Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/1/436-245/12/MCZ
z 10 października 2012 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 27 czerwca 2012 r. (data wpływu do tut. Biura – 10 lipca 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych powołania się przed organem podatkowym na darowizny pieniężne:

• w części dotyczącej obowiązku płacenia podatku od spadków i darowizn wg stawki 20% określonej w art. 15 ust. 4 ustawy o spadkach i darowiznach od darowizn pieniężnych otrzymanych w latach 2005 i 2006 – jest nieprawidłowe,
• w części dotyczącej obowiązku płacenia podatku od spadków i darowizn wg stawki 20% określonej w art. 15 ust. 4 ustawy o spadkach i darowiznach od darowizn pieniężnych otrzymanych w 2007 r. – jest prawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 10 lipca 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych powołania się przed organem podatkowym na darowizny pieniężne.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie usług weterynaryjnych. W dniu 22 maja 2012 r. rozpoczęła się kontrola podatkowa w zakresie prawidłowości i rzetelności dokonanych przez Wnioskodawcę rozliczeń w podatku dochodowym osób fizycznych za rok 2007 i 2008. Kontrola dotyczyła źródła pochodzenia majątku oraz przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych. Kontrolowanym był Wnioskodawca jako osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą.

W toku kontroli Wnioskodawca został poproszony o udokumentowanie, iż na dzień 01 stycznia 2007 r. (tj. w okresie wcześniejszym, niekontrolowanym), jak też w okresie kontroli posiadał wraz z małżonką środki finansowe pozwalające pokryć poniesione wydatki, w tym w szczególności wydatki związane z budową domu jednorodzinnego.

Między Wnioskodawcą a jego małżonką istnieje ustrój ustawowej wspólnoty małżeńskiej.

Aby udokumentować posiadanie środków pieniężnych Wnioskodawca okazał do kontroli, za zgodą małżonki, iż w roku 2005, 2006, 2007 małżonkowie otrzymali od najbliższej rodziny, tj. od ojca Wnioskodawcy oraz od brata jego żony, kwoty pieniężne na rachunek bankowy, które były im przekazane jako darowizny w związku z budową domu.

Wpłaty były następujące:

1. w 2005 r. - 80.000 zł łącznie (31 maja 2005 r. - 10.000 zł, 09 września 2005 r. - 20.000 zł, 23 grudnia 2005 r. - 50.000 zł) oraz
2. w 2006 r. - 120.000 zł łącznie (maj 2008 r. - 50.000 zł, 19 czerwca 2006 r. - 30.000 zł, 09 listopada 2006 r. - 20.000 zł, 01 grudnia 2006 r. - 20.000 zł) oraz
3. w 2007 r. - 45.000 zł łącznie (01 lutego 2007 r. - 20.000 zł, 02 lutego 2007 r. - 20.000 zł, 16 kwietnia 2007 r. – 5.000 zł).
   
   

Łączna suma otrzymana w ww. okresie to 245.000 zł, z czego w latach 2005, 2006 małżonkowie otrzymali 200.000 zł a w roku 2007 - 45.000 zł.

Wyżej wymienione darowizny nie zostały zgłoszone w urzędzie skarbowym zgodnie z obowiązującymi w 2005, 2006, 2007 roku przepisami ustawy o podatku od spadków i darowizn. Wnioskodawca i jego żona nie zgłosili otrzymanych środków pieniężnych będąc przekonanymi, iż są one zwolnione z podatku m.in. na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy o spadkach i darowiznach. Otrzymane kwoty zostały wydatkowane przez małżonków na zakup działek i budowę domu.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy od kwot otrzymanych w 2005 i w 2006 r. jako darowizny Wnioskodawca i jego żona mają zapłacić 20% podatek według przepisu art. 15 ust. 4 ustawy o spadkach i darowiznach, który obowiązuje od 01 stycznia 2007 r., czyli obowiązuje po latach, w których doszło do zdarzenia czyli do otrzymania darowizny?
2. Czy w przypadku gdyby organ skarbowy wydał teraz decyzję wymiarową z tytułu darowizn otrzymanych w 2005 i 2006 r. ustalając podatek wg stawki sankcyjnej 20% (według Wnioskodawcy przedawniony) - to Wnioskodawca ma zwrócić się do tegoż organu o uchylenie decyzji?
3. Czy od kwot otrzymanych w 2007 r. jako darowizny Wnioskodawca i jego żona mają zapłacić 20% podatek według przepisu art. 15 ust. 4 ustawy o spadkach i darowizn?
   
   

Ad. 1 i 2

Wnioskodawca uważa, iż od kwot, które otrzymał od ojca oraz jego żona od brata w latach 2005 i 2006, jako darowizny (które to wydatkowane zostały na budowę domu jednorodzinnego), małżonkowie nie mają obowiązku płacenia podatku od spadków i darowizn wg stawki 20% określonej w art. 15 ust. 4 ustawy o spadkach i darowiznach.

Uzasadniając powyższe stanowisko Wnioskodawca wskazał, iż nastąpiło przedawnienie zobowiązania podatkowego na podstawie m.in. przepisów rozdziału 8 ustawy Ordynacji podatkowej, wedle których to przepisów zobowiązanie z tych tytułów wygasło w dniu 31 grudnia 2010 i 2011 r. licząc okres najdłuższy tj. 5 letni od daty powstania obowiązku podatkowego.

Do zdarzeń doszło w 2005 i w 2006 r., co powoduje, że obowiązek podatkowy powstał zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn - przy nabyciu w drodze darowizny (w przypadku Wnioskodawcy) - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

W przypadku Wnioskodawcy i jego żony obowiązek podatkowy powstał z chwilą spełnienia świadczenia czyli otrzymania środków pieniężnych na rachunek bankowy.

Wnioskodawca wskazał, iż zgodnie z art. 68 § 2 pkt l ustawy Ordynacja podatkowa, jeżeli podatnik nie złożył deklaracji w terminie przewidzianym w przepisach podatkowych (czyli tak jak w przypadku Wnioskodawcy i jego żony) - zobowiązanie podatkowe nie powstaje, pod warunkiem, że decyzja ustalająca wysokość tego zobowiązania została doręczona po upływie 5 łat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Wnioskodawca i jego żona nie otrzymali do dnia dzisiejszego (czerwiec 2012 r.) żadnej decyzji z urzędu skarbowego za lata 2005 i 2006, a zatem w chwili obecnej zobowiązania podatkowe z tytułu otrzymanych darowizn za ww. lata przedawniły się.

Powyższe - zdaniem Wnioskodawcy - zgodne jest z zapisem art. 119 Kodeksu cywilnego, wedle którego terminy przedawnienia nie mogą być ani skracane ani przedłużane przez czynność prawną.

Wnioskodawca uważa, że w jego (jego i jego żony) przypadku doszło do przedawnienia, a to skutkuje niemożnością dochodzenia roszczeń przez urząd skarbowy, np. w wydanej obecnie decyzji, którą urząd może wydać po przeprowadzonej kontroli w związku ze złożonym przez Wnioskodawcę wyliczeniami dokumentującymi posiadanie środków pieniężnych z darowizn.

Zdaniem Wnioskodawcy w jego przypadku nie można mówić także o tym, że jego (jego i jego żony) obowiązek podatkowy powstał na nowo, czy „odnowił się” czy też „powstał ponownie” poprzez udokumentowanie przez Wnioskodawcę posiadania środków pieniężnych na budowę domu przed rokiem 2007, tj. przed rokiem którego dotyczyła kontrola.

Wnioskodawca uważa nadto, że otrzymane kwoty w 2005 i 2006 r. nie powinny być objęte decyzją wymiarową (wydaną po kontroli) z wyliczonym 20% podatkiem od spadków i darowizn na podstawie art. 15 ust. 4 tej ustawy, z uwagi na przedawnienie.

W ocenie Wnioskodawcy powyższe znajduje uzasadnienie m.in. w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 22 lipca 2009 r. sygn. akt I SA/Łd 199/09, w którym stwierdzono m.in. że „odnowienie” prawa organu do orzekania, w sprawie wymiaru podatku jest aktualne jedynie wówczas, gdy nie upłynął jeszcze termin przedawnienia. Dalej z wyroku wynika, że „obowiązek podatkowy wynikający z faktu dokonania darowizny powstaje w chwili opisanej w art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn, którą jest złożenie przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania tej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia. W każdym przypadku, gdy tylko wystąpi stan opisany w przepisie powstaje nieskonkretyzowana powinność zapłaty podatku. Na konkretyzację tego obowiązku organ ma 3 lata (art. 68 § 1 OP) bądź 5 lat (art. 68 § 2 OP). W wyroku tym wskazano, że „odnowienie” prawa do orzekania w sprawie wymiaru podatku jest aktualne jedynie wówczas, gdy nie upłynął jeszcze termin przedawnienia (art. 68 OP, art. 7 ustawy o zobowiązaniach podatkowych).

Wnioskodawca wskazał również, iż pogląd taki można znaleźć również w piśmiennictwie (por. S. Babiarz: „Spadek, darowizna w prawie cywilnym i podatkowym” LexisNexis, Warszawa 2008, str. 310), gdzie m.in. stwierdzono, że po bezskutecznym upływie terminu przedawnienia organ stracił prawo do wydania decyzji wymiarowej. Z kolei art. 6 ust. 4 ww. ustawy miałby zastosowanie wówczas, gdyby strona powołała się na fakt otrzymania darowizny przed upływem terminu przedawnienia. „(...) Przyjęcie poglądu odmiennego skutkowałoby pozbawieniem podatnika możliwości skorzystania z instytucji przedawnienia. W praktyce oznaczałoby to, że prawo do wydania decyzji wymiarowej w przypadku nie zgłoszenia przez podatnika do opodatkowania nabycia, o którym mowa w art. 6 ust. 4 tejże ustawy, nie ulega przedawnieniu. Kolejny argument przeciwko takiej koncepcji to istnienie stanu niepewności. Po upływie 3 bądź 5 lat liczonych od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy organ traci prawo do orzekania o wysokości zobowiązania podatkowego. Gdyby przyjąć, że art. 6 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn ma zastosowanie również po okresie przedawnienia to utrata prawa do wydania decyzji wymiarowej miałaby jedynie charakter warunkowy. Warunkiem byłoby nie powoływanie się przez podatnika na nabycie prawa niezgłoszone do podatkowania we właściwym terminie”.

Mając na uwadze fakt, iż początek biegu przedawnienia określa ostatni dzień roku. w którym powstał obowiązek podatkowy Wnioskodawca uważa, że od darowizn otrzymanych w 2005 i 2006 r. nie powinien płacić 20% podatku, a organ skarbowy nie powinien wydawać decyzji wymiarowej w tym zakresie (po przeprowadzonej kontroli); w przypadku gdyby wydał, Wnioskodawca ma prawo wnioskować o jej uchylenie w całości jako wydanej niezgodnie z przepisami prawa.

Oprócz powyższego przedawnienia zdaniem Wnioskodawcy, należy zwrócić uwagę na fakt, iż do ziszczenia się świadczenia, tj. do otrzymania darowizn doszło w 2005 i w 2006 r., tj. w okresie, w którym nie istniał przepis art. 15 ust. 4 ww. ustawy, a to - jego zdaniem - oznacza, że w chwili ziszczenia się darowizn (tj. w chwili ich otrzymania) przepis z sankcyjną stawką podatkową nie obowiązywał. Zatem powołanie się na tenże przepis w ewentualnie wydanej decyzji wymiarowej z tytułu otrzymania darowizn w latach 2005 i 2006 byłoby bezpodstawne i niezgodne z prawem, gdyż należy odwoływać się do podstaw prawnych obowiązujących w dniu zdarzenia, czyli w latach 2005 i 2006. Przepis art. 15 ust. 4 został wprowadzony poprzez zmianę ustawy (ustawa zmieniająca z 16 listopada 2008 r.) i obowiązuje dopiero od 2007 r. Powyższe, w ocenie Wnioskodawcy, dodatkowo dowodzi, iż nie można zastosować 20% stawki w oparciu o przepis art. 15 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym w 2012 r.

Ad. 3

Wnioskodawca uważa, że od kwot otrzymanych w 2007 r., jako darowizny od najbliższych osób, które nie były zgłoszone do urzędu skarbowego on i jego żona mają zapłacić 20% podatek od spadków i darowizn na podstawie decyzji wymiarowej urzędu skarbowego, jeżeli ją otrzymają.

Nadto zdaniem Wnioskodawcy i jego małżonki, do kwot otrzymanych w 2007 r. znajdują zastosowanie przepisy art. 15 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest wyłącznie ocena stanowiska Wnioskodawcy w zakresie podatku od spadków i darowizn w przedmiocie skutków podatkowych wynikających z powołania się przed organem podatkowym na darowizny pieniężne otrzymane przez niego.

W zakresie opodatkowania darowizn pieniężnych otrzymanych przez żonę Wnioskodawcy oraz w zakresie pytania nr 2 dotyczącego przysługujących Wnioskodawcy uprawnień w przypadku wydania przez organ podatkowy decyzji wymiarowej w podatku od spadków i darowizn zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Stosownie do art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 222, poz. 1629 ze zm.) do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn, w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3.

Zatem, w przedstawionym stanie faktycznym z wyjątkiem zastrzeżenia, o którym mowa w art. 2 i 3 tegoż przepisu, w przedstawionym stanie faktycznym - do darowizn otrzymanych w latach 2005 i 2006 - zastosowanie będą miały przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym przed 01 stycznia 2007 r., zaś do darowizn otrzymanych w 2007 r. – przepisy znowelizowaną ww. ustawą z dnia 16 listopada 2006 r.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r. jak i po tym dniu, podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, m. in. tytułem darowizny.

Jako, że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna” należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.

W myśl art. 888 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Celem darowizny jest dokonanie nieodpłatnego przysporzenia na rzecz obdarowanego kosztem majątku darczyńcy. Może ona polegać zarówno na przesunięciu do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych formach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego – do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Zgodnie z art. 890 § 1 Kodeksu oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione. Przedmiotem darowizny mogą być rzeczy, prawa i inne świadczenia.

Z treści wniosku wynika, że w latach 2005-2007 Wnioskodawca otrzymał darowizny pieniężne. Darowizny te nie zostały zgłoszone do opodatkowania. Wnioskodawca powołał się na ww. darowizny w 2012 r. podczas przeprowadzonej kontroli podatkowej w zakresie prawidłowości i rzetelności rozliczeń w podatku dochodowym osób fizycznych za rok 2007 i 2008.

W związku z powyższym, aby odpowiedzieć na pytanie czy ww. darowizny podlegają opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, i według jakich przepisów, czy też prawo do ustalenia zobowiązania w przedmiotowej sprawie przedawniło się, ustalenia wymaga, kiedy powstał obowiązek podatkowy z tytułu dokonanych na rzecz Wnioskodawcy przez ojca darowizn.

Jak wyżej wskazano zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 wyżej powołanej ustawy o podatku od spadków i darowizn podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej m.in. tytułem darowizny.

Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych, a w wypadku darowizny obowiązek podatkowy ciąży solidarnie na obdarowanym i darczyńcy (art. 5 ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r.). Według brzmienia tego przepisu obowiązującego od dnia 01 stycznia 2007 r. - obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Obowiązek podatkowy powstaje – przy nabyciu w drodze darowizny - z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń (art. 6 ust. 1 pkt 4 tejże ustawy w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r. jak i po tym dniu).

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r., jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. Gdy nabycie darowizny nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przed organem podatkowym na okoliczność dokonania tej darowizny.

W myśl tego przepisu, w brzmieniu obowiązującym od 01 stycznia 2007 r., jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. W przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej na fakt nabycia.

Stosownie do art. 17a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r. jak i po tym dniu, podatnicy podatku są obowiązani, z zastrzeżeniem ust. 2, złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru. Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania.

W świetle treści art. 6 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy z tytułu darowizny powstaje w różnych momentach (pierwotnie lub wtórnie (ponownie)), w zależności od tego, czy nabycie zostało zgłoszone do opodatkowania (art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy), jak również wtedy, gdy nie zostało ono zgłoszone do opodatkowania, a następnie zostało stwierdzone pismem, lub gdy podatnik z własnej inicjatywy powołał się na darowiznę, przed organem podatkowym (a od 01 stycznia 2007 r. również przed organem kontroli skarbowej), by np. osiągnąć określony skutek w toczącym się w odniesieniu do niego postępowaniu przed tym organem (art. 6 ust. 4 ustawy). Regulacja art. 6 ust. 4 ww. ustawy określa więc dodatkowy moment powstania obowiązku podatkowego, w sytuacji, gdy podatnik nie zgłosił do opodatkowania darowizny, w terminie miesiąca od dnia powstania pierwotnego obowiązku podatkowego, określonego w treści art. 6 ust. 1 pkt 4 cyt. ustawy, lub też powoła się przed organem podatkowym (lub organem kontroli skarbowej) na fakt nabycia z tego tytułu. W pierwszym przypadku określonym w art. 6 ust. 4 cyt. ustawy – obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma. W drugim przypadku w tym przepisie określonym wtórny obowiązek (ponowny) powstaje z chwilą powołania się przed organem podatkowym (organem kontroli skarbowej) na darowiznę. Zatem w takim przypadku, od tych właśnie momentów należy liczyć termin ewentualnego przedawnienia prawa do ustalenia zobowiązania podatkowego.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 4 zdanie drugie ustawy o podatku od spadków i darowizn: „Gdy nabycie w drodze darowizny nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przed organem podatkowym (organem kontroli skarbowej) na okoliczność dokonania tej darowizny”. Uregulowanie zawarte w tym przepisie nie stwarza samo przez się - z samego faktu powołania się na darowiznę przed organem podatkowym, czy organem kontroli skarbowej - samoistnej i odrębnej od przedmiotu opodatkowania podstawy obowiązku podatkowego. Skutek, o którym mowa w omawianym przepisie wiąże się z:

• brakiem realizacji obowiązku zgłoszenia darowizny do opodatkowania przez podatnika oraz
• faktem powołania się przez podatnika na darowiznę przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej.
  
  

W przypadku wystąpienia powyższych okoliczności, tj. powołanie się na nabycie tytułem darowizny, następuje swoiste odnowienie obowiązku podatkowego wynikającego z faktu wykonania darowizny, w zakresie momentu jego powstania, który jest początkiem biegu pięcioletniego terminu przedawnienia, o którym mowa w art. 68 § 2 ustawy Ordynacja podatkowa. W wyniku czynności procesowej, jaką jest powołanie się na otrzymanie darowizny przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej, rozpoczyna się na nowo (odnawia) obowiązek podatkowy dotyczący darowizny, rozumiany w ten sposób, że od nowa zaczyna biec termin przedawnienia do wydania decyzji ustalającej zobowiązanie podatkowe.

W świetle powyższego, stwierdzić należy, że obowiązkiem Wnioskodawcy było zgłoszenie darowizn pieniężnych otrzymanych w latach 2005-2006 do opodatkowania w ciągu miesiąca od ich otrzymania. Nadmienić należy, iż z takiego obowiązku Wnioskodawcy nie zwolniło przekonanie, iż otrzymane darowizny korzystają ze zwolnienia na mocy art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Skoro zatem Wnioskodawca tego nie uczynił, a następnie powołał się na te darowizny dopiero w toku prowadzonego postępowania kontrolnego dotyczącego podatku dochodowego od osób fizycznych, to skutkuje to powstaniem obowiązku podatkowego właśnie w dacie powołania się na otrzymanie darowizn (art. 6 ust. 4 ww. ustawy). Zatem odnowiony obowiązek podatkowy w przedmiotowej sprawie powstał w 2012 r. Konsekwencją tego zdarzenia, tj. powołania się przed organem podatkowym będzie opodatkowanie ww. darowizn stawką sankcyjną w wysokości 20%, określoną w art. 15 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn, wprowadzonym powołaną na wstępie nowelizacją z dnia 16 listopada 2006 r., w myśl bowiem art. 3 ust. 3 ustawy nowelizującej przepis art. 15 ust. 4 ustawy wymienionej w art. 1 (t.j. ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 ze zm.), w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, ma zastosowanie również do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych w drodze darowizny lub polecenia darczyńcy przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, jeżeli obowiązek podatkowy powstał wskutek powołania się na fakt nabycia po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy.

Zgodnie zaś z treścią art. 15 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych w drodze darowizny lub polecenia darczyńcy podlega opodatkowaniu według stawki 20%, jeżeli obowiązek podatkowy powstał wskutek powołania się podatnika przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej w toku czynności sprawdzających, postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego na okoliczność dokonania tej darowizny, a należny podatek od tego nabycia nie został zapłacony.

Zatem, wbrew twierdzeniu Wnioskodawcy ww. stawka sankcyjna – z uwagi na zapis art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. – ma również zastosowanie do darowizn otrzymanych przez niego w latach 2005-2006.

W odniesieniu do wskazanej przez Wnioskodawcę możliwości przedawnienia ww. zobowiązania podatkowego stwierdzić należy co następuje:

Zgodnie z art. 21 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem:

1. zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania;
2. doręczenia decyzji organu podatkowego, ustalającej wysokość tego zobowiązania.
   
   

W myśl art. 21 § 2 tej ustawy jeżeli przepisy prawa podatkowego nakładają na podatnika obowiązek złożenia deklaracji, a zobowiązanie podatkowe powstaje w sposób określony w § 1 pkt 1, podatek wykazany w deklaracji jest podatkiem do zapłaty, z zastrzeżeniem § 3.

Stosownie do art. 21 § 3 Ordynacji podatkowej jeżeli w postępowaniu podatkowym organ podatkowy stwierdzi, że podatnik, mimo ciążącego na nim obowiązku, nie zapłacił w całości lub w części podatku, nie złożył deklaracji albo że wysokość zobowiązania podatkowego jest inna niż wykazana w deklaracji, organ podatkowy wydaje decyzję, w której określa wysokość zobowiązania podatkowego.

Na podstawie art. 68 § 1 i § 2 ww. ustawy zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w art. 21 § 1 pkt 2, nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca to zobowiązanie została doręczona po upływie 3 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Natomiast, gdy podatnik:

1. nie złożył deklaracji w terminie przewidzianym w przepisach prawa podatkowego,
2. w złożonej deklaracji nie ujawnił wszystkich danych niezbędnych do ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego,

zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w § 1, nie powstaje, pod warunkiem że decyzja ustalająca wysokość tego zobowiązania została doręczona po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Ponieważ ze stanu faktycznego sprawy wynika, że obowiązek podatkowy z tytułu nabycia przez Wnioskodawcę przedmiotowych darowizn powstał w 2012 r. należy stwierdzić, że zobowiązanie podatkowe w myśl powołanych wyżej przepisów Ordynacji podatkowej nie uległo przedawnieniu. Jak bowiem wykazano wyżej obowiązek podatkowy w przedmiotowej sprawie powstał zgodnie z art. 6 ust. 4 ww. ustawy - tj. z chwilą powołania się przez podatnika na darowiznę przed organem podatkowym. Przyjęcie, że termin przedawnienia wymieniony w art. 68 § 1 i § 2 Ordynacji podatkowej należy liczyć zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn, tj. z chwilą otrzymania darowizny - jak czyni to Wnioskodawca – nie jest możliwe w przedmiotowej sprawie z uwagi na to, że jak wykazano wyżej, przepis art. 6 ust. 1 pkt 4 tej ustawy wprowadza generalną zasadę powstania obowiązku podatkowego, natomiast uszczegółowienie tej zasady znajduje się w treści art. 6 ust. 4 ww. ustawy. Ust. 4 art. 6 ww. ustawy mówi bowiem o nabyciu niezgłoszonym wcześniej do opodatkowania. Dotyczy on zatem obdarowanych, którzy – mimo obowiązku ustawowego – nie zgłosili organowi podatkowemu nabycia majątku. Przepis art. 6 ust. 4 ww. ustawy dotyczy zatem również sytuacji Wnioskodawczy. To zaś powoduje, że obowiązek podatkowy nie powstał z chwilą przyjęcia darowizn, ale z chwilą powołania się przez Wnioskodawcę na nie przed organem podatkowym.

Powyższa sytuacja nie pozbawia podatnika, możliwości skorzystania z instytucji, o których mowa w art. 68 § 1 i § 2 Ordynacji podatkowej. Jednakże momentem, od którego należy liczyć okres przedawnienia, o którym mowa w tym przepisie, jest moment powołania się na otrzymane darowizn pieniężnych podczas przeprowadzonej w 2012 r. kontroli podatkowej.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy w powyższym zakresie należało uznać za nieprawidłowe.

Natomiast w odniesieniu do stanowiska Wnioskodawcy w sprawie obowiązku opodatkowania kwot darowizn otrzymanych w 2007 r. zgodnie z art. 15 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn należy stwierdzić, iż jest ono prawidłowe. Skoro bowiem Wnioskodawca w 2007 r., z chwilą spełnienia świadczenia pieniężnego przez darczyńcę (przekazania darowizny), nie skorzystał ze zwolnienia podatkowego przewidzianego w przepisie art. 4a ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn, obowiązującym od 01 stycznia 2007 r., gdyż nie dokonał wymaganego zgłoszenia o nabyciu ww. środków pieniężnych (od ojca) (zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych dokonuje się na formularzu SD-Z2 zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych (Dz. U. Nr 243, poz. 1762 ze zm.) i nie złożył również zeznania podatkowego o nabyciu ww. środków pieniężnych (art. 17a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn), a jak wynika z powyższych rozważań, obowiązek podatkowy dla Wnioskodawcy powstał na podstawie art. 6 ust. 4 tej ustawy, gdyż Wnioskodawca ujawnił ww. darowizny dopiero w trakcie kontroli podatkowej (powołał się na nie przed organem podatkowym), to wskazane darowizny podlegają opodatkowaniu wg stawki sanacyjnej, o której mowa w powołanym wyżej art. 15 ust. 4 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn. Podatek z tego tytułu Wnioskodawca będzie zobowiązany uregulować na podstawie decyzji ustalającej, wydanej przez właściwy organ podatkowy.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy w powyższym zakresie należało uznać za prawidłowe.

Odnosząc się do argumentacji Wnioskodawcy opartej na treści wskazanego wyroku sądu w uzasadnieniu własnego stanowiska, należy stwierdzić, iż wyroki sądów co do zasady wiążą w sprawie, w której zostały wydane i nie są źródłem prawa powszechnie obowiązującego.

Tym samym nie stanowią podstawy prawnej przy wydawaniu przedmiotowej interpretacji.

Końcowo wskazać należy, iż przedmiotowa interpretacja - zgodnie ze złożonym wnioskiem została wydana wyłącznie dla Wnioskodawcy. Stosownie bowiem do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej Minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.