INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przedstawione we wniosku z dnia 24 sierpnia 2009 r. (data wpływu 26 sierpnia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie nabycia własnych udziałów w celu ich umorzenia – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 sierpnia 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie nabycia własnych udziałów w celu ich umorzenia.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Po przeprowadzeniu restrukturyzacji Wnioskodawca (dalej: „Spółka") będzie miała dwóch udziałowców (tj. x oraz y).

W związku z dalszymi planami restrukturyzacyjnymi w Grupie, planowane jest doprowadzenie do sytuacji, w której docelowo Spółka będzie miała tylko jednego udziałowca (tj. x - który jest spółką holdingową i - co do zasady - spółką macierzystą wszystkich podmiotów operacyjnych w grupie kapitałowej).

W związku z powyższym, drugi udziałowiec (tj. y) dokona nieodpłatnego zbycia udziałów posiadanych w kapitale Spółki na jej rzecz, celem umorzenia (czynność przewidziana w art. 199 § 3 Kodeksu spółek handlowych).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w wyniku opisanego zdarzenia powstanie po stronie Spółki - która będzie nabywcą własnych udziałów, w celu ich umorzenia - obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych...

Zdaniem Wnioskodawcy, nabycie przez Spółkę udziałów we własnym kapitale, od udziałowca, celem ich umorzenia, nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Przemawiają za takim stanowiskiem następujące argumenty:

1. Zgodnie z postanowieniami art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, póz. 450 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:
   • umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
   • umowy pożyczki,
   • umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
   • umowy dożywocia,
   • umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,
   • ustanowienia hipoteki,
   • ustanowienia odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
   • umowy depozytu nieprawidłowego,
   • umowy spółki (akty założycielskie).
   Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają także - na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy - zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W zakresie przedmiotowym ustawy zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 3 mieszczą się także orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.
   Stosownie do postanowień art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnych. Zgodnie natomiast z art. 4 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych obowiązek podatkowy przy umowie sprzedaży ciąży na kupującym.
   Zatem, jak z powyższego wynika, ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą (wynikającą ze wspomnianego art. 1 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych), zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa.
   Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.
   
   
2. W myśl przepisu art. 535 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r., Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę, przy czym stosownie do art. 555 ww. ustawy przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio między innymi do sprzedaży praw majątkowych.
   W świetle powyższego należy stwierdzić, iż cena obok oznaczenia przedmiotu sprzedaży stanowi element przedmiotowo istotny umowy sprzedaży. Zapłata ceny jest podstawowym obowiązkiem kupującego. Cena jest ekwiwalentem rzeczy lub praw, nabytych w drodze umowy sprzedaży. Zawiera ona w sobie trzy elementy: wartość rzeczy, zysk sprzedawcy oraz koszty po jego stronie.
   Natomiast stosownie do art. 199 Kodeksu spółek handlowych spółka może nabyć udziały wspólnika w celu umorzenia. Na podstawie § 3 tego artykułu dopuszczalne jest również, za zgodą wspólnika, nabycie tych udziałów bez wynagrodzenia. Ustalenie ceny zbycia udziału nie jest zatem podstawowym, niezbędnym elementem tej czynności, koniecznym do jej ziszczenia. Wypłacone wynagrodzenie jest elementem odszkodowawczym, rekompensującym umorzenie udziału dotychczasowemu wspólnikowi. Jest to szczególna czynność prawna wynikająca z praw i obowiązków udziałowca regulowana przepisami prawa spółek handlowych, nie będąca sprzedażą i nie wymieniona w katalogu zamkniętym, zawartym w przepisie art. 1 czynności prawnych objętych obowiązkiem podatkowym w ustawie z dnia 9 września 2000 roku o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 8, poz. 959 wraz z późniejszymi zmianami).
   W przypadku określonego w art. 199 cyt. Kodeksu spółek handlowych nabycia od wspólnika udziałów przez spółkę w celu ich umorzenia występuje - co do zasady - wynagrodzenie (należy pamiętać, że w przedstawionym stanie przyszłym Spółka nabędzie udziały bez wynagrodzenia).
   Termin „wynagrodzenie" nie jest tożsamy z ceną. Użycie w art. 199 § 2 Kodeksu spółek handlowych terminu „wynagrodzenie" świadczy, iż na gruncie tego przepisu nie chodzi o sprzedaż w rozumieniu art. 535 Kodeksu cywilnego. Czynności tej zatem nie można zakwalifikować jako umowy sprzedaży.
   
   
3. Pojęcie „ceny" zawarte w art. 535 Kodeksu cywilnego i pojęcie „wynagrodzenia" określone w art. 199 Kodeksu spółek handlowych nie są zatem pojęciami tożsamymi, dlatego nabycie udziałów przez Spółkę od udziałowca celem ich umorzenia regulowane przepisami art. 199 Kodeksu spółek handlowych nie jest u mową sprzedaży, o której mowa w art. 535 Kodeksu cywilnego, w związku z czym nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.
   Spółka podkreśla, iż czynności podlegające opodatkowaniu przedmiotowym podatkiem zostały wskazane w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Zawarty w powyższym przepisie katalog czynności podlegających opodatkowaniu ww. podatkiem jest katalogiem zamkniętym. Oznacza to, iż w przypadku, gdy określona czynność nie została w nim wprost wymieniona, nie podlega ona opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zdaniem Spółki wśród czynności opodatkowanych ww. podatkiem nie wymieniono czynności nabycia udziałów własnych celem ich umorzenia. Ponadto nabycie udziałów w celu ich umorzenia nie spełnia znamion sprzedaży praw majątkowych w rozumieniu Kodeksu cywilnego.
   Niezależnie od powyższego, w przypadku nabycia udziałów przez Spółkę, w celu ich umorzenia, bez wynagrodzenia, nie byłoby możliwości ustalenia podstawy opodatkowania na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (gdyby - co oczywiste - taka czynność w ogóle była objęta tą ustawą, co, jak wykazała Spółka, nie ma miejsca).
   
   

Na potwierdzenie swojego stanowiska Spółka powołuje się na:

• interpretację indywidualną wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 3 stycznia 2008r. (sygn. IBPB2/436-36/07/HS/KAN-1295/10/07),
• postanowienie Naczelnika Małopolskiego Urzędu Skarbowego z dnia 20 lipca 2007r. (sygn. PMO/436-16/07/61688/2007),
• pismo Naczelnika Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z dnia 10 maja 2004r. (sygn. US72/SPC/436/14/2004),
• pismo Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego Łódź-Bałuty z dnia 10 grudnia 2004r. (sygn. l USB IV 436/4/04).

Reasumując, stwierdzić należy, iż nabycie przez Spółkę udziałów spółki z ograniczoną odpowiedzialnością od wspólnika (w tym również bez wynagrodzenia) w celu ich umorzenia - jest szczególnym rodzajem umowy, niewymienionym w zakresie przedmiotowym ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, a tym samym nie podlega temu podatkowi.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych i postanowień organów podatkowych, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu informuje, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.