Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. (dalej: Towarzystwo) wystąpiło przedmiotowym wnioskiem działając jako organ zarządzanych przez siebie funduszy inwestycyjnych (dalej jako Fundusze):

Na mocy zezwolenia wydanego przez Komisję Papierów Wartościowych i Giełd Fundusze zostaną przekształcone w jeden fundusz inwestycyjny otwarty z wydzielonymi subfunduszami. Przekształcony fundusz podlega wpisowi do rejestru funduszy inwestycyjnych. Z chwilą wpisu funduszu z wydzielonymi funduszami do rejestru ten fundusz wstępuje w prawa i obowiązki Funduszy, a aktywa Funduszy wchodzą w skład aktywów poszczególnych subfunduszy. Jednocześnie z chwilą wpisu, jednostki uczestnictwa Funduszy staną się jednostkami uczestnictwa subfunduszy, a rejestry uczestników Funduszy staną się rejestrami uczestników subfunduszy.

W związku z powyższym stanem faktycznym Towarzystwo stoi na stanowisku, iż w chwili przekształcenia Funduszy w subfundusze jednego funduszu nie dojdzie do powstania po stronie uczestników Funduszy przychodu z tytułu udziału w funduszach kapitałowych i w związku z tym na Towarzystwie nie będzie ciążył obowiązek poboru podatku z tego tytułu.

Ponadto Towarzystwo stoi na stanowisku, iż w przypadku jednoczesnego umorzenia jednostek uczestnictwa różnych subfunduszy jednego funduszu nie ma zastosowania przepisu art. 30a ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie nie podziela w pełni stanowiska Towarzystwa i wyjaśnia:

Zgodnie z art. 17 ust. 1. pkt 5 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. Nr 14 z 2000r. poz. 176 ze zm.) za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 1c. Powołany w tym przepisie ust. 1c stanowi, iż nie ustala się przychodu z tytułu umorzenia jednostek uczestnictwa subfunduszu funduszu inwestycyjnego z wydzielonymi subfunduszami, w przypadku zamiany jednostek uczestnictwa subfunduszu na jednostki uczestnictwa innego subfunduszu tego samego funduszu inwestycyjnego, dokonanej na podstawie ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 146, poz. 1546 oraz z 2005 r. Nr 183, poz. 1537).

Zgodnie z art. 244 pkt 5 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 146 z 2004r. poz. 1546 ze zm.) z chwilą wpisu funduszu z wydzielonymi subfunduszami do rejestru funduszy inwestycyjnych jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych podlegających przekształceniu stają się jednostkami uczestnictwa funduszu związanymi z poszczególnymi subfunduszami odpowiadającymi, zgodnie ze statutem funduszu, przekształconym funduszom inwestycyjnym. Zgodnie zaś z art. 245 tej ustawy powstanie tych skutków nie stanowi ani nie jest następstwem:

1)odkupienia jednostek uczestnictwa funduszy otwartych podlegających przekształceniu w fundusz inwestycyjny z wydzielonymi subfunduszami;

2)nabycia jednostek uczestnictwa funduszu inwestycyjnego z wydzielonymi subfunduszami powstałego z przekształcenia funduszy inwestycyjnych;

3)zmiany jednostek funduszy inwestycyjnych podlegających przekształceniu na jednostki uczestnictwa funduszu inwestycyjnego z wydzielonymi subfunduszami.

Z powyższych przepisów wynika, iż jednostki uczestnictwa Funduszy w wyniku ich przekształcenia w jednostki uczestnictwa subfunduszy nie zmieniają właściciela, a co najważniejsze nie zmienia się ich wartość. W związku z tym po stronie osób posiadających jednostki uczestnictwa nie powstaje przychód z tytułu udziału w funduszach kapitałowych. W związku z tym stanowisko Towarzystwa w tym zakresie jest prawidłowe.

Jednakże błędne jest stanowisko Towarzystwa w drugiej jego części. Zgodnie z nim w sytuacji gdy następuje jednoczesne umorzenie jednostek uczestnictwa więcej niż jednego subfunduszu jednego funduszu to dochód uzyskany ze zbycia jednostek jednego subfunduszu może być pomniejszony o stratę poniesioną w związku ze zbyciem jednostek innych subfunduszy. Zdaniem Towarzystwa w takiej sytuacji nie ma zastosowania art. 30a ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym dochodu z udziału w funduszach kapitałowych nie pomniejsza się o straty z tytułu udziału w funduszach kapitałowych oraz inne straty z kapitałów pieniężnych i praw majątkowych, poniesione w roku podatkowym oraz w latach poprzednich. Wbrew temu co Towarzystwo stwierdziło we wniosku jednostki uczestnictwa subfunduszy nie są jednostkami uczestnictwa funduszu jedynie związanymi z różnymi subfunduszami. Świadczy o tym chociażby treść art. 162 ust. 1 pkt 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych, zgodnie z którym fundusz zbywa i odkupuje jednostki uczestnictwa subfunduszy po cenie wynikającej z podzielenia wartości aktywów netto każdego z subfunduszy przez liczbę jednostek uczestnictwa w tym subfunduszu ustaloną na podstawie subrejestru uczestników tego subfunduszu w dniu wyceny. Jak wynika z tego przepisu jednostki uczestnictwa poszczególnych subfunduszy są odrębnymi prawami majątkowymi i są związane z aktywami tych poszczególnych subfunduszy. Należy także zwrócić uwagę, iż przedstawione we wniosku wątpliwości nie pojawiłyby się gdyby do odkupień jednostek uczestnictwa subfunduszy dochodziło w kolejnych dniach. Brak jest podstaw aby różnicować sytuację gdy jednostki uczestnictwa subfunduszy są zbywane jednego dnia od sytuacji gdy są one zbywane w różnych dniach. Podkreślenia wymaga także fakt, iż w wyniku zbycia z zyskiem jednostek uczestnictwa subfunduszu powstaje przychód z udziału w funduszach kapitałowych, a więc w wyniku zbycia z zyskiem jednostek uczestnictwa dwóch lub więcej subfunduszy powstają dwa lub więcej przychody. W związku z tym w takiej sytuacji obowiązek poboru podatku powstanie tyle razy ile razy powstanie przychód.

Reasumując, prawidłowe jest stanowisko Towarzystwa, w części dotyczącej braku obowiązku poboru podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu udziału w funduszach kapitałowych w wyniku przekształcenia Funduszy w jeden fundusz z wydzielonymi subfunduszami. Jednakże błędne jest stanowisko Towarzystwa, że wyniki uzyskane na jednoczesnym zbyciu jednostek uczestnictwa różnych subfunduszy przed opodatkowaniem należy skompensować. W związku z tym postanawia się jak na wstępie.