Podatniczka wraz z mężem są współwłaścicielami nieruchomości zabudowanej domem jednorodzinnym. Z uwagi na prawomocne postanowienie Sądu (...) orzekającego separację, w ich małżeństwie panuje (....) ustrój rozdzielności majątkowej (...).

Strona zamierza dokonać na rzecz naszego syna, a więc osoby należącej do I grupy podatkowej, darowizny przysługującego jej udziału wynoszącego #189; we współwłasności powyższej nieruchomości.

Powierzchnia użytkowa całego budynku mieszkalnego nie przekracza 150 m².Jednocześnie przedstawiając swoje stanowisko stwierdziła, iż (.....) darowanie na rzecz syna części nieruchomości (budynku mieszkalnego wraz z gruntem) do łącznej wysokości nie przekraczającej 110 m² powierzchni całkowitej jest objęte zwolnieniem od zapłaty podatku od spadków i darowizn.

Podatkowi od spadków i darowizn, w myśl art.1 ust.1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn z dnia 28 lipca 1983r. (tekst jedn. z dnia 3 czerwca 2004r. Dz.U.Nr 142, poz.1514 ze zm.), podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej m. in. tytułem darowizny.Podstawową cechą umowy darowizny jest zgodnie z art.888 Kodeksu Cywilnego, bezpłatne świadczenie darczyńcy na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Pomimo, że darowizna jest świadczeniem tylko jednej strony na rzecz drugiej, nie jest czynnością jednostronną, lecz stosunkiem obligacyjnym. Do jej zawarcia niezbędne jest zgodne oświadczenie woli obu stron umowy. Jedną stroną umowy jest darczyńca, drugą obdarowany. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia woli przez obdarowanego o przyjęciu darowizny.

Zatem obowiązek podatkowy przy nabyciu w drodze darowizny ciąży solidarnie na obdarowanym i darczyńcy - art. 5 w/w ustawy o podatku od spadków i darowizn, natomiast obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt. 4 cytowanej wyżej ustawy z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn w art.16 wprowadza ulgę polegającą na tym, że do podstawy opodatkowania nie wlicza się wartości do łącznej wysokości 110m² powierzchni użytkowej nabytego w drodze spadku lub darowizny:#61623; budynku mieszkalnego lub jego części,#61623; lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość,#61623; spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz#61623; prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym.

Pojęcie „ do łącznej wysokości 110m² „ oznacza, że niezależnie od liczby osób uprawnionych do ulgi „ wielkość „ tej ulgi nie może być zwiększona ponad górną granicę określoną przez ustawodawcę. Natomiast, jeżeli przedmiotem nabycia jest udział w budynku lub lokalu, a nabywcą jest jedna osoba uprawniona do ulgi, ulga udzielana jest proporcjonalnie do nabytego udziału i tak np. udział wynoszący #189;, ulga = #189; ze 110m². Ponadto jak wynika z treści przepisu ulgą podatkową nie jest objęte nabycie w drodze spadku lub darowizny budynku niemieszkalnego, lokalu użytkowego, a także gruntu związanego z budynkiem mieszkalnym.

Poza tym powyższa ulga mieszkaniowa przysługuje tylko wtedy, gdy są spełnione łącznie następujące warunki: 1. nabywca jest obywatelem polskim lub ma miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,2. nabywca nie są właścicielem innego budynku lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość bądź będąc nimi przeniesie własność budynku lub lokalu na rzecz zstępnych, Skarbu Państwa lub gminy,3. nabywca nie dysponuje spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu lub nie jest właścicielami spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przydziału spółdzielni mieszkaniowych: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym, a w razie dysponowania tymi prawami przekaże je zstępnym lub przekaże do dyspozycji spółdzielni, w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego,4. nabywca nie jest najemcą lokalu lub budynku lub będąc nim rozwiąże umowę najmu5. nabywca będzie zamieszkiwać w nabytym lokalu lub budynku przez 5 lat:a/ od dnia złożenia zeznania podatkowego – jeżeli w chwili złożenia zeznania nabywca mieszka w nabytym lokalu lub budynku,b/ od dnia zamieszkania w nabytym lokalu lub budynku – jeżeli nabywca zamieszka w ciągu roku od dnia złożenia zeznania podatkowego.

Reasumując, należy zauważyć, że jeżeli nabywca będzie spełniał łącznie wszystkie powyższe warunki, to zgodnie z wykładnią art.16 ustawy o podatku od spadków i darowizn będzie mógł korzystać ze zwolnienia-ulgi mieszkaniowej.

Jednakże, jeżeli przedmiotem nabycia jest tylko udział, to przysługuje tylko część ulgi proporcjonalnie do wielkości udziału będącego przedmiotem darowizny. W przedmiotowej sprawie podatniczka chce podarować #189; część budynku mieszkalnego o powierzchni użytkowej 150 m² (udział #189; części stanowi 75m²). Stosując przepisy art.16 ustawy o podatku od spadków i darowizn, w przypadku darowizny tego udziału, zwolnieniu od opodatkowania będzie podlegała powierzchnia 55m², tj. powierzchnia proporcjonalna do wielkości nabytego udziału ( #189; części ze 110m²), a od pozostałej części naliczony zostanie podatek od spadków i darowizn. Natomiast darowizna gruntu nie mieści się w hipotezie normy art.16 i nie może korzystać z przewidzianej tym przepisem ulgi.