UZASADNIENIE

W dniu 25 listopada 2009r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zwrotu wydatków poniesionych w związku z wykonywaniem czynności tymczasowego nadzorcy sądowego.Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego pismem z dnia 19 stycznia 2009r. Znak: IBPB II/1/415-919/09/HK wezwano o jego uzupełnienie. W dniu 02 lutego 2009r. wpłynęło uzupełnienie wniosku.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni jest osobą fizyczną, nie prowadzi żadnej działalności gospodarczej. Nie jest podatnikiem podatku VAT – jako syndyk korzysta ze zwolnienia z tegoż podatku. Postanowieniem Sądu z dnia 03 kwietnia 2009r. została ustanowiona tymczasowym nadzorcą sądowym w postępowaniu w przedmiocie ogłoszenia upadłości dłużnika, tj. Spółki. Zadaniem wnioskodawczyni było wykonać czynności zakreślone w zarządzeniu Sądu z dnia 03 kwietnia 2009r. Za wykonany zakres prac i poniesione koszty, Sąd postanowieniem z dnia 17 czerwca 2009r. przyznał wnioskodawczyni wynagrodzenie i zwrot wydatków, które wnioskodawczyni rzetelnie udokumentowała we wniosku o ich zwrot.

Na tę okoliczność wnioskodawczyni przedłożyła Sądowi upadłościowemu dwa rachunki; jeden z tytułu wynagrodzenia, drugi tytułem zwrotu wydatków. Sąd upadłościowy przesłał je do księgowości Sądu w celu dokonania wypłaty.

Poniesione przez wnioskodawczynię wydatki dotyczyły:

1. opłat sądowych za odpisy z ksiąg wieczystych dłużnika,
2. opłat pocztowych,
3. opłat sądowych w Krajowym Rejestrze Sądowym i za odpisy postanowienia Sądu,
4. przejazdy własnym samochodem osobowym (obliczone wg stawki za 1 km przebiegu dla samochodów o pojemności powyżej 900cm ²).
   
   

Powyższe wydatki były konieczne aby wnioskodawczyni mogła wywiązać się z obowiązków wynikających z zarządzenia Sądu oraz złożenia terminowej i rzetelnej informacji o sytuacji majątkowej dłużnika.

Wobec tymczasowego nadzorcy sądowego stosuje się odpowiednio przepisy prawa upadłościowego i naprawczego jak do syndyków. Wnioskodawczyni powołuje się w tym miejscu na treść art. 38 ust. 2 prawa upadłościowego i naprawczego. Kwestia wynagrodzenia i zwrotu wydatków uregulowana jest w art. 162 ust. 1 i ust. 3 prawa upadłościowego i naprawczego.

Księgowość Sądu dokonała pobrania zaliczki podatku dochodowego od osób fizycznych od łącznej kwoty; zarówno od przyznanego wynagrodzenia jak i zasądzonego zwrotu wydatków. Reklamacja wnioskodawczyni skierowana do księgowości Sądu co do wysokości wypłaty i pobranej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych nie została uznana.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy prawidłowo została pobrana zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych przez księgowość Sądu od wydatków poniesionych z własnych środków przez tymczasowego nadzorcę sądowego...

Zdaniem wnioskodawczyni zwrot wydatków poniesionych z własnych środków nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych; nie jest to wynagrodzenie ani żaden inny przychód, zatem winien być wypłacony w pełnej kwocie, przyznanej przez Sąd. Księgowość Sądu podatek powinna naliczyć tylko od przyznanego wynagrodzenia.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 51 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 28 lutego 2003r. Prawo upadłościowe i naprawcze (t. j. Dz. U. z 2009r. Nr 175, poz. 1361) uwzględniając wniosek o ogłoszenie upadłości, sąd wydaje postanowienie o ogłoszeniu upadłości, w którym wyznacza sędziego-komisarza oraz syndyka albo nadzorcę sądowego, albo zarządcę.

W myśl art. 162 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze syndyk, nadzorca sądowy i zarządca mają prawo do wynagrodzenia za swoje czynności odpowiadającego wykonanej pracy.

Natomiast na podstawie art. 162 ust. 3 ww. ustawy syndykowi, nadzorcy sądowemu i zarządcy przysługuje prawo do zwrotu wydatków koniecznych, poniesionych w związku z wykonywaniem czynności, jeżeli wydatki te zostały uznane przez sędziego-komisarza.

Ponadto zgodnie z treścią art. 164 ust. 1 powyższej ustawy o wynagrodzeniu i zwrocie wydatków syndyka, nadzorcy sądowego i zarządcy orzeka sąd na ich wniosek.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Zatem zgodnie z generalną zasadą wyrażoną w tym przepisie, każdego rodzaju świadczenie pieniężne lub niepieniężne - z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku – stanowi przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie natomiast do treści art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Brzmienie powyższego przepisu wskazuje na to, iż przychodem podatkowym jest każde świadczenie otrzymane przez podatnika lub postawione mu do dyspozycji, mające konkretny wymiar finansowy.

W myśl art. 13 pkt 6 powołanej ustawy, za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej lub samorządowej, sąd lub prokurator na podstawie właściwych przepisów zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym lub administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powołanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej w wyjątkiem przychodów o których mowa w pkt 9.

Według definicji zawartej w Uniwersalnym Słowniku Języka Polskiego pod red. St. Dubisza definiuje pojęcie „zlecić – zlecać” oznacza nałożyć (nakładać) na kogoś obowiązek zrobienia czegoś, powierzyć komuś wykonanie jakiejś pracy (Warszawa 2003r., s. 1009). Zatem, zgodnie z wykładnią literalną, należy uznać, iż powołanie tymczasowego nadzorcy sądowego na mocy orzeczenia sądu ma charakter „zlecenia” w językowym znaczeniu.

W konsekwencji na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychody uzyskiwane przez tymczasowego nadzorcę sądowego należy zakwalifikować jako przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w przepisie art. 13 pkt 6 tej ustawy.

Z kolei, stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są diety i inne należności za czas:

1. podróży służbowej pracownika,
2. podróży osoby niebędącej pracownikiem
   

-do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 13.

W myśl art. 21 ust. 13 ww. ustawy, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 16 lit. b) stosuje się, jeżeli otrzymane świadczenia nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów i zostały poniesione:

1. w celu osiągnięcia przychodów lub
2. w celu realizacji zadań organizacji i jednostek organizacyjnych działających na podstawie odrębnych ustaw, lub
3. przez organy (urzędy) władzy lub administracji państwowej albo samorządowej oraz jednostki organizacyjne im podległe lub przez nie nadzorowane, lub
4. przez osoby pełniące funkcje obywatelskie, o których mowa w art. 13 pkt 5, w związku z wykonywaniem tych funkcji.
   
   

W odniesieniu do tej kategorii podatników pojęcia „podróż”, nie można utożsamiać z pojęciem „podróż służbowa” użytym w odniesieniu do pracowników.

W związku z tym należy stwierdzić, iż pojęcie „podróż” obejmuje również dojazd tymczasowego nadzorcy sądowego z miejsca zamieszkania do siedziby masy upadłości oraz z siedziby masy upadłości do sądów, urzędów itp. W konsekwencji należności stanowiące zwrot kosztów używania przez tymczasowego nadzorcę sądowego pojazdu samochodowego, stanowiącego jego własność, w celu odbycia podróży, korzystają ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ze zwolnienia korzystają jedynie należności do wysokości określonej w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1990 ze zm.), która stosownie do brzmienia § 5 ust. 3 ww. rozporządzenia ustalana jest jako iloczyn przejechanych kilometrów oraz stawki za jeden kilometr przebiegu. Warunkiem zastosowania zwolnienia jest jednak zachowanie wymogów zawartych w art. 21 ust. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

Zgodnie z art. 22 ust. 9 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych koszty uzyskania przychodów określa się - z tytułów określonych w art. 13 pkt 2, 4, 6 i 8 - w wysokości 20% uzyskanego przychodu, z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b), których podstawę wymiaru stanowi ten przychód. Jednakże w myśl art. 22 ust. 10 ww. ustawy jeżeli podatnik udowodni, że koszty uzyskania przychodów były wyższe niż wynikające z zastosowania normy procentowej określonej w ust. 9 pkt 1-4, koszty uzyskania przyjmuje się w wysokości kosztów faktycznie poniesionych.

Stosownie natomiast do postanowień art. 41 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, osobom określonym w art. 3 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b), najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1.

W przedstawionym stanie faktycznym za wykonany zakres prac i poniesione koszty Sąd postanowieniem z dnia 17 czerwca 2009r. przyznał wnioskodawczyni zarówno wynagrodzenie jak i zwrot wydatków, które wnioskodawczyni rzetelnie udokumentowała we wniosku o ich zwrot.

Poniesione przez wnioskodawczynię wydatki dotyczyły:

1. opłat sądowych za odpisy z ksiąg wieczystych dłużnika,
2. opłat pocztowych,
3. opłat sądowych w Krajowym Rejestrze Sądowym i odpisy postanowienia Sądu,
4. przejazdy własnym samochodem osobowym (obliczone wg stawki za 1 km przebiegu dla samochodów o pojemności powyżej 900cm3).
   
   

W świetle powołanych powyżej przepisów wszystkie wypłacone wnioskodawczyni przez Sąd świadczenia stanowią dla niej przychód – kwalifikowany do źródła jakim jest działalność wykonywana osobiście, wymieniona w ust. 13 pkt 6 ww. ustawy. Przy czym część uzyskanego świadczenia, to dochód korzystający ze zwolnienia.

I tak, w myśl art. 21 ust. 1 pkt. 16 lit. b) tej ustawy, wypłacany wnioskodawczyni zwrot kosztów przejazdów własnym samochodem w celach służbowych do wysokości obowiązujących limitów jest zwolniony od podatku dochodowego od osób fizycznych, jeśli spełnione zostaną warunki określone w art. 21 ust. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast wartość pozostałych świadczeń wypłaconych przez Sąd, w tym zwrot pozostałych wydatków (opłat sądowych za odpisy z ksiąg wieczystych dłużnika, opłat pocztowych, opłat sądowych w Krajowym Rejestrze Sądowym i odpisy postanowienia Sądu) poniesionych w związku z wykonywaniem czynności tymczasowego nadzorcy sądowego należy zakwalifikować jako przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w przepisie art. 13 pkt 6 tej ustawy, podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Świadczenia te, a w szczególności zwrot ww. wydatków nie zostały bowiem wymienione w katalogu zwolnień określonych treścią art. 21 ust. 1 ww. ustawy. Tym samym, Sąd będący płatnikiem podatku dochodowego zobowiązany był, na mocy art. 41 ust. 1 powołanej ustawy, do poboru zaliczki na podatek dochodowy od wypłaconych świadczeń, stosując przy tym zryczałtowane koszty uzyskania przychodów - w wysokości 20% przychodu – określone w treści powołanego art. 22 ust. 9 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Należy jednakże podkreślić, że to iż Sąd zgodnie z obowiązującymi przepisami pobrał zaliczkę od świadczeń będących zwrotem poniesionych wydatków nie oznacza, iż w efekcie kwota poniesionych wydatków będzie opodatkowana. Wnioskodawczyni może bowiem skorzystać z dobrodziejstwa art. 22 ust. 10 powołanej ustawy, wykazując w zeznaniu rocznym zamiast kwotę zryczałtowaną kosztów uzyskania – faktycznie poniesione koszty (jeżeli są wyższe od tych ryczałtowych).

Jeżeli bowiem w istocie wnioskodawczyni udowodni, że koszty uzyskania przychodów były wyższe niż wynikające z zastosowania normy procentowej określonej w art. 22 ust. 9 pkt 4 powołanej ustawy, to koszty uzyskania w zeznaniu podatkowym za 2009r. przyjmuje się w wysokości kosztów faktycznie poniesionych wydatków, tj. opłat sądowych za odpisy z ksiąg wieczystych dłużnika, opłat pocztowych, opłat sądowych w Krajowym Rejestrze Sądowym i odpisy postanowienia Sądu. Tym samym dochód do opodatkowania zostanie pomniejszony o ww. koszty. Natomiast zaliczkę na podatek dochodowy należy wykazać w pełnej wysokości pobranej przez Sąd.

Powyższe oznacza, iż w związku z tym, że zwolnione z opodatkowania na mocy art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) ww. ustawy są koszty podróży, to bezpodstawnie została pobrana przez Sąd zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych od świadczenia dotyczącego wydatków na przejazdy własnym samochodem osobowym.

Tym samym w tej części stanowisko wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe, bowiem rację ma wnioskodawczyni – chociaż z innych powodów niż wskazuje – że od tej części świadczenia Sąd nie powinien był pobierać zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Natomiast stwierdzić należy, iż w części dotyczącej zwrotu pozostałych wydatków, tj. opłat sądowych za odpisy z ksiąg wieczystych dłużnika, opłat pocztowych, opłat sądowych w Krajowym Rejestrze Sądowym i odpisów postanowienia Sądu – działania Sądu były prawidłowe, tj. zaliczka od wypłaconych świadczeń została pobrana zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Zatem w tej części stanowisko wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Do wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej dołączono plik dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, nie przeprowadza postępowania dowodowego, w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.