Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB3/423-809/09/PS
z 10 marca 2010 r.

 

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

Interpretacje podatkowe
 

Rodzaj dokumentu
interpretacja indywidualna
Sygnatura
ITPB3/423-809/09/PS
Data
2010.03.10



Autor
Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy


Temat
Podatek dochodowy od osób prawnych --> Koszty uzyskania przychodów --> Pojęcie kosztów uzyskania przychodów

Podatek dochodowy od osób prawnych --> Koszty uzyskania przychodów --> Wydatki nieuznawane za koszty uzyskania przychodów


Słowa kluczowe
dokumentowanie
koszty uzyskania przychodów
odpisy aktualizujące
potrącalność kosztów
sądy
uprawdopodobnienie nieściągalności
wierzytelności nieściągalne


Istota interpretacji
Dotyczy zasad zaliczania nieściągalnych wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów (moment zaliczenia odpisów aktualizujących do kosztów uzyskania przychodów).



Wniosek ORD-IN 2 MB

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA


Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 8 grudnia 2009 r. (data wpływu 14 grudnia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zasad zaliczania nieściągalnych wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów - jest prawidłowe.


UZASADNIENIE


W dniu 14 grudnia 2009 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zasad zaliczania nieściągalnych wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów.


W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.


Spółka posiada należność od kontrahenta zagranicznego - firmy S. z Francji za wykonane roboty budowlane oraz dostawy towarów. Należności pochodzą z lat 2005 i 2006. Wnioskodawca w miesiącu wrześniu 2007 r. podjął decyzję o zwolnieniu dłużnika, firmę S. z długu stanowiącego nie zapłacone należności. W księgach rachunkowych pod datą umorzenia dokonano księgowania polegającego na spisaniu umorzonej kwoty należności w pozostałe koszty operacyjne. Niestety z powodu braku kontaktu z uprawnionymi przedstawicielami spółki S. nie uzyskano zgody dłużnika na przyjęcie tego zwolnienia. W wyniku kontroli skarbowej w zakresie podatku dochodowego za 2007 r. inspektor kontroli skarbowej wykazał bezskuteczność prawną czynności polegającej na umorzeniu tej należności z racji braku wypełnienia warunku określonego w art. 508 kodeksu cywilnego, tj. nieposiadanie zgody dłużnika na przyjęcie zwolnienia z długu. Wobec powyższych ustaleń dokonano korekty zeznania CIT za 2007 r. poprzez wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów kwoty stanowiącej nieskutecznie umorzoną wierzytelność. W wyniku stanu prawnego, w którym należność wobec S. cały czas istniała (nie doszło do jej skutecznego umorzenia) dokonano w księgach rachunkowych za 2008 rok, zapisu księgowego przywracającego kwotę tej należności. Księgowania dokonano w korespondencji z pozostałymi przychodami operacyjnymi, jednocześnie dokonując odpisu aktualizującego tę należność. Odpis aktualizujący był równy kwocie należności. Odpisu dokonano zgodnie z zasadą ostrożnej wyceny a przede wszystkim zgodnie z art. 35b ust. 1 pkt 3 ustawy o rachunkowości. Operacja ta nie zmieniła wyniku bilansowego Spółki. Ponadto uzyskano w trakcie roku 2008 informację, że spółka S. została postawiona w stan likwidacji, co zostało opublikowane w dniu 23 lipca 2008 r. we francuskim dzienniku urzędowym. Z racji trudności w dotarciu do informacji o osobie likwidatora i jego danych adresowych (żadna oficjalna informacja ze strony likwidatora nie dotarła do Spółki), zgłoszenie należności do likwidatora nastąpiło w dniu 18 września 2009 r. W odpowiedzi Spółka uzyskała pismo od likwidatora informujące o terminie 2 miesięcy od daty publikacji w dzienniku na zgłoszenie należności. Ponadto Spółkę poinformowano, że w sytuacji spółki S. nikt oprócz wierzycieli zabezpieczonych (zgodnie z prawem francuskim są to należności publiczno-prawne, pracownicze oraz zabezpieczone na nieruchomości) nie odzyska należności w procesie likwidacji.


W związku z powyższym zadano następujące pytanie.


W którym roku podatkowym, tj. 2008 czy 2009, można uznać odpis aktualizujący wartość należności od firmy S. za koszt uzyskania przychodów, na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 26a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych...


Spółka stoi na stanowisku, że katalog okoliczności uprawdopodobniających nieściągalność należności. o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 26a jest otwarty. W 2008 r. utworzono odpis aktualizujący tę należność mając ku temu przynajmniej dwa powody, którymi były:


  • niepłacenie przez dłużnika za wymagalne faktury przez okres 2 lat,
  • posiadanie informacji o postawieniu dłużnika w stan likwidacji.


Odpis sprowadzający wartość aktywu w postaci należności od firmy S. do zera musiał być dokonany poprzez wymogi zawarte w art. 35 ust. 1 pkt 3 ustawy o rachunkowości. Wycena netto tej należności w wysokości 0 zł została ponadto potwierdzona w piśmie syndyka S. informującego, że żaden z wierzycieli niezabezpieczonych nic nie dostanie w procesie likwidacji.

W związku z powyższym w roku podatkowym 2008 spełniony był warunek istnienia zarówno księgowego odpisu aktualizującego wartość należności jak i warunek istnienia okoliczności, które uprawdopodobniają jej nieściągalność. Powoduje to zdaniem Spółki możliwość zaliczenia tego odpisu w koszty uzyskania przychodów w 2008 roku.

Zdaniem Spółki dla uznania w tym przypadku odpisu aktualizującego za koszt uzyskania przychodów nie jest konieczne formalne zgłoszenie tej należności do likwidatora, co nastąpiło w 2009 r. Zgłoszenie nie zmieniło stanu faktycznego odnośnie wyceny tej należności i szansy uzyskania jakiejkolwiek kwoty.


W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.


Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 ze zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Jednym ze sposobów zaliczenia wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów jest uprawdopodobnienie ich nieściągalności. Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 26a ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów aktualizujących, z tym że kosztem uzyskania przychodów są odpisy aktualizujące wartość należności, określone w ustawie o rachunkowości, od tej części należności, która była uprzednio zaliczona na podstawie art. 12 ust. 3 do przychodów należnych, a ich nieściągalność została uprawdopodobniona na podstawie ust. 2a pkt 1.


Co do zasady, ustawodawca wyłącza zatem odpisy aktualizujące z kategorii kosztów podatkowych. Wyjątkiem są odpisy, spełniające łącznie następujące warunki:


  • są odpisami aktualizującymi wartość należności, określonymi w ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 ze zm.),
  • zostały dokonane od należności bądź części należności uprzednio zaliczonej do przychodów należnych, na podstawie art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych,
  • nieściągalność należności została uprawdopodobniona, zgodnie z art. 16 ust. 2a pkt 1 tej ustawy.


Jak stanowi art. 12 ust. 3 cytowanej ustawy za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.


Art. 16 ust. 2a pkt 1 stanowi z kolei, iż nieściągalność wierzytelności uznaje się za uprawdopodobnioną w przypadku określonym w ust. 1 pkt 26a, w szczególności jeżeli:


  1. dłużnik zmarł, został wykreślony z ewidencji działalności gospodarczej, postawiony w stan likwidacji lub została ogłoszona jego upadłość obejmująca likwidację majątku, albo
  2. zostało wszczęte postępowanie upadłościowe z możliwością zawarcia układu w rozumieniu przepisów prawa upadłościowego i naprawczego lub na wniosek dłużnika zostało wszczęte postępowanie ugodowe w rozumieniu przepisów o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków, albo
  3. wierzytelność została potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego, albo
  4. wierzytelność jest kwestionowana przez dłużnika na drodze powództwa sądowego.


Należy dodać, iż prawidłowe ujęcie odpisów aktualizujących należności w księgach rachunkowych jest niezbędne w celu zaliczenia ich w momencie uprawdopodobnienia do kosztów uzyskania przychodów. Koszt podatkowy nie wystąpi bowiem w sytuacji uprawdopodobnienia nieściągalności należności, jeżeli nie został dokonany odpis aktualizujący tę należność, bowiem kosztem tym jest odpis aktualizujący, a nie wierzytelność czy należność, której nieściągalność została uprawdopodobniona.

Wskazać należy również, iż katalog możliwości uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności wymieniony w art. 16 ust. 2a pkt 1 powyższej ustawy ma charakter otwarty, czyli są możliwe sytuacje, gdy wierzyciel w inny sposób uprawdopodobni, że dana wierzytelność jest nieściągalna. Wobec powyższego nieściągalność wierzytelności będzie uznana za uprawdopodobnioną w przypadkach określonych w ww. przepisie oraz gdy przesłanki uprawdopodobnienia będą miały charakter przesłanek o znaczeniu prawnym równorzędnym w stosunku do wskazanych w ww. przepisie. Dodać należy, że udowodnienie nieściągalności wierzytelności ciąży na podatniku.


Podsumowując, nieściągalna wierzytelność zaliczana jest do kosztów uzyskania przychodów w dacie łącznego spełnienia 2 warunków:


  • wierzytelność powinna być odpisana jako nieściągalna (powinien być dokonany odpowiedni zapis w ewidencji) oraz
  • nieściągalność wierzytelności powinna być uprawdopodobniona.


Gdy warunki te zostaną spełnione w różnych latach podatkowych, zaliczenie należności do kosztów uzyskania przychodów będzie możliwe w roku podatkowym, w którym spełniony zostanie drugi z warunków.

Jednakże, gdy nieściągalność wierzytelności została uprawdopodobniona wcześniej, niż dokonano jej ewidencyjnego odpisania, to odpisaną wierzytelność zalicza się do kosztów uzyskania przychodów w roku, w którym nastąpił odpis aktualizujący wierzytelności jako nieściągalnej.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Spółka posiada należność od kontrahenta zagranicznego za wykonane roboty budowlane oraz dostawy towarów. Należności pochodzą z lat 2005 i 2006. W 2008 roku Spółka dokonała odpisu aktualizującego tę należność. Ponadto już w trakcie roku 2008 Jednostka uzyskała informację, że kontrahent został postawiony w stan likwidacji, co zostało opublikowane w dniu 23 lipca 2008 r. we francuskim dzienniku urzędowym.

Wskazać należy więc, iż na gruncie przepisów art. 16 ust. 2a pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, informacja opublikowana we francuskim dzienniku urzędowym o postawieniu kontrahenta Spółki w stan likwidacji stanowi bez wątpienia wystarczającą przesłankę do uznania nieściągalności wierzytelności za uprawdopodobnioną.

W konsekwencji odpis aktualizujący wartość tej należności, dokonany zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości, który dotyczy wierzytelności zarachowanych uprzednio do przychodów należnych na podstawie art. 12 ust. 3, można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 26a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Z uwagi na charakter tego kosztu stanowi on pośredni koszt podatkowy.

Zgodnie natomiast z art. 15 ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, tego rodzaju koszty są potrącalne w dacie ich poniesienia. Za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów uważa się przy tym dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów (art. 15 ust. 4e powołanej ustawy).

Oznacza to w konsekwencji, że przedmiotowy odpis aktualizujący jest potrącalny w dacie, na którą został prawidłowo ujęty w księgach rachunkowych Wnioskodawcy. Innymi słowy, stanowi on koszt uzyskania przychodów w dacie dokonania odpisu aktualizującego należność, której nieściągalność została uprawdopodobniona.

Reasumując, skoro podatkowe okoliczności uprawdopodobnienia nieściągalności miały miejsce w 2008 roku, a odpis aktualizujący tą należność, w oparciu o przepisy o rachunkowości, został dokonany również w roku 2008, koszt podatkowy wystąpi więc w roku, w którym spełnione zostały obie przesłanki umożliwiające zaliczanie do kosztów uzyskania przychodów przedmiotowej nieściągalnej wierzytelności.

Tym samym stanowisko Spółki, w świetle którego skoro w roku podatkowym 2008 spełniony był warunek istnienia zarówno księgowego odpisu aktualizującego wartość należności jak i warunek istnienia okoliczności, które uprawdopodobniają jej nieściągalność, a w konsekwencji że istnieje możliwość zaliczenia tego odpisu w koszty uzyskania przychodów w 2008 roku, uznać należy za prawidłowe pod warunkiem, że przedmiotowa należność od zagranicznego kontrahenta została uprzednio zarachowana do przychodów należnych na podstawie art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.


Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).


Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.



doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
Dołącz do zarejestrowanych użytkowników i korzystaj wygodnie z epodatnik.pl.   Rejestracja jest prosta, szybka i bezpłatna.

Reklama

Przejrzyj zasięgi serwisu epodatnik.pl od dnia jego uruchomienia. Zobacz profil przeciętnego użytkownika serwisu. Sprawdź szczegółowe dane naszej bazy mailingowej. Poznaj dostępne formy reklamy: display, mailing, artykuły sponsorowane, patronaty, reklama w aktywnych formularzach excel.

czytaj

O nas

epodatnik.pl to źródło aktualnej i rzetelnej informacji podatkowej. epodatnik.pl to jednak przede wszystkim źródło niezależne. Niezależne w poglądach od aparatu skarbowego, od wymiaru sprawiedliwości, od inwestorów kapitałowych, od prasowego mainstreamu.

czytaj

Regulamin

Publikacje mają charakter informacyjny. Wydawca dołoży starań, aby informacje prezentowane w serwisie były rzetelne i aktualne. Treści prezentowane w serwisie stanowią wyraz przekonań autorów publikacji, a nie źródło prawa czy urzędowo obowiązujących jego interpretacji.

czytaj