Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB2/436-553/12-2/MZ
z 14 stycznia 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 16.10.2012 r. (data wpływu 29.10.2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży udziałów w prawie własności wodociągu - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29.10.2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży udziałów w prawie własności wodociągu.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 9 października 2012 r. Wnioskodawca jako kupujący zawarł umowę sprzedaży udziałów w prawie własności wodociągu od jego współwłaścicieli, który dokonali w roku 2000 oraz 2005 budowy tego wodociągu o łącznej długości 135,5 mb. 1 w drodze gminnej. Przedmiotem umowy – zgodnie z jej treścią jest sprzedaż udziałów w prawie własności odcinka sieci wodociągowej o długości 135,5 m wybudowanej w roku 2000 oraz częściowo w roku 2005, stanowiącej sieć i urządzenia do doprowadzania wody, o których mowa w art. 49 kodeksu cywilnego, zlokalizowane na terenie Miasta. W wyniku umowy sprzedający przenieśli na kupującego przysługujące im udziały we współwłasności przedmiotu sprzedaży a kupujący dokonał zapłaty ceny. Datę podpisania umowy strony określiły jako datę przeniesienia udziałów we własności urządzeń, przeniesienie posiadania oraz datę wejścia przedmiotu sprzedaży w skład przedsiębiorstwa kupującego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w związku z zawarciem i wykonaniem umowy sprzedaży udziałów w prawie własności wodociągu powstaje po stronie wnioskodawcy obowiązek sporządzenia deklaracji w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych oraz uiszczenia tego podatku w wysokości 2% wartości podstawy opodatkowania czyli wartości rynkowej rzeczy?

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 31 ust. 1 ustawy u.z.z.w. (ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i ścieki), osoby, które wybudowały z własnych środków urządzenia wodociągowe i urządzenia kanalizacyjne, mogą je przekazywać odpłatnie gminie lub przedsiębiorstwu wodociągowo-kanalizacyjnemu, na warunkach uzgodnionych w umowie. Od daty wejścia ustawy przepis ten był podstawą rozliczeń pomiędzy gminą lub przedsiębiorstwem wodociągowo-kanalizacyjnym, a osobami które na własny koszt wybudowały te urządzenia. Wówczas to umowa (lub porozumienie) miały charakter umowy o rozliczenie kosztów lub nakładów poniesionych na te urządzenia w zamian za przeniesienie własności urządzeń. Wówczas to umowa ta jako nie wymieniona w ustawie z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jednolity: Dz. U. 2010 r. Nr 101 poz. 649 ze zm.) (jako tzw. umowa nienazwana) nie podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Również przychody jakie osoby fizyczne osiągały z tego rozliczenia mogły być traktowane nie jako przychody ze sprzedaży, ale przychody z „innych źródeł” (jako rozliczenie nakładów i kosztów), co z kolei mogło rodzić obowiązek wystawienia informacji PIT-8C.

Aktualnie nie można jednak pominąć, istotnej zmiany jaka w tym zakresie zaszła po nowelizacji art. 49 kodeksu cywilnego dokonanej ustawą z dnia 30 maja 2008 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2008 r. Nr 116, poz. 731), oraz jego wykładni dokonanej w uchwale Sądu Najwyższego dnia 13 lipca 2011 r.(III CZP 26/2011, LexPolonica nr 2576075).

Dokonana nowelizacja spowodowała istotne zmiany w całym systemie prawa, które znalazły wyraz we wspomnianej uchwale Sądu Najwyższego z 13 lipca 2011 r. a które wpływają również na kwalifikację prawną danej umowy z punktu widzenia prawa podatkowego.

Zgodnie z tezą tej uchwały:

1. Podstawę roszczenia o zobowiązanie do odpłatnego przeniesienia własności urządzeń wodociągowych lub kanalizacyjnych stanowi - od chwili wejścia w życie ustawy z dnia 30 maja 2008 r. o zmianie ustawy - kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2008 Nr 116 poz. 731) - art. 49 § 2 k.c.
2. Jeżeli koszty budowy urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1 k.c., poniosło kilka osób, każdej z nich przysługuje - na podstawie art. 49 § 2 k.c. – wobec przedsiębiorcy, który przyłączył urządzenia do swojej sieci roszczenie o przeniesienie za wynagrodzeniem udziału w prawie własności tych urządzeń.
   
   

Dokonana uchwałą wykładnia prawa, diametralnie zmieniła kierunek oceny sytuacji właścicieli urządzeń wodociągowych, a mianowicie:

1. Stwierdza się, że wszelkie „rozliczenia” jak w przypadku wodociągu w ulicy R. opierają się już wyłącznie o art . 49 kodeksu cywilnego, a nie art . 31 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i ścieki.
2. Sąd najwyższy stwierdził, że art m. 31 u.z.z.w. nie może być stosowany jako podstawa rozliczeń. Cytat: „nie ma żadnego uzasadnienia teza, wedle której żądanie nabycia urządzenia przesyłowego od przedsiębiorcy oparte jest wciąż na art m. 31 ust. 1 u.z.z.w., skoro ten pierwszy przepis jednoznacznie, w sposób nie budzący wątpliwości, reguluje takie żądanie. Zgodnie z regułą lex posterior derogat legi priori, art . 31 ust. 1 u.z.z.w. powinien być uznany za usunięty z systemu prawnego”.
3. Wszelkie sposoby dotychczas określane jako „rozliczanie kosztów” przyjmują teraz postać „nabycia własności urządzeń.
4. Jedyne „rozliczenia” w tym zakresie mogą opierać się o typową umowę nabycia (przenoszącą własność) czyli np. sprzedaż, darowizna, itp.
5. W przypadku gdy kilka osób dokonało budowy urządzeń, sprawę rozstrzyga Sąd Najwyższy w następujący sposób: Pod użytym w art . 49 § 2 zd. 1 k.c. pojęciem przeniesienia kosztów budowy urządzeń, należy rozumieć typowe zdarzenia prawne, w szczególności czynności prawne, z którymi ustawa łączy skutek w postaci nabycia własności rzeczy ruchomych. Podobnie jak w przypadku własności, źródłem współwłasności są zdarzenia prawne z którymi ustawa łączy skutek w postaci nabycia przez określone podmioty udziałów we współwłasności rzeczy ruchomych. Jeśli zdarzenia takie mogą zostać zakwalifikowane jako ponoszenie kosztów budowy urządzeń, o których mowa w art . 49 § 1 k.c. to wówczas kwalifikacja ta dotyczy każdego z współuprawnionych podmiotów. Nie musi przy tym być tak, jak wskazuje się wariantowo w uzasadnieniu postanowienia o przedstawieniu zagadnienia prawnego, że o wielkości udziału przysługującego we własności tych urządzeń decyduje wyłącznie wysokość kosztów ich budowy poniesionych przez dany podmiot. O wielkości przysługującego udziału, jak również o wzajemnych uprawnieniach i obowiązkach współwłaścicieli rozstrzyga przede wszystkim treść stosunku prawnego będącego podstawą współwłasności. W braku takich postanowień przez odpowiednie zastosowanie art . 193 § 1 k.c. udziały we współwłasności urządzeń powinno oznaczać się według wysokości poniesionych kosztów ich budowy.
6. Jednocześnie należy podkreślić, że pomimo iż nowelizacja art . 49 kodeksu cywilnego weszła w życie 3 sierpnia 2008 r. to ma pełne zastosowanie do urządzeń nabytych mocą umowy czyli wodociągu wybudowanego w roku 2000 oraz 2005. Potwierdził to wyraźnie Sąd Najwyższy we wspomnianej uchwale, gdzie stwierdził, że: „Art . 49 k.c. dotyczy również sytuacji, w których odnośnie urządzenia zostały wybudowane i podłączone do sieci przed dniem 3 sierpnia 2008 r. Retroaktywność art . 49 k.c. nie narusza reguły wyrażonej w art. 3 k.c. gdyż wynika z celu regulacji, jakim było uporządkowanie stanu prawnego związanego z podłączeniem wymienionych w tym przepisie urządzeń do sieci przedsiębiorstwa (tak też Sąd Najwyższy w wymienionych wyrokach dnia 22 stycznia 2010 r. zob. także akceptujące retroaktywny charakter art . 31 u.z.z.w. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 2 marca 2006 r. I CSK 83/2005 (LexPolonica nr 2050337); z dnia 23 lipca 2003 r. II CKN 346/2001 (LexPolonica nr 1612010); z dnia 26 lutego 2003 r. II CK 40/2002 Biuletyn Sądu Najwyższego 2003/8 str. 7)”.
   
   

Przenosząc powyższe uwagi na grunt ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jednolity: Dz. U. 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.) stwierdzić w myśl powyższej wykładni, że umowa z dnia 9 października 2012 r. sprzedaży udziałów w prawie własności wodociągów jest typową umową sprzedaży udziałów w prawie własności rzeczy ruchomej.

W tym stanie rzeczy na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 4 pkt 1 w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. „a” Spółka jako kupujący jest zobowiązana uiścić podatek od czynności cywilnoprawnej jak w przypadku nabycia ruchomości czyli według stawki 2%. Zdaniem wnioskodawcy po jego stronie powstanie w tym podatku obowiązek podatkowy z tytułu podatku od czynności cywilnoprawnych. Jako kupujący z tytułu umowy sprzedaży własności ruchomości (udziałów w prawie własności tej ruchomości od współwłaścicieli) powinien uiścić należny podatek jak od umowy sprzedaży ruchomości. Taka interpretacja zapewni spójność prawa podatkowego z rozumieniem tej czynności prawnej na gruncie prawa cywilnego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.), podatkowi podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

W myśl przepisu art. 535 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę, przy czym stosownie do art. 555 ww. ustawy przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio między innymi do sprzedaży praw majątkowych.

Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej (art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy) i przy umowie sprzedaży ciąży na kupującym (art. 4 pkt 1 cyt. ustawy).

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podstawę opodatkowania przy umowie sprzedaży stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego. Zgodnie z art. 6 ust. 2 ww. ustawy wartość rynkową określa się na podstawie przeciętnych cen przedmiotu czynności cywilnoprawnych stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Przepis art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych określa stawki podatku, które wynoszą od umowy sprzedaży:

1. nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym - 2%,
2. innych praw majątkowych - 1%.
   
   

Czynności cywilnoprawne zawarte w katalogu zamkniętym określonym w art. 1 wymienionej ustawy podlegają omawianemu podatkowi od czynności cywilnoprawnych, o ile spełniają przesłanki zawarte w art. 1 ust. 4 cytowanej ustawy.

Zgodnie z powyższym artykułem czynności cywilnoprawne w tym umowy sprzedaży podlegają omawianemu podatkowi, jeżeli ich przedmiotem są:

1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
   
   

Należy wskazać, iż w myśl art. 10 ust. 1 ustawy podatnicy są obowiązani, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru, oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek jest pobierany przez płatnika.

Zgodnie natomiast z ust. 2 ww. przepisu notariusze są płatnikami podatku od czynności cywilnoprawnych dokonywanych w formie aktu notarialnego.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż w dniu 9 października 2012 r. Wnioskodawca jako kupujący zawarł umowę sprzedaży udziałów w prawie własności wodociągu od jego współwłaścicieli, który dokonali w roku 2000 oraz 2005 budowy tego wodociągu o łącznej długości 135,5 mb. 1 w drodze gminnej. Przedmiotem umowy – zgodnie z jej treścią jest sprzedaż udziałów w prawie własności odcinka sieci wodociągowej o długości 135,5 m wybudowanej w roku 2000 oraz częściowo w roku 2005, stanowiącej sieć i urządzenia do doprowadzania wody, o których mowa w art. 49 kodeksu cywilnego, zlokalizowane na terenie Miasta. W wyniku umowy sprzedający przenieśli na kupującego przysługujące im udziały we współwłasności przedmiotu sprzedaży a kupujący dokonał zapłaty ceny. Datę podpisania umowy strony określiły jako datę przeniesienia udziałów we własności urządzeń, przeniesienie posiadania oraz datę wejścia przedmiotu sprzedaży w skład przedsiębiorstwa kupującego. A zatem, przyjmując za Wnioskodawcą, iż czynność przeniesienia udziałów w prawie własności wodociągu przybrała postać umowy sprzedaży, w analizowanej sprawie Wnioskodawca zobowiązany był do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistniałego zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.