Podatnik podnosi, iż banki z grupy XXX zaoferowały spółkom z grupy ZZZ usługę polegającą na zarządzaniu płynnością finansową grupy (tzw. „cash pooling”). Z uwagi na fakt, że oferowana usługa pozwala m.in. na minimalizacje kosztów odsetkowych, hiszpańska spółka-matka ZZZ Hiszpania oraz niektóre spółki zależne zdecydowały się na skorzystanie z oferty XXX. W ramach systemu zarządzania płynnością ZZZ Hiszpania pełni rolę podmiotu zarządzającego rachunkiem zbiorczym, tzw. „pool leadera”. Wnioskująca skorzysta z usługi oferowanej przez banki z grupy XXX YYY i przystąpi do wspólnego systemu zarządzania płynnością finansową („cash pooling”).

Kompleksowa usługa finansowa oferowana przez XXX składa się z szeregu powiązanych ze sobą czynności, mających na celu umożliwienie spółkom optymalizowanie gospodarowania wolnymi środkami finansowymi w ramach grupy i efektywne zarządzanie krótkoterminowymi nadwyżkami finansowymi, oraz jednocześnie minimalizację kosztu związanego z krótkoterminowymi niedoborami.

System zarządzania płynnością, do którego przystępuje Podatnik będzie oparty na następujących dokumentach:

#61485; umowie ramowej o zarządzanie płynnością finansową zawartej przez spółki z Grupy ZZZ uczestniczące w systemie zarządzania płynnością i XXX Hiszpania (XXX Cash Centralization Agreement, „Umowa Ramowa”),

#61485; umowie o zarządzanie płynnością finansową w spółce, zawartej pomiędzy Podatnikiem, XXX Polska i XXX Hiszpania (Cash Centralization Agreement, Single Entity, „Umowa XXX”),

#61485; umowie o prowadzenie rachunku bieżącego (Current Account Agreement) pomiędzy Podatnikiem i ZZZ Hiszpania („Umowa ZZZ”).

Oferowana przez XXX usługa zarządzania płynnością składa się z szeregu czynności wykonywanych na rzecz spółek z grupy ZZZ przez wszystkie zaangażowane podmioty XXX.

Mianowicie, w oparciu o Umowę XXX, specjalnie dla celów transakcji, XXX Polska otwiera dla Podatnika rachunek w Polsce (rachunek krajowy), jednocześnie zaś XXX Hiszpania otwiera dla Spółki rachunek w Hiszpanii (rachunek zagraniczny). Z kolei, Spółka upoważnia XXX Polska/XXX Hiszpania do przelewania środków pomiędzy rachunkiem krajowym i rachunkiem zagranicznym (w zależności od salda):

1) w przypadku dodatniego salda na rachunku krajowym środki przekazywane będą na rachunek zagraniczny,

2) w razie ujemnego salda na rachunku krajowym transfer środków odbywać się będzie w odwrotnym kierunku

Przekazywanie środków przez XXX Polska w określony powyżej sposób odbywa się wyłącznie pomiędzy rachunkami Spółki. Strony określą minimalną kwotę, którą powinien każdorazowo wykazywać na rachunek krajowy Podatnik (próg, do którego „wyrównywany” będzie rachunek krajowy Spółki).

W kolejnym etapie, rachunek zagraniczny zostaje włączony przez XXX Hiszpania do systemu zarządzania płynnością finansową grupy ZZZ. Saldo rachunku zagranicznego (debetowe lub kredytowe) jest na koniec każdego dnia roboczego przekazywane na rachunek zbiorczy założony przez XXX Hiszpania dla ZZZ Hiszpania („pool leadera”), specjalnie dla celów usługi zarządzania płynnością finansową grupy jako tzw. rachunek główny. Mianowicie:

1) saldo kredytowe będzie w tym przypadku przekazywane z rachunku krajowego poprzez rachunek zagraniczny (i ewentualnie przez rachunek powiązany) na rachunek główny,

2) saldo debetowe na rachunku krajowym, pokrywane będzie z rachunku głównego (bezpośrednio lub poprzez rachunek zagraniczny).

Zgodnie z Umową ZZZ, Wnioskująca i ZZZ Automocion zobowiązują się do rejestrowania przepływów z rachunku zagranicznego Spółki na rachunek główny i odwrotnie. Spółki, co miesiąc, dokonają uzgadniania sald ww. przepływów na podstawie otrzymanych od drugiej strony zestawień. Od salda przepływów nalicza się odsetki na rzecz spółki wykazującej saldo kredytowe. Odsetki wypłaca się w gotówce, po roku.

Jednocześnie, na mocy uzgodnień z XXX, na rachunku głównym będą księgowane odsetki od salda zbiorczego grupy. Oprocentowanie w przypadku salda dodatniego będzie wyższe niż oferowane poszczególnym spółkom z grupy dla rachunków indywidualnych, z kolei oprocentowanie od salda ujemnego byłoby niższe niż oferowane spółkom.

W ramach wynagrodzenia za usługę zarządzania płynnością, XXX Polska obciąża Podatnika jednorazową opłatą za wdrożenie systemu oraz pobiera miesięczną opłatę z tytułu świadczonych usług. Podobnie XXX Hiszpania pobiera początkową opłatę, następnie otrzymuje od spółek zaangażowanych w usługę miesięczną opłatę za wykonywane usługi i zaposzczególne operacje (np. sporządzenie miesięcznych zestawień transakcji, etc.). W przypadku wycofania się z systemu, Wnioskująca na mocy umowy ZZZ dokona rozliczeń z ZZZ Automocion.

Zdaniem Spółki, operacje wykonywane w ramach zarządzania płynnością finansową (tzw. „cash pooling”) nie podlegają opodatkowaniu PCC, gdyż mają na celu realizację usługi zarządzania płynnością świadczonej przez banki z grupy XXX na rzecz Spółki oraz innych spółek z grupy ZZZ. W opinii Spółki, transakcje dokonywane w ramach systemu zarządzania płynnością finansową („cash poolingu”) nie zawierają żadnych elementów umowy pożyczki. Po pierwsze, w odróżnieniu od umowy pożyczki, gdzie występują dwie strony (pożyczkodawca i pożyczkobiorca), w operacji zarządzania płynnością („cash poolingu”) uczestniczą co najmniej cztery podmioty:

1) spółka z grupy ZZZ mająca nadwyżkę środków finansowych

2) spółka z grupy znajdująca się w sytuacji niedoboru płynności,

3) spółka ZZZ Automocion będąca posiadaczem rachunku głównego, poprzez który ma miejsce redystrybucja środków finansowych w ramach zarządzania płynnością,

4) bank XXX działający we własnym imieniu, pośredniczący w technicznymprzekazaniu środków.

W opisanej transakcji dla każdego z ww. podmiotów powstają określone prawa i obowiązki wynikające z tytułu uczestnictwa w zarządzaniu płynnością („cash poolingu”). Jednakże żaden z uczestników systemu nie jest zobowiązany do przeniesienia własności określonej kwoty pieniędzy na inny określony w umowie podmiot. Co więcej, spółka posiadająca nadwyżkę płynności nie ma wiedzy co do tego, jaka część (jeśli w ogóle) nadwyżki przekazanej przez nią na rachunek główny zostaje wykorzystana przez innych uczestników systemu. Wobec powyższego brak jest podmiotów, które spełniałyby definicję pożyczkodawcy („dający pożyczkę”) i pożyczkobiorcy („biorący pożyczkę”). Również sam przedmiot ewentualnej pożyczki pozostaje niezidentyfikowany, ponieważ zasilenie rachunku spółki o niedoborze finansowym (o saldzie debetowym) następuje z rachunku głównego (rachunku zbiorczego) prowadzonego przez ZZZ Automocion (a nie ze środków spółki posiadającej nadwyżki finansowe).

Wnioskująca zwróciła się z prośbą o potwierdzenie Jej stanowiska.

Ustosunkowując się do przedstawionej powyżej kwestii, stwierdza się co następuje;

Stosownie do przepisów art. 1 ust. 1 pkt 1, 2 i 3 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jednolity Dz.U. z 2005 r. Nr 41, poz. 399 z późn. zm.), podatkowi podlegają:

następujące czynności cywilnoprawne:

a) umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

b) umowy pożyczki,

c) (uchylona),

d) umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

e) umowy dożywocia oraz ustanowienia odpłatnej renty,

f) umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat

g) umowy majątkowe małżeńskie,

h) ustanowienie hipoteki,

i) ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

j) umowy depozytu nieprawidłowego,

k) umowy spółki (akty założycielskie);

2) zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4;

3) orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.

Uwzględniając powyższe, podkreślić należy, iż ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych zawiera zamknięty katalog czynności objętych tym podatkiem. Oznacza to, że opodatkowaniu podlegają czynności wymienione w przywołanej regulacji art. 1 ust. 1 pkt 1, 2 i 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są m. in. umowy pożyczki. W myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Konstrukcja tzw. „cash pooling”, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów umowy pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej cech. W przypadku „cash pooling” mamy do czynienia z co najmniej trzema podmiotami, a mianowicie podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu. W opisywanej transakcji uczestniczą wszystkie te podmioty i dla każdego z nich tytułu uczestnictwa w „cash pooling” powstają określone prawa i obowiązki. Niewątpliwie jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, gdyż brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik „cash pooling” posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, gdyż źródłem, z którego zostaje zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników „cash pooling”.

Z opisywanego, przez Podatnika stanu faktycznego wynika, iż w odróżnieniu od umowy pożyczki, gdzie występują dwie strony (pożyczkodawca i pożyczkobiorca), w operacji „cash pooling” uczestniczą co najmniej cztery podmioty, dodatkowo dla każdego z nich powstają określone prawa i obowiązki. Jednakże żaden z uczestników systemu nie jest zobowiązany do przeniesienia własności określonej kwoty pieniędzy na inny określony w umowie podmiot. Co więcej, spółka posiadająca nadwyżkę płynności nie ma wiedzy co do tego, jaka część (jeśli w ogóle) nadwyżki przekazanej przez nią na rachunek główny zostaje wykorzystana przez innych uczestników systemu. Wobec powyższego brak jest podmiotów, które spełniałyby definicję pożyczkodawcy („dający pożyczkę”) i pożyczkobiorcy („biorący pożyczkę”). Również sam przedmiot ewentualnej pożyczki pozostaje niezidentyfikowany, ponieważ zasilenie rachunku spółki o niedoborze finansowym (o saldzie debetowym) następuje z rachunku głównego (rachunku zbiorczego) prowadzonego przez ZZZ Automocion (a nie ze środków spółki posiadającej nadwyżki finansowe).

Stwierdzić zatem należy, iż operacje wykonywane w ramach zarządzania płynnością finansową tzw. „cash pooling”, jako szczególny rodzaj czynności nie wymienionej w ww. katalogu przedmiotowym podatku od czynności cywilnoprawnych, nie podlegają temu podatkowi.