INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 12 listopada 2008r. (data wpływu do tut. Biura 17 listopada 2008r.) uzupełnionym w dniu 19 stycznia 2009r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu opodatkowania przychodu uzyskanego z tytułu sprzedaży nieruchomości – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 listopada 2008r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu opodatkowania przychodu uzyskanego z tytułu sprzedaży nieruchomości.

Z uwagi na braki formalne, pismem z dnia 12 stycznia 2009r. Znak: IBPB II/2-145-54/08/CJS wezwano do ich uzupełnienia. Uzupełnienia dokonano w dniu 19 stycznia 2009r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni w dniu 23 wrześniu 2008r. sprzedała działkę zabudowaną domem mieszkalnym drewnianym. Otrzymane pieniądze przekazała swojej wnuczce na zakup mieszkania.

Ponadto wnioskodawczyni nadmienia, iż dom ten wybudowała w 1953r. wraz z mężem, co jest zaznaczone w akcie notarialnym. Przedmiotowy budynek mieszkalny został wybudowany na działce należącej do matki wnioskodawczyni.

W dniu 28 września 1992r. zmarła matka wnioskodawczyni.

W dniu 05 marca 2008r. nastąpił częściowy dział spadku. W skład masy spadkowej po zmarłej w 1992r. matce wnioskodawczyni, bratanku wnioskodawczyni zmarłym w 1997r. i drugim bratanku wnioskodawczyni zmarłym w 2002r. wchodziły działki o Nr 711/1, 711/5, 707/2 i 707/3. Udział wnioskodawczyni w spadku po matce w ww. działkach wynosił 6/36. Oprócz wnioskodawczyni spadek nabyło 8 uprawnionych osób. W wyniku nieodpłatnego działu spadku wnioskodawczyni otrzymała działkę nr 707/2. Wnioskodawczyni twierdzi, że dział spadku został dokonany proporcjonalnie do wysokości udziału i był ekwiwalentny.

Zdaniem wnioskodawczyni faktycznie właścicielem domu oraz działki była przez 55 lat. Wnioskodawczyni informuje również, że na podstawie zaświadczenia naczelnika właściwego urzędu skarbowego wynika, że nabycie ww. nieruchomości po matce wnioskodawczyni, która zmarła w dniu 28 września 1992r. jest wolne od podatku od spadków i darowizn.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy za datę nabycia nieruchomości uznać należy datę zniesienia współwłasności tj. 2008r., czy datę śmierci spadkodawczyni tj. 1992r....

Wnioskodawczyni uważa, że skoro dział spadku był ekwiwalentny bez dopłat to własność działki i wybudowanego na niej domu nabyła z chwilą śmierci matki, była właścicielką przed sprzedażą 5 lat i jest to przychód nie podlegający opodatkowaniu.

Ponadto wnioskodawczyni powołuje na poparcie własnego stanowiska wyrok Sądu I SA Gd 38/08.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176, ze zm.) źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2 m. in.:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów

• jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.
  
  

Ustawą z dnia 16 listopada 2006r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2006r. Nr 217, poz. 1588) wprowadzono obowiązujące od 01 stycznia 2007r. zasady opodatkowania dochodów z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) – c) ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z uwagi na treść przepisu art. 7 ust. 1 powołanej ustawy z dnia 16 listopada 2006r., do przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), nabytych lub wybudowanych (oddanych do użytkowania) do dnia 31 grudnia 2006r. stosuje się zasady określone w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007r.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że wnioskodawczyni w drodze spadku po zmarłej matce otrzymała udział wynoszący 6/36 w działkach o Nr 711/1, 711/5 707/2, 707/3.

W wyniku przeprowadzonego w 2008r. – bez spłat - częściowego działu spadku, wnioskodawczyni po zmarłej matce, otrzymała na własność działkę nr 707/2. Z przedstawionego przez wnioskodawczynię stanu faktycznego wynika również, że dział spadku został dokonany proporcjonalnie do wysokości udziału jaki wnioskodawczyni nabyła w spadku po matce oraz był ekwiwalentny.

W dniu 23 września 2008r. wnioskodawczyni dokonała odpłatnego zbycia działki nr 707/2 wraz z posadowionym na niej budynkiem mieszkalnym.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera definicji nieruchomości, co oznacza, iż należy skorzystać z definicji nieruchomości zawartej w Kodeksie cywilnym.

Zgodnie z art. 46 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności. Grunty stanowiące odrębny przedmiot własności są więc z natury swej nieruchomościami, budynki natomiast trwale z gruntem związane są częścią składową nieruchomości zgodnie z zasadą superficies solo cedit, w myśl której własność nieruchomości gruntowej rozciąga się na budynki, które stały się częścią składową nieruchomości. Budynek trwale związany z gruntem, jako część składowa gruntu, nie może być przedmiotem odrębnej własności. Dlatego sprzedaż nieruchomości obejmuje zarówno zbycie gruntu, jak i znajdującego się na nim budynku, trwale z nim związanego.

Z powyższego wynika, że budynek trwale zwiany z gruntem jako część składowa gruntu nie może być przedmiotem odrębnej własności. Dlatego też w przedmiotowej sprawie sprzedaż nieruchomości obejmować będzie zarówno zbycie gruntu, jak i znajdującego się na nim budynku mieszkalnego, trwale z nim związanego.

Stwierdzić zatem należy, że pięcioletni okres, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 wyżej powołanej ustawy, będzie liczony od daty nabycia prawa własności grunt, niezależnie od tego, kiedy na gruncie tym wzniesiono budynek.

Dla ustalenia zatem jakie przepisy znajdą zastosowanie w sprawie, istotne jest ustalenie daty nabycia udziałów w przedmiotowej nieruchomości.

Nabycie udziału w prawie do nieruchomości nastąpiło w spadku po zmarłej matce.

Zgodnie z art. 924 i 925 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, natomiast otwarcie spadku następuje z chwilą śmierci spadkodawcy. Oznacza to, iż dniem nabycia przez wnioskodawczynię udziału w spadku jest data śmierci matki tj. 28 września 1992r.

Tym samym należy stwierdzić, że przychód uzyskany ze sprzedaży udziału nabytego w drodze spadku nie podlega w ogóle opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jako że od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie tego udziału w nieruchomości minęło pięć lat (art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Tym samym odpłatne zbycie tego udziału w przedmiotowej nieruchomości nie stanowi w ogóle źródła przychodu.

Natomiast w odniesieniu do skutków podatkowych dokonania działu spadku stwierdza się co następuje.

Zgodnie z art. 1035 ustawy Kodeks cywilny, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.Z instytucją działu spadku mamy więc do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Dział spadku nie jest tożsamy z nabyciem w drodze spadku.

Dział spadku polega na dokonaniu podziału rzeczy wspólnej należącej do wszystkich współwłaścicieli, ponieważ współwłaściciele mają swoje udziały w prawie, ale nie w rzeczy. W rezultacie dochodzi do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności. Jeżeli zatem udział w nieruchomości nabytej w całości w wyniku podziału jest zgodny z udziałem posiadanym przed działem spadku - nie następuje nabycie podlegające opodatkowaniu, ponieważ w ten sposób nie ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą (nieruchomością), jak i stan jej majątku osobistego. Dział spadku, w wyniku którego udział w nieruchomości nie zwiększył się, zmienia wyłącznie charakter własności.

Jedynie nabycie nieruchomości w drodze działu spadku w części przekraczającej udział spadkowy (nawet wówczas, jeżeli nabycie to następuje nieodpłatnie) stanowi nabycie w myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy. W konsekwencji należny jest podatek dochodowy z tytułu sprzedaż nieruchomości i praw majątkowych.

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, że wnioskodawczyni stoi na stanowisku, iż skoro dział spadku dokonany został bez spłat i ekwiwalentnie to nabycie przedmiotowej nieruchomości musiało nastąpić z chwilą śmierci spadkodawczyni.

Wobec powyższego tut. organ wyjaśnia, że pogląd wnioskodawczyni jest prawidłowy wyłącznie wówczas, o ile wartość udziału posiadanego przez nią przed działem spadku – będzie równa wartości udziału posiadanego po dokonanym dziale spadku, ale nie według subiektywnego przekonania wnioskodawczyni, lecz w świetle wyliczenia dokonanego na podstawie cen rynkowych obowiązujących na danym obszarze.

Dodatkowo należy podkreślić, iż z opisanego stanu faktycznego sprawy wynika, że w skład spadku wchodziła nie tylko ta konkretna nieruchomość.

Wobec tego należy wyjaśnić, że w przypadku, gdy przedmiotem spadku jest więcej niż jedna rzecz lub prawo, a w wyniku działu spadku wnioskodawczyni otrzymuje tylko np. jedną z tych rzeczy lub praw zrzekając się równocześnie swoich udziałów w innych rzeczach i prawach, dla obliczenia udziału nabytego w spadku w nieruchomości otrzymanej w wyniku działu spadku należy:

obliczyć wartość całego udziału spadkowego wnioskodawczyni, czyli zsumować wartość udziałów nabytych w każdej rzeczy czy prawie (wartość udziałów w poszczególnych rzeczach może być wszakże różna, bo zależeć będzie od wartości każdej z nieruchomości). Dopiero suma wartości tych udziałów będzie odzwierciedlała udział nabyty w drodze spadku. Następnie należy ustalić wartość udziału w poszczególnych rzeczach lub prawach jakie wnioskodawczyni otrzyma w drodze działu spadku.

Jeśli z porównania wartości udziału nabytego w drodze spadku z udziałem nabytym w drodze działu spadku powstanie nadwyżka wartości tak otrzymanych praw lub rzeczy ponad wartość udziału spadkowego w całym spadku, to tylko ta nadwyżka będzie podlegała opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 30e ustawy. Należy bowiem uznać, że wartość nieruchomości nabytej w części w spadku, a w części w drodze działu spadku nie będzie podlegała opodatkowaniu tylko w części odpowiadającej wartości udziału wnioskodawczyni nabytego w spadku.

W świetle tak przedstawionego stanu faktycznego organ podatkowy nie może potwierdzić prawidłowości stanowiska wnioskodawczyni. Wnioskodawczyni wskazała bowiem, że wartość nieruchomości nabytej przez nią w częściowym dziale spadku jest równa wartości udziału nabytego w spadku. Tymczasem o wartości tej nie decyduje przekonanie wnioskodawczyni, lecz obiektywne czynniki, czyli faktyczna wartość nieruchomości.

W związku z powyższym, skoro częściowy dział spadku nastąpił w dniu 05 marca 2008r., a z wniosku nie wynika czy wnioskodawczyni uzyskała na skutek powyższej czynności prawnej udział przekraczający udział nabyty w spadku, to jeśli faktycznie taki stan zaistniał - przysporzenie to musi być traktowane jako nowe nabycie, ponieważ udział przypadający wnioskodawczyni w majątku wspólnym ulegnie powiększeniu i nabycie to nie może być utożsamiane z nabyciem w drodze spadku.

Tym samym do przychodu uzyskanego ze sprzedaży udziału w nieruchomości nabytego w drodze umowy o częściowy dział spadku będą miały zastosowanie przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2007r.

Należy również nadmienić, że zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 06 listopada 2008r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2008r. Nr 209, poz. 1316) do przychodu (dochodu) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) – c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2008r., nabytych lub wybudowanych (oddanych do użytkowania) w okresie od dnia 1 stycznia 2007r. do dnia 31 grudnia 2008r., stosuje się zasady określone w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008r.

I tak stosownie do przepisu art. 30e ust. 1 i 4 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2007r. od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku i jest płatny w terminie złożenia zeznania za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie. Podstawą obliczenia podatku zgodnie z art. 30e ust. 2 ustawy jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw. Przy czym przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia (art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Stosownie natomiast do art. 22 ust. 6d ustawy za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn. Dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) nie łączy się z dochodami (przychodami) z innych źródeł.

Podsumowując stwierdzić należy, iż przychód uzyskany ze sprzedaży udziału w nieruchomości w części nabytego w drodze spadku nie stanowi źródła przychodu, gdyż zbycie nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku, w którym nastąpiło nabycie.

Natomiast przychód uzyskany ze sprzedaży udziału w nieruchomości nabytego w drodze częściowego działu spadku jeżeli wartość tak nabytego udziału przekroczyła udział nabyty w drodze spadku zgodnie z regulacją wynikającą z art. 30e ustawy o podatku dochodowym w brzmieniu obowiązującym od 01 stycznia 2007r. będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Należy dodatkowo wyjaśnić, że jeżeli po zapłacie podatku nastąpiłby uzupełniający dział spadku i w jego wyniku okaże się, że udział wnioskodawczyni nabyty w dziale spadku się zmieni, wnioskodawczyni będzie przysługiwało prawo wystąpienia o stwierdzenie nadpłaty podatku.

Tym samym stanowisko wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach, ul. Prosta 10, 25-366 Kielce po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.