INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 11.12.2008r. (data wpływu 18.12.2008r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów podatkowych kwoty odszkodowania za wcześniejsze rozwiązanie umowy podnajmu - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18.12.2008r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów podatkowych kwoty odszkodowania za wcześniejsze rozwiązanie umowy podnajmu.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Spółka zawarła w dniu 12 grudnia 2003r. z firmą…(aktualnie X Polska) umowę najmu na czas określony do 2010 roku z prawem podnajmu. Powyższa umowa zawiera zapis, że „Najmowana nieruchomość gruntowa i „Obiekt Najmu” wynajmowany jest z przeznaczeniem na działalność administracyjną i dydaktyczną Szkoły Wyższej, inną działalność edukacyjno-konferencyjną, działalność biurową Najemcy oraz działalność prowadzoną przez podmioty, którym Najemca podnajmie część Obiektu Najmu ...” (par. 1 pkt 3 umowy). W przedmiotowym budynku od lipca 2003r. mieściła się Szkoła Wyższa..., która posiadała umowę najmu z poprzednim najemcą budynku - V.

Spółka podpisała także umowę podnajmu ze Szkołą Wyższą.... Pomieszczenia - tak jak i wcześniej - miały być wykorzystywane na działalność edukacyjną oraz administracyjną Uczelni. Umowa podnajmu została zawarta na czas określony do dnia 30.09.2010r. (analogiczny do okresu obowiązującego w umowie zawartej pomiędzy Spółką a H... (aktualnie X Polska).

Przejmując od H..(aktualnie X Polska) powierzchnię Spółka uzyskała zapewnienie właściciela, iż w wynajmowanym budynku mogą być świadczone usługi edukacyjne. W sierpniu 2006 roku Spółka oraz podnajemca Szkoła Wyższa... otrzymała zawiadomienie od Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie zmiany sposobu użytkowania części budynku administracyjno-biurowego jako edukacyjny. Urząd Nadzoru Budowlanego uznał, iż użytkowane przez Szkołę Wyższą pomieszczenia nie spełniają wymogów ustawowych i nakazał zaprzestanie działalności. W styczniu 2007r. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego nałożył na właściciela obiektu ( X Polska) obowiązek wstrzymania użytkowania budynku na cele edukacyjne w trybie natychmiastowym. Postanowienie otrzymała Spółka i Szkoła Wyższa...

Konsekwencją powyższego było wypowiedzenie umowy przez Szkołę Wyższą. Jednocześnie Szkoła Wyższa w oparciu o par. 13 pkt 4 umowy najmu zażądała od Spółki wypłaty odszkodowania za niemożność korzystania przez Szkołę z powierzchni dydaktycznych do końca okresu, na który była zawarta umowa. Zgodnie z powołanym paragrafem (13 pkt 4) „W przypadku zakończenia umowy przed 01.09.2010r. z winy Wynajmującego, Wynajmujący jest zobowiązany do zapłaty na rzecz Najemcy kwoty stanowiącej różnicę pomiędzy kwotą będącą iloczynem 8 (11-3) EURO x powierzchnia najmu x liczba miesięcy w okresie od dnia zakończenia stosunku najmu do dnia obowiązywania niniejszej umowy, tzn. do dnia 30.09.2010r.”

W dniu 24 kwietnia 2007r. Szkoła Wyższa wystąpiła do Sądu Rejonowego z wnioskiem o wypłatę odszkodowania w kwocie 1 212 766,08zł.

W dniu 23 lipca 2007r. przed Sądem Rejonowym Wydział Cywilny, Strony zawarły ugodę, iż Spółka zobowiązuje się zapłacić na rzecz Szkoły Wyższej kwotę 1 207 000 (milion dwieście siedem tysięcy) złotych tytułem odszkodowania za nie wykonanie umowy najmu z dn. 1 października 2004r z przyczyn leżących po stronie X Sp. z o.o. z siedzibą w K w następujących ratach...” płatnych co miesiąc przez 36 miesięcy.

Spółka rozpoczęła wypłatę odszkodowania, pierwsza rata została dokonana w sierpniu 2007r. Jednocześnie Spółka wystąpiła do X Polska o wypłatę odszkodowania w wysokości ekwiwalentnej, wysyłając wezwanie do zapłaty oraz złożyła wezwanie X Polskę do próby ugodowej przed Sądem Rejonowym dla K.

W związku z powyższym powstaje pytanie:

Czy kwota wypłacana przez Spółkę Szkole Wyższej… z tytułu odszkodowania za wcześniejsze rozwiązanie umowy podnajmu jest kosztem uzyskania przychodów...

Zdaniem Spółki kwota wypłacanego odszkodowania jest kosztem uzyskania przychodów, bowiem jego poniesienie wynika z ryzyka prowadzenia działalności gospodarczej. Spółka nie mogła przewidzieć konieczności wcześniejszego rozwiązania umowy najmu, a ponadto taki koszt nie jest zawarty w wykazie kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W momencie zapłaty odszkodowania przez X Polska, dla Spółki uzyskane pieniądze będą stanowiły przychód do opodatkowania.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. – Kodeks Cywilny ( Dz. U. nr 16, poz. 93 z późn. zm. ) przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz ( art. 659 § 1 k.c. ). Jeżeli umowa najmu tego nie zabrania, najemca w czasie trwania umowy najmu może rzecz najętą oddać w całości lub w części osobie trzeciej w podnajem albo do bezpłatnego używania ( art. 668 § 1 zd. pierwsze k.c.). Umowa najmu jest umową wzajemną. Wynajmujący ma zarówno prawo do żądania umówionego czynszu, ale również obowiązek wydania rzeczy najemcy do używania w czasie oznaczonym w umowie. Obowiązkiem najemcy jest uiszczanie czynszu, a jednocześnie najemca ma prawo żądania od wynajmującego wydania rzeczy do używania. A zatem każda ze stron jest zobowiązana do świadczenia wobec drugiej , uznawanego za odpowiednik tego co sama otrzymuje. Każda ze stron jest dłużnikiem i wierzycielem drugiej.

Jeżeli dłużnik nie spełnia świadczenia, które zgodnie z treścią stosunku prawnego należy się wierzycielowi, temu ostatniemu zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego przysługuje roszczenie o naprawienie szkody wynikłej z niewykonania zobowiązania przez dłużnika. Zgodnie z art. 471 kodeksu cywilnego dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Stosownie zaś do art. 485 k.c. jeżeli przepis szczególny stanowi, że w razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego dłużnik, nawet bez umownego zastrzeżenia, obowiązany jest zapłacić wierzycielowi określoną sumę, stosuje się odpowiednio przepisy o karze umownej.

Zasady kwalifikowania wydatków do kosztów uzyskania przychodów określa ustawa z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych ( t.j. Dz. U. z 2000r., nr 54, poz. 654 z późn. zm. ) w art. 15 ust. 1, zgodnie z którym kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów enumeratywnie wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy. Z powyższej definicji kosztów uzyskania przychodów wynika, że ustawodawca określając w sposób ogólny koszty, wymaga od podatnika podejmowania działań celowych , racjonalnych.

Do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się sankcji cywilnoprawnych w formie kar umownych czy odszkodowań. Należy jednak zauważyć, że ustawodawca kierował się w tym względzie zasadą, aby nie premiować działań sprzecznych z istotą umów, zagrożonych karami.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług. W powyższym przepisie ustawodawca wprost wyraża, jakiego rodzaju kary umowne i odszkodowania nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Są to kary czy odszkodowania wynikające z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązań. Kary są wynikiem niewłaściwego działania lub zaniechania dłużnika. Co do pozostałych kar i odszkodowań, chociaż niewymienionych w negatywnym katalogu zawartym w art. 16 ust. 1 ustawy nie oznacza to, że automatycznie można taki wydatek uznać za koszt podatkowy. Pomiędzy poniesionym kosztem a potencjalnym przychodem musi zaistnieć związek przyczynowo-skutkowy, albo musi być to wydatek poniesiony w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Należy zauważyć różnicę w wydatku w postaci odszkodowania wypłaconego w wyniku własnych zaniedbań a odszkodowania wypłaconego na skutek okoliczności, za które podatnik nie ponosi odpowiedzialności.

Odnosząc powyższe do przedmiotowej sprawy należy stwierdzić, że:

1. Spółka ( najemca ) zawierając z właścicielem umowę najmu, która zawierała zapis , że obiekt najmu wynajmowany jest z przeznaczeniem na działalność administracyjną i dydaktyczną, miała prawo oczekiwać, że właściciel dołożył należytej staranności w zakresie spełnienia wymogów ustawowych wynajmowanych pomieszczeń na określoną działalność
2. Zawierając umowę podnajmu i posiadając zapewnienie właściciela, iż w wynajmowanym budynku mogą być świadczone usługi edukacyjne nie mogła przewidzieć konieczności wcześniejszego rozwiązania umowy z podnajemcą,
3. Najem został zakończony przed terminem na skutek decyzji administracyjnej w zakresie wstrzymania użytkowania budynku na cele edukacyjne,
4. Umowa podnajmu nie powoduje zawiązania bezpośredniego stosunku prawnego miedzy wynajmującym a osobą trzecią; w sytuacji rozwiązania umowy podnajmu osoba trzecia posiada roszczenie o naprawienie szkody w stosunku do najemcy, chociaż w przedmiotowej sprawie to wynajmujący z powodu niedołożenia staranności ponosi odpowiedzialność za przedterminowe rozwiązanie umowy podnajmu co zresztą potwierdził Sąd w treści ugody sądowej zawartej między Spółką a osobą trzecią, której przyznał odszkodowanie za nie wykonanie umowy najmu z przyczyn leżących po stronie wynajmującego.
   
   

Biorąc powyższe pod uwagę w ocenie Organu odszkodowanie wypłacane przez Spółkę nie mieszczące się w katalogu wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów, stanowi koszt podatkowy pod warunkiem podjęcia dostępnych prawem działań w celu uzyskania odszkodowania od właściciela przedmiotu najmu. Podjęcie działania przez Spółkę w formie wezwania właściciela do zapłaty i propozycja ugody przed sądem sprzyja uzyskaniu takiego przychodu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Spółki w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.