Naczelnik Urzędu Skarbowego w Pabianicach, działając na podstawie art. 14a § 1 i § 4 oraz art. 216 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), po rozpatrzeniu wniosku z dnia 08.02.2007 r. w sprawie interpretacji przepisów prawa podatkowego uznaje za nieprawidłowestanowisko przedstawione w złożonym wniosku

W dniu 09.02.2007 r. wpłynął do tut. Urzędu wniosek w sprawie udzielenia interpretacji co do zakresu i sposobu stosowania prawa podatkowego w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych. Z przestawionego w piśmie stanu faktycznego wynika, że zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 10 Statutu ZNP najbardziej zaangażowanym w pracę związkową działaczom mogą być przyznawane diety. Według wnioskodawcy działacze ZNP, realizując swym działaniem wynikające ze Statutu cele związkowe wykonują czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich. W złożonym wniosku zwrócono się z prośbą o zajęcie stanowiska w kwestii interpretacji art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W związku z powyższym wnioskodawca pyta: czy diety wypłacane członkom Zarządu Oddziału Związku Nauczycielstwa Polskiego z tytułu udziału w organach statutowych ZNP są wolne od podatku dochodowego ? Zdaniem wnioskodawcy przyznawane diety zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 17 są wolne od podatku, ponieważ są one związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich.

Rozpatrując przedmiotowy wniosek Naczelnik Urzędu Skarbowego w Pabianicach stwierdza, co następuje: Stosownie do art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. W art. 10 ust. 1 wymienionej ustawy do źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu zaliczona została działalność wykonywana osobiście. Zgodnie z art. 13 ust. 1 pkt 5 oraz pkt 7 ustawy, w ramach przychodów z działalności wykonywanej osobiście wyodrębniono przychody otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powoływania tych osób, nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 7, oraz przychody otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządu, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych.

W świetle powyższych przepisów, przychody otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich oraz osoby należące do składów zarządu, rad nadzorczych, komisji (...) stanowią wyodrębnione kategorie przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Stosownie do art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy, przychodami z wyżej wymienionych tytułów będą otrzymane lub pozostawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 17 powołanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku są diety oraz kwoty stanowiące zwrot kosztów, otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich – do wysokości nie przekraczającej miesięcznie 2.280,00 zł.

Do uznania określonego wynagrodzenia za “dietę” nie wystarczy takie nazwanie tego wynagrodzenia przez wypłacającego lub stronę otrzymującą określony dochód, lecz konieczne jest, aby wynagrodzenie było w taki sposób nazwane przez ustawę i następowało w wykonaniu ustawowego uprawnienia do tego rodzaju świadczenia. Ponadto “obowiązki” w rozumieniu wykładanego przepisu muszą mieć charakter obowiązków wykonywanych na podstawie ustawy w tym sensie, że funkcja z pełnieniem której obowiązki te się wiążą jest funkcją unormowaną ustawowo. O pełnieniu obowiązku obywatelskiego możemy mówić wtedy, gdy dana osoba uczestniczy w zawiadywaniu sprawami państwowymi jako obywatel, zgodnie z zasadami demokratyzmu instytucji publicznych. Z pełnieniem obowiązków społecznych mamy zaś do czynienia wówczas, gdy dana osoba uczestniczy w pracy instytucji jako reprezentant pewnej społeczności, biorąc udział w rozwiązywaniu problemów tej społeczności. Obowiązujące ustawodawstwo nie definiuje w ogóle pojęcia obowiązków obywatelskich i społecznych. W tym zakresie zatem odnieść należy się do funkcjonującego orzecznictwa podatkowego i sądowego. Za pełnienie obowiązków obywatelskich i społecznych należy rozumieć czynności wykonywane w związku z pełnieniem funkcji publicznych i państwowych, czyli, np. działalność posłów i senatorów, radnych i innych przedstawicieli samorządu terytorialnego, składów komisji wyborczych powołanych do przeprowadzenia wyborów do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwolnione są tylko diety lub zwrot kosztów, które zostały tak nazwane ustawowo. Stanowisko takie wynika z uzasadnienia wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25.11.1997 r. sygn. akt U 6/97. Z powyższego wynika, że dokonanie wypłaty należności nazywanych “dietami” stanowiących zryczałtowaną formę pokrycia utraconych korzyści i poniesionych kosztów związanych z pełnieniem obowiązków społecznych polegających na wykonywaniu zadań statutowych na rzecz ZNP przez członków Zarządu w oparciu o normy ustanowione przepisami niższej rangi niż ustawa, nie dają prawa do zastosowania zwolnienia. Należy również zauważyć, iż faktu pełnienia funkcji we władzach związków zawodowych, nie należy utożsamiać z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich. Działacze związków nie reprezentują całej społeczności, natomiast reprezentują pewną grupę zawodową i działają w jej interesie; nie sprawują także funkcji publicznych, gdyż nie zawiadują sprawami państwowymi i nie uczestniczą w działaniu instytucji publicznej.

Biorąc powyższe pod uwagę ZNP jako płatnik obowiązany jest do poboru zaliczek na podatek dochodowy na zasadach określonych w art. 41 ust. 1 w/w ustawy, tj. w wysokości 19 % należności pomniejszonej o koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz pomniejszonej o składki potrącone przez płatnika w danym miesiącu na ubezpieczenie emerytalne i rentowe oraz ubezpieczenie chorobowe, o którym mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b tej ustawy. Obliczone zaliczki, stosownie do art. 41 ust. 1a ustawy, należy zmniejszyć z zastrzeżeniem art. 27b ust. 1 pkt 2 i ust. 2 o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne pobranej przez płatnika zgodnie z przepisami o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Kwoty pobranych zaliczek na podatek płatnik obowiązany jest na podstawie art. 42 ust. 1 ustawy przekazać w terminie do dnia 20-go miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczkę na rachunek właściwego według siedziby płatnika urzędu skarbowego. ZNP jako płatnik ma obowiązek sporządzenia w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym na druku PIT-11/8B informację o wysokości dochodów oraz pobranych zaliczkach i przekazać podatnikowi i urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika – art. 42 ust. 2 pkt 1 ustawy.

Po przeanalizowaniu opisanego wyżej stanu faktycznego i obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa – Naczelnik uznał stanowisko wnioskodawcy za nieprawidłowe. Jednocześnie Naczelnik tut. Urzędu zauważa, iż:niniejsza interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia, interpretacja nie jest wiążącą dla wnioskodawcy, wiąże natomiast właściwe organy podatkowe, organy kontroli skarbowej – do czasu jej zmiany lub uchylenia – art. 14b par. 1 i par. 2 ustawy Ordynacja podatkowa.