnych.

Usługi telekomunikacyjne i nadawcze RTV" class="system-pagebreak" style="text-align: justify;" />

Art. 28m. W przypadku świadczenia usług telekomunikacyjnych lub usług nadawczych radiowych i telewizyjnych:

  •  na rzecz podmiotów niebędących podatnikami, posiadających siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu na terytorium państwa członkowskiego,
  • przez podatnika, który posiada siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, z którego świadczy te usługi, poza terytorium Unii Europejskiej,
  • a w przypadku braku takiej siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej posiada stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu poza terytorium Unii Europejskiej, których faktyczne użytkowanie i wykorzystanie ma miejsce na terytorium państwa członkowskiego, na którym podmiot będący usługobiorcą posiada siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu


– miejscem świadczenia tych usług jest terytorium państwa członkowskiego, na którym podmiot będący usługobiorcą posiada siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu [art. 28m ustawy o VAT].

 

Usługi turystyki" class="system-pagebreak" style="text-align: justify;" />

W przypadku świadczenia usług turystyki, o których mowa w art. 119 ustawy o VAT, miejscem świadczenia co do zasady jest miejsce, gdzie usługodawca posiada siedzibę działalności gospodarczej [art.28n ustawy o VAT].

W przypadku jednak gdy:

  • usługi turystyki, o których mowa w art. 119, są świadczone ze stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej usługodawcy znajdującego się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.
  • usługodawca nie posiada siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, o którym mowa w ust. 2, miejscem świadczenia usług turystyki, o których mowa w art. 119, jest miejsce, w którym posiada on stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu.”;
  • nabywane usługi, o których mowa w art. 119 ust. 8 ustawy, są usługami transportu międzynarodowego świadczonymi środkami transportu morskiego lub lotniczego, usługi te dla opodatkowania stawką podatku w wysokości 0% usług turystyki uznaje się za usługi świadczone poza terytorium Unii Europejskiej [§ 6 rozporządzenia wykonawczego VAT].

 

Regulacje dotyczą usług turystyki, w przypadku gdy podatnik świadczący usługę:

  • ma siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium kraju;
  • działa na rzecz nabywcy usługi we własnym imieniu i na własny rachunek;
  • przy świadczeniu usługi nabywa towary i usługi od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty


Wyjątek dot. miejsca świadczenia usługi nie dotyczy zatem przypadków świadczenia usług przez podmiot z własnych zasobów (np. transport własnym autokarem). Do tego rodzaju usługi należy stosować zasady ogólne ustalania miejsca świadczenia, lub któryś z wyjątków - jeżeli dotyczy danej konkretnej usługi. 



Uwaga, proszę zwrócić uwagę na daty publikacji tekstów (pod tytułem) - w celu weryfikacji ich aktualności!

Dołącz do zarejestrowanych użytkowników i korzystaj wygodnie z epodatnik.pl.   Rejestracja jest prosta, szybka i bezpłatna.

Reklama

Przejrzyj zasięgi serwisu epodatnik.pl od dnia jego uruchomienia. Zobacz profil przeciętnego użytkownika serwisu. Sprawdź szczegółowe dane naszej bazy mailingowej. Poznaj dostępne formy reklamy: display, mailing, artykuły sponsorowane, patronaty, reklama w aktywnych formularzach excel.

czytaj

O nas

epodatnik.pl to źródło aktualnej i rzetelnej informacji podatkowej. epodatnik.pl to jednak przede wszystkim źródło niezależne. Niezależne w poglądach od aparatu skarbowego, od wymiaru sprawiedliwości, od inwestorów kapitałowych, od prasowego mainstreamu.

czytaj

Regulamin

Publikacje mają charakter informacyjny. Wydawca dołoży starań, aby informacje prezentowane w serwisie były rzetelne i aktualne. Treści prezentowane w serwisie stanowią wyraz przekonań autorów publikacji, a nie źródło prawa czy urzędowo obowiązujących jego interpretacji.

czytaj