INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 12 maja 2009r. (data wpływu 18 maja 2009r.), uzupełnionym pismem z dnia 18 czerwca 2009r. (data wpływu 22 czerwca 2009r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie czy nieodpłatne użyczenie jest czynnością, która umożliwiłaby obniżenie kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 maja 2009r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie czy nieodpłatne użyczenie jest czynnością, która umożliwiłaby obniżenie kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 18 czerwca 2009r. (data wpływu 22 czerwca 2009r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu nr z dnia 1 czerwca 2009r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Gmina przystępuje wraz z Urzędem Marszałkowskim Województwa i innymi partnerami (jednostkami samorządu terytorialnego) do realizacji projektu System Informacji Turystycznej, który ma otrzymać dofinansowanie z Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013. W ramach tego projektu Gmina buduje budynek – Centrum Obsługi Ruchu Turystycznego, w którym będzie się mieściła siedziba Punktu Informacji Turystycznej. Na etapie eksploatacji budynek ten zostanie nieodpłatnie użyczony dla Biura Festiwalowego, które jest płatnikiem podatku VAT oraz realizuje zadania własne Gminy z zakresu kultury.

W piśmie z dnia 18 czerwca 2009r. Wnioskodawca wyjaśnił, iż wybudowany budynek Centrum Informacji Turystycznej będzie bezpłatnie udostępniany (13,2% powierzchni budynku) przez Gminę na podstawie umowy Operatorowi, jakim będzie Biuro Festiwalowe (BF), które będzie prowadziło na wskazanej powierzchni System Informacji Turystycznej. Na tej części powierzchni budynku będą wykonywane czynności nieopodatkowane podatkiem VAT np. informacja turystyczna, rozdawnictwo bezpłatne informatorów, map itp. Przedmiotowa część budynku będzie dofinansowana ze środków UE.

W pozostałej części tj. 86,8% budynku nie objętej zakresem projektu, będącej własnością Gminy będą wykonywane czynności opodatkowane podatkiem VAT np. mała gastronomia, sprzedaż pamiątek, przechowalnia bagażu itp.

Wnioskodawca zakłada, że w części SIT nie będzie miał możliwości obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego zawartego w fakturach dokumentujących nabycie towarów i usług związanych z budową budynku Centrum Obsługi Ruchu Turystycznego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie (ostatecznie sformułowane w piśmie z dnia 18 czerwca 2009r.):

Czy nieodpłatne wykorzystywanie tego budynku (w części wskazanej powyżej) przez Biuro Festiwalowe w celu realizacji zadań własnych gminy będzie czynnością, która umożliwiałaby Gminie obniżanie kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego...

Zdaniem Wnioskodawcy, opisany stan przyszły nie będzie rodził możliwości obniżania kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Opodatkowaniu podatkiem VAT podlega, co do zasady odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług, więc nieodpłatne świadczenie usług (jakim jest bezpłatne użytkowanie budynku na podstawie umowy użyczenia) podlega opodatkowaniu, jedynie jeżeli spełnione zostały przesłanki art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Brak spełnienia choćby jednego z tych warunków powoduje, że czynność nieodpłatnego świadczenia usług w ogóle nie będzie podlegała przepisom ustawy o podatku VAT.

Przekazanie budynku do użytkowania umową użyczenia odbywa się w ramach wykonywania zadań własnych Gminy (nieopodatkowanych podatkiem VAT).

Aby nieodpłatne przekazanie w ramach umowy użyczenia spełniało warunki umożliwiające uznanie tych usług za niepodlegające opodatkowaniu podatkiem VAT to świadczenie tych usług (użyczenie) musi być związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, zaś podatnikowi może (ale nie musi) przysługiwać prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tą usługą (użyczeniem).

Ustawa posługuje się pojęciem „związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa”, co w wypadku Gmin, wiąże się z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych na nie przez przepisy prawa. Reasumując, wykonywanie zadań publicznych przez JST jest związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa.

Uznanie pewnych kategorii czynności organów JST za niepodlegające opodatkowaniu podatkiem VAT oraz odpowiednie zakwalifikowanie zakupów jako służące czynnościom niepodlegającym opodatkowaniu, czyli niezezwalające na odliczanie zawartego w nich podatku naliczonego, pozwala na stwierdzenie, że użyczenie przedmiotu tego zakupu w ogóle nie podlega opodatkowaniu. JST przekazując bowiem innym podatnikom (gminnym instytucjom kultury) w użyczenie różne składniki swojego majątku do wykonywania zadań publicznych wykonują czynności, w których prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie ma zastosowania. Wykonywanie zadań publicznych oraz jednostki je wykonujące są poza zakresem przedmiotowym i podmiotowym podatku VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy o VAT kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezpośredni i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Stosownie do przepisu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Należy zaznaczyć, że jednostki samorządu terytorialnego takie jak gminy, powiaty czy województwa, są innymi niż organy władzy publicznej, uczestnikami sektora finansów publicznych, zatem nie korzystają z wyłączenia z opodatkowania, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, lecz są objęte zwolnieniem o którym mowa w § 13 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1336)

Zgodnie z tym przepisem zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Należy zatem podkreślić, iż wykonywanie zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jednakże czynności te korzystają ze zwolnienia na podstawie cytowanego powyżej § 13 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują sprawy kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych, utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych oraz promocji gminy (art. 7 ust. 1 pkt 10, pkt 15 i pkt 18 cyt. ustawy o samorządzie gminnym).

W celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi (art. 9 ust. 1 cyt. ustawy).

Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż Gmina przystępuje wraz z Urzędem Marszałkowskim Województwa i innymi partnerami (jednostkami samorządu terytorialnego) do realizacji projektu System Informacji Turystycznej, który ma otrzymać dofinansowanie z Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013. W ramach tego projektu Gmina buduje budynek – Centrum Obsługi Ruchu Turystycznego, w którym będzie się mieściła siedziba Punktu Informacji Turystycznej. Na etapie eksploatacji budynek ten zostanie nieodpłatnie użyczony dla Biura Festiwalowego, które jest płatnikiem podatku VAT oraz realizuje zadania własne Gminy z zakresu kultury.

Wybudowany budynek Centrum Informacji Turystycznej będzie bezpłatnie udostępniany (13,2% powierzchni budynku) przez Gminę na podstawie umowy Operatorowi, jakim będzie Biuro Festiwalowe (BF), które będzie prowadziło na wskazanej powierzchni System Informacji Turystycznej. Na tej części powierzchni budynku będą wykonywane czynności nieopodatkowane podatkiem VAT np. informacja turystyczna, rozdawnictwo bezpłatne informatorów, map itp. Przedmiotowa część budynku będzie dofinansowana ze środków UE.

W pozostałej części tj. 86,8% budynku nie objętej zakresem projektu, będącej własnością Gminy będą wykonywane czynności opodatkowane podatkiem VAT np. mała gastronomia, sprzedaż pamiątek, przechowalnia bagażu itp.

Kwestia budzącą wątpliwość Wnioskodawcy jest fakt, czy nieodpłatne użyczenie ww. części budynku jest czynnością umożliwiającą Gminie obniżenie kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Przez umowę użyczenia, w świetle regulacji art. 710-719 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U Nr 16, poz. 93), użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy. Umowa użyczenia nie przenosi własności rzeczy.

Powyższe oznacza, że oddanie do bezpłatnego używania na podstawie umowy użyczenia jest nieodpłatnym świadczeniem usług.

Stosownie do art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez świadczenie usług, rozumie się - zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT - każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Nieodpłatna dostawa towarów oraz nieodpłatne świadczenie usług, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, za wyjątkiem ściśle określonych sytuacji, wskazanych w art. 7 ust. 2 oraz art. 8 ust. 2 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o VAT za odpłatne świadczenie usług uznaje się także nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami w całości lub w części.

Zatem, aby nieodpłatne świadczenie usług było objęte opodatkowaniem podatkiem VAT muszą być spełnione łącznie dwa warunki. Po pierwsze ustawa wyraźnie wskazuje, że nie ma podstaw do opodatkowania usług świadczonych wprawdzie nieodpłatnie, lecz w związku z prowadzonym przez podatnika przedsiębiorstwem. Przez usługi niezwiązane z prowadzeniem przedsiębiorstwa należy uznać wszelkie usługi, których świadczenie odbyło się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności.

Drugim warunkiem objęcia nieodpłatnych usług podatkiem VAT jest istnienie prawa podatnika do odliczenia całości lub części podatku naliczonego związanego ze świadczonymi usługami.

Z powyższego wynika, że warunkiem opodatkowania nieodpłatnego świadczenia usług jest łączne spełnienie powyższych przesłanek. Niedopełnienie któregokolwiek z warunków określonych w art. 8 ust. 2 ustawy jest podstawą do traktowania nieodpłatnej usługi jako niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W myśl cytowanych powyżej przepisów o samorządzie gminnym, zadania z zakresu turystyki, utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz promocji gminy tj. w przedmiotowej sprawie remont części budynku (13,2% powierzchni) w celu wykonywania tych zadań, należą do zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego. Oznacza to, że czynność nieodpłatnego użyczenia części budynku podmiotowi, które te zadania także będzie wykonywał, jest czynnością związaną z prowadzeniem przedsiębiorstwa.

Ponieważ, jak wskazano powyżej warunkiem opodatkowania nieodpłatnego świadczenia usług jest łączne spełnienie obydwu przesłanek. Spełnienie tylko jednej z nich, nie powoduje opodatkowania podatkiem VAT.

Wobec powyższego, nieodpłatne użyczenie części budynku przez Gminę, dla Biura Festiwalowego z przeznaczeniem na System Informacji Turystycznej, nie podlega opodatkowaniu VAT, ponieważ czynność ta związana jest prowadzeniem przedsiębiorstwa.

Tym samym nieodpłatne użyczenie części budowanego budynku Biuru Festiwalowemu, nie będzie czynnością, która umożliwiałaby Wnioskodawcy obniżenie kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, bowiem jak wskazano na wstępie prawo to może zostać zrealizowane pod warunkiem, że występuje związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy, iż opisany stan przyszły tj. nieodpłatne użyczenie części budynku przez Gminę, dla Biura Festiwalowego, nie podlega opodatkowaniu VAT, a zatem czynność ta nie umożliwi obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego należało uznać za prawidłowe.

Jednakże należy zauważyć, że Wnioskodawca wywodzi prawidłowy skutek prawny, jednak z innej podstawy prawnej. Jednostki samorządu terytorialnego takie jak gminy nie korzystają bowiem z wyłączenia z opodatkowania lecz są objęte zwolnieniem. Zatem brak możliwości obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie jest spowodowany tym, że gmina jako jednostka samorządu terytorialnego w zakresie realizacji zadań własnych pozostaje poza zakresem przedmiotowym i podmiotowym podatku VAT, lecz tym, że w przedmiotowej sprawie nieodpłatne użyczenie budynku przez Gminę, Biuru Festiwalowemu nie podlega opodatkowaniu VAT, jako nieodpłatne świadczenie usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.