POSTANOWIENIE

Na podstawie art. 216 i art. 14a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku - Ordynacja podatkowa ( tekst jednolity: Dz. U. z 2005 roku, nr 8, poz. 60 ze zm. ) w związku z wnioskiem z dnia x 2007 roku ( data wpływu do tut. urzędu x 2007 roku ) złożonym przez Wójta Gminy X w sprawie interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług, Naczelnik Urzędu Skarbowego w Pleszewie

uznaje za prawidłowe stanowisko Wójta Gminy X zawarte w złożonym wniosku dotyczącym braku obowiązku opodatkowania podatkiem od towarów i usług użytkowania wieczystego gruntu na podstawie umowy zawartej przed 1 maja 2004 roku.

UZASADNIENIE

Naczelnik Urzędu Skarbowego w Pleszewie, realizując normę art. 14a § 1 i § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia.1997 roku - Ordynacja podatkowa ( tekst jednolity: Dz. U. z 2005 roku nr 8, poz. 60 ze zm.) w związku z Pana wnioskiem z dnia x 2007 roku dotyczącym zakresu stosowania przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, udziela odpowiedzi na pytanie postawione w w/w. piśmie o treści: Zwracam się z uprzejmą prośbą o interpretację przepisów prawa podatkowego w zakresie stosowania ustawy o podatku od towarów i usług w stosunku do opłat pobieranych za wieczyste użytkowanie ( umowy zawarte przed 1 maja 2004 r. )

Stanowisko podatnika: Moim zdaniem w stosunku do umów zawartych przed 1 maja 2004 roku dotyczących opłat za użytkowanie wieczyste podatek VAT nie powinien być naliczany i odprowadzany do Urzędu Skarbowego.

Prawo użytkowania wieczystego jest prawem rzeczowym, którego treść i granice określone zostały zasadniczo w przepisach Kodeksu cywilnego oraz ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2000 roku, Nr 46, poz. 543 ze zm.). Zgodnie z art. 232 Kodeksu cywilnego, grunty stanowiące własność Skarbu Państwa, a położone w granicach administracyjnych miast oraz grunty Skarbu Państwa położone poza tymi granicami, lecz włączone do planu zagospodarowania przestrzennego miasta i przekazane do realizacji zadań jego gospodarki, a także grunty stanowiące własność gmin lub ich związków, mogą być oddawane w użytkowanie wieczyste osobom fizycznym i osobom prawnym.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku do towarów i usług ( Dz. U. nr 54, poz. 535 ze zm. ), przez dostawę towarów rozumie się co do zasady przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Zgodnie więc z art. 5 ust.1 pkt 1 wyżej cytowanej ustawy czynność ta podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W przypadku oddania w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowych, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminu płatności poszczególnych opłat pobieranych z tego tytułu – § 3a rozporządzenia Ministra finansów z dnia 27 kwietnia 2004 roku w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług ( Dz. U. Nr 97, poz. 970 i Dz. U. Nr 154, poz. 1541), co oznacza iż generalnie opłaty z tego tytułu podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Mając na względzie specyfikę instytucji użytkowania wieczystego, a także specyfikę opłat pobieranych z tytułu oddania gruntu w użytkowanie wieczyste, należy uznać, że opłaty wniesione przed 1 maja 2004 roku nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Natomiast opłaty roczne wnoszone od umów zawartych po 1 maja 2004 roku z tyt. użytkowania wieczystego podlegają podatkowi od towarów i usług zgodnie z przepisami ustawy o VAT.

Stanowisko takie zajął również w uchwale z dnia 08 stycznia 2007 roku skład siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego, zauważając, że użytkowanie wieczyste stanowi wprawdzie prawo na rzeczy cudzej, ale daje użytkownikowi wieczystemu uprawnienia do dysponowania rzeczą w sposób zbliżony do właściciela. I tym w istotny sposób różni się od ograniczonych praw rzeczowych.

W ocenie sądu stanowi ono pośrednie ogniwo pomiędzy tymi prawami, a własnością. Sąd Administracyjny zwrócił uwagę, że po wejściu w życie ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami, a także zmianach przepisów Kodeksu cywilnego, dotyczących tego prawa, nabrało ono bardziej uniwersalnego charakteru o treści bardziej jeszcze zbliżonej do prawa własności niż miało to miejsce wcześniej. Wyrazem tego jest z jednej strony rozszerzenie zarówno przedmiotu użytkowania wieczystego, jak i kręgu użytkowników wieczystych, a także uwolnienie zawarcia umowy o użytkowanie wieczyste od całego bagażu czynności o charakterze administracyjno-prawnym i przesądzenie w ten sposób jego cywilnoprawnego charakteru.

Przepisy prawa cywilnego kształtujące uprawnienia użytkownika wieczystego na wzór uprawnień właściciela, jak również długi czas trwania użytkowania wieczystego przemawiają zdaniem NSA za uznaniem, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi przeniesienie prawa do rozporządzania tym gruntem jak właściciel.

Definicja dostawy towaru, zawarta w art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, w sposób celowy została oderwana od pojęcia przeniesienia własności w cywilistycznym tego słowa znaczeniu.

Zgodnie z art. 5 (1) VI Dyrektywy Rady dostawa towarów oznacza przeniesienie prawa do dysponowania rzeczą jak właściciel, i należy ją rozumieć szeroko, analizując przy klasyfikacji danego zdarzenia gospodarczego ekonomiczną istotę transakcji, a nie jej charakter prawny. Przyjęcie definicji dostawy towarów, ograniczonej wyłącznie do transakcji, na skutek których dochodzi do przeniesienia prawa własności, prowadziłoby do zawężenia zakresu opodatkowania tym podatkiem, względnie do uznania transakcji o charakterze bardzo zbliżonym do dostawy towarów za świadczenie usług.

W związku z tym, mając na uwadze szerokie, ekonomiczne, a nie cywilistyczne rozumienie pojęcia przeniesienie prawa do rozporządzenia towarami jak właściciel, sąd uznał, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 tej ustawy, a nie świadczenie usług, do którego odnosi się art. 8 ust. 1. Przemawia za tym także definicja towaru, zawarta w art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, obejmuje grunty.

W wyniku ustanowienia prawa użytkowania wieczystego dochodzi do ekonomicznego przeniesienia władztwa nad gruntem na rzecz użytkownika wieczystego, co pozwala mu rozporządzać nim jak właściciel. Znajduje to wyraz zarówno w swobodzie korzystania z gruntu i czerpania z niego pożytków w sposób niemalże taki jak w przypadku właściciela tego gruntu. A także w możliwości przeniesienia takiego władztwa na inny podmiot, tak jak ma to miejsce w przypadku dokonywania sprzedaży gruntu przez właściciela.

Konsekwencją stanowiska, że oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste stanowi dostawę towarów, będzie stwierdzenie, że w przypadku gdy taka czynność nastąpiła w przed dniem 1 maja 2004 r. ( tj. przed tym dniem dokonano wpisu prawa użytkowania wieczystego w księdze wieczystej na podstawie zawartej w formie aktu notarialnego umowy o ustanowieniu tego prawa) nie podlega ona obecnie podatkowi od towarów i usług.

W przypadku dostawy towarów zasadą jest bowiem, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru - art. 19 ust. 1 ustawy o VAT. W momencie zaś ustanowienia użytkowania wieczystego ta czynność nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie ustawy z dnia 8 stycznia 1993 roku o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym - tym samym opłaty dotyczące czynności niepodlegającej opodatkowaniu nie mogą być objęte podatkiem od towarów i usług po wejściu w życie nowej regulacji prawnej.

Ustanowienie użytkowania wieczystego nastąpiło w momencie dokonania wpisu do księgi wieczystej. Okoliczność, że oprócz pierwszej opłaty z takim ustanowieniem wiążą się opłaty roczne, nie oznacza, że ustanawianie użytkowania wieczystego trwa przez cały okres, na jaki zostało zawarte i w którym wnoszone są opłaty. W chwili bowiem, gdy dokonano tej czynności, nie była ona objęta obowiązkiem podatkowym. Dlatego też sposób dokonania za nią zapłaty (zbliżony do ratalnego poprzez wnoszenie opłat rocznych) nie będzie miał znaczenia z punktu widzenia nowego prawa, nawet jeżeli zapłata nie została zakończona w czasie obowiązywania ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym.

Natomiast uznanie, że oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste stanowi świadczenie usługi o ciągłym charakterze, polegającej na przenoszeniu praw do wartości niematerialnych i prawnych w okresie trwania użytkowania wieczystego może wywoływać wątpliwości, czy takie świadczenie nie powinno być poddane opodatkowaniu w sposób określony w art. 10 (2) VI Dyrektywy Rady. Tego rodzaju świadczenie usług uznaje się za zakończone w momencie wygaśnięcia terminów, do których się odnoszą rozliczenia lub płatności częściowe. Jednak nawet w przypadku uznania ustanowienia użytkowania wieczystego za usługę należy przyjąć, że usługa ta została wykonana w momencie sporządzenia aktu notarialnego, a nie wygaśnięcia tego prawa. Co prowadzi do wniosku, że opłaty związane z korzystaniem z prawa użytkowania wieczystego ustanowionego przed dniem 1 maja 2004 roku nie mogą po wejściu w życie ustawy o VAT podlegać opodatkowaniu.

Reasumując w tym stanie prawnym obowiązującym od 1 maja 2004 roku, stanowisko Pana Wójta dotyczące braku obowiązku opodatkowania podatkiem od towarów i usług j opłat z tyt. użytkowania wieczystego gruntu na podstawie umów zawartych przed 1 maja 2004 roku jest prawidłowe, co orzeczono w sentencji niniejszego postanowienia.

Niniejsza interpretacja o zakresie stosowania prawa podatkowego ma zastosowanie wyłącznie w przedstawionym stanie faktycznym i w stanie prawnym obowiązującym na dzień zaistnienia omawianego zdarzenia. Interpretacja ta nie jest wiążąca dla podatnika ( art. 14 b § 1 Ordynacja podatkowa ), wiąże natomiast właściwe organy podatkowe i organy kontroli skarbowej – do czasu jej zmiany lub uchylenia ( art. 14 b § 2 ustawy -Ordynacja podatkowa ) . Na podstawie art. 14a § 4 w związku z art. 236 § 1 i art. 236 § 2 pkt 1 oraz art. 239 ustawy Ordynacji podatkowa, na niniejsze postanowienie służy zażalenie, które wnosi się do Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu – O/Z w Kaliszu ul. Fabryczna 1a, za pośrednictwem Naczelnika Urzędu Skarbowego Pleszewie w terminie 7 dni od dnia otrzymania niniejszego postanowienia.